TOSCANE
Taal

To read about TUSCANY in English - click here

Authentieke Reizen naar Toscane

Populaire bestemmingen ITALIE

Campanie	Lombardije	Sardinie
Sicilie	Toscane	Umbrie
	Veneto

Taal

Algemeen

Het Italiaans is de officiële landstaal maar in de provincie Bolzano (Zuid-Tirol) spreekt men Duits (ca. 200.000 personen), in enkele dalen van Piemonte en Valle d'Aosta wordt veel Frans gesproken (ca. 100.000 personen); in de dalen van de Dolomieten en in de regione Friuli-Venezia Giulia spreekt men Raetoromaans. In de regio Basilicata, in Zuid-Italië, spreekt een deel van de bevolking zelfs Albanees.Het Italiaans wordt ook gesproken in het Zwitserse kanton Ticino (Tessin), in vier bergdalen in het Zwitserse Graubünden, in de Republiek San Marino en in Vaticaanstad. Italiaanse dialecten vindt men verder op (het Franse) Corsica, aan de Côte d'Azur tot en met Nice (Nizza), in Monaco en in de stadskernen van Istrië en nog verspreid in het Joegoslavische Dalmatië. Buiten Italië zijn er in Europa ruim 1 miljoen Italiaans-sprekenden en in Afrika en Noord- en Zuid-Amerika samen ruim 10 miljoen.

advertentie

Vlag van de Italiaanse taal: met de Italiaanse vlag en van boven naar beneden de wapens van Zwitserland, San Marino en Vaticaanstad_{Photo: Enrinipo CC 3.0 Unported no changes made}

advertentie

Beschaafd Italiaans

advertentie

Overzicht Romaanse talen_{Photo: Koryakov Yuri CC 3.0 Unported no changes made}

De Italiaanse taal is een Romaanse taal en een directe voortzetting en ontwikkeling van het (vulgair) Latijn.

De vraag of het beschaafde Italiaans gebaseerd moest zijn op het Florentijnse dialect of ook elementen van andere dialecten moest bevatten, heeft tot vele en langdurige (tot in de 18de eeuw voortgezette) discussies en controversen aanleiding gegeven: de zogenaamde"questione della lingua". Als norm geldt op dit moment de taal van de beschaafde kringen in de Toscaanse steden en die van Rome.

Enkele Italiaanse woorden en uitdrukkingen:

• Alstublieft – per favore een - uno
• Dank u – grazie twee - due
• Ja – sì drie - tre
• No – no tien - dieci
• Hallo – Buongiorno zondag - domenica
• Tot ziens – arrivederci dinsdag - martedi
• Goedenavond – buona sera donderdag - giovedi
• Goedenacht – buona notte vrijdag - venerdi
• Hoe is het? – come stai? zaterdag - sabato

advertentie

Dialecten

De Italiaanse dialecten traden, vergeleken met die van andere Romaanse talen als het Frans en het Spaans, betrekkelijk laat als geschreven taal op. Het Latijn handhaafde zich hier als ambtelijke en geleerde taal veel langer dan daar: volop tot begin 17de, sporadisch zelfs nog tot eind 18de eeuw.

De eerste pogingen tot het scheppen van een geschreven landstaal begonnen met de Siciliaanse dichterschool (eerste helft 13de eeuw), iets later volgden het noorden en Toscane. Door historische en geografische oorzaken, maar vooral door Dante, gevolgd door Petrarca en Boccaccio, heeft het Toscaans, speciaal het Florentijnse idioom daarvan, in de 14de eeuw over alle andere dialecten gezegevierd.

Door de typische vorm van het land, met zijn vele geïsoleerde gebieden, maar ook door de vroegere staatkundige verdeeldheid zijn er ca. 1500 dialecten ontstaan. Slechts twee procent van de Italianen zou niet in staat zijn een of ander dialect te spreken.

advertentie

Verdeling (in percentage) van huidige sprekers van regionale talen (met familie) in de verschillende regio's van Italië._{Photo: Davius in het publieke domein}

De Italiaanse dialecten onderscheidt men over het algemeen in:

Een Midden- en Zuid-Italiaanse groep, inclusief Sicilië, welke geheel tot Oost-Romania wordt gerekend en als noordelijke grens een lijn heeft van oostelijk van Rome naar Ancona.

Een Toscaanse groep, met als noordelijke grens de boog van de Apennijnen (Spezia û Rimini), waartoe ook de meeste Corsische tongvallen behoren;

Een Boven-Italiaanse groep, nl. Piemonte, Lombardije (inclusief Ticino), Ligurië, Emilia-Romagna, de zogenaamde Gallo-Italische dialecten, te rekenen tot West-Romania alsmede de drie Venetiën.

Taalhistorisch geldt het Sardisch als zelfstandige Romaanse taal, terwijl de taal van Friuli en het Centraal-Ladinisch tot het Raetoromaans worden gerekend; de Val d'Aosta is Franco-Provencaals.

De naam"italia" kwam voor het eerst voor bij een volksstam in Calabrië, die zich"Vitaloi" noemde. Deze naam vergriekste tot"Italoi" en in 42 v.Chr. gaf de Romein Octavianus het gehele gebied de officiële naam"Italia".

advertentie

TOSCANE LINKS

Advertenties
• Toscane Tui Reizen
• Hotels Trivago
• ANWB vakantie boeken Toscane
• Authentieke reizen naar Toscane
• Italie met de Trein
• Toscane Hotels
• Autoverhuur Sunny Cars Florence
• Wandelvakantie Toscaanse Kust
• Reisgidsen en kaarten Toscane

Nuttige links

Chianti Sculpture Park ( D+E+F+I+S)
Florence-Nu Online gids over Florence (N)
Toscane 2 Link België (N)
Toscane Foto's Kees Hulsen
Toscane Startnederland (N)

Bronnen

Aigner, G. / Toscane

Lannoo

Beliën, H. / Toscane/Umbrië

Gottmer/Becht

Breuiller, J. / Toscane, Umbrië

ANWB

Büld Campetti, C. / Toscane

Het Spectrum

Catling, C. / Florence & Toscane

Van Reemst

Florence en Toscane

Lannoo

Leeuwen, G. van / Toscane

ANWB

Leeuwen, G. van / Toscane, Umbrië

ANWB

Pelz, M. / Toscane

Elmar

Romig-Kirsch, U. / Toscane

Van Reemst

Schaper, A. / Toscane, Umbrië en de Marken

Elmar

Tuscany & Umbria

Lonely Planet

CIA - World Factbook

BBC - Country Profiles

laatst bijgewerkt november 2024
Samensteller: Arie Verrijp / Geert Willems