ZUID-KOREA
Samenleving

To read about SOUTH KOREA in English - click here

Vakanties Zuid-Korea

Samenleving

Staatsinrichting

Zuid-Korea heeft een presidentieel systeem. De in 1987 voor het laatst gewijzigde grondwet beperkt de macht van de President en kent uitgebreide wetgevende macht toe aan het parlement. De President wordt eens in de vijf jaar voor maximaal één termijn gekozen, het parlement eens in de vier jaar. Het parlement bestaat uit één kamer en minimaal 200 leden. Bij de verkiezingen in april 2000 werden 227 leden direct gekozen in de districten en 46 zetels verdeeld over de partijen op basis van het behaalde aandeel in het totale aantal stemmen. De benoeming van rechters geschiedt door de President, maar moet worden bekrachtigd door het parlement. De vrijheid van vergadering, het habeas corpus recht, het stakingsrecht en het recht van organisatie van vrije vakbonden zijn in de grondwet vastgelegd. De belangrijkste politieke partijen zijn de Grand National Party (GNP, de oppositionele partij in het parlement - 135 zetels), de Millennium Democratic Party (MDP, van president Kim Dae-jung - 118 zetels), de United Liberal Democrats (ULD, van ex-premiers Kim Jong-pil en Park Tae-joon – 15 zetels). Het land is verdeeld in elf bestuurlijke eenheden: 9 provincies en de steden Seoul en Pusan. Het regionale bestuur wordt rechtstreeks verkozen, maar heeft weinig zeggenschap.

advertentie

Politiek

De parlementaire politiek in Zuid-Korea wordt gekenmerkt door hevige strijd tussen facties, regionale verdeeldheid, boycots van de oppositie, en rechtszaken die over en weer aangespannen worden. Ministers zijn in Zuid-Korea in de regel vaak maar één jaar in functie. Het landschap van politieke partijen heeft zich nog niet definitief uitgekristalliseerd: politieke partijen zijn veelal geformeerd rondom één of meerder sleutelpersonen en bestaan vaak maar een paar jaar, waarna ze verdwijnen of opgaan in nieuwe partijen. Op het moment zijn de belangrijkste partijen de regerende Uri-partij van President Roh en de oppositionele Grand National Party (GNP), geleid door Park Geun-hye, dochter van de in 1979 vermoordde dictator Park Chung-hee.

In het voorjaar van 2004 kon President Roh enkele maanden zijn ambt niet uitoefenen wegens een door de oppositie aanhangig gemaakte afzettingsprocedure. Het Hooggerechtshof verklaarde de zaak echter ongegrond en herstelde President Roh in zijn functie. Deze zaak onderstreept het toenemend belang van het Zuid-Koreaanse Hooggerechtshof als ultieme instantie voor het beslechten van politiek netelige kwesties. Een ander voorbeeld hiervan is het plan van President Roh om de hoofstad te verplaatsen van Seoul naar een plattelandsstad in het zuidwesten, dat in het najaar 2004 door het Hooggerechtshof in strijd met de grondwet werd verklaard, waarop het plan werd ingetrokken. De hoofdstadverplaatsing was een van de verkiezingsbeloften van President Roh, maar de oppositie was fel tegen het plan gekant. Zoals het er nu voor staat zal wel een deel van de administratie op termijn worden overgepaatst naar het zuidwesten. Deze exercitie zal pas over 20 jaar voltooid zijn.

De actuele politieke situatie staat beschreven in het hoofdstuk geschiedenis.

Economie

De economische ontwikkeling van Zuid-Korea heeft zich de afgelopen decennia in een zeldzaam hoog tempo voltrokken. In de jaren ’60 werd een begin gemaakt met de industrialisatie, waarbij de nadruk lag op exportgerichte en arbeidsintensieve lichte industrie. Tegelijkertijd werd de binnenlandse markt afgeschermd met hoge tariefmuren. Vanaf de jaren ’70 heeft ook de zware industrie (scheepsbouw, staal) zich ontwikkeld, in de jaren ’80 en ’90 gevolgd door de high-tech industrie en ontwikkeling van de dienstensector. De Zuid-Koreaanse industriële productie is grotendeels in handen van enorme conglomeraten, ook wel “chaebols” genaamd, waarvan Hyundai, Samsung, Daewoo en LG enkele bekende voorbeelden zijn.

Tot aan het midden van de jaren ’90 beheersten de chaebols de afgeschermde binnenlandse markt vrijwel volledig, en konden zich aldus richten op vergroting van hun wereldmarktaandeel. De financiering van deze expansie werd vooral door Koreaanse banken gedaan, die op hun beurt op grote schaal leenden en belegden in het buitenland.

De financiële crisis van 1997 kwam in Zuid-Korea bijzonder hard aan, en leidde tot een crisis die zich van de bancaire sector uitbreidde naar alle sectoren van de economie. Uiteindelijk kon slechts een IMF-hulppakket van USD 58 miljard het land behoeden voor volledige ineenstorting. Als voorwaarden voor de verstrekking van deze hulp stelde het IMF onder meer dat de chaebols moesten worden afgeslankt, de banken marktgerichter en transparanter moesten worden, en dat de binnenlandse markt moest worden opengesteld voor buitenlandse goederen, diensten en investeringen. Zuid-Korea had de IMF-lening eind 2001 afbetaald. Mede dankzij een strak monetair beleid trad er in 1999 en 2000 een sterk herstel op, met groeipercentages van 9 à 10 procent. Deze groei is de laatste jaren afgevlakt: de Zuid-Koreaanse economie blijft redelijk groeien maar is nog altijd sterk afhankelijk van ontwikkelingen in exportmarkten. Zuid-Korea is daarom bezig vrijhandelsakkoorden af te sluiten met belangrijke handelspartners. Daarnaast wil Zuid-Korea meer profijt gaan trekken van haar geografische ligging. Binnen Noordoost-Azië, een regio die inmiddels 20% van de totale wereldhandel voor zijn rekening neemt, wil het zich profileren als centrum voor de logistieke en financiële dienstverlening in de regio Noordoost-Azië.

In 2004 sloot Zuid-Korea aan bij de economieën met een waarde van meer dan een triljoen dollar. Momenteel (2017) is Zuid-Korea in grootte de veertiende economie van de wereld. De op export gerichte economie van Zuid-Korea werd hard geraakt door wereldwijde economische neergang van 2008, maar herstelde al snel in de jaren daarna, tot een groei van 6,3% in 2010. De VS en Korea sloten een vrijhandelsovereenkomst in 2011 en die trad in werking in maart 2012. In 2012 en 2013 groeide de economie trager ( rond de 2,5%) als gevolg van de slappe markt in de Verenigde Staten, China en de Eurozone. Uitdagingen van de Zuid- Koreaanse economie op de langere termijn zijn een snel vergrijzende bevolking, een inflexibele arbeidsmarkt, de dominantie van grote conglomeraten ( chaebols ) en zware afhankelijkheid van de export ongeveer de helft van het BBP beslaat. In 2017 groeide de economie met 3,1% en was het BNP $ 39.500 per hoofd van de bevolking.