NICARAGUA
Geschiedenis

To read about NICARAGUA in English - click here

Bouw je eigen reis en combineer Costa Rica met Nicaragua

Geschiedenis

Onafhankelijke staat

In 1821 wordt Nicaragua, als deel van een Centraal-Amerikaanse Federatie, onafhankelijk van Spanje. In 1838 wordt het land een onafhankelijke staat. De soms bloedige strijd tussen conservatieven en de meer vooruitstrevende liberalen, die zelfs de hulp van huurlingen uit de V.S. inroepen, bepaalt het politieke landschap. De liberaal en verlicht despoot José Santos Zelaya, die in 1893 aan de macht komt, voert hervormingen door. Voorbeelden zijn de scheiding van kerk en staat, gratis onderwijs en investeringen in infrastructuur. Ook bevordert hij de integratie van het oostelijk Caribische deel van Nicaragua binnen de natie. Zijn weigering in te stemmen met de aanleg van een kanaal van de Atlantische Oceaan naar de Stille Oceaan brengt hem in conflict met de VS, die tegenkrachten steunen en mariniers naar Bluefields sturen (1910). De militaire aanwezigheid van de VS zal, met een korte onderbreking, tot 1933 duren. Door 'free and fair' verkiezingen en het instellen van een beroepsleger, de Nationale Garde, willen de VS een verbetering van het politiek klimaat bevorderen, hetgeen door het steeds weer oplaaien van de strijd tussen conservatieven en liberalen mislukt.

Vanaf 1925 voert de socialistisch geïnspireerde revolutionair Augusto C. Sandino, die landhervormingen wil doorvoeren, met een guerrillaleger strijd tegen de mariniers uit de V.S. en de Nationale Garde. In 1934 wordt hij op bevel van de opperbevelhebber van de Nationale Garde, Anastasio Somoza, vermoord. Sandino’s naam wordt later verbonden aan één van de belangrijkste politieke bewegingen in Nicaragua. De familie Somoza voert tot 1979 het bewind over het land en vergaart daarbij aanzienlijke rijkdommen.

advertentie

Burgeroorlog

Na een jarenlange en bloedige burgeroorlog, geleid door de Sandinistische beweging, raakt het bewind van president Somoza zowel nationaal als internationaal steeds meer geïsoleerd. In 1979 delft zijn Nationale Garde na een felle strijd het onderspit, waarna hij het land ontvlucht. Een vijfkoppige Junta, waarin naast Sandinisten ook de weduwe van de vermoorde hoofdredacteur van de oppositiekrant 'La Prensa', Violeta Barrios de Chamorro, zitting heeft, neemt de leiding van het land over. Uit de voormalige guerilla-eenheden wordt een nieuw leger gevormd. De tegenstellingen tussen de politieke doelstellingen van de Sandinisten, politiek georganiseerd in het FSLN ('Frente Sandinista de Liberación Nacional') dat eigen massaorganisaties opricht, en de andere politieke stromingen worden echter steeds duidelijker. Na een verkiezingsoverwinning van de Sandinisten in 1984 wordt Daniel Ortega president en krijgt Nicaragua een parlement.

advertentie

Sandinisten aan het roer

Bij de opbouw van het nieuwe Nicaragua krijgt het land veel internationale financiële steun. Onderdeel van de opbouw vormt de herverdeling van de bezittingen van de Somoza’s onder coöperaties en tevens vindt een landhervorming plaats. Het beleid van de Sandinisten is gericht op vermindering van ongelijkheid alsmede armoede en ontwikkeling van de bevolking. Toch leidt het centralistisch georiënteerde ontwikkelingsmodel, ondanks de positieve resultaten op het vlak van alfabetisering, onderwijs en gezondheidszorg, niet tot economische groei en welvaart. Met steun van de V.S. worden in Honduras en in Costa Rica guerilla-eenheden gevormd (in totaal ca. 20.000 strijders, waaronder ex-leden van de Nationale Garde) die een deel van het land bezetten. De kosten van deze burgeroorlog beslaan zo’n 60% van het overheidsbudget. De Reagan-regering stelt een zeeblokkade in en verspert de haven van de stad Corinto met zeemijnen. Ten gevolge van een eigenaardig economisch beleid van de Sandinistische regering en de oorlogslasten ontstaat een langdurige hyperinflatie van 33.000 en 55.000% op jaarbasis. Het Internationaal Gerechtshof in Den Haag veroordeelt de V.S. tot betaling van 16 miljard schadeloosstelling (die in 1990 door de nieuwe regering wordt kwijtgescholden).

advertentie

Contra's en liberalen

De door de regering uitgeschreven vervroegde verkiezingen in 1990 worden, tegen de algemene verwachting in, gewonnen door de oppositie, verenigd in de UNO (Union Nacional Opositora). Violeta Barrios de Chamorro wordt president en haar schoonzoon Lacayo premier. Enkele weken later wordt een vredesverdrag met de “ Contra” van kracht. Het leger wordt flink in omvang teruggebracht en de naam verandert van “sandinistisch” in “nationaal” (ook bij de politie). Nog tot ver in de jaren negentig bleef het ten gevolge van gewapende acties van ex-Contra’s en ex-leden van het sandinistische leger onrustig. De economie wordt, na een drastische aanpassing, getransformeerd in een vrije markteconomie.

De politieke polarisatie die door de burgeroorlog is ontstaan, bepaalt de verkiezingen van 1996. Het FSLN onder aanvoering van Daniel Ortega wordt met 51% meerderheid verslagen door de Liberale Alliantie, aangevoerd door de voormalige burgemeester van de hoofdstad Managua, Arnoldo Alemán. Alemán is president tot aan de nationale verkiezingen in november 2001.

advertentie

21e eeuw

Deze verkiezingen, waar veel nationale en internationale waarnemers een oogje in het zeil houden, verlopen eerlijk en rustig en worden na een nek aan nek race tussen Liberalen en Sandinisten gewonnen door de Liberale Partij. Op basis van een ‘gentlemen’s agreement” tussen Alemán (in 2003 veroordeeld vanwege een omvangrijke corruptie) en Ortega, het zogeheten “pacto”, worden de leden van de Hoge Raad, Hoge Kiesraad en Algemene Rekenkamer op 50?0% basis verdeeld tussen de leden van FSLN en PLC. De democratie verzwakt hierdoor verder, daar hierdoor de facto een “tweepartijendictatuur” ontstaat. Hoewel in maart 2005 de Corte Centroamericana de Justicia (CCJ) bepaalt dat deze overeenkomst het beginsel van de scheiding der machten schendt, wordt dit door de PLC en FSLN niet erkend.

Het pacto leidt tot het uittreden van belangrijke segmenten politici van beide partijen. In 2005 vormt zich een vier-partijensysteem dat in 2006 deelneemt aan de verkiezingen. Per 10 januari 2002 neemt president Enrique Bolaños Geyer (als kandidaat van de PLC winnaar van de verkiezingen) de leiding van het land over en zorgt daarmee voor een nieuw elan in Nicaragua. In zijn inaugurele speech zet Bolaños zich af tegen zijn voorganger Alemán, benadrukt de strijd tegen corruptie en zegt te zullen streven naar onafhankelijkheid van de justitiële sector, de kiesautoriteiten en de Rekenkamer. Binnen het parlement bestaat er ten gevolge van de samenwerking tussen FSLN en PLC een oppositionele meerderheid. Deze situatie heeft voor veel spanningen in het land gezorgd. Onder bemiddeling van subsecretaris van politieke zaken van de OAS, Dante Caputo, is tussen de partijen een politiek compromis gesloten waarmee een minimum aan regeerbaarheid in het land wordt gegarandeerd. In deze ‘Ley Marco’ worden constitutionele hervormingen tot aan de nieuwe herkiezingen bevroren.

Presidentiële en parlementsverkiezingen hebben plaatsgevonden op 5 november 2006. Nederland heeft steun verleend aan het verkiezingsproces door deel te nemen aan de EU-waarnemingsmissie. Daarnaast heeft Nederland een financiële bijdrage van 90.000 euro geleverd aan de verkiezingswaarneming door de OAS. De verkiezingen hadden een ordelijk en transparant verloop. Daniel Ortega werd tot president verkozen met 38% van de stemmen. Zijn partij, het FSLN, consolideerde nagenoeg het aantal zetels in het parlement (thans 38 van de 90), maar zal met andere partijen moeten samenwerken om een regeringscoalitie te kunnen vormen. Het meest waarschijnlijke vooruitzicht is dat de samenwerking met de PLC (immers “pacto”-partner) zal worden voortgezet, terwijl op specifieke onderdelen van beleid pragmatische samenwerking zal worden gezocht met de ALN. Op die manier is een stabiel begin van de nieuwe regering gegarandeerd. In oktober 2007 beslecht het Internationale Hof in Den Haag het territoriale conflict tussen Nicaragua en Honduras.

In juli 2009 kondigt president Ortega een plan aan om de grondwet aan te passen zodat hij nog een keer herkozen kan worden. In oktober 2009 geeft het constitutionele hof haar verzet tegen dit plan op. In 2011 wordt Ortega met een overweldigende meerderheid herkozen als president. In november 2012 beslecht het internationale hof in Den Haag een conflict tussen Colombia en Nicaragua. Nicaragua verliest een aantal eilandjes aan Colombia maar ziet wel een geschil over territoriale wateren in haar voordeel beslist worden. In augustus 2013 kondigt Nicaragua aan in dat gebied naar gas te gaan boren. In februari 2014 verandert Nicaragua de grondwet. Dit maakt de weg vrij voor president Ortega om zich in 2016 opnieuw kandidaat te stellen voor het presidentschap. De oppositie stelt dat deze wijziging ondemocratisch is. De presidentsverkiezingen van november 2016 worden gewonnen door Ortega die een derde termijn gaat doen met zijn vrouw Rosario Murillo als vice-president.

In april 2018 schrapt president Ortega voorgestelde wijzigingen in de sociale zekerheid nadat deze in het hele land tot protesten hebben geleid waarbij verschillende doden zijn gevallen.In de aanloop naar de presidentsverkiezingen van 2021 werden de meeste prominente oppositiekandidaten gearresteerd of gedwongen in ballingschap te gaan, zodat slechts vijf minder bekende kandidaten van meestal kleine partijen die geallieerd zijn met de Sandinisten van ORTEGA, het tegen hem opnamen. Hij wint dan ook de presidentsverkiezingen.

advertentie

NICARAGUA LINKS

Advertenties
• Djoser Rondreis Nicaragua
• VliegenNaar - Nicaragua
• Hotels Trivago
• Bouw je eigen Nicaragua Rondreis
• Hotels Nicaragua
• Rondreizen Nicaragua
• Autoverhuur Sunny Cars Nicaragua
• Reisgidsen en kaarten Nicaragua

Nuttige links

Nicaragua Startnederland (N)
Reisinformatie Nicaragua (N)
Reizendoejezo - Nicaragua (N)
Rondreis Nicaragua (N)

Bronnen

Elmar Landeninformatie

CIA - World Factbook

BBC - Country Profiles

laatst bijgewerkt november 2024
Samensteller: Arie Verrijp / Geert Willems