TURKIJE
Samenleving
Samenleving
To read about TURKEY in English - click here
| Waar is het nu warm? Waarschijntdezonwel.nl |
Steden TURKIJE
| Akyarlar | Alanya | Ankara |
| Antalya | Beldibi | Belek |
| Bodrum | Colakli | Fethiye |
| Gumbet | Içmeler | Istanbul |
| Kemer | Konakli | Kumkoy |
| Kusadasi | Lara | Marmaris |
| Side |
Samenleving
Staatsinrichting
| advertentie |
|
|
Nationale Assemblee TurkijeFoto: Voice of America in het publieke domein
Volgens de in nov. 1982 per referendum goedgekeurde grondwet (geamendeerd in 1995) wordt de president voor een periode van zeven jaar gekozen door het parlement, hij benoemt de ministers en de rechters en is tevens hoofd van de invloedrijke Nationale Veiligheidsraad. De grondwet voorziet in één kamer, de Nationale Assemblee, bestaande uit 550 leden, met algemeen kiesrecht gekozen voor een periode van vijf jaar. Politieke partijen die communisme, fascisme of religieus fundamentalisme aanhangen zijn verboden, evenals de Koerdische partijen PKK en DEP.
| advertentie |
|
|
Politiek
| advertentie |
|
|
Presidentieel zegel TurkijeFoto: Publiek domein
Na de staatsgreep van sept. 1980 werden de politieke partijen ontbonden. Bij de verkiezingen van 1983 werden nieuwe politieke partijen toegelaten, goedgekeurd door de Nationale Veiligheidsraad. Voormalige politici waren tot 1987 van politieke activiteit uitgesloten. ln de praktijk keerde een aantal oude politieke partijen onder een nieuwe naam terug. De voornaamste partijen waren: de Anavatan Partisi (ANAP) of Moederlandpartij; de Dogru Yol Partisi (DYP) of Partij van het Juiste Pad, de Sosyal Demokratik Halkçi Parti of Sociaal Democratische Populistische Partij, de Partij van Democratisch Links. In de Refah Partisi of Welvaartspartij zijn opgegaan de Partij voor Nationale Redding van Necmettin Erbakan (traditionalistisch islamitisch) en de Nationale Actie Partij van Alparslan Türkes; hieraan was de strijdgroep van de 'Grijze Wolven' verbonden. Verder zijn er de Milliyetçi Demokrasi Partisi of Partij van de Nationalistische Democratie (na 1980 door het leger naar voren geschoven) en de Halkin Emek Partisi of Arbeiders Partij van het Volk, met vooral Koerdische leden.
De grondwet van 1982 erkent het recht op vakbondsvorming en het stakingsrecht, maar legt strenge beperkingen op aan de activiteiten van de vakbondsorganisaties, m.n. op politiek terrein. Het grootste overkoepelende vakverbond is Türk-is (Confederatie van Turkse vakbonden), opgericht in 1952 en lid van de Internationale Federatie van Vakverenigingen. De voornaamste Turkse werkgevers zijn verenigd in TUSIAD (Turkse Associatie van Industriëlen en Zakenlieden).
De actuele politieke situatie staat beschreven in het hoofdstuk geschiedenis.
| advertentie |
|
|
Administratieve indeling
| advertentie |
|
|
Administratieve indeling TurkijeFoto: TUBS CC 3.0 Unported no changes made
Turkije is verdeeld in 81 provincies (iller), bestuurd door een door de regering benoemde gouverneur. De provincies zijn onderverdeeld in 838 districten en aan het hoofd staat een gouverneur.. Er zijn 187 steden en ruim 36.000 dorpen (bestuurd door een muhtar, een door de dorpsvergadering gekozen dorpshoofd). De steden zijn onderverdeeld in mahalleler (wijken).
| advertentie |
|
Sociale situatie
| advertentie |
|
|
Dorpsleven TurkijeFoto: Adam Jones CC 2.0 Generic no changes made
De sociale verhoudingen op het Turkse platteland, vooral in het onderontwikkelde oosten, worden vooral bepaald door islam en traditie. De familie functioneert dikwijls nog als productie- en consumptie-eenheid, dat wil zeggen dat zelf producten verbouwen voor eigen gebruik. Een groot deel van de stadsbevolking bestaat uit mensen die geboren zijn op het platteland. De mannen- en de vrouwenwereld zijn vaak streng gescheiden en bij huwelijken is de bruidsschat nog zeer gebruikelijk. In de dorpssamenleving spelen de imam (de voorganger in het gebed) en de aga (stamhoofd, grootgrondbezitter) vaak een grote rol. Vaak vervult de aga in het kader van heersende verhoudingen een rol als schakel tussen dorp en centrale overheid. Toenemende migratie (naar de steden en naar het buitenland) brengt wijzigingen in dit patroon. In steden als Ankara en Istanbul woont ongeveer 25% van de bevolking in de krottenwijken. De geregistreerde werkloosheid bedroeg in 1995 10%, maar zeker is dat de werkelijke werkloosheid rond de 20% ligt. Daarnaast is er nogal wat verborgen werkloosheid en kent Turkije veel straatventers en andere marginale beroepen.
Onderwijs
| advertentie |
|
|
Schoolgebouw in Mugla TurkijeFoto: Janlight in het publieke domein
Het onderwijs is sinds 1923 een zaak van de staat, hoewel er ook koranscholen bestaan. Het analfabetisme is ca. 20%, maar is op het platteland en onder vrouwen hoger. Er is tot 14 jaar leerplicht, onderwijs is tot en met de universiteit gratis. Vooral op het platteland in het oosten en onder oudere meisjes is het werkelijke schoolbezoek niet algemeen. Op het platteland kampt men met een tekort aan leermiddelen en een gebrek aan leraren. Na vijf jaar lager onderwijs kun je naar een middenschool en een lyceum van elk drie jaar, die worden afgerond met staatsexamens. Er zijn meer dan 200 universiteiten (de grootste in Istanbul, Ankara, Izmir, Erzurum en Trabzon). Er zijn ruim 400 scholen voor hoger beroepsonderwijs en ongeveer 1600 technische beroepsopleidingen. Ongeveer 30.000 Turken met rijke ouders studeren in het buitenland, vaak in Duitsland. Om het analfabetisme te bestrijden, zijn overal in het land leeszalen en bibliotheken gevestigd, waar ook aan volwassenen lees- en schrijfcursussen worden gegeven.
TURKIJE LINKS
Advertenties
• Turkije verre reizen van ANWB
• Naar Turkije met Sunweb
• Goedkope vliegtickets Turkije? Vliegennaar.nl
• Autohuur Turkije
• Hotels Trivago
• Turkije Tui Reizen
• Djoser Wandel - wandelreis Turkije
• Turkije Hotels
• Rondreis Turkije
• Autoverhuur Sunny Cars Turkije
• Transport Turkije - TTS Quality Logistics B.V
• Reisgidsen en kaarten Turkije
Nuttige links
Dieren in Oost Europa (N)Reisinformatie Turkije (N)
Reizendoejezo – Turkije (N)
Rondreis door Turkije (N)
Rondreis Turkije (N)
Vakantiebestemming.info Turkije Cappadocie (N)
Bronnen
Brosnahan, T. / Turkey
Lonely Planet
Graven, R. van den / Reishandboek Turkije
Elmar
Te gast in Turkije
Informatie Verre Reizen
Turkije
Het Spectrum
CIA - World Factbook
BBC - Country Profiles
laatst bijgewerkt november 2024Samensteller: Arie Verrijp / Geert Willems