SRI LANKA
Bevolking
Bevolking
To read about SRI LANKA in English - click here
| Sri Lanka verre reizen van ANWB |
Steden SRI LANKA
| Colombo |
Bevolking
Samenstelling
Etnisch en cultureel gezien kan men de Sri Lankaanse bevolking verdelen in vijf duidelijke etnische groepen, met daarbinnen nog wel enkele deelgroepen. Al deze groepen, behalve de Wedda’s, hebben hun voor een groot gedeelte hun eigen sociale en culturele identiteit kunnen bewaren.
VEDDA'S
De oorspronkelijke bewoners van Sri Lanka zijn de Vedda's (Sanskriet: ‘jager met pijl en boog’), die al duizenden jaren op het eiland wonen. Deze vroegste eilandbewoners waren jagers-verzamelaars uit het Stenen Tijdperk die een sterke verwantschap vertonen met de Afrikaanse San of Bosjesmannen en de Australische aboriginals. Ze noemen zichzelf liever ‘mensen van het bos’ of Vanniyalaetto.
Honderden jaren geleden woonden deze oerbewoners van Sri Lanka nog overal op het eiland. Met de opkomst van de Singalese rijken en het latere koninkrijk Jaffna werden ze al snel teruggedrongen naar afgelegen gebieden. Bovendien raakten ze steeds meer vermengd met andere bevolkingsgroepen.
Halverwege de 20e eeuw handhaafden ze zich alleen nog in een paar ontoegankelijke oerwoudgebieden in de Droge Zone en konden daar hun traditionele nomadische bestaan behouden. De laatste decennia is de druk op de Vedda’s door de grootscheepse binnenlandse migratie steeds groter geworden. Ze werden hierdoor gedwongen om in blijvende nederzettingen te gaan wonen, wat de doodsteek betekende voor het volkseigen van deze etnische groep.
Een groep van enkele honderden Vedda’s probeert in een gebied ten oosten van Mahiyangana en in Nilgala, in het district Uva, hardnekkig, maar waarschijnlijk tevergeefs, hun cultuur te behouden.
| advertentie |
|
|
SINGALEZEN
Ondanks kleine onderlinge verschillen behoort ca. 74,9% van de bevolking tot de Singalezen. Ze stammen grotendeels af van landverhuizers uit Noordwest-India en Bengalen, die al vóór onze jaartelling naar Sri Lanka migreerden.
De sociale structuur van de Singalese bevolkingsgroep bestaat uit een uit veertien groepen bestaand kastenstelsel, echter niet gebaseerd op afkomst, maar op het beroep.
Een andere scheiding binnen de Singalezen was tot voor kort die tussen de zogenaamde laag- en hooglanders (Kandyans). De laaglanders zijn de mensen die in de kustgebieden wonen en wat lager in aanzien staan dan de hooglanders, die zich beschouwen als de meer oorspronkelijke Singalezen. Door de vele binnenlandse migratiebewegingen is het verschil tussen laag- en hooglanders bijna weggevallen.
| advertentie |
|
|
TAMILS
De grootste minderheid van Sri Lanka vormen de hindoeïstische Tamils; zij maken ca. 11,2% van de totale bevolking uit en zijn oorspronkelijk afkomstig uit Zuid-India. Ze spreken een Dravidische taal, het Tamil, en zijn verdeeld in de zogenaamde (Sri) Lanka-Tamils, die lang geleden uit Zuid-India emigreerden en vooral op het schiereiland van Jaffna wonen, en in de zogenaamde India-Tamils, die in de 19de eeuw door de Britten als arbeidskrachten op de plantages werden geplaatst.
Ze wijken qua uiterlijk nogal af van de Singalezen, want hebben een minder Europese gelaatsvorm en vaak een wat donkerder huidskleur. De Tamil-bevolkingsgroep is ingedeeld in een strak vijfkastenstelsel, berustend op een godsdienstige grondslag.
