NOORD-MACEDONIE
Geschiedenis

To read about NORTH MACEDONIA in English - click here

Noord-Macedonie Tui Reizen

Steden NOORD-MACEDONIE

Skopje

Geschiedenis

Middeleeuwen

In de 7e eeuw voor Christus werd de gehele Balkan overspoeld door Slavische stammen en werd het antieke Slavisch-Macedonische koninkrijk gesticht. Dit koninkrijk omvatte gebieden die nu liggen in het noorden van Griekenland (Aegeïsch Macedonië), het zuidwesten van Bulgarije (Pirin Macedonië) en in de voormalige Joegoslavische republiek Macedonië (Vardar Macedonië). In de Middeleeuwen werd het huidige Noord-Macedonië achtereenvolgens overheerst door Bulgaren, Byzantijnen (eind 10e, begin 11e eeuw) en Serviërs (13e/14e eeuw). In 1371 werd het door de Osmaanse Turken opgenomen in het Ottomaanse Rijk.

advertentie

19e eeuw

In de 19e eeuw raakte het Ottomaanse Rijk in verval. In Noord-Macedonië woonden inmiddels Macedoniërs, Serviërs en andere Slaven, Turken, Grieken, joden, Albanezen en Roma. Griekenland, Servië en Bulgarije probeerden in deze eeuw hun invloed in Macedonië te vergroten en moedigden Slavische groeperingen aan die elkaar en de Ottomanen bestreden. De zich ‘Bulgaren’ noemende Slaven in Macedonië sloten zich in eerste instantie aan bij de Bulgaarse onafhankelijkheidsbeweging, maar toen Bulgarije in 1878 onafhankelijk werd, bleef Macedonië deel uitmaken van het Osmaanse rijk.

advertentie

20e eeuw

De belangrijkste Slavische groepering in deze tijd was de Binnenlandse Macedonische Revolutionaire Organisatie (VMRO), die in eerste instantie koos voor Macedonische autonomie binnen het Osmaanse rijk. Op 2 augustus 1903 (Feest van St. Elias) brak rond Krusevo een opstand uit tegen de Osmaanse overheersing, die echter werd neergeslagen.

Gedurende de Eerste Balkanoorlog (1912-1913) werden de Osmanen door een militair pact van Bulgaren, Grieken, Montenegrijnen en Serven bijna geheel van de Balkan verdreven. De Tweede Balkanoorlog werd gevoerd tussen Bulgarije en al zijn voormalige bondgenoten, met Bulgarije als verliezende partij. Na deze twee Balkanoorlogen werden Aegeïsch en Vardar Macedonië bij respectievelijk Griekenland en Servië getrokken; Pirin-Macedonië maakte inmiddels al deel uit van Bulgarije. In 1918 werd Vardar Macedonië deel van het Koninkrijk der Serviërs, Kroaten en Slovenen. De Macedoniërs werden beschouwd als Serviërs, wat tot spanningen leidde tussen de staat en de Macedonische nationalisten van de VMRO, omdat Macedonië was verdeeld zonder dat er met de wensen van de Macedoniërs rekening was gehouden.

Na de Tweede Wereldoorlog, waarin Italië en Bulgarije grote delen van Macedonië bezetten, werden de grenzen vastgesteld zoals ze voor de oorlog waren. Macedonië werd één van de zes republieken en maakte van 1945 tot 1991 als de ‘Volksrepubliek Macedonië’ deel uit van de Federatieve Volksrepubliek Joegoslavië, vanaf 1963 de Socialistische Federale Republiek Joegoslavië (SFRJ) geheten.

Op 26 juli 1963 werd de stad Skopje zwaar getroffen door een aardbeving en gedeeltelijk verwoest.

advertentie

Onafhankelijkheid

Na het uiteenvallen van Joegoslavië riep Macedonië op 17 september 1991, na een referendum, de onafhankelijkheid uit. Begin 2002 trok het Joegoslavische federale leger zich terug uit Macedonië. Onder Griekse druk (Griekenland kent een provincie Macedonië) werd de nieuwe staat aanvankelijk door veel landen, waaronder Nederland, niet erkend onder haar constitutionele naam. In 1992 erkenden de volgende landen Macedonië onder deze naam: Turkije, Kroatië, Slovenië en Bosnië-Herzegovina. In 1993 werd Macedonië door de Verenigde naties erkend onder de voorlopige naam Voormalige Joegoslavische Republiek Macedonië (FYROM). In 1994 werden de eerste vrije parlements- en presidentsverkiezingen gehouden. Dit leverde een overwinning op voor de zittende president Kiro Gligorov en diens partij Alliantie voor Macedonië. In 1995 werd met Griekenland een akkoord gesloten en de handelsblokkade beëindigd.

De parlementsverkiezingen van 1998 werden gewonnen door de nationalistische partij VMRO-DPMNE van de nieuwe premier Ljubco Georgijevski.

Boris Trajkovski, behorende tot dezelfde partij als Georgijevski, werd in 1999 tot president gekozen.

Tot begin 2001 was Macedonië een redelijk stabiele factor op de Balkan. Met vallen en opstaan werkten achtereenvolgende regeringen aan de opbouw van een multi-etnische rechtsstaat en een vrijemarkteconomie. De achterstandspositie van de etnische Albanezen en de zwakke economie leidden echter tot spanningen en uitingen van ongenoegen.

Tijdens de Kosovo-crisis van 1999 ving Macedonië bijna 400.000 etnisch Albanese vluchtelingen uit Kosovo op. Dat leidde onvermijdelijk tot spanningen want de etnische Macedoniërs vreesden voor verstoring van de demografische balans. Tegelijkertijd irriteerden de etnische Albanezen zich over de niet altijd hartelijke ontvangst van de vluchtelingen door de Macedonische overheid. Men slaagde er in eerste instantie echter in om deze wederzijdse irritatie niet te laten escaleren.

advertentie

21e eeuw

In februari 2001 braken er toch gewelddadigheden uit tussen etnische Albanezen en etnische Macedoniërs door de gespannen sociaal-economische situatie en de groeiende Albanese minderheid. De Macedonische regering stelde dat het geweld vooral werd geïmporteerd uit Kosovo, maar er bestond ook zeker grote onvrede bij met name jonge etnische Albanezen, voor wie het proces van emancipatie lang niet snel genoeg ging. Hun belangrijkste eisen lagen op grondwettelijk gebied en taal en onderwijs. Ook de wens om meer Albanezen te krijgen bij politie, leger en centrale overheden was een heikel punt.

Eind februari 2001 werd er een dodelijke aanslag gepleegd op enkele politieagenten. Gewapende strijders trokken vanuit Kosovo Macedonië binnen en vormden met etnische Albanezen een verbond, het UCK-M. Eind maart claimden de Macedonische veiligheidstroepen de overwinning, waarop het UCK-M ging dreigen met een stadsguerilla. Begin april begon onder leiding van president Trajkovksi de politieke dialoog en Javier Solana werd in zijn functie als Hoge Vertegenwoordiger van de EU uitgenodigd te bemiddelen tussen de strijdende partijen.

Toch laaide de strijd eind april in volle hevigheid op, maar op 5 juli, na intensieve bemiddeling door de NAVO, sloten het UCK-M en de Macedonische regering een staakt-het-vuren. Half mei werd een regering van nationale eenheid gevormd tussen de regering en de rebellen: een coalitie van VMRO-DPMNE (etnisch Macedonische nationalistische partij), SDSM (sociaal-democratische partij), LDP (liberaal-democratische partij), DPA (etnisch Albanese progressieve partij) en PDP (tweede etnisch Albanese partij). Op 13 augustus 2001 werd in Ohrid het Framework Agreement ondertekend door de vier grootste partijen (VMRO-DPMNE, SDSM, DPA en PDP). Er werd onder andere overeenstemming bereikt op het gebied van de territoriale integriteit van Macedonië, rechten voor etnische minderheden, de taalkwestie en parlementaire procedures. Onder leiding van de NAVO (‘Essential Harvest’) werden de rebellen ontwapend en op 16 november stemde het Macedonische parlement in met een nieuwe grondwet die het akkoord ratificeerde.

In januari 2002 nam het parlement de Wet op lokaal zelfbestuur aan en in juni nam Nederland (tot 15 december) de leiding op zich van de internationale troepenmacht die toezag op de naleving van het Ohrid-akkoord. In augustus werden twee Macedonische politiemannen doodgeschoten door Albanezen, maar men wist te voorkomen dat het conflict weer zou oplaaien.

De vrij rustig verlopen parlementsverkiezingen van september 2002 (de campagne kostte helaas het leven aan 15 mensen) werden gewonnen door de samen voor Macedonië-coalitie. De grote verliezer van de verkiezingen werd de VMRO-DPMNE van premier Georgijevski. Premier werd Branko Crvenkovski, die een coalitie vormde met de vroegere Albanese rebellenleider Ali Ahmeti.

Eind maart 2003 nam de Europese Unie de vredeshandhaving van de NAVO over met een legertje van 400 man. Dit was ook wel nodig want de verhouding tussen de twee etnische groepen bleef explosief. Vooral in gebieden waar veel Albanezen woonden kwamen regelmatig gewapende incidenten voor, o.a. werden er een aantal politieagenten ontvoerd. Men hield het Albanese Nationale Leger (ANA) hiervoor verantwoordelijk, een extremistische splintergroepering die streefde naar een Groot-Albanië.

Op 26 februari 2004 kwam president Trajkovski bij een vliegtuigongeluk om het leven. Hij verongelukte precies op de dag dat Macedonië officieel het lidmaatschap van de Europese Unie wilde aanvragen, iets waar Trajkovski altijd een fervent voorstander van was geweest.

