NOVA SCOTIA
Bevolking
Bevolking
To read about NOVA SCOTIA in English - click here
Rondreizen CanadaPLUS |
Populaire bestemmingen CANADA
Alberta | British columbia | Manitoba |
New brunswick | Newfoundland en labrador | Northwest-territories |
Nova scotia | Nunavut | Ontario |
Prince edward island | Quebec | Saskatchewan |
Yukon |
Bevolking
advertentie |
Canada - Masker Irokezen Foto: FA2010 in het publieke domein
De oorspronkelijke bewoners van Canada zijn de indianen en de Inuit (eskimo's), die samen ruim 4% van de bevolking uitmaken.
De indianen in Canada zijn ruwweg in twee groepen te verdelen: de landbouwers en de jagers. De eerste groep, waarvan de Irokezen de grootste stam vormden, leefde met name in wat nu Zuid-Ontario is en langs de St. Lawrence-rivier. Ze woonden in dorpen en leefden voornamelijk van de landbouw. Deze landbouwers kwamen als eerste in contact met de Europeanen en in de loop der tijd vond er een zekere mate van integratie plaats.
De vele stammen die over de uitgestrekte prairies dwaalden leefden van de jacht. Het waren jagers en verzamelaars, echte nomaden, die meetrokken met de bron van hun bestaan: de bizonkudden. De bizon gaf de indianen alles wat ze nodig hadden: zijn vlees was hun voedsel en zijn huid werd gebruikt voor kleding en voor tenten (wigwams of teepee’s) waar ze in leefden.
Op dit moment staan ca. 300.000 personen als indiaan geregistreerd. Ze zijn verdeeld over ca. 600 stammen, de zogenaamde ‘First Nations’, en wonen in ca. 2300 reservaten.
De verdeling van de indiaanse bevolking verschilt enorm per provincie. Het merendeel van de indianen woont in de provincies Ontario, Manitoba, Saskatchewan, Alberta, British Columbia en het Yukon Territory. Een klein aantal, voornamelijk in het noorden, leidt nog een nomadisch bestaan als jager. De belangrijke indianenstammen zijn: Algonquins uit Ontario, Abénaquis en Iroquois uit Québec, Micmacs uit New Brunswick, Kananaskis uit Alberta en Coquitlam en Matsqui uit British Columbia.
advertentie |
Canada - Inuit op sleeFoto: Ansgar Walk CC 2.5 Generic no changes made
De eerste groep mongolide bewoners van het noorden stak in een relatief warme periode vanuit Azië de Beringstraat over. Deze nomaden worden ook wel de pre-Dorset genoemd en verspreidden zich in noordelijke richting over de arctische archipel en in oostelijke richting tot in Groenland. Ze jaagden op zeehonden en visten in de Noordelijke IJszee. Ca. 1500 v.Chr. werd het in het noorden kouder, waardoor ze gedwongen waren zuidwaarts naar het vasteland te trekken. In deze periode ontwikkelden de pre-Dorset zich tot de inheemse Dorset-cultuur en begonnen op kariboes te jagen.
De Dorset zijn echter niet de directe voorouders van de Inuit. Dat waren de Thule, eveneens een mongolide volk, die rond 1000 n. Chr. vanuit Alaska naar het weer warmer geworden poolgebied trokken. Zij jaagden op zeezoogdieren als walrussen, zeehonden en walvissen.
De Thule verspreidden zich snel over het noorden van Canada en namen daar de plaats in van de Dorset, die inmiddels langs de kust van Labrador naar Newfoundland waren getrokken. In tegenstelling tot de Dorset leefden zij in vrij grote nederzettingen langs de kust, terwijl de Dorset in kleine familiegroepen leefden. Rond 1500 diende zich weer een koudere periode aan en de Thule pasten zich aan die nieuwe omstandigheden aan en gingen in kleinere groepen leven en werden halfnomadisch. Deze mensen noemden zich als eerste ‘Inuit’.
De Inuit kozen de poolstreek als hun leefgebied, en bleven daar ondanks het barre klimaat tot op de dag van vandaag wonen. Tegenwoordig wonen bijna alle Inuit in dorpen, waarvan de meeste gevestigd zijn op plaatsen waar militaire bases lagen of, langer geleden, handelsposten en missieposten. Zo ondernemen nog steeds lange tochten om op zeehonden te jagen of om te vissen, maar beschikken dankzij satelliet, televisie, telefoon en andere telecommunicatietechnieken over de meeste moderne gemakken.
