NEPAL
Geschiedenis

To read about NEPAL in English - click here

Nepal verre reizen van ANWB

Steden NEPAL

Kathmandu

Geschiedenis

Oudste geschiedenis

advertentie

Geboorte van Boeddha in het woud van Lumbine, Nepal_{Photo: Myself CC 3.0 Unported no changes made}

De Gupta en de Ahir zijn de oudste dynastieën van Nepal. Onder de Kirats (vanaf 700 voor Christus) beleeft Nepal een welvarende tijd. Rond 500 voor Christus werd in Lumbine prins Siddharta geboren. Hij was de latere Boeddha. Rond 250 v. Chr. heerste de vorst Ashoka. Diverse van oorsprong Indiase Licchavi-vorstenhuizen regeerden vanaf circa 450 na Christus. Er ontstond een bloeiende beschaving in Nepal

Malla-dynastieën

advertentie

Prithvi Narayan Shah, Nepal_{Photo: Publiek domein}

Tussen circa 1200 en 1768 heersten de Malla-dynastieën. In deze periode namen de handel en de welvaart toe en werden veel tempels en paleizen gebouwd. Tegen het eind van de regeerperiode van de Malla-vorsten viel het land uiteen. Nepal raakte in die tijd verdeeld in veel kleine staatjes.

Prithivi Narayan Shah kwam in 1768 aan de macht en wist de eenheid weer te herstellen. Nepal was van 1814 tot 1816 bij een oorlog met Engeland betrokken. Nadat de vrede getekend was mocht een Britse resident in Kathmandu verblijven. Een aantal families bleef met elkaar om de macht strijden, het koningshuis kreeg slechts een decoratieve functie toegewezen.

Rana's, Gurkha-militairen en het panchayatsysteem

advertentie

Koning Tribhuvan van Nepal_{Photo: Publiek domein}

De Rana-familie oefende tussen 1849 en 1951 de macht uit. De Rana’s bouwden enorme paleizen en verdeelden het land onder familieleden en vrienden. Onderwijs was er niet voor het volk maar alleen voor de elite. De Rana’s steunden het Britse gezag. Zij leverden de fameuze Gurkha-militairen.

In 1951 nam koning Tribhuvan de macht. Dit deed hij met behulp van India en door te dreigen met een burgeroorlog. Hij introduceerde een politiek partijenstelsel. Dit stelsel bleek echter niet werkbaar, zodat de volgende machthebber (koning Mahendra) het panchayatsysteem invoerde. Dit stelsel was afgeleid van de traditionele Nepalese dorpsraad. Het was gebaseerd op decentralisatie van de macht en politieke partijen waren niet toegestaan. De koning behield op deze manier een belangrijke machtspositie.

Koning Birendavan van Nepal is sinds 1972 aan de macht. Ook hij maakte gebruik van het panchayatstelsel. Hier kwam echter steeds meer protest tegen. In april 1990 werd het verbod op politieke partijen opgeheven. In november 1990 werd een nieuwe grondwet van kracht. Hiermee werd een eind gemaakt aan de absolute macht van de koning.

Democratie en burgeroorlog

advertentie

Koning Birenda van Nepal_{Photo: Nabin K Sapkota CC 4.0 International no changes made}

Na verkiezingen in mei 1991 werd het eerste democratisch gekozen parlement gevormd. Girija Prasad Koirala, lid van de Nepalese Congres Partij, werd regeringsleider. De verkiezingen van november 1994 werden gewonnen door de communistische UCPN. Er werd een minderheidsregering gevormd, waarvan Man Mohan Adhikari de premier werd. Er werden verschillende hervormingen doorgevoerd, de corruptie werd sterk teruggedrongen. In juni 1995 trad deze regering af, omdat de oppositie een motie van wantrouwen wilde indienen. Tevens verklaarde het Hooggerechtshof de resultaten van de verkiezingen ongeldig Er werd een centrumrechtse coalitieregering gevormd. Deze regering voerde privatisering van het water, de wegen en de communicatie door, evenals belastingverlichting.

Daarnaast werden de landhervormingen teruggedraaid. De laatste jaren zijn er niet minder dan zes verschillende regeringen geweest van verschillende pluimage. De situatie laat zich het best omschrijven als chaotisch.

In juni 2001 werden koning Birenda, diens vrouw en enkele familieleden vermoord. De zoon van de koning, Dipendra, zou volgens ooggetuigen welbewust zijn ouders en zes andere familieleden hebben doodgeschoten en daarna zelfmoord gepleegd hebben. De broer van de koning, Gyanendra, werd tot koning gekroond. Dit tot woede van het volk, dat hem als brein achter het bloedbad zag.

advertentie

Gyanendra laatste koning van Nepal_{Photo: Krish Dulai CC 3.0 Unported no changes made}

Op 1 februari 2005 riep koning Gyanendra de noodtoestand uit en trok de macht naar zich toe door middel van een paleis coup, waarbij de politieke partijen en de democratie buiten spel werden gezet. Politici, inclusief de ontslagen premier Deuba, werden onder huisