NOORDELIJKE MARIANEN
Geschiedenis

To read about NORTHERN MARIANA ISLANDS in English - click here

Hotels Trivago

Geschiedenis

Vroegste tijd

Verschillende graven en ruïnes getuigen van een vroegere beschaving op de eilanden, die thans grotendeels is verdwenen. De Marianen waren al op z’n vroegst 1500 voor Chr. bewoond door de Chamorro. Dit volk kwam zeer waarschijnlijk van Indonesie. Het feit dat ze als enigste volk van Micronesië rijst verbouwden, wijst sterk in die richting.

Het sociale systeem bestond uit drie standen, de matua (edelen), de achoat (half-edelen), en de manachang, vissers en landbouwers. De Marianen waren toen verdeeld in districten bestaande uit enkele dorpjes, voornamelijk gelegen langs de kust. Elk district werd geleid door een “chamorri”, er was geen centraal gezag. Dit leidde uiteraard vaak tot conflicten tussen de diverse districten.

advertentie

Spaanse overheersing

De Spaanse ontdekkingsreiziger Ferdinand Magelhaes noemde de Noordelijke Marianen in 1521 “Islas de los Ladrones” ofwel “dieveneilanden”. In 1565 kwam de archipel in Spaans bezit. In 1668 werd de naam door de Spaanse priester Luis Diego Sanvitores veranderd in Las Marianas, naar de Spaanse koningin Maria Ana van Oostenrijk. Sanvitores en vijf andere jezuïeten vestigden de eerste missiepost op de Marianen. Ze werden door de lokale bevolking zeer vijandig bejegend en de volgende twee decennia werd er regelmatig gevochten. Dat kostte twaalf priesters en vele Chamorro het leven.

Rond 1690 werd de rust, met behulp van Spaanse troepen, hersteld. In de jaren negentig van de 17e eeuw werden de inwoners van de Marianen door de Spanjaarden bijeen gebracht en naar Guam getransporteerd. Men vond dit een effectieve methode om de bevolking tot het christendom te bekeren. Alleen op het eiland Rota lukte het enkele honderden bewoners de heuvels in te vluchten. Hierdoor hebben sommige Rota-bewoners nog steeds het meeste Chamorro-bloed door de aderen lopen.

Rond 1820 mochten inwoners van de westelijke Caroline-eilanden zich vestigen op de grote eilanden van de Marianen. Ze verzorgden o.a. de Spaanse veestapel. In 1885 verklaarde paus Leo XIII Spanje’s soevereiniteit over de Marianen. Onmiddellijk daarna werden de “verspaanste” Chamorro weer aangemoedigd om naar de Noordelijke Marianen terug te keren. Ze kregen zelfs landbouwgrond maar hadden de pech dat het beste land al aan de inwoners van de Caroline-eilanden gegeven was.

Na de Spaans-Amerikaanse Oorlog moest Spanje Guam aan de Verenigde Staten afstaan (1898; Verdrag van Parijs). In 1899 kochten de Duitsers de Noordelijke Marianen van Spanje. De Duitsers waren het meest geïnteresseerd in de kopra- productie. Net als onder de Spanjaarden vestigden zich ook maar weinig Duitsers op de Noordelijke Marianen.

advertentie

Door Duitsers en Japanners bezet

Na de Vrede van Versailles (1919) kwamen de Duitse Marianen als Volkenbondmandaat onder Japans bestuur. Op dat moment leefden er nog maar ca. 4000 Chamorro en Caroliners op de eilanden. De Japanners hadden weinig interesse in de kopra, maar des te meer in suikerriet. Daarvoor werden veel bomen en bossen gekapt. De plantages op Saipan werden een succes, waarna er ook plantages op Tinian en Rota aangelegd werden. Suiker en alcohol werden belangrijke exportproducten. Veel van de arbeiders die op de suikerplantages werkten kwamen van het Japanse Okinawa. De eilanden werden letterlijk overspoeld met Japanse arbeiders. Toen de Tweede Wereldoorlog uitbrak waren er ca. 45.000 Japanners en andere immigranten aanwezig, meer dan tien keer zoveel als het aantal aanwezige Micronesiërs.

Een van de grootste militaire operaties van de Tweede Wereldoorlog speelde zich rond de Marianen af. Een Amerikaans invasieleger (127.000 soldaten, 600 schepen en 2000 vliegtuigen) viel op 15 juni 1944 Saipan aan en daarna Guam. Voor het eerst in de geschiedenis werden er napalmbommen gegooid. Op Saipan zaten toen ca. 30.000 Japanners. In dezelfde nacht vlogen er Japanse vliegtuigen naar de Marianen. Ten westen van de Marianen “botsten” de twee luchtmachten op elkaar en toen de kruitdampen twee dagen later optrokken, hadden de Japanners 402 vliegtuigen verloren en de Amerikanen 50. Helaas stortten nog eens 80 vliegtuigen van de Amerikanen op de terugweg neer vanwege een tekort aan brandstof.

Nu de Japanse luchtmacht was uitgeschakeld richtten de Amerikanen zich op Saipan. Saipan werd op 9 juli 1944 bevrijd maar kostte het leven aan 3500 Amerikanen en 30.000 Japanners; ook 400 Saipanezen werden gedood. Hoewel de 9000 Japanners op het eiland Tinian als ratten in de val zaten weigerden ze zich over te geven. Het duurde nog negen dagen voordat Tinian bevrijd werd ten koste van 400 Amerikanen en 5000 Japanners. De verovering van de Marianen in 1944 luidde de nederlaag in van Japan. Vanaf Tinian werden onmiddellijk bombardementsvluchten richting Japan gestuurd. Van groot belang voor het verloop van de oorlog waren natuurlijk de twee atoombomvluchten naar Hiroshima en Nagasaki. Op Rota werden alleen de landingsstroken gebombardeerd, waardoor de Japanners het eiland bezet konden houden tot aan het einde van de oorlog.

Amerikaanse Commonwealth-status

Na de vernietigende uitwerking van de oorlog werden er geen pogingen meer gedaan om de suikerindustrie weer op te starten. In 1947 werden de eilanden, met de Caroline-eilanden en Marshalleilanden door de Verenigde Naties als trustgebied (Trust Territory of the Pacific Islands) aan de Verenigde Staten toevertrouwd. In 1948 werd het noordelijk deel van Saipan voor iedereen verboden terrein. Van hieruit werden voortaan geheime militaire missies uitgevoerd. Dit duurde tot 1962 toen de Noordelijke Marianen weer werden opengesteld voor bezoekers. In 1961 dienden de bewoners van Saipan en Rota een petitie in bij de Amerikaanse regering om samen te gaan met Guam. Dit verzoek werd tot 1969 elk jaar herhaald totdat de inwoners van Guam via een referendum tegen stemden.

In juni 1975 stemden de inwoners van de Noordelijke Marianen voor een status als onderdeel van de Amerikaanse Commonwealth en werden daarmee het eerste district dat zich uit de Trust Territory terugtrok. Onder de Commonwealth- overeenkomst, die van start ging in januari 1978 kregen de Noordelijke Marianen het recht op intern zelfbestuur. De Verenigde Staten behielden de zeggenschap over de buitenlandse zaken en defensie. In november 1986 werd een nieuwe Commonwealth-overeenkomst gesloten en werden de bewoners officiële staatsburgers van de Verenigde Staten. Alleen defensie en buitenlandse betrekkingen bleven de verantwoordelijkheid van de Verenigde Staten. Deze overeenkomst kan alleen met beider toestemming verbroken worden. De huidige gouverneur is Eloy S. Inos sinds 20 februari 2013. Ralph Torres werd in december 2015 beëdigd als gouverneur van de Noordelijke Marianen na het plotselinge overlijden van zijn voorganger Eloy Inos. In november 2018 wordt hij verkozen tot president, de volgende verkiezingen staan in 2022 gepland.

Zie ook de geschiedenis van de Verenigde Staten.

NOORDELIJKE MARIANEN LINKS

Advertenties
• Hotels Trivago
• Hotels Noordelijke Marianen

Nuttige links

Noordelijke Marianen Startnederland (N+E)
Reisinformatie Noordelijke Marianen (N)

Bronnen

Galbraith, K. / Micronesia

Lonely Planet

Levy, N. / Micronesia handbook

Moon

CIA - World Factbook

BBC - Country Profiles

laatst bijgewerkt november 2024
Samensteller: Arie Verrijp / Geert Willems