De India-Tamils ( 4,2%), die ongeveer eenderde van alle Tamils uitmaken, wonen vooral in het centrale bergland, en werken daar onder andere als arbeiders op de thee- en rubberplantages. Ze leven zelfs vaak op de plantages zelf, ver van dorpen en steden. De India-Tamils, die tot de lagere lasten behoren, worden daarom door de Lanka-Tamils maatschappelijk en politiek vrijwel genegeerd. De bedoeling was eigenlijk ook dat de India-Tamils zouden terugkeren naar India, maar omdat ze voor de Sri Lankaanse economie vrijwel onmisbaar zijn, is van de grootscheepse repatriëring weinig terecht gekomen. Officieel zijn de meeste van hen echter nog steeds stateloos en hebben ze weinig burgerrechten.
De Lanka- of Jaffna-Tamils wonen vooral op en om het Jaffna-schiereiland en langs de oostkust, maar zijn ook vaak werkzaam in de grote steden.
De Lanka-Tamils zijn veel intensiever door het Westen beïnvloed dan de Singalezen. Zij werkten in de koloniale tijd veel gemakkelijker samen met de koloniale overheersers dan de Singalezen.
De Nederlanders en de Engelsen zochten dan ook liever inlandse bestuursambtenaren en handelspartners onder de Lanka-Tamils dan onder de Singalezen. Zo ontwikkelde zich al snel een bestuurlijke en commerciële Lanka-Tamil-elite. Deze ontwikkeling heeft zich zelfs tot nu toe doorgezet, de Lanka-Tamils zijn vaak beter geschoold, organisatorisch capabel en commerciëler dan de Singalezen.
Ze gebruiken vaak het Engels als voertaal, dragen westerse kleding en leven veel minder traditioneel dan de India-Tamils.
| advertentie |
|
BURGHERS
De Burghers (van het Nederlandse ‘vrijburgers’) maken ca. 0,8% van de totale bevolking uit, en zijn de afstammelingen van Portugese, Engelse en Nederlandse kolonisten. Zeer waarschijnlijk de Burghers van veel meer verschillende nationaliteiten afstammen. Op de schepen van bijvoorbeeld de VOC werden mensen uit heel Europa aangenomen.
In tegenstelling tot de koloniale periode hebben de tegenwoordige Burghers zowel naar aantal als naar maatschappelijke invloed een zeer ondergeschikte positie in de Sri Lankaanse samenleving. Ze vallen wel op door hun westerse levenshouding en gebruiken nog steeds het Engels als voertaal. De status van een Burgher hangt onder andere af van het uiterlijk, hoe (blank) Europees men eruit ziet, hoe beter. Een presbyteriaanse of Nederlands hervormde religieuze achtergrond is weer wat beter dan een katholieke achtergrond.
Door de sinds 1956 ingezette singalisering van de samenleving raakte de groep Burghers steeds verder geïsoleerd. Dit leidde er zelfs toe dat veel Burghers in de jaren zestig en zeventig van de vorige eeuw emigreerden naar landen als Canada, Nieuw-Zeeland en Australië. Pas sinds het aantreden van de regering-Jayawardene in 1977 werden eerder afgekondigde discriminerende maatregelen weer ingetrokken. Door de zeer hoge gemiddelde leeftijd van de overgebleven Burghers is het nog maar de vraag of deze groep over een aantal decennia nog zal bestaan.
| advertentie |
|
|
MOSLEMS of MOREN
Andere bevolkingsgroepen zijn de islamitische ‘Moren’ van Arabisch-Singalese herkomst, onderverdeeld in Ceylon-Moren en Indiase Moren. Deze islamieten maken ca. 7% van de Sri Lankaanse bevolking uit en stammen onder meer af van Arabische, Voor-Indische en Afghaanse handelaren, die al in de 8e eeuw met de Sri Lankanen handel dreven. Ook in de 17e, 18e en 19e eeuw kwamen er groepen islamitische emigranten naar Sri Lanka, onder andere Maleiers die met de Hollanders meekwamen vanuit Java.
De voertaal van de Moslems is over het algemeen het Tamil en ze hebben in de loop der eeuwen een vooraanstaande positie weten te verwerven in bestuur en bedrijfsleven. De Moslems houden in het algemeen streng vast aan de traditioneel maatschappelijke normen binnen hun groep en vormen ook door de islam als gemeenschappelijke godsdienst een eenheidsgroep.
De meeste Moren wonen in het oosten, rond de steden Trincomalee, Batticaloa en Amparai. Afhankelijk van waar ze wonen spreken ze Singalees of Tamil.
| advertentie |
|
|
ZIGEUNERS
De zigeuners die op Sri Lanka rondtrekken stammen uit India en zijn enkele millennia geleden al naar het eiland getrokken.
