TOSCANE
Geschiedenis

To read about TUSCANY in English - click here

Authentieke Reizen naar Toscane

Populaire bestemmingen ITALIE

Campanie	Lombardije	Sardinie
Sicilie	Toscane	Umbrie
	Veneto

Geschiedenis

Etrusken

Tussen de 13e en 10e eeuw v.Chr. vestigde zich het zogenaamde ‘Villanova-volk’ in Toscane, oorspronkelijk afkomstig uit de Donaulanden.

Over de vroegste geschiedenis van de Etrusken bestaan nog veel onduidelijkheden. De meeste historici zijn het er echter over eens zijn dat de Etrusken uit de samensmelting van verschillende volkeren voortgekomen zijn, zeer waarschijnlijk de Villanova-cultuur en groepen van immigranten.

In de 2e helft van de 7e eeuw v.Chr. werd het Latijnse land bezet door de Etrusken, maar meer naar het zuiden werden ze gestuit door de Grieken. In het noorden van Italië verspreidden ze zich wel en controleerden van daaruit de handel op de Adriatische Zee. Etrurië was op dat moment een federatie van stadstaten, de ‘lucomonieën’.

Omstreeks 540 v.Chr. heersten de Etrusken over Rome en het hele noordelijke Middellandse Zeegebied.

advertentie

Romeinen

In 509 v.Chr. viel de laatste Romeinse koning, Tarquinius Superbus, en begon het verval van de Etruskische machtspositie in het Middellandse Zeegebied. Op dat moment werd ook de Romeinse Republiek opgericht en werd de Etruskische vloot definitief verslagen door de Grieken.

In de 3e eeuw v.Chr. kwamen veel Etruskische steden onder Romeins bewind en dat betekende het einde van de onafhankelijkheid van de Etrusken. Onder keizer Augustus werd het Toscaanse grondgebied benoemd tot regio van de ‘provincie Italië’ en Etruria genoemd; onder keizer Diocletianus (3e eeuw n.Chr.) kreeg de regio de naam ‘Tuscia’ met als hoofdstad Florence.

advertentie

Middeleeuwen

De val van het Romeinse Rijk werd inde 5e eeuw bespoedigd door de invallen van Germaanse stammen, waaronder Visigoten, Vandalen en Ostrogoten. In de periode 568-774 n.Chr. verdeelden de Longobarden Toscane, met Lucca als hoofdstad, in een aantal hertogdommen. Door de vrij geïsoleerde ligging van het gebied had Toscane weinig last van de invasies van vijandelijke volkeren die zich in het noorden en het zuiden van Italië voordeden. Hierdoor konden zich ten oosten van Lucca steden als Chiusi, Arezzo en Massa Marittima ongestoord ontwikkelen. Een weg langs Siena en Lucca, de ‘Via Romea’, versterkte de eenheid van de regio nog meer en zorgde ook voor een verdere economische ontwikkeling.

Onder de Franken (9e-10e eeuw) werd Toscane een markizaat en begon Florence zich te ontwikkelen als de belangrijkste stad van de regio. In 854 werd Florence samengevoegd met Fiesole en deze administratieve eenheid strekte zich uit van de Apennijnen tot aan Siena.

Vanaf de 11e eeuw brak het tijdperk van de vrije steden of ‘comuni’ aan. Zelfs de inzet van keizerlijke troepen tegen Florence mocht niet baten: in 1154 kreeg de stad juridisch volledige zeggenschap, zelfs over de omgeving (‘contado’) van de stad. Tussen de 11e en 13e eeuw profiteerden de steden van conflicten tussen de keizer en de paus. De ene keer verbonden ze zich met het pausdom, de andere keer met het keizerrijk, al naar gelang de dan spelende belangen. Ook namen steden vaak een tegenoverliggend standpunt in om een dubbele autonomie ten opzichte van de wereldse en kerkelijke machten te bewerkstelligen. De aanhangers van de paus werden Welfen genoemd, de aanhangers van de keizer Ghibellijnen. Florence koos de kant van de Ghibellijnen, steden als Pisa en Siena kozen partij voor de Ghibellijnen.

