NOORD-KOREA
Geschiedenis

To read about NORTH KOREA in English - click here

Hotels Noord-Korea

Geschiedenis

Oudste geschiedenis tot en met de Middeleeuwen

Korea heeft een lange geschiedenis waarin het, ondanks de geografische ligging, ingeklemd tussen de invloedrijke en machtige buurlanden China en Japan, een geheel eigen identiteit heeft ontwikkeld en behouden.

De eerste Koreaanse staat, Gojoseon (Ko-choson), werd in 108 v.Chr. onder Chinees bestuur gebracht. In de eeuwen daarna werden het Chinese schrift, het confucianisme en de ambtelijke organisatie in Korea geïntroduceerd. De Chinezen werden in 313 n.Chr. verdreven, waarop drie Koreaanse koninkrijken (Silla in het zuidoosten, Baekje in het zuidwesten en Goguryeo in het noorden) tot bloei kwamen. In deze “periode van de drie koninkrijken” deed het Boeddhisme zijn intrede. In de 7e eeuw wist Silla het gehele Koreaanse schiereiland onder haar macht te brengen, een situatie die tot halverwege de 10e eeuw standhield. De opvolger van het Silla-rijk was een koninkrijk genaamd Goryeo (Koryo): deze naam is door Arabische en Europese reizigers verbasterd tot “Korea”. In 1238 vielen de Mongolen Korea binnen en maakten Goryeo een eeuw lang aan hen schatplichtig. Tegen het einde van de 14e eeuw kreeg Korea te maken met de eerste goed georganiseerde Japanse invasies, maar de invasielegers werden al snel tot staan gebracht. Generaal Yi Seong-gye maakte van zijn populariteit als overwinnaar van de Japanners gebruik om in 1392 de troon op te eisen. De door hem gestichte dynastie Joseon (Choson) zou tot aan het begin van de 20e eeuw aan de macht blijven.

advertentie

Joseon

Tijdens de Joseon-periode werd de grondslag gelegd voor veel elementen die het huidige Korea kenmerken. Zo werd in de 15e eeuw een eigen Koreaanse schrift ontworpen, en volgens de geldende confucianistische principes genoot de bureaucratische klasse (“Yangban”) veel invloed. De grootschalige Japanse invasie van 1592 en 1597, die slechts met veel Koreaanse verliezen en met hulp van de Ming-Chinezen konden worden afgeslagen, legden de kiem voor de historische rivaliteit tussen Korea en Japan. In de 17e eeuw raakte Joseon als bondgenoot van de Ming-dynastie betrokken bij de interne Chinese machtsstrijd tegen de opstandige Mantsjoes. Toen de Mantsjoes deze strijd wonnen sloot Korea zich op in een steeds groter isolement. In de 18e eeuw en het begin van de 19e eeuw werden alleen met China contacten onderhouden. De Joseon-koningen en de Yangban trachtten vreemde invloeden, zoals het opkomende Christendom, buiten te houden.

Japanse dreiging en tweede wereldoorlog

In 1876 dwong Japan door te dreigen met oorlog de openstelling van Korea af, waarop het land een speelbal werd tussen Japan, China en Rusland, die aan het eind van de 19e eeuw om de macht in Noordoost-Azië wedijverden. De Japans-Russische oorlog (1904-1905) bevestigde uiteindelijk de Japanse hegemonie in de regio. Korea werd vervolgens in 1905 een Japans protectoraat, om in 1910 geheel gekoloniseerd te worden. De Japanners brachten weliswaar economische ontwikkeling (spoorwegen, mijnbouw, industrie), maar maakten zich zeer onbemind door hun pogingen de Koreaanse identiteit uit te wissen, onder meer door het Japans als verplichte taal in het onderwijs in te voeren. Tijdens de Tweede Wereldoorlog werd Korea als uitvalsbasis voor de Japanse oorlogvoering gebruikt, en werden veel Koreanen in de oorlogsindustrie tewerkgesteld of als “ troostmeisje” misbruikt. De Japanse capitulatie in 1945 betekende het einde van de kolonisatie, maar over de manier waarop het Koreaans zelfbestuur vorm zou moeten krijgen konden de geallieeerde mogendheden het niet eens worden.

