SENEGAL
Geschiedenis

To read about SENEGAL in English - click here

Hotels Senegal

Geschiedenis

Oudheid en koninkrijken

Nomaden waren de eerste bewoners van het grote rivierengebied in West-Afrika. Ze woonden daar al duizenden jaren voor het begin van onze jaartelling en leefden van de jacht, de visserij en wat primitieve landbouw. Verspreid over Senegal zijn vele megalithische steencirkels te vinden uit de 7e tot de 8e eeuw. Wie deze vroege bewoners zijn geweest en waar deze mensen precies vandaan kwamen is nog steeds niet zeker. Men vermoedt uit de buurt van Egypte en Soedan.

advertentie

Megalithisch monument Senegal_{Photo: John Atherton CC 2.0 Generic no changes made}

Vanaf het begin van onze jaartelling kende West-Afrika verschillende koninkrijken. De eerste bloeiperiode begon onder het koninkrijk van Ghana. Dit koninkrijk viel in de elfde eeuw uiteen door interne twisten en veroveringstochten van islamitische Berberstammen uit Marokko en Algerije. Het Ghanese rijk werd in de dertiende eeuw opgevolgd door het koninkrijk Mali. De Malinkés of Mandinka's werden echter al weer in de 14e eeuw verdreven en vluchtten naar het gebied van de Gambia-rivier, waar ze nog steeds wonen. De Malinkés werden opgevolgd door het koninkrijk Djolof (Wolof), dat al spoedig uiteen viel in drie kleinere koninkrijken, Cayor, Baol en Waalo. Aan het einde van de 15e eeuw stichtte de Peul-leider Tenguela de streng islamitische staat Fouta Toro. Door interne conflicten viel deze staat al weer snel uiteen. Bij al deze koninkrijken viel op dat de macht van koning beperkt was en het volk op lokaal niveau heel wat te zeggen had.

Portugezen, Hollanders, Engelsen en Fransen

Ondertussen begon de tijd van de grote ontdekkingsreizen en dat zou van zéér grote invloed zijn op de geschiedenis van Afrika, en dus ook voor Senegal. In 1444 kwamen de Portugezen aan op het schiereiland Cap Vert, waar nu Dakar is gelegen. Een eilandje in de baai werd bezet en"Ilha de Palma" genoemd. Met de komst van de eerste Europeanen begon ook een van de zwartste bladzijden uit de geschiedenis van het Afrikaanse continent, de slavenhandel naar Amerika en West-Indië. Naar schatting zijn er zo'n twintig miljoen slaven naar de Nieuwe Wereld verscheept. De slavenhandel werd afwisselend beheerst door Fransen, Hollanders en Engelsen. De Engelsen schaften de slavernij af in 1807, de Fransen in 1848.

advertentie

Kaart van het Ile de Goree 1677_{Photo: Publiek domein}

Begin 17e eeuw (1617) kochten de Hollanders het eilandje van een lokaal stamhoofd. De Portugezen hadden het toen al lang weer verlaten. Ze noemden de aanlegplaats daar"Goede Reede", wat eigenlijk nog steeds de naam van het eilandje is. De naam is in de loop der eeuwen echter verbasterd tot Gorée. De Hollanders bouwden er twee forten (Fort Oranje en Fort Nassau) en enkele gebouwen voor de op- en overslag van goederen. De Hollandse handelsheerschappij nam na 1650 aanmerkelijk af en kwam in handen van de Fransen en de Engelsen. Gorée werd dan ook in 1677 veroverd door Frankrijk.

Tot 1814 waren Gorée en andere kustplaatsen afwisselend in Franse en Engelse handen. In 1814 kwam West-Afrika op Gambia (Engeland) en Guinee-Bissau (Portugal) na, grotendeels in handen van Frankrijk. Vanaf 1848 werden de vier grootste steden van Senegal als een deel van Frankrijk beschouwd en werden daardoor gerechtigd afgezanten te sturen naar het parlement in Parijs. In het binnenland van Senegal woeden in de jaren tussen 1850 en 1880 de Marabout-oorlogen. Fanatieke moslims probeerden met geweld de islam op te leggen aan de animistische Wolof-, Sérèr- en Malinké-bevolking.

Kolonisatie door Frankrijk

Vanaf midden negentiende eeuw pakten de Fransen het grondiger aan. Ze wilden het West-Afrikaanse gebied nu niet alleen exploiteren, maar volledig onderwerpen aan hun gezag. Een exponent van deze nieuwe aanpak was de Franse gouverneur Louis Faidherbe.