Door deze tragische gebeurtenis waren er vervroegde presidentsverkiezingen nodig, die in de noodzakelijke tweede ronde gewonnen werden door premier Crvenkovski. Hij won met bijna 63% van de stemmen van de nationalist Sasko Kedev. Crvenkovski (41 jaar) werd in juni opgevolgd als premier door de minister van Binnenlandse Zaken, Hari Kostov.

Door de zeer omstreden decentralisatiewet laaiden de spanningen tussen de Macedoniërs en de Albanezen vanaf juli weer op. In de stad Struga vielen bij ongeregeldheden tientallen gewonden en in de hoofdstad Skopje protesteerden duizenden Macedoniërs tegen de wet, die Albanezen in gemeenten waar zij in de meerderheid waren, veel zeggenschap zou geven. Ondanks alles werd de wet in augustus toch goedgekeurd door het parlement.

De protesten bleven echter aanhouden, waarna de regering-Kostov besloot om de gemeenteraadsverkiezingen een maand uit te stellen. De oppositie wilde een referendum uitroepen, omdat opiniepeilingen uitwezen dat meer dan 90% van de Macedoniërs tegen de wet was. Het referendum kwam er maar werd door de meeste kiezers geboycot en daardoor ongeldig verklaard. Dit nam wel veel kou uit de lucht, maar kostte premier Kostov zijn baan vanwege de zeer slechte verhouding die was ontstaan met een van de Albanese coalitiepartijen. Hij werd eind 2004 opgevolgd door de minister van Defensie, Vlado Buckovski.

Eerder dat jaar, op 22 maart, diende Macedonië een aanvraag in om toe te treden tot de Europese Unie.

Op 9 november 2005 gaf de Europese Commissie een positief advies, dat op 17 december 2005 werd overgenomen door de Europese Raad. Een datum voor het beginnen met onderhandelen werd nog niet gegeven.

In juli 2006 vormt Nikola Gruevski van de VMRO-DPMNE een coalitieregering na verkiezingen. In april 2008 blokkeert Griekenland de toegang tot de NATO voor Macedonië vanwege de naamgeving van Macedonië. In juni 2008 wint Nikola Gruevski opnieuw de verkiezingen. In april 2009 wint Gjorgje Ivanov de presidentsverkiezingen. Sinds december 2009 vallen de inwoners van Macedonië ook onder het Schengen verdrag. Bij de parlementsverkiezingen van juni 2011 wint Gruevski en krijgt zijn partij de absolute meerderheid. De sociaaldemocraten, de belangrijkste oppositiepartij, boycotten de parlementsvergadering na een verhit debat over de begroting voor 2013. Na bemiddeling door de EU hervatten ze de samenwerking in maart 2013. In april 2013 verschijnt een rapport van de EU over de vorderingen van Macedonië naar een lidmaatschap. Op bijna alle punten is vooruitgang geboekt, behalve op het gebied van de binnenlandse politieke spanningen. De relatie met de buurlanden Griekenland en Bulgarije is ook een punt van zorg. In april 2014 wordt president Ivanov herkozen en vormt premier Gruevki een nieuwe regering met daarin de partij van de etnisch Albanezen. In 2015 en 2016 worstelt Macedonië met een grote stroom migranten die door het land trekken richting Noord-Europa. In december 2016 zijn er verkiezingen zonder een duidelijke winnaar, de politieke spanningen blijven. In april 2017 zijn er chaotische taferelen in het parlement wannneer een etnische Albanees voorzitter wordt.

In februari 2019 wordt de naamswijziging in Noord-Macedonië van kracht na ratificatie door het Griekse en Macedonische parlement, waardoor Griekenland de weg vrijmaakt om de toetreding van zijn buurland tot de EU en de NAVO niet langer te blokkeren. Noord-Macedonië ondertekent de toetredingsovereenkomst met de NAVO. De presidentsverkiezingen van mei 2019 woren gewonnen door Stevo Pendarovski. In januari 2022 wordt Dimitar Kovacevski premier.

advertentie

NOORD-MACEDONIE LINKS

Advertenties
• Macedonie Tui Reizen
• Hotels Trivago
• Autoverhuur Sunny Cars Noord-Macedonie
• Djoser Rondreis Noord-Macedonie
• Skopje Hotels
• Transport Macedonië - TTS Quality Logistics B.V
• Boeken, ook tweedehands, over NOORD-MACEDONIE bij Bol.com

Nuttige links

Macedonie Eigenpage (N+E)
Macedonië Startkabel (N+E)
Reisinformatie Macedonië (N)
Startpagina Macedonie (N)

Bronnen

Detrez, R. / Macedonië : mensen, politiek, economie, cultuur, milieu

Koninklijk Instituut voor de Tropen

Evans, T. / Macedonia

Bradt Travel Guides

Zuid-Europa

The Reader's Digest

CIA - World Factbook

BBC - Country Profiles

laatst bijgewerkt oktober 2024
Samensteller: Arie Verrijp / Geert Willems