NEWFOUNDLAND EN LABRADOR
Bevolking
Bevolking
To read about NEWFOUNDLAND AND LABRADOR in English - click here
| Rondreizen CanadaPLUS |
Populaire bestemmingen CANADA
| Alberta | British columbia | Manitoba |
| New brunswick | Newfoundland en labrador | Northwest-territories |
| Nova scotia | Nunavut | Ontario |
| Prince edward island | Quebec | Saskatchewan |
| Yukon |
Bevolking
De provincie telt ongeveer 514.536 inwoners (Census 2011) waarvan zo'n 95% op het eiland Newfoundland woont.
Taal
Van de inwoners van Newfoundland en Labrador spreekt 98,5% Engels als moederstaal. Het is een eigen dialect, het Newfoundland English. Het eigen Franse dialect is nagenoeg uitgestorven.
| advertentie |
|
|
Canada TweetaligFoto: Publiek domein
Canada kent twee officiële talen, Engels en Frans. Frans is de moedertaal van 24% van de bevolking, Engels van 63% van de bevolking.
Canadezen hebben hun eigen kenmerkende accent, maar het geschreven Canadees-Engels lijkt erg veel op het Engels in Groot-Brittannië. Buiten Québec hebben steeds minder mensen Frans als moedertaal, en hoewel er nog Franstalige gemeenschappen voorkomen in de maritieme provincies, Manitoba en Ontario, is de taal in sommige gebieden sterk beïnvloed door het Engels op het gebied van woorden en zinsbouw. Dit heeft geleid tot een voor een buitenstaander onbegrijpelijke mengtaal die ‘franglais’ wordt genoemd.
Op aandrang van de Franstaligen uit Québec besliste de Canadese federale regering in 1969 om heel Canada officieel tweetalig te maken.
Frans is de officiële taal in Québec, maar in de rest van Canada overheerst de Engelse taal. Het regeringscentrum Ottawa is tweetalig, want alle ambtenaren moeten zowel het Frans als het Engels beheersen.
Het Frans is in de loop der tijden sterk veranderd. Met name in de grote steden gebruiken de ‘Canadiens’ steeds meer anglicismen. Sommige woorden die in Frankrijk al verouderd zijn, worden hier nog wel gebruikt, zoals ‘charette’ voor kiepwagen en ‘fin-de-semaine’ in plaats van ‘le weekend’. Verder bestaat er een enorme variatie in het soort Frans dat er gesproken wordt. In de loop der tijd is in Québec een dialect ontstaan dat ‘Joual’ genoemd wordt:
Enkele uitdrukkingen uit het Joual:
- Avoir l’air anglais = er vreemd uitzien
- Heel veel = ben gros
- Dollar = piastre
- Centen = bidous
In de Yukon-territory in het noordwesten van Canada worden acht inheemse talen gesproken. Zeven daarvan zijn van de Athapaskische taalfamilie: Gwich’in, Han, Kaska, Northern Tutchone, Southern Tutchone, Tagish en Upper Tanana. Verder wordt er nog Tlingit gesproken, dat enigszins verwant is aan het Athapaskisch.
De inwoners van Newfoundland hebben een geheel eigen dialect met een ietwat Iers accent, maar met unieke woorden en uitdrukkingen:
- Een bijzonder moeilijke opdracht = to have a noggin to scrape
- Zonder zorgen = in a hobble
- Hij stoort me = he is moidering my brains
- Veel geluk = long may your big good jib draw
Het Inuktitut, de taal van de Inuit, is een levende taal en groeit nog steeds. Het is een wijdverbreide taal in het noorden van Canada, en Inuit uit het gehele arctische gebied kunnen elkaar verstaan. Dialecten en accenten variëren van regio tot regio, maar het Inuktitut is een op zichzelf staande taal.
Een van de eerste dingen die opvalt, is dat een woord met dezelfde betekenis op verschillende manieren gespeld wordt. Toen er ca. 100 jaar geleden een schrijfsysteem ontwikkeld werd, werden de woorden fonetisch opgeschreven, en die fonetische versies verschilden per regio.