Er ontstond een verfranste christelijke elite die werd bestreden door de islamitische bevolking. De in 1860 gehouden slag bij Medina in Oost-Senegal werd gewonnen door de Fransen onder leiding van Faidherbe. Hierna werd West-Afrika verder gekoloniseerd door de Fransen. In 1857 werd Dakar gesticht. Pas nadat Frankrijk de haven van Dakar tot marinesteunpunt uitbreidde, begon Dakar flink te groeien.

advertentie

kaart van het gebied rond de Senegal rivier 1853_{Photo: Publiek domein}

Na de Frans-Duitse oorlog van 1870/1871 veroverden de Fransen steeds meer delen van Senegal. Het laatste deel van Senegal werd door de slag bij Kansala in 1868 veroverd. In 1884/1885 werden tijdens de Conferentie van Berlijn de definitieve grenzen vastgesteld. De Fransen noemden het gebied Afrique Occidentale Française - Frans West Afrika.

Omstreeks 1895 was geheel Senegal onder controle van de Fransen. Dakar werd in 1902 de hoofdstad van geheel Frans West-Afrika, een gebied dat liep van Mauritanië tot Niger.

Van kolonie naar onafhankelijke staat

Léopold Sedar Senghor, Senegal_{Photo: UNESCO / Dominique Roger CC 3.0 IGO no changes made}

Na de Tweede Wereldoorlog kregen alle ingezetenen van Senegal compleet staatsburgerschap en stemrecht aangeboden door Frankrijk. Er werd een Assemblée Territorial ingevoerd die afgevaardigden naar het Franse parlement stuurde.

De Franse president De Gaulle ontwierp eind jaren '50 de Gemenebestconstructie (Communauté Française), waarvan de kolonies autonoom lid konden worden. Buitenlandse politiek en defensie bleven een aangelegenheid van de Franse regering. In 1959 sloot de toenmalige katholieke leider en dichter Léopold Sédar Senghor een federatief verbond met Mali. In juni 1960 werd deze federatie onafhankelijk. De federatie was echter geen lang leven beschoren en viel al na enkele maanden uiteen. Beide landen gingen als afzonderlijke republieken verder en Senghor werd gekozen tot de eerste president van de Republiek Senegal. Uiteindelijk zou hij deze functie twintig jaar bekleden. In 1963 werd het premierschap door Senghor afgeschaft en werd de president het staatshoofd met absolute macht. In december 1969 werd de grondwet gewijzigd, waarbij de functie van premier opnieuw werd ingesteld, en in 1970 werd Abdou Diouf de eerste premier.

Abdou Diouf Senegal_{Photo: Chris Peus CC 2.0 Generic no changes made}

Vanaf 1974 werden er weer oppositiepartijen toegestaan. Bij de verkiezingen van 1978 werd Senghor herkozen en de regerende Parti Socialiste Sénégalais (PSS) kwam als overwinnaar uit de stembusstrijd. Eind december 1980 maakte Senghor onverwachts zijn aftreden bekend. Abdou Diouf volgde hem op. In 1982 richtten Senegal en Gambia de confederatie Senegambia op, die echter in 1989 weer door Senegal werd opgeheven.

Uiteindelijk waren er in 1985 zeventien partijen actief. Na de verkiezingen van 1983 werd Diouf beschuldigd van fraude en dit leidde ook in de jaren daarna tot diverse bloedige confrontatie met voornamelijk studenten. In 1989 maakte de PSS onder leiding van Diouf een begin met een aantal hervormingen, waaronder een nieuwe kieswet, de toelating van meer oppositiepartijen en meer persvrijheid. Vanaf 1989 tot 1992 ontstonden er grote problemen met buurland Mauritanië. Na een grensconflict waarbij Senegalese doden vielen vluchtten bijna alle Mauritaniërs uit Senegal, bang om vermoord te worden. Als vergelding wees Mauritanië alle Senegalezen uit.

In april 1991 werd Habib Thiam minister-president en nam in zijn regering ook de voormalige oppositieleider Abdoulaye Wade en andere leden van de oppositie op.

In de provincie Casamance vecht de afscheidingsbeweging MFDC voor afscheiding van Senegal. In 1991 en 1993 werd telkens een staakt-het-vuren overeengekomen, die echter regelmatig werden geschonden door de MFDC.

In februari 1994 braken in Dakar gewelddadige demonstraties uit, georganiseerd door een coalitie van vijf oppositiepartijen. De protesten richtten zich tegen de gestegen prijzen veroorzaakt door de devaluatie van de CFA-frank met maar liefst vijftig procent! Er werden toen vele mensen van oppositiepartijen gearresteerd. In maart 1995 nam president Abdou Diouf de belangrijkste oppositieleider, Abdoulaye Wade, in zijn regering op, waardoor drie van de vier belangrijkste oppositiegroepen deel gingen uitmaken van zijn regering.

De onderhandelingen tussen de regering en de MFDC werden in 1995 bemoeilijkt door interne twisten: de militaire leiders erkenden het gezag van de secretaris-generaal, Diamacoune Senghor, niet meer. Na het vastlopen van de toenadering tussen de overheid en de MFDC werden in 1996 weer incidenten met dodelijke afloop gemeld in de Casamance.

21e Eeuw

Abdoulaye Wade_{Photo: World Economic Forum CC 2.0 Generic no changes made}

Presidentsverkiezingen vonden plaats in 2000. Diouf deed voor de derde maal een gooi naar het presidentschap. Ondanks tekenen dat de verkiezingen zouden uitlopen op een chaos, hadden ze een kalm verloop. In de eerste ronde behaalde Diouf slechts 41% van de stemmen en er moest een tweede ronde aan te pas komen om een beslissing te verkrijgen. Abdoulaye Wade won de tweede ronde met 58,5% van de stemmen terwijl Diouf op 41% bleef steken. De overdracht van de macht was exemplarisch, en Senegal euforisch. De parlementaire verkiezingen in april 2001 hielpen de door de partij van Wade geleide coalitie aan de gewenste meerderheid in het parlement (89 van de 120 zetels). Deze coalitie heeft nu een ruim mandaat om de beloofde"sopi" (Wolof voor verandering) tot stand te brengen. In februari 2007 wint Wade opnieuw de presidentsverkiezingen, gevolgd door een overwinning van zijn partij tijdens de parlementsverkiezingen van juli 2007. In april 2008 veranderd het parlement de grondwet, waardoor het mogelijk is Hissene Habre de voormalige leider van Tsjaad te berechten. Senegal wordt hierin gesteund door de Afrikaanse Unie. Tijdens lokale verkiezingen van maart 2009 wint de oppositie enkele steden waar onder Dakar. In april stapt premier Cheikh Hajibou Soumare op, Karim de zoon van de president wordt opgenomen in de nieuwe regering. In april 2010 viert Senegal haar vijftigjarige onafhankelijkheid.

Macky Sall, Senegal_{Photo: Publiek domein}

Sinds 2 april 2012 is Macky Sall president van Senegal, sinds 3 september 2013 is Aminata Toure minister-president. In september 2011 ontslaat de premier het Hogerhuis vanwege kostenbesparing. Volgens de oppositie wordt op deze manier haar positie verzwakt. In juli 2013 arresteert Senegal de voormalige president van Tsjaad, Hissene Habre, in Dakar. Hij staat terecht op verdenking van misdaden tegen de menselijkheid gedurende zijn regime. In september 2014 staat Karim Wade de zoon van de ex-president voor het gerecht. Hij wordt beschuldigd van corruptie. In maart 2015 wordt hij veroordeeld tot zes jaar gevangenschap. In maart 2016 bepalen de kiezers in een referendum dat de termijn voor een presidentschap in het vervolg vijf in plaats van zeven jaar zal bedragen. In augustus 2017 behaalt de coalitie van president Sall bij parlementsverkiezingen een tweederde meerderheid. Sall werd in februari 2019 herkozen, zijn termijn loopt af in 2024. Een maand na de verkiezingen stemde de Nationale Vergadering voor afschaffing van het ambt van premier. Oppositieorganisaties en het maatschappelijk middenveld hebben de beslissing bekritiseerd omdat het een verdere concentratie van de macht in de uitvoerende macht ten koste gaat van de wetgevende en gerechtelijke macht. Op 11 december 2021 heeft de nationale assemblee een grondwetswijziging goedgekeurd waarbij de functie van premier, die SALL na zijn herverkiezing in 2019 had afgeschaft, opnieuw wordt ingesteld. De nieuwe premier zal begin 2022 worden benoemd.

SENEGAL LINKS

Advertenties
• Vliegtickets Senegal | Vliegennaar.nl
• Hotels Trivago
• Senegal Tui Reizen
• Hotels Senegal
• Boeken, ook tweedehands, over SENEGAL bij Bol.com

Nuttige links

Reisinformatie Senegal (N)
Senegal Startnederland (N+E)
Waarschijntdezonwel.nl - vakantie Senegal (N)

Bronnen

Derksen, G. / Gambia, Senegal

Gottmer

Dirkx, J. / Reishandboek Senegal

Elmar

Else, D. / The Gambia and Senegal

Lonely Planet

Gambia en Senegal

Cambium

Hesseling, G. / Senegal/Gambia : mensen, politiek, economie, cultuur

Koninklijk Instituut voor de Tropen

CIA - World Factbook

BBC - Country Profiles

laatst bijgewerkt november 2024
Samensteller: Arie Verrijp / Geert Willems