advertentie

Familie De Medici aan de macht

In 1348 werden de Italiaanse steden getroffen door een pestepidemie, waardoor in Florence ongeveer de helft van de bevolking werd uitgeroeid. Toch begon in de 14e eeuw Florence haar macht steeds verder uit te breiden. In 1406 werd de belangrijke havenstad Pisa veroverd, en met steun van een aantal Europese vorsten werd er een nieuw hertogdom gevormd onder bestuur van een Florentijnse familie, De Medici, die zich aan het begin van de 13e eeuw in Florence hadden gevestigd. In de daarop volgende eeuwen wisten zij zich te ontwikkelen tot belangrijke zelfstandige bankiers met filialen in de belangrijkste steden van Italië. Bovendien verwierven ze door hun positie veel politieke macht en in 1421 bekleedde Giovanni de Medici het hoogste bestuurlijke ambt in het Florentijnse stadsbestuur. De machtspositie van de Medici werd verder nog versterkt door de steun van andere belangrijke families en ze waren ook erg populair bij het gewone volk. Ook staken zij veel geld in de culturele en intellectuele ontwikkeling van Florence, dat daardoor in de 15e en 16 eeuw de hoofdstad van de Renaissance zou worden. Een aantal leden van de familie zou het zelfs tot paus schoppen.

In de 16e eeuw werd Italië toegevoegd aan het rijk van Karel V, maar de Medici bleven belangrijk voor de stad als groothertogen van de nieuwe staat Toscane. In 1569 werd Cosimo I de Medici door paus Pius V de titel ’groothertog van Toscane’ verleend. Op economisch en cultureel gebied ging het op dat moment steeds minder met Florence en de andere Toscaanse steden. Door de ontdekking van Amerika lag het zwaartepunt van de handel namelijk niet langer bij de steden aan de Middellandse Zeekust, maar bij de steden aan de Atlantische kust. Cultureel werd Florence overvleugeld door Rome.

advertentie

Toscane onderdeel van een verenigd Italië

Door het sterke economische verval werd Toscane een overwegend agrarisch gebied. In de 18e eeuw stierf tevens de Medici-dynastie uit: de zwakke Gian Gastone was de laatste vertegenwoordiger. Dit was ook meteen het begin van de heerschappij van het Huis Habsburg-Lotharingen in Toscane. Onder het bewind van Leopold I (1765-1790) en zijn zoon Ferdinand III, krabbelde Toscane weer wat op en begon er een tijd van ontwikkeling en modernisering.

Na een korte “Franse Tijd’ aan het begin van de 19e eeuw werd Toscane, onder andere uitgebreid met het eiland Elba, weer teruggegeven aan Ferdinand III. In 1824 werd hij opgevolgd door zijn zoon, Leopold II. Tijdens diens bewind werd Toscane één van de centra van de ‘Risorgimento’, een beweging die Italië wilde bevrijden van vreemde overheersers en streefde naar één nationale staat.

In het Europese revolutiejaar 1848 werd er een grondwet toegestaan en een liberale regering geïnstalleerd. Dit ging de Oostenrijkers echter te ver en zij stuurden een leger naar Toscane. Florence werd bezet en de soevereiniteit van de groothertog werd weer hersteld. Deze situatie herhaalde zich nog een keer in de oorlog tussen Oostenrijk en Sardinië-Piemonte/Frankrijk, toen Toscane de kant van Sardinië koos. Maar uiteindelijk werd Toscane toch bij het koninkrijk Sardinië van Victor Emanuel II gevoegd. Een volksstemming in 1860 bekrachtigde dit feit.

Op 14 maart 1861 werd in Turijn het Koninkrijk Italië onder Victor Emauel II uitgeroepen, waarin Toscane meteen een vooraanstaande rol opeiste. Van 1865 tot 1870 was Florence zelfs de hoofdstad van het verenigde Italië, eerder dus dan Rome!

advertentie

20e eeuw

Eind 19e en begin 20e eeuw kwam de industriële ontwikkeling in Toscane goed op gang, en dat ging samen met een toenemende verstedelijking en bevolkingsgroei. In 1905 startten de werkzaamheden voor de drooglegging van de Maremma, waardoor binnen enkel jaren malaria voorgoed verdween uit Italië. Tijdens de Eerste Wereldoorlog koos Italië de kant van de geallieerden. In 1919 werd Mugello getroffen door een aardbeving.

Na de ‘Mars op Rome’ op 27 oktober 1922 kwam Benito Mussolini aan de macht en aan het einde van dit decennium werd ook de Toscaanse industrie en mijnbouw geteisterd door een wereldwijde economische crisis.

In de Tweede Wereldoorlog koos Italië de kant van nazi-Duitsland en werden Centraal-Italië en vooral Toscane het toneel van hevige gevechten. Pisa, Livorno en Grosseto werden getroffen door zware geallieerde bombardementen en Duitse bommen verwoestten alle bruggen in Florence, behalve de Ponte Vecchio. Op 12 augustus 1944 werd Florence veroverd door geallieerde troepen.

Juni 1946 werd de republiek Italië uitgeroepen. In 1948 werd Italië verdeeld in twintig regio’s en de regio Toscane in negen provincies: Arezzo, Florence, Grosseto, Livorno, Lucca, Massa-Carrara. Pisa, Pistoia en Siena. In 1994 kwam daar de provincie Prato nog bij.

Op 4 november 1966 werd vooral Florence getroffen door een grote overstroming van de Arno. Een aantal kostbare kunstwerken werden onherstelbaar beschadigd.

In 1982 werd het historische centrum van Florence op de Werelderfgoedlijst van de Unesco geplaatst en enkele jaren later, in 1986, werd Florence tot culturele hoofdstad van Europa uitgeroepen.

In 1988 werd er een wet van kracht die alle autoverkeer uit de centra van grote steden als Florence, Lucca, Siena en Volterra moest weren.

In 1990 kwam San Gimignano op de Werelderfgoedlijst van de Unesco en in 2004 de vallei van de Orcia.

In 1992 werden de Apuaanse Alpen officieel een natuurpark en in 1993 kreeg het natuurreservaat van de Maremma van de Raad van Europa de speciale prijs voor milieubescherming. In datzelfde jaar, op 27 mei, volgt er een aanslag tegen de Galleria degli Uffizi in Florence. Bij deze aanslag worden drie schilderijen vernietigd en veel andere kunstwerken ernstig beschadigd.

In 1996 werd het Parco Nazionale Arcipelago Toscano opgericht, bestaande uit de eilanden Montecristo, Gorgona, Giannutri, Pianosa en een gedeelte van de eilanden Elba, Capraia en Giglio.

Zie verder ook de geschiedenis van Italië op Landenweb.

advertentie

TOSCANE LINKS

Advertenties
• Toscane Tui Reizen
• Hotels Trivago
• ANWB vakantie boeken Toscane
• Authentieke reizen naar Toscane
• Italie met de Trein
• Toscane Hotels
• Autoverhuur Sunny Cars Florence
• Wandelvakantie Toscaanse Kust
• Reisgidsen en kaarten Toscane

Nuttige links

Chianti Sculpture Park ( D+E+F+I+S)
Florence-Nu Online gids over Florence (N)
Toscane 2 Link België (N)
Toscane Foto's Kees Hulsen
Toscane Startnederland (N)

Bronnen

Aigner, G. / Toscane

Lannoo

Beliën, H. / Toscane/Umbrië

Gottmer/Becht

Breuiller, J. / Toscane, Umbrië

ANWB

Büld Campetti, C. / Toscane

Het Spectrum

Catling, C. / Florence & Toscane

Van Reemst

Florence en Toscane

Lannoo

Leeuwen, G. van / Toscane

ANWB

Leeuwen, G. van / Toscane, Umbrië

ANWB

Pelz, M. / Toscane

Elmar

Romig-Kirsch, U. / Toscane

Van Reemst

Schaper, A. / Toscane, Umbrië en de Marken

Elmar

Tuscany & Umbria

Lonely Planet

CIA - World Factbook

BBC - Country Profiles

laatst bijgewerkt november 2024
Samensteller: Arie Verrijp / Geert Willems