Korea-oorlog

Vanaf 1945 werd het noorden van het Koreaanse schiereiland tot aan de 38e breedtegraad door de Sovjet-Unie bestuurd, en het zuiden door de Verenigde Staten. In het noorden werd in 1948 de communistische Democratische Volksrepubliek Korea (DPRK) opgericht met als leider Kim Il-sung, die een éénpartijstaat stichtte met de “juche” (autarkie) als leidende ideologie. Het Noord-Koreaanse leger probeerde op 25 juni 1950 via een verrassingsaanval het land te herenigen. Pas vlak voor de zuidelijke havenstad Busan werden de Noord-Koreanen tot staan gebracht door een multilaterale VN-troepenmacht die de Zuid-Koreanen te hulp was gekomen. Toen de VN-macht met een tegenaanval vervolgens het Noorden volledig onder de voet liep, en in november 1950 bijna aan de Chinese grens stond, greep China in. Met massale hulp van het Chinese leger wist Noord-Korea de frontlijn weer naar het zuiden te verplaatsen, en de oorlog geraakte in een impasse. Na drie jaar werd een staakt-het-vuren afgekondigd (27 juli 1953) tussen Noord-Korea enerzijds en Zuid-Korea en de VN/VS anderzijds. De scheidslijn tussen Noord en Zuid lag weer min of meer op de 38e breedtegraad, maar de slachtoffersaantallen en verwoestingen aan beide zijden waren zeer groot. De beide Korea’s zijn formeel nog altijd in staat van oorlog, want een definitieve vredesregeling is ondanks pogingen daartoe nog altijd niet tot stand gebracht.

Kim dynastie

Binnen het klimaat van de Koude Oorlog kon het regime van Kim Il-sung zich betrekkelijk makkelijk consolideren. Verschillende ‘zuiveringsacties’ in de partij- en legertop werden doorgevoerd en de methoden voor repressie en controle van de bevolking werden gaandeweg geperfectioneerd. Aanvankelijk was de economische ontwikkeling van het land relatief succesvol, maar in de jaren ’80 werd toch duidelijk dat Zuid-Korea economisch steeds meer uit begon te lopen op het Noorden. Het uiteenvallen van de Sovjet-Unie en de veranderingen in China leidden begin jaren ’90 tot een sterke afname van de steun die Noord-Korea decennialang had ontvangen van haar communistische bondgenoten. Het land kreeg te kampen met grote energietekorten, hetgeen leidde tot een economische crisis. Deze crisis werd verergerd door de ‘army-first policy’, waar mee Kim Jong-il (de nieuwe leider die zijn vader Kim Il-sung na diens dood in 1994 had opgevolgd) de schaarse energie- en voedselvoorraden grotendeels aan het leger toebedeelde. In de tweede helft van de jaren ’90 brak er dan ook op grote schaal hongersnood uit. Voortdurende internationale spanningen, ernstige mensenrechtenschendingen en een mislukt economisch systeem maken het huidige Noord-Korea tot een land met weinig positieve vooruitzichten.