Er zijn verschillende groepen, maar de belangrijkste zijn: de Ahikuntakaya ofwel slangenbezweerders, de Maddilya ofwel apentrainers en de groepen die zich specialiseren in het aanbrengen van tatoeages. De zigeuners trekken in kleine groepjes het hele eiland rond.
| advertentie |
|
|
Spreiding
De bevolking is ongelijk verdeeld over het land. In de natte zone en het hoogland is het platteland dichtbevolkt en bovendien bevinden zich hier de meeste stedelijke gebieden; de droge zone is dunbevolkt, ondanks verschillende pogingen tot kolonisatie.
Van de bevolking woont 18,5% in de steden.
De grootste stad van Sri Lankais de hoofdstad Colombo met in 2017 600.000 inwoners.
| advertentie |
|
|
Demografische gegevens
Op Sri Lanka woonden in 2017 22.409.381 mensen. De bevolkingsdichtheid bedraagt ca. 342 inwoners per km2 en Sri Lanka is daarmee een van de dichtst bevolkte landen van Azië.
De bevolkingsgroei bedroeg voor 2017 0,76%, niet veel voor een ontwikkelingsland en aanzienlijk geringer dan in de buurlanden. Een voorlichtingscampagne voor geboortebeperking en gezinsplanning slaagde dankzij de positieve houding van de diverse religies en de redelijke voorzieningen op het gebied van onderwijs en gezondheidszorg.
Verder trouwen vrouwen pas op latere leeftijd en heeft een hoog percentage zich laten steriliseren.
De gemiddelde levensverwachting bedraagt voor mannen 73,5 jaar en voor vrouwen 80,6 jaar.
Sri Lanka heeft een redelijk jonge bevolking; 24,1% is tussen de 0 en 14 jaar . 66,2 van de bevolking is tussen de 15 en 65 jaar; 9,7% is 65 jaar of ouder.
Sri Lanka heeft een geboortecijfer van 15.2 per 1000 inwoners en een sterftecijfer van 6.2 per 1000 inwoners. De kindersterfte bedraagt 8.4 per 1000 levendgeborenen en is daarmee relatief gering in vergelijking met omringende landen.
| advertentie |
|
|
SRI LANKA LINKS
Advertenties
• Sri lanka verre reizen van ANWB
• Sri Lanka Tui Reizen
• Hotels Trivago
• Djoser Rondreizen Sri Lanka
• Bouw je eigen Sri Lanka Rondreis
• Autoverhuur Sunny Cars Sri Lanka
• Rondreizen Sri Lanka
• Mambo jongerenreizen Sri Lanka
• Hotels Sri Lanka
• Sri Lanka rondreizen met kinderen
• Avontuurlijke & duurzame rondreizen voor reizigers tussen de 18 en 37 jaar
• Reisgidsen en kaarten Sri Lanka
Nuttige links
Dieren in Sri Lanka (N)Reisfoto's Sri Lanka
Reisinformatie Sri Lanka (N)
Reisverhaal van Sri Lanka, safari, vele foto's en informatie (N)
Reizendoejezo – Sri Lanka (N)
Rondreis Sri Lanka (N)
Sri Lanka Foto-en Reisverslag (N)
Bronnen
Bradnock, R.W. / Sri Lanka handbook : the travel guide
Footprint Handbooks
Geetha Kumari, W.M. / Reishandboek Sri Lanka
Elmar,
Laet, R. de / Sri Lanka en de Malediven
Kosmos-Z&K
Plunkett, R. / Sri Lanka
Lonely Planet
Rokebrand, R. / Sri Lanka
Gottmer/Becht
Schiller, B. / Sri Lanka
Van Reemst
Sprang, U. / Sri Lanka : mensen, politiek, economie, cultuur, milieu
Koninklijk Instituut voor de Tropen
Sri Lanka
Cambium
Te gast in Sri Lanka
Informatie Verre Reizen
Wanasundera, N.P. / Sri Lanka
Benchmark Books
CIA - World Factbook
BBC - Country Profiles
laatst bijgewerkt november 2024Samensteller: Arie Verrijp / Geert Willems