Sinds de jaren zeventig van de vorige eeuw wordt er geprobeerd om een standaard-Inuktitut te ontwikkelen, maar dat gaat nog erg moeizaam.
De Engelse walvisvaarders brachten verschillende woorden mee die nog duidelijk als zodanig te herkennen zijn:
- Tea – tii
- Sugar – sukaq
- Waistcoat – uasikuaq
- Paper - paipaaq
- Ander woorden en zinnen uit het Inuktitut:
- Vader – ataata
- Moeder – anaana
- Zoon – irniq
- Dochter – panik
- Winter – ukiuq
- Zomer – auja
- De wind waait – anuraaqtuq
- Mist - taktuk
- Wind – anuri
- Hoe is het met je? – Qanuipit?
- Dank u – Qujannamiik
- Help! – ikajunga!
- Ja – ii
- Nee – aaka of aagaa
De naam Canada is afgeleid van het Iroquis-indiaanse woord ‘kanata’, dat letterlijk ‘vestigingsplaats’ betekent.
In Canada worden meer dan 50 verschillende indianentalen en dialecten gesproken, die elk tot een van de tien basistaalgroepen behoren. De grootste daarvan is het Algonquin, gevolgd door het Athabasca, Iroquoi, Salish, Wakasha, Tsminschian, Sioux, Kootenai, Haida en Tlingit.
Veel plaatsnamen zijn van indiaanse afkomst:
- Kelowna (British Columbia) = grizzlybeer
- Kamloops (British Columbia) = kruispunt van waterwegen
- Ucluelet (British Columbia) = mensen met een veilige haven
- Saskatchewan = rivier met draaiende stroming
- Manitoba = grote levenskracht
- Winnipeg (Manitoba) = troebel, donker water
- Québec = als de rivier wijder wordt
- Lake Cowichan (British Columbia) = verwarmd door de zon
- Takakaw (British Columbia) = het is prachtig
- Yukon = groot water
- Kluane (Yukon Territory) = plek met veel vis
- Ontario = mooi water
- Penetanguishene (Ontario) = plaats van het golvende witte zand
- Ottawa (Ontario) = plaats voor kopen en verkopen
- Toronto (Ontario) = ontmoetingsplaats
- Gaspé (Québec) = waar het land eindigt
Godsdienst
37% van de bevolking van Prince Edaward Island behoort tot de Rooms-Katholieke kerk, 20% is lid van de United Church of Canada, de derde stroming in grootte is de Anglicaanse kerk van Canada met 5%.
| advertentie |
|
Wheatley United Church of CanadaPhoto: Ducio1234 in het publieke domein
In de 16e eeuw, was de bevolking van Canada voornamelijk rooms-katholiek, als gevolg van de immigratie van de Fransen. In 1759 kwam Canada in Britse handen, waarna protestantse kerken uit Groot-Brittannië de kans kregen om hier uit te breiden en Canada gaandeweg meer protestants werd.
Canada huist bijna alle denominaties en filosofische groeperingen. Momenteel is ongeveer 45% van de bevolking rooms-katholiek, voornamelijk Franstaligen, 18% behoort tot de United Church of Canada, 12% behoort tot de Anglicaanse Kerk van Canada, 3% is Presbyteriaan, 3% Luthers en 2,5%. Baptist. verder is er de gereformeerde kerk, waarbij veel Nederlands-gereformeerde immigranten zich hebben aangesloten, en de christelijk-gereformeerde kerk.
De katholieken van de Byzantijnse ritus - voornamelijk (afstammelingen van) immigranten uit de Oekraïne (Roethenen) - hebben hun eigen hiërarchie en kloosters in Canada. Canada heeft meer dan 340.000 joodse inwoners en veel moslims, boeddhisten en hindoes.
