ROEMENIE
Economie

To read about ROMANIA in English - click here

ANWB vakantie boeken Roemenie

Steden ROEMENIE

Boekarest

Brasov

Economie

Algemeen

advertentie

Nationale Bank Roemenie_{Photo: Gabriel CC 2.0 Generic no changes made}

Tot het einde van de Tweede Wereldoorlog was Roemenië een agrarische natie waar het grootgrondbezit overheerste. Na 1945 werden er ingrijpende landhervormingen doorgevoerd en kwam er aan het grootgrondbezit een einde.

Tot de omwenteling kende Roemenië een sterk centraal geleide economie. De productiemiddelen waren tot die tijd veelal in handen van de staat of waren collectief eigendom. In de jaren vijftig werden ook de kleine boerenbedrijven, de zware industrie en de banken genationaliseerd. Deze situatie duurde tot de omwenteling toen een proces van privatisering in gang werd gezet. Halverwege de jaren negentig van de vorige eeuw was de landbouwsector het verst gevorderd met de privatisering.

Van 1998 tot en met 2000 kende de economie van Roemenië een periode van grote recessie. Vanaf 2001 zat de economie weer in de lift met een groeicijfer van 5,3%. Roemenië werd in 2007 lid van de Europese Unie en kreeg sinds die tijd steun van de EU en het IMF om de economie te verbeteren. Bruto nationaal product per hoofd van de bevolking is in 2017: $ 24.600. Bruto nationaal product verdeeld naar sectoren (2017):

• Landbouw 4,2%
• Industrie 33,2%
• Handel en diensten 62,6%

Het werkloosheidscijfer ligt al enkele jaren rond de 5%. De inflatie in Roemenië is, vergeleken met andere landen in deze regio, historisch laag. In 2017 werd er een gemiddeld inflatiecijfer van 1,3% gemeten (in 2000 nog 45,6%).

De koopkracht van de Roemeense bevolking zal de komende jaren toenemen door de economische groei en het verhogen van de inkomens van de armste bevolkingsgroepen door de overheid. Toch leeft op dit moment nog 20% van de Roemenen onder de armoedegrens.

De milieuproblematiek drukt zwaar op Roemenië en milieubescherming staat nog niet erg hoog in het vaandel van de Roemeense regering. De EU en de wereldbank schatten dat er tot 2020 ca. 50 miljard euro nodig is om de milieuvervuiling tegen te gaan.

Opslag van afval, natuurbescherming en maatregelen ter ontlasting van de ozonlaag hebben de grootste prioriteit. Zones die ecologische gezien het meest bedreigd worden zijn de streken met veel metaalindustrie (Baia Mare, Zlatna, Ramnicu Valcea en Ploiesti) en waar papier en cellulose wordt geproduceerd (Braila, Savinesti).

In stedelijke gebieden is de luchtvervuiling aanzienlijk doordat veel huishoudens nog op kolen stoken en door het verouderde wagenpark, dat vaak nog op diesel rijdt met een hoog loodgehalte. Een rapport van het Roemeense Ministerie van Waterschappen en Milieubescherming beschrijft een derde van de 41 gewesten in Roemenië als “atmosferisch kritisch”, waar de lucht een hoog niveau van zware metalen als koper en ijzer bevat.

Ook de verwerking van huishoudelijk afval is hier een groot probleem.

Watervervuiling komt vooral voor langs de grensrivier tussen Roemenië en Moldavië, de Prut. Bodemvervuiling wordt veroorzaakt door mijnbouw en zware industrie. De intensieve landbouw zorgt ten slotte voor roofbouw op de kwetsbare bodem, die vaak ernstig uitgedroogd is.

Landbouw, veeteelt, visserij en bosbouw

advertentie

Landbouw Roemenie_{Photo: Diego_cue CC 3.0 Unported no changes made}

Roemenië is nog altijd sterk agrarisch georiënteerd, ondanks de inspanningen van Ceausescu destijds om van zijn land een industriële samenleving te maken. De agrarische sector verschaft werk aan ca. 28,3% (2017) van de beroepsbevolking en daarmee is Roemenië nog steeds een van de meeste agrarische landen van Europa. Van de beschikbare landbouwgronden wordt 60% als akkerbouwland, 25% als weidegrond, 4% als wijngaarden, 6% als hooiland en 1,8% als boomgaarden gebruikt. De opbrengsten blijven al vele jaren achter bij de verwachtingen.

Nederland exporteert vooral plantaardige vetten en oliën, ruwe plantaardige producten als snijbloemen en bloembollen, vlees en vleesproducten en groenten en fruit. Nederland is de vijfde agro-exporteur, na Duitsland, Frankrijk, Oostenrijk en Griekenland.

De akkerbouwgebieden zijn: Dobrogea, de Banaat, de Voor-Karpaten, Zevenburgen, Klein Walachije en Maramures. De voornaamste producten zijn: graan, aardappelen, peulvruchten, suikerbieten, maïs, vlas, fruit (o.a. pruimen voor de bekende pruimenjenever of “tuica”), rijst en wijn.

De zonnebloemproductie vertoont een constante groei door de grote vraag naar zonnebloemolie vanuit het buitenland. Op dit moment zijn er ca. 500 productiebedrijven en dat aantal groeit nog steeds. In de sector oliën en vetten worden zonnebloemzaden, sojabonen, lijnzaden en wonderolie verwerkt. De olieverwerkende industrie produceert meer dan 400.000 ton per jaar aan bewerkte oliën en 48.000 ton per jaar aan margarine.

De veehouderij onderging de laatste dertig jaar ingrijpende veranderingen. De van oudsher rondtrekkende herders in de Karpaten werden gedwongen zich te vestigen.

Na 1989 is het aantal runderen in Roemenië sterk afgenomen door de sluiting van grote coöperatieve boerderijen. Daardoor wordt er steeds meer rundvlees uit het buitenland geïmporteerd. Er is ook veel aandacht besteed aan de varkensteelt.

De visserij geschiedt op rivieren, meren, vijvers en kunstmatige meren bij waterkrachtcentrales en ook visvangst op de Zwarte Zee speelt sinds de laatste jaren een steeds belangrijkere rol.

Ongeveer 28% van het oppervlak is met bos bedekt. In het bijzonder zijn de zuidelijke en oostelijke Noord-Karpaten zeer bosrijk. De bosexploitatie is een belangrijke bron van inkomsten in deze gebieden.

Mijnbouw en energievoorziening

advertentie

Hydrokrachtentrale Roemenie_{Photo: Denis Barthei CC 3.0 Unported no changes made}

Het belangrijkste mijnbouwproduct is aardolie. Er zijn grote aardolievelden in Prahova, Bacau, Gorj Crisgana en in Cuges. In de jaren tachtig werden grote hoeveelheden aardolie naar het buitenland geëxporteerd om zodoende de hoge buitenlandse schuld terug te betalen, maar de laatste jaren loopt de productie terug.

Er wordt aardgas gewonnen in de Voor-Karpaten en in het hoogland van Zevenburgen. Deze voorraden zijn echter bij lange na niet voldoende om de binnenlandse behoeften te dekken.

Dit geldt ook voor steenkool, ijzer-, lood-, koper- en mangaanerts. Tevens komen er bruinkool en bauxiet voor. In de afgelopen jaren zijn er veel steenkool- en bruinkoolmijnen, met name in het Jiu-dal, gesloten.

Roemenië heeft vrij grote voorraden olie en gas, maar de dagen dat Roemenië een van de belangrijkste olieproducenten en –exporteurs in de wereld was, zijn allang voorbij. De olie- en aardgassector is op dit moment sterk verouderd. Om de nodige moderniseringen te kunnen doorvoeren is het wachten op buitenlandse investeerders en het privatiseren van staatsenergiebedrijven.

De elektriciteitsvoorziening geschiedt door middel van warmtekrachtcentrales (aardolie en steenkool). In samenwerking met Joegoslavië is in de Donau bij de IJzeren Poort een waterkrachtcentrale neergezet.

In samenwerking met Bulgarije is een krachtcentrale bij Turnu Magurele gebouwd. In Cernavada wordt een hydro-elektrische centrale gebouwd en heeft al een kerncentrale op haar grondgebied. De eigen productie dekt driekwart van de binnenlandse vraag.

Industrie

advertentie

Bacau Industriegebied, Roemenie_{Photo: Felix O CC 2.0 Generic no changes made}

Na de Tweede Wereldoorlog is de industrialisatie grootscheeps aangepakt, waarbij de nadruk werd gelegd op de ontwikkeling van de zware (in het bijzonder de chemische) industrie. Sinds 1989 wordt er meer aandacht geschonken aan de consumptiegoederenindustrie.

Industriële concentraties zijn te vinden in: Boekarest en omgeving, Galati en Iasi in het oosten, Brasov, Arad, Timisoara en Oradea.

De textielsector bestaat vooral uit kleine en middelgrote bedrijven. Nederlandse bedrijven besteden het productieproces vaak uit aan deze Roemeense bedrijven vanwege de lage loonkosten. Het machinepark is vrij modern en de werknemers in deze sector zijn vaak goed opgeleid. De textielsector levert ook een zeer belangrijke bijdrage aan de Roemeense export, ca. 26% van de totale export wordt gerealiseerd door deze sector.

Net als de textielindustrie neemt ook de metaalindustrie, o.a. wapenindustrie, een belangrijke plaats in de Roemeense economie in, zij genereert namelijk ca. 15% van de industriële productie.

De metaalindustrie in Roemenië is zeer arbeidsintensief, maar door de lage loonkosten en de goed gekwalificeerde werknemers is ook hier het uitbesteden van productiewerkzaamheden voor Nederlandse bedrijven zeer interessant. Zo zijn er in Roemenië nog volop lassers beschikbaar, vaklui die in Nederland bijna niet meer te krijgen zijn.

Handel en dienstensector

advertentie

Export Roemenie_{Photo:R. Haussmann, Cesar Hidalgo, et.al CC 3.0 no changes made}

De Europese Unie neemt ongeveer twee derde van de totale handel met Roemenië voor haar rekening en is daarmee de belangrijkste handelspartner. Uitgevoerd worden: chemische en aardolieproducten, machines, kunstmest, grondstoffen voor de levensmiddelenindustrie en textiel. De voornaamste afnemers zijn op dit moment Duitsland, Italië, Frankrijk, Turkije en Hongarije.

Ingevoerd worden: grondstoffen, machines, transportmiddelen en consumptiegoederen. De voornaamste leveranciers zijn op dit moment Duitsland, Italië, Hongarije, Frankrijk, Rusland en Polen.

De totale waarde van de export bedroeg in 2017 $ 65 miljard en de totale waarde van de import bedroeg $ 78 miljard. Roemenië heeft dus een tekort op de handelsbalans.

Gunstige perspectieven zijn te vinden in de financiële dienstverlening, de verzekerings- en accountancy-branche, de juridische dienstverlening en de marketing- en reclamebranche.

Veel buitenlandse banken hebben zich ondertussen in Roemenië gevestigd o.a. ABN-Amro en ING.

De sinds 1880 bestaande Nationale Bank fungeert als centrale bank. Het netwerk van banken bestaat op dit moment uit 17 Roemeense banken en 24 banken die geheel of gedeeltelijk in buitenlandse handen zijn. Sinds 1995 heeft Roemenië weer een effectenbeurs.

Verkeer en transportmiddelen-industrie

advertentie

Dacia Roemenie_{Photo: Sludge G (CC BY-SA 2.0) no changes made}

Het ca. 75.000 kilometer lange wegennet van Roemenië verkeert over het algemeen in slechte conditie en men heeft minder dan 1000 kilometer snelweg. Via een meerjarenplan wil men het aantal kilometers snelweg vergroten en nationale wegen verbreden. Boekarest zal dan een kruispunt vormen van verschillende snelwegen in zowel binnen- als buitenland. Men krijgt hiervoor steun van de Europese Unie, EIB, EBRD en de Wereldbank.

Sinds de jaren zeventig heeft Roemenië een eigen automobielindustrie die personenauto’s, vrachtwagens en bussen levert. Deze industrietak zakte na de omwenteling in door achterblijvende investeringen, waardoor de gebruikte technieken snel verouderden.

Het nationale merk is Dacia. De invoer van buitenlandse modellen stijg t sterk. Ook worden er veel tweedehands auto’s ingevoerd. Sinds 1999 is Dacia een onderdeel van het Franse Renault-concern.

Vanwege het matig ontwikkelde wegennet zijn de spoorwegen nog altijd van groot belang voor zowel personen- als zakelijk vervoer. Het spoorwegennet beslaat 11.275 km waarvan een groot deel geëlektrificeerd is. Ook hier is men hard bezig met de modernisering van de huidige infrastructuur, weer met hulp van bovengenoemde internationale organisaties. Ook wordt veel geld uitgetrokken voor modernisering van stations, digitalisering van communicatienetwerken, materieel voor toekomstig onderhoud en herstel en werkzaamheden aan de tram- en metrovoorzieningen in Boekarest.

Door de geografische positie vormt Roemenië een kruispunt van internationale spoorwegen dat verschillende delen van Europa met elkaar verbindt.

De Donau is met 1000 kilometer de belangrijkste waterweg, waarop een groot deel van het goederentransport tussen Oost- en Centraal-Europa plaatsvindt. Belangrijk is het 64 kilometer lange Donau-Zwarte Zeekanaal, waardoor zeeschepen ongeveer 380 kilometer van de Donau kunnen afsnijden.

advertentie

Scheepswerf in Constanta, Roemenie_{Photo: Acaro CC 2.5 Generic no changes made}

De Zwarte Zee heeft dezelfde functie met de belangrijke haven Constanta. Ca. 60% van de buitenlandse handel passeert de grens via deze haven. Constanta heeft de mogelijkheden in zich om de belangrijkste haven aan de Zwarte Zee te worden. Daartoe worden onder andere met hulp van Japan grootschalige moderniseringsprojecten uitgevoerd. De off-shore dam wordt verlengd, het aantal havenbekkens verhoogd en een tweede containerterminal gebouwd.

Andere belangrijke havens zijn Mangalia, Sulina, Giurgiu, Galati, Braila en Tulcea.

De scheepsbouwsector is belangrijk voor de economie. Met name de productie van casco’s is belangrijk. Deze casco’s worden in het buitenland tot complete schepen afgewerkt. De werven komen steeds meer in handen van buitenlandse investeerders. (het Nederlandse scheepsbouwbedrijf Damen nam in 2000 een scheepswerf in Galati over).

De belangrijkste internationale luchthavens zijn Boekarest (Otopeni en Baneasa), Timisoara en Constanta. Verder zijn er nog tientallen andere vliegvelden.

ROEMENIE LINKS

Advertenties
• ANWB vakantie boeken Roemenie
• Hotels Trivago
• Roemenie Tui Reizen
• Djoser Rondreis Roemenie
• Autoverhuur Sunny Cars Roemenië
• Boekarest Hotels
• Transport Roemenië - TTS Quality Logistics B.V
• Reisgidsen en kaarten Roemenie

Nuttige links

Dieren in Oost Europa (N)
Reisinformatie Roemenië (N)
Roemenië Startkabel (N)
Startpagina Roemenië-Vakantie (N)

Bronnen

Bos, J.W. / Roemenië : mensen, politiek, economie, cultuur, milieu

Koninklijk Instituut voor de Tropen

Democratisering aan de Donau : Roemenië na de revolutie van 1989

Instituut voor Publiek en Politiek

Roemenië

Steunpunt Oost-Europa Projecten

Versteegen, J. / Roemenië

Gottmer

Williams, N. / Romania & Moldova

Lonely Planet

CIA - World Factbook

BBC - Country Profiles

laatst bijgewerkt november 2024
Samensteller: Arie Verrijp / Geert Willems