POLEN
Taal

To read about POLAND in English - click here

ANWB vakantie boeken Polen

Steden POLEN

Krakow Lodz Warschau 

Taal

Het Pools behoort tot de West-Slavische tak van de familie van Baltoslavische talen. Deze familie behoort weer tot de familie der Indogermaanse talen. Tot deze familie behoort ook het Tsjechisch, Russisch en Bulgaars. Het Pools heeft zich tussen de 6e en 9e eeuw ontwikkelt uit het dialect van de stammen die woonden tussen de Odra, de Wisla en de Warta. De officiële geschreven taal was tot de zestiende eeuw het Latijn en daardoor kwamen er veel Latijnse woorden in de gesproken Poolse taal terecht.

Tot de kerstening van de Polen in 966 bestond er alleen maar gesproken taal. Sinds de middeleeuwen zijn er door de grote aantallen Duitstaligen in de steden, veel Duitse woorden in de taal opgenomen. In de 16e eeuw kwamen daar nog Tsjechische en sinds de 18e eeuw woorden uit de Franse taal bij. Het Pools is een eenheidstaal geworden die vrijwel alle dialecten heeft verdrongen.

Alleen in de Karpaten, door de Góralen, en in Kaszubië, in het merengebied ten zuidwesten van Gdansk, worden nog dialecten gesproken die dermate van het Pools afwijken dat ze zelfs voor de Polen moeilijk te verstaan zijn. In Silezië spreekt men een Pools dat sterk lijkt beïnvloed door het Duits.

Ca. 100 km ten zuidwesten van Gdansk leven ongeveer 200.000 Kasjoeben. Hun dialect, het Kasjoebisch, is het enig overgeblevene van het Pommers, een West-Slavische taal, net als het Pools en het Tsjechisch. Een verwant dialect is het Slowinskisch, dat nog door een paar verspreide gemeenschappen wordt gesproken. Het verwante Polabisch stierf in de 18e eeuw al uit.

Het alfabet bestaat uit 32 letters in Latijns schrift met een aantal diacritische tekens. In tegenstelling tot het Nederlands wordt het Pools sterk verbogen en bestaan er maar liefst zeven naamvallen. Verder kent het Pools een aantal moeilijke vervoegingen waardoor de grammatica sterk op het Latijns lijkt.

Lidwoorden kent de Poolse taal niet en in het Pools valt de klemtoon in een woord bijna altijd op de voorlaatste lettergreep. Tot de weergave van typische Poolse klanken behoren ook de opeenhopingen van sommige medeklinkers zoals in de naam van de stad Szczecin.

Enkele woorden en uitdrukkingen:

Nul = zero
Vijf = piec
Tien = dziesiec
Honderd= sto
Duizend = tysiac
Alstublieft = prosze
Dank u wel = dziekuje
Tot ziens = do widzenia
Vandaag = dzisiaj
Morgen = jutro
Ontbijt = sniadanie
Proost = na zdrowie
Dokter = lekarz
Water = woda
Soep = zupa
Markt = rynek
Winkel = sklep
Welkom = zaprasza
Kroeg = knajpa (Duits: Kneipe)

advertentie

Nuttige links

Dieren in Polen (N)
Lies & Teije's Reiswebsite (N+E)
Polen Startnederland (N+E)
Reisinformatie Polen (N)
Reisverslag Polen (N)
Reizendoejezo – Polen (N)

Bronnen

Dydynski, K. / Poland

Lonely Planet

Hus, M. / Polen

ANWB media,

Wijnands, S. / Polen

Gottmer,

CIA - World Factbook

BBC - Country Profiles
laatst bijgewerkt november 2024
Samensteller: Arie Verrijp / Geert Willems

POLENTaal