21e eeuw

In 2000 is er een historische handdruk tussen de leider van de beide Korea's en ontspannen de verhoudingen wat. Georg W. Bush verklaart in januari 2002 dat Noord Korea behoort tot de"as van het kwaad" samen met andere"schurkenstaten" zoals Irak en Iran. Van 2003 tot 2006 zijn er spanningen rond het nucleaire programma van Noord Korea. In februari 2007 zegt Noord-Korea toe haar voornaamste nucleaire reactor te sluiten in ruil voor hulp. In juni 2008 zet Noord-Korea een belangrijke stap in het ontwapeningsproces door middel van een verklaring. In oktober 2008 halen de Verenigde Staten Noord-Korea van het lijstje van landen van de"as van het kwaad" in ruil voor de toezegging van Noord-Korea dat er volledige openheid komt over het nucleaire programma. In april en mei 2009 lopen de spanningen op na een raketlancering en een ondergrondse kernproef. Dat laatste wordt veroordeeld door zowel de Verenigde Staten, China en Rusland. In januari 2010 ontspant de situatie enigszins. Noord-Korea zegt te streven naar een kernwapen vrij schiereiland. In maart 2010 lopen de spanningen tussen de beide Korea's weer op nadat een Zuid-Koreaans oorlogsschip is gezonken nadat het beschoten is. naar aanleiding van dit incident kondigen de VS in juli 2010 nieuwe sancties aan.

Eind september 2010 besloot de communistische partij op haar Zevende Congres dat dictator Kim Jong-il secretaris-generaal zou blijven van de Arbeiderspartij. Na het overlijden van Kim Jong-il volgt zijn zoon Kim Jong-un hem in december 2011 op. In 2012 is er ruzie met de Verenigde Staten over het nucleaire programma van Noord-Korea, maar Noord Korea krijgt steun van het machtige buurland China. In januari 2014 bezoekt Dennis Rodman de bekende Amerikaanse basketballer Noord-Korea en Kim Jong-un, zeer tegen de zijn van de Verenigde Staten. In maart 2014 worden de vijfjaarlijkse parlementsverkiezingen gehouden, alleen officieel goedgekeurde kandidaten kunnen gekozen worden, de opkomst is als vanouds tegen de 100%. In mei 2016 houdt Kim Jong-un een partijcongres dat is voor het eerst sinds 1980. Nieuwe nucleaire proeven worden in augustus en september 2016 gehouden. Noord-Korea claimt in januari 2017 dat het een kernkop op een langeafstandsraket kan lanceren. In de loop van 2017 neemt de nucleaire dreiging toe en Kim Jon-un en president Trump putten zich uit in onvriendelijkheden. In januari 2018 begint een toenadering met Zuid-Korea, de bedoeling is dat Noord-Korea mee gaat doen met de Olympische Spelen in Pyongyang. Kim Jong-un wordt in 2018 de eerste Noord-Koreaanse leider die het Zuiden betreedt wanneer hij de Zuid-Koreaanse president Moon Jae-in ontmoet voor besprekingen. Weken later ontmoet hij de Amerikaanse president Donald Trump.

Sinds 2019 is Noord-Korea doorgegaan met de ontwikkeling van zijn programma voor ballistische raketten en heeft het verklaringen afgelegd waarin het de VS veroordeelt en belooft zijn militaire vermogens verder te versterken, met inbegrip van langeafstandsraketten en kernwapens. Noord-Korea blijft een van de meest geïsoleerde landen ter wereld en een van de armste landen van Azië. De belangrijkste doelstellingen van Noord-Korea voor 2022 zijn het op gang brengen van de economische ontwikkeling en het verbeteren van de levensomstandigheden van de bevolking, aangezien het land een "grote strijd op leven en dood" moet leveren, zei Kim vrijdag in een toespraak tijdems het achtste Centraal Comité van de Arbeiderspartij van Korea (WPK) in 2021.

NOORD-KOREA LINKS

Advertenties
• Hotels Noord-Korea
• Boeken, ook tweedehands, over NOORD-KOREA bij Bol.com

Nuttige links

Noord-Korea Jouwpagina (N)
Noord-Korea Startnederland (N+E)
Reisinformatie Noord-Korea (N)
Reizendoejezo – Noord-Korea (N)
Rondreis door Noord-Korea (N)

Bronnen

Elmar Landeninformatie

CIA - World Factbook

BBC - Country Profiles

laatst bijgewerkt oktober 2024
Samensteller: Arie Verrijp / Geert Willems