Canada heeft ook een Amish-gemeenschap in Ontario. De Amish of Ammanites zijn een spin-off van de christelijke doopsgezinde gemeenschap die in het begin van de 16e eeuw in Europa werd gesticht. Ze werden vervolgd omdat ze weigerden de eed af te leggen of wapens te dragen. In de 17e eeuw splitste zich een nog strengere sekte af, die naar Amerika emigreerde en in 1799 naar Ontario.
| Godsdienst | 1981 | 1991 |
| Niet-gelovigen | 7,4% | 13,0% |
| Boeddhisten | 0,2% | 0,6% |
| Katholieken | 47,3% | 45,7% |
| Protestanten | 41,2% | 36,2% |
| oosters Orthodoxen | 1,5% | 1,4% |
| Hindoes | 0,3% | 0,6% |
| Moslims | 0,4% | 0,9% |
| Joden | 1,2% | 1,2% |
| Sikhs | 0,3% | 0,5% |
| Overigen | 0,2% | 0,2% |
| advertentie |
|
|
Basiliek Notre Dame MontrealPhoto: Xavier Comtois CC 3.0 Unported no changes made
Een van de mooiste kerken in Noord-Amerika is de katholieke Basiliek Notre-Dame in Montreal. Het oorspronkelijke gebouw stamt uit de 17e eeuw, maar in 1829 werd begonnen met de bouw van een nieuwe kerk. De kerk biedt 3800 plaatsen in het schip en op de balkons.
De grootste kerk van Montreal is het Oratoire Saint-Joseph. De achthoekige koperen koepel is een van de grootste ter wereld - 44,5 meter hoog en 38 meter in diameter. De stad Montreal heeft ook meer dan 300 kerken en de metropool Montreal zelfs 450. Hiervan is 70% rooms-katholiek, 20% protestant, 4% synagogen en 6% zijn kerken van andere denominaties.
De kerk van Inuvik, in het uiterste noorden van Canada, is vanwege het klimaat in de vorm van een iglo gebouwd.
De Cathédrale de Gaspé op het schiereiland Gaspé is de enige houten kathedraal van Noord-Amerika. Church Point, Nova Scotia, wordt gedomineerd door de Saint Mary's Church uit het begin van de 20e eeuw, de hoogste en grootste houten kerk in Noord-Amerika.
De Basilique Notre-Dame-de-Québec is meer dan 350 jaar oud en de oudste parochie van Noord-Amerika.
De Cathédrale Anglicane in Québec-City is de eerste Anglicaanse kathedraal die buiten Groot-Brittannië werd ingewijd (1804).
Winnipeg heeft de grootste Oekraïense groep buiten Oekraïne op zijn grondgebied. De vele Russisch-orthodoxe kerken met hun uivormige koepels en torenspitsen getuigen hiervan, zoals de Holy Trinity Oekraïens-orthodoxe kathedraal, de St. Vladimir en Olga Oekraïense katholieke kerk en de St. Nichols Oekraïense katholieke kerk. Deze kerken maken ook deel uit van het landschap in de prairies. De eerste Oekraïense kerken werden gebouwd vanaf het begin van de massale Oekraïense toestroom die aan het einde van de 19e eeuw begon en zowel rooms-katholieken als Russisch-orthodoxen trof.
In de buurt van Cardston, in het Waterton Lakes National Park, staat de enige mormoonse tempel van Canada, een sneeuwwit bouwwerk uit 1913.
| advertentie |
|
|
NEWFOUNDLAND EN LABRADOR LINKS
Advertenties
• Vliegen naar Newfoundland
• Hotels Trivago
• Bouw je eigen Canada Rondreis
• Newfoundland en Labrador Hotels
• Auto huren in Newfoundland
• Camperreizen Canada
• Boeken, ook tweedehands, over NEWFOUNDLAND EN LABRADOR bij Bol.com
Nuttige links
Reisinformatie Newfoundland (N)Bronnen
Elmar Landeninformatie
Wikipedia
CIA - World Factbook
BBC - Country Profiles
laatst bijgewerkt oktober 2024Samensteller: Arie Verrijp / Geert Willems