SCHOTLAND
Economie

To read about SCOTLAND in English - click here

Hotels Schotland

Steden SCHOTLAND

Edinburgh

Glasgow

Populaire bestemmingen VERENIGD KONINKRIJK

Engeland	Noord-ierland	Schotland
	Wales

Economie

Algemeen

advertentie

Hoofdkantoor Bank of Scotland Edinburgh_{Foto:Rept0n1x CC 3.0 Unported no changes made}

Eeuwenlang is de economische ontwikkeling van Schotland, mede door de perifere ligging, achtergebleven bij die van Engeland, met als gevolg emigratie op grote schaal. Exploratie en exploitatie van aardolie en aardgas hebben sinds de jaren zestig een opleving van de economie te zien gegeven. De dienstensector heeft hiermee een sterke groei doorgemaakt.

De werkgelegenheid in de kolen- en staalindustrie, de mijn- en de scheepsbouw is inmiddels drastisch teruggelopen, waardoor men genoodzaakt werd zich op andere bedrijfstakken en dienstverlening te concentreren.

Zelfs nog halverwege de jaren zestig van de vorige eeuw maakte de industrie 32% van het bruto nationaal product uit en werkte 35% van de bevolking in fabrieken. Halverwege de jaren negentig bedroeg het percentage nog maar 22 respectievelijk 20%. In 2017 is de industrie nog maar goed voor rond de 10% van het BNP. Van de tien werknemers zijn er nu zeven werkzaam in de dienstensector.

advertentie

Landbouw, veeteelt, bosbouw en visserij

advertentie

Crofthouse Museum Shetland_{Foto: Dbachmann CC 3.0 no changes made}

Hoewel grote delen van het land een agrarisch karakter dragen, ca. 80% van het Schotse grondgebied is in gebruik voor agrarische doeleinden, is landbouw niet de grootste pijler van de economie; verbouwd worden vooral graan (gerst, tarwe, haver), verder aardappelen, knolrapen en groenten, soms in de vorm van crofting*, een primitieve vorm van landbouw, waarbij niet voor de markt, maar voor eigen gebruik geproduceerd wordt.

* De kleine gemeenschappen in de Highlands en op een aantal eilanden (met name op de Shetlandeilanden, Orkney-eilanden en het Isle of Lewis) bestaan uit crofting-gemeenten, groepjes verspreid staande kleine boerderijen met een paar hectare grond eromheen. De crofters (onderpachters van een verdeelde boerderij) hebben ieder hun eigen stukje gepacht (bouw)land door een muurtje omheind, terwijl zij het gemeenschappelijk land waar het vee graast, samen delen.

In het zuidwesten bevinden zich de meeste melkveehouderijen, terwijl de vruchtbaarste landbouwgronden zich in het noordoosten van Schotland bevinden.

Klimaat en natuurlijke gesteldheid begunstigen de veehouderij (schapen en runderen); rough grazing (extensieve veehouderij op natuurlijke, arme weidegronden) beslaat een groot gedeelte van het totale landbouwareaal.

Opmerkelijk is dat bijna 90% van het platteland van Schotland particulier bezit is, verspreid over meer dan 1500 landgoederen. Al die landgoederen behoren toe aan enkele honderden mensen.

Herbebossing vindt, in de bergachtige gebieden, sinds 1919 op grote schaal plaats, ten nadele van de schapenhouderij, maar ten gunste van de werkgelegenheid.

Langs de gehele kust speelt de visserij nog steeds een vitale rol in de economie (schelvis, kabeljauw, haring, schaaldieren). Daarnaast heeft het kweken van zalm de laatste decennia een grote vlucht genomen. Aberdeen, Peterhead, Fraserburgh, Kinlochbervie, Lerwick en Ullapool zijn belangrijke plaatsen met visindustrie.

advertentie

Mijnbouw

advertentie

National Mining Museum Scotland_{Foto: Kim Traynor CC 3.0 Unported no changes made}

Aan delfstoffen bezit het land o.a. steenkool (in Lothian, Fife an Ayr) en ijzererts (in het zuidwesten, Strathclyde). Evenals in de overige delen van Groot-Brittannië loopt de mijnbouw zeer sterk terug. Vele mijnen zijn de laatste decennia gesloten en aan de ondergrondse mijnbouw kwam vrijwel een einde. Het winnen van kolen geschiedt alleen nog in dagbouw.

Pas in 1964 begon men naar olie te zoeken en drie jaar later werd de eerste oliebron ontdekt. Kort daarop volgden grote velden, die allemaal vrij ver op de zee lagen. Door de grote afstand tot het vasteland waren de aanleg van pijpleidingen en de bouw van gigantische platforms noodzakelijk.

Industrie

advertentie

Olieplatform voor de kust van Schotland_{Foto: Simon Johnston in het publieke domein}

De Schotse industrie is, met uitzondering van het noordoosten (Grampian), vrijwel geheel geconcentreerd in het centrale laagland. Het westelijk deel hiervan, met Glasgow als centrum, heeft zich minder gunstig ontwikkeld dan het oostelijk deel, met Edinburgh als centrum; het is te veel afhankelijk van de traditionele basisindustrieën als mijnbouw, scheepsbouw, staal- en textielindustrie, voorts whiskydistillatie.

Vooral de ontwikkeling sinds de jaren tachtig in de scheepsbouw is zorgwekkend; met regeringssteun en -opdrachten wordt getracht zoveel mogelijk werknemers in deze branche aan het werk te houden.

Het zwaartepunt van de Schotse industrie heeft zich van het westen verlegd naar het zuidoosten en noordoosten, waar de aardolie van de Noordzee en lichte industrie voor nieuwe arbeidsplaatsen hebben gezorgd. Met name de region Grampian, met Aberdeen als belangrijkste stad, heeft zich gunstig ontwikkeld. Weliswaar zijn hier de traditionele industrieën (voedingsmiddelen, papier, whisky, machinebouw) achteruitgegaan, maar de aardoliewinning heeft hier nieuwe impulsen gegeven.

De meest succesvolle branche in de Schotse industrie is de elektrotechnische industrie (onder meer in Glasgow, Edinburgh en Dundee), vooral op gang gekomen door buitenlandse, met name Amerikaanse investeringen. De industrie op het gebied van de micro-elektronica is goed ontwikkeld. Tot de sterkere branches behoren ook de chemische en farmaceutische industrieën. De houtverwerkende industrie neemt in belang toe.

Textielindustrie

advertentie

Tweed Schotland_{Foto: Publiek domein}

In het zuidoostelijke deel van Schotland bloeit de textielindustrie nog steeds, en de vijftig miljoen schapen leveren de grondstof voor deze industrie. De wolroute, de Scottish Borders Woollen Trail, loopt door verschillende steden die al eeuwenlang afhankelijk zijn van de wolindustrie.

De truien die worden gemaakt op de Shetland Islands en op Fair Isle zijn zeer geliefd vanwege hun traditionele model en de mooie patronen. Het ‘tweed’ is een geweven wollen stof, oorspronkelijk in grijs, blauw of zwart. Vanaf begin 19e eeuw kwam er ook een gemêleerde tweedstof op de markt, die nu het meest verkocht wordt.

Deze bedrijfstak heeft het moeilijk gehad, maar levert toch nog altijd ongeveer 1,5 miljard pond op en zijn er nog ca. 40.000 werkzaam in de textielindustrie, vooral geconcentreerd in de Borders.

Verkeer en financiële dienstverlening

advertentie

Edinburgh luchthaven_{Foto: Ad Meskens CC 3.0 Unported no changes made}

Schotland heeft een goed wegen- en spoorwegennet en vier internationale luchthavens: Edinburgh, Glasgow, Aberdeen en Prestwick, en diverse kleine luchthavens, vnl. voor lokaal verkeer.

Edinburgh heeft zich ontwikkeld tot een belangrijk financieel centrum en ook vele grote verzekeringsmaatschappijen hebben zich in Schotland gevestigd.

SCHOTLAND LINKS

Advertenties
• Schotland Tui Reizen
• Goedkope vliegtickets Schotland | Vliegennaar.nl
• ANWB vakantie boeken Schotland
• Hotels Trivago
• Schotland Hotels
• Rondreis Schotland
• Treinreis Scholtand
• Djoser Wandel - wandelreis Schotland
• Autoverhuur Sunny Cars Schotland
• Camperreizen Schotland
• Boeken, ook tweedehands, over SCHOTLAND bij Bol.com

Nuttige links

Autorondreizen Schotland
Campersite Schotland (N)
Lies en Teijes Reiswebsite (N)
Reisinformatie Schotland (N)
Reizendoejezo – Schotland (N)
Rondreis door Schotland (N)

Bronnen

Berkien, G. / Schotland

Kosmos-Z&K

Berkien, G. / Schotland

ANWB

Larrimore, D. / Schotland

Kosmos-Z&K

Levy, P. / Scotland

Marshall Cavendish

Patitz, A. / Schotland

Van Reemst

Schaff, B. / Schotland

Kok Lyra

Schotland

Cambium

Schotland

Lannoo

Schotland

Michelin Reisuitgaven

Schotland

Van Reemst

Smallman, T. / Scotland

Lonely Planet

Stoks, F.T. / Schotland

Gottmer

Summers, G. / Schotland

Van Reemst

Tschirner, S. / Schotland

ANWB

Wamel, D. van / Schotland en Noord-Engeland

Babylon-De Geus

CIA - World Factbook

BBC - Country Profiles

laatst bijgewerkt oktober 2024
Samensteller: Arie Verrijp / Geert Willems