De Inuit, dat ‘het volk’ betekent, omvatte in 1991 49.255 zielen, van wie de meeste in de Northwest Territories wonen, in Noord-Québec en in Labrador. De Inuit zijn verdeeld in zeven groepen, die zich van elkaar onderscheiden door subtiele verschillen in cultuur en levenswijze: de Copper, Caribou, Iglulik, Mackenzie, Baffin, Labrador en Netselik. In 1996 kregen de Inuit toestemming van de federale regering om in 1999 zelfbestuur op te zetten in de nieuw te vormen provincie Nunavut, wat letterlijk ‘ons land’ betekent. Zowel de indianen als de Inuit staan onder de hoede van een speciaal regeringslichaam, dat over geldmiddelen beschikt ten behoeve van onderwijs, medische verzorging en economische ontwikkeling.
advertentie |
Metis-gevangenen CanadaFoto: Publiek domein
Tot de autochtone volken van Canada behoren ook de Métis, ca. 200.000 personen van gemengd indiaans-Franse afkomst.
Het Métis-volk ontstond toen Frans-Canadese ‘coureurs des bois’ (vrijwel alleen mannen) zich vestigden op de prairies met indiaanse vrouwen.
Ze leefden als vrije mensen, hadden geen koning, bevelhebber of stamhoofd. Ze leefden van de producten uit de bossen en verkochten of ruilden dat voor o.a. kleren, geweren en zout.
Door deze levenswijze waren de Métis meer een ‘native nation’ dan een typisch Europese gemeenschap, hoewel ze een creools-Franse taal spraken (mistchiff = métis) en katholiek bleven.
Een citaat van de bekende Métis, Louis Riel, zegt genoeg over hoe de Métis zich voelen als een authentiek Canadees volk:
“What matter is it what part of our blood is European or indian? We are the Métis. Our people was born in the pariries”.
Bijna de gehele huidige bevolking van Canada bestaat uit immigranten en hun nakomelingen. Ruim 25% is van Britse en Ierse afkomst, ca. 24% is van oorsprong Frans, 4% Duits, 3% Italiaans, 2% Oekraïens, 1,4% Nederlands. Ongeveer een kwart miljoen Canadezen zijn van oorsprong Nederlander en zij wonen voornamelijk in de provincies Ontario en Québec. Vancouver heeft met 100.000 zielen de op een na grootste Chinese gemeenschap buiten het Verre Oosten, net na die van San Francisco. De immigratiepolitiek van de regering is erop gericht slechts zoveel immigranten toe te laten als er voor de landseconomie verenigbaar is.
Na 1945 heeft Canada ca. 4,6 miljoen immigranten toegelaten, met als topjaren 1957 (ca. 280.000) en 1992 (ca. 252.000). Sinds de jaren zeventig loopt het aantal immigranten uit Europa terug, en op dit moment komt het grootste deel uit Azië. De meeste immigranten vestigen zich in de provincies Ontario, Québec, British Columbia en Alberta.
Het aantal niet in Canada geboren inwoners schommelt rond de 15%. De meeste immigranten vestigen zich in Toronto, Montréal en Vancouver.
Het inwoneraantal van Canada bedroeg in 2017 35, 6 miljoen. De bevolkingsdichtheid bedraagt ca. 4 inwoners per km2. Tweederde van het enorme land is vrijwel onbewoond. De jaarlijkse bevolkingsgroei bedroeg in de 2017 0,73%. De levensverwachting bij geboorte is 84,7 jaar voor vrouwen en 79,3 voor mannen. (2017)
De bevolkingsspreiding is zeer ongelijk. Het overgrote deel van het land, met name het noorden, is zeer dun bevolkt. Het gemiddelde aantal inwoners per km2 bedraagt bijna 4 inwoners, maar Nunavut heeft bijvoorbeeld een bevolkingsdichtheid van 0,013 inwoners per km2. Het aantal geboortes per 1000 inwoners bedraagt 10,3 het aantal sterfgevallen 8,7 per 1000 inwoners. (2017)
De opbouw van de bevolking is als volgt:
- 0-14 jaar 15,4%
- 15-64 jaar 66%
- 65+ 18,6%
advertentie |
Canada Toronto MetropoolFoto: Publiek domein
Het grootste deel van de bevolking is geconcentreerd in een relatief kleine strook langs de zuidgrens. Ruim 80% van de Canadezen woont niet meer dan 200 kilometer van de grens met de Verenigde Staten vandaan. Het zwaartepunt ligt in het gebied van de St. Lawrence en bij de Grote Meren: hier bevinden zich zeven van de vijftien grote agglomeraties die Canada telt. De stedelijke bevolking omvat 81% van het totale inwoneraantal. Het zwaartepunt ligt in de provincies Ontario en Québec, met achtereenvolgens 36% en 26% van het totale inwoneraantal.
Tien grootste agglomeraties (2016):
- Toronto (Ontario) 5.900.000
- Montréal (Québec) 4.100.000
- Vancouver (British Columbia)2.465.000
- Ottawa/Hull (Ontario) 1.325.000
- Calgary (Alberta) 1.390.000
- Edmonton (Alberta) 1.320.000
- Québec/City (Québec) 800.000
- Winnipeg (Manitoba) 780.000
- Hamilton (Ontario) 750.000
- London (Ontario) 490.000
Percentage per provincie van de Canadese bevolkingFoto: Hwy43 CC 3.0 Unported no changes made
Een bijzondere groep vormen de ca. 600.000 Acadiërs. Acadia was het oostelijke deel van voormalig Frans Canada, gekoloniseerd vanaf 1604 en in 1713 gedeeltelijk toegewezen bij de Vrede van Utrecht. Het grondgebied kwam overeen met de huidige kustprovincies Nova Scotia en New Brunswick, en vormde het onderwerp van voortdurende conflicten tussen Engeland en Frankrijk, dat Nova Scotia verloor bij de Vrede van Utrecht.
In 1755 weigerden ca. 18.000 Fransen trouw te betonen aan Engeland, waarna ze gedeporteerd werden naar andere Britse kolonies, met name naar Louisiana in de Verenigde Staten.
Bij de Vrede van Parijs, in 1763, viel Acadia definitief in Engelse handen. Tegenwoordig wonen er ongeveer 1 miljoen Acadiërs in Louisiana, 300.000 op het grondgebied van het voormalige Acadia en evenveel in de rest van Canada.
Taal
Canada TweetaligFoto: Publiek domein
Meer dan 92% van de bevolking vabn Nova Scotia spreekt Engels, bijna 4 % Frans en de rest spreekt overige talen.
Canada kent twee officiële talen, Engels en Frans. Frans is de moedertaal van 24% van de bevolking, Engels van 63% van de bevolking.
Canadezen hebben hun eigen kenmerkende accent, maar het geschreven Canadees-Engels lijkt erg veel op het Engels in Engeland. Buiten Québec hebben steeds minder mensen Frans als moedertaal, en hoewel er nog Franstalige gemeenschappen voorkomen in de maritieme provincies, Manitoba en Ontario, is de taal in sommige gebieden sterk beïnvloed door het Engels op het gebied van woorden en zinsbouw. Dit heeft geleid tot een voor een buitenstaander onbegrijpelijke mengtaal die ‘franglais’ wordt genoemd.
Op aandrang van de Franstaligen uit Québec besliste de Canadese federale regering in 1969 om heel Canada officieel tweetalig te maken.
Frans is de officiële taal in Québec, maar in de rest van Canada overheerst de Engelse taal. Het regeringscentrum Ottawa is tweetalig, want alle ambtenaren moeten zowel het Frans als het Engels beheersen.
Het Frans is in de loop der tijden sterk veranderd. Met name in de grote steden gebruiken de ‘Canadiens’ steeds meer anglicismen. Sommige woorden die in Frankrijk al verouderd zijn, worden hier nog wel gebruikt, zoals ‘charette’ voor kiepwagen en ‘fin-de-semaine’ in plaats van ‘le weekend’. Verder bestaat er een enorme variatie in het soort Frans dat er gesproken wordt. In de loop der tijd is in Québec een dialect ontstaan dat ‘Joual’ genoemd wordt:
Enkele uitdrukkingen uit het Joual:
- Avoir l’air anglais = er vreemd uitzien
- Heel veel = ben gros
- Dollar = piastre
- Centen = bidous
In de Yukon-territory in het noordwesten van Canada worden acht inheemse talen gesproken. Zeven daarvan zijn van de Athapaskische taalfamilie: Gwich’in, Han, Kaska, Northern Tutchone, Southern Tutchone, Tagish en Upper Tanana. Verder wordt er nog Tlingit gesproken, dat enigszins verwant is aan het Athapaskisch.
De inwoners van Newfoundland hebben een geheel eigen dialect met een ietwat Iers accent, maar met unieke woorden en uitdrukkingen:
- Een bijzonder moeilijke opdracht = to have a noggin to scrape
- Zonder zorgen = in a hobble
- Hij stoort me = he is moidering my brains
- Veel geluk = long may your big good jib draw
Het Inuktitut, de taal van de Inuit, is een levende taal en groeit nog steeds. Het is een wijdverbreide taal in het noorden van Canada, en Inuit uit het gehele arctische gebied kunnen elkaar verstaan. Dialecten en accenten variëren van regio tot regio, maar het Inuktitut is een op zichzelf staande taal.
Een van de eerste dingen die opvalt, is dat een woord met dezelfde betekenis op verschillende manieren gespeld wordt. Toen er ca. 100 jaar geleden een schrijfsysteem ontwikkeld werd, werden de woorden fonetisch opgeschreven, en die fonetische versies verschilden per regio.
Sinds de jaren zeventig van de vorige eeuw wordt er geprobeerd om een standaard-Inuktitut te ontwikkelen, maar dat gaat nog erg moeizaam.
De Engelse walvisvaarders brachten verschillende woorden mee die nog duidelijk als zodanig te herkennen zijn:
- Tea – tii
- Sugar – sukaq
- Waistcoat – uasikuaq
- Paper - paipaaq
- Ander woorden en zinnen uit het Inuktitut:
- Vader – ataata
- Moeder – anaana
- Zoon – irniq
- Dochter – panik
- Winter – ukiuq
- Zomer – auja
- De wind waait – anuraaqtuq
- Mist - taktuk
- Wind – anuri
- Hoe is het met je? – Qanuipit?
- Dank u – Qujannamiik
- Help! – ikajunga!
- Ja – ii
- Nee – aaka of aagaa
De naam Canada is afgeleid van het Iroquis-indiaanse woord ‘kanata’, dat letterlijk ‘vestigingsplaats’ betekent.
In Canada worden meer dan 50 verschillende indianentalen en dialecten gesproken, die elk tot een van de tien basistaalgroepen behoren. De grootste daarvan is het Algonquin, gevolgd door het Athabasca, Iroquoi, Salish, Wakasha, Tsminschian, Sioux, Kootenai, Haida en Tlingit.
Veel plaatsnamen zijn van indiaanse afkomst:
- Kelowna (British Columbia) = grizzlybeer
- Kampoops (British Columbia) = kruispunt van waterwegen
- Ucluelet (British Columbia) = mensen met een veilige haven
- Saskatchewan = rivier met draaiende stroming
- Manitoba = grote levenskracht
- Winnipeg (Manitoba) = troebel, donker water
- Québec = als de rivier wijder wordt
- Lake Cowichan (British Columbia) = verwarmd door de zon
- Takakaw (British Columbia) = het is prachtig
- Yukon = groot water
- Kluane (Yukon Territory) = plek met veel vis
- Ontario = mooi water
- Penetanguishene (Ontario) = plaats van het golvende witte zand
- Ottawa (Ontario) = plaats voor kopen en verkopen
- Toronto (Ontario) = ontmoetingsplaats
- Gaspé (Québec) = waar het land eindigt
Godsdienst
Wheatley United Church of CanadaPhoto: Ducio1234 in het publieke domein
In de 16e eeuw, was de bevolking van Canada voornamelijk rooms-katholiek, als gevolg van de immigratie van de Fransen. In 1759 kwam Canada in Britse handen, waarna protestantse kerken uit Groot-Brittannië de kans kregen om hier uit te breiden en Canada gaandeweg meer protestants werd.
Canada huist bijna alle denominaties en filosofische groeperingen. Momenteel is ongeveer 45% van de bevolking rooms-katholiek, voornamelijk Franstaligen, 18% behoort tot de United Church of Canada, 12% behoort tot de Anglicaanse Kerk van Canada, 3% is Presbyteriaan, 3% Luthers en 2,5%. Baptist. verder is er de gereformeerde kerk, waarbij veel Nederlands-gereformeerde immigranten zich hebben aangesloten, en de christelijk-gereformeerde kerk.
De katholieken van de Byzantijnse ritus - voornamelijk (afstammelingen van) immigranten uit de Oekraïne (Roethenen) - hebben hun eigen hiërarchie en kloosters in Canada. Canada heeft meer dan 340.000 joodse inwoners en veel moslims, boeddhisten en hindoes.
Canada heeft ook een Amish-gemeenschap in Ontario. De Amish of Ammanites zijn een spin-off van de christelijke doopsgezinde gemeenschap die in het begin van de 16e eeuw in Europa werd gesticht. Ze werden vervolgd omdat ze weigerden de eed af te leggen of wapens te dragen. In de 17e eeuw splitste zich een nog strengere sekte af, die naar Amerika emigreerde en in 1799 naar Ontario.
Godsdienst | 1981 | 1991 |
Niet-gelovigen | 7,4% | 13,0% |
Boeddhisten | 0,2% | 0,6% |
Katholieken | 47,3% | 45,7% |
Protestanten | 41,2% | 36,2% |
oosters Orthodoxen | 1,5% | 1,4% |
Hindoes | 0,3% | 0,6% |
Moslims | 0,4% | 0,9% |
Joden | 1,2% | 1,2% |
Sikhs | 0,3% | 0,5% |
Overigen | 0,2% | 0,2% |
Basiliek Notre Dame MontrealPhoto: Xavier Comtois CC 3.0 Unported no changes made
Een van de mooiste kerken in Noord-Amerika is de katholieke Basiliek Notre-Dame in Montreal. Het oorspronkelijke gebouw stamt uit de 17e eeuw, maar in 1829 werd begonnen met de bouw van een nieuwe kerk. De kerk biedt 3800 plaatsen in het schip en op de balkons.
De grootste kerk van Montreal is het Oratoire Saint-Joseph. De achthoekige koperen koepel is een van de grootste ter wereld - 44,5 meter hoog en 38 meter in diameter. De stad Montreal heeft ook meer dan 300 kerken en de metropool Montreal zelfs 450. Hiervan is 70% rooms-katholiek, 20% protestant, 4% synagogen en 6% zijn kerken van andere denominaties.
De kerk van Inuvik, in het uiterste noorden van Canada, is vanwege het klimaat in de vorm van een iglo gebouwd.
De Cathédrale de Gaspé op het schiereiland Gaspé is de enige houten kathedraal van Noord-Amerika. Church Point, Nova Scotia, wordt gedomineerd door de Saint Mary's Church uit het begin van de 20e eeuw, de hoogste en grootste houten kerk in Noord-Amerika.
De Basilique Notre-Dame-de-Québec is meer dan 350 jaar oud en de oudste parochie van Noord-Amerika.
De Cathédrale Anglicane in Québec-City is de eerste Anglicaanse kathedraal die buiten Groot-Brittannië werd ingewijd (1804).
Winnipeg heeft de grootste Oekraïense groep buiten Oekraïne op zijn grondgebied. De vele Russisch-orthodoxe kerken met hun uivormige koepels en torenspitsen getuigen hiervan, zoals de Holy Trinity Oekraïens-orthodoxe kathedraal, de St. Vladimir en Olga Oekraïense katholieke kerk en de St. Nichols Oekraïense katholieke kerk. Deze kerken maken ook deel uit van het landschap in de prairies. De eerste Oekraïense kerken werden gebouwd vanaf het begin van de massale Oekraïense toestroom die aan het einde van de 19e eeuw begon en zowel rooms-katholieken als Russisch-orthodoxen trof.
In de buurt van Cardston, in het Waterton Lakes National Park, staat de enige mormoonse tempel van Canada, een sneeuwwit bouwwerk uit 1913.
NOVA SCOTIA LINKS
Advertenties
• Vliegen naar Halifax
• Nova Scotia Hotels
• Bouw je eigen Canada Rondreis
• Hotels Trivago
• Camperreizen Canada
• Boeken, ook tweedehands, over NOVA SCOTIA bij Bol.com
Nuttige links
Reisinformatie Nova Scotia (N)Bronnen
Elmar Landeninformatie
Wikipedia
CIA - World Factbook
BBC - Country Profiles
laatst bijgewerkt oktober 2024Samensteller: Arie Verrijp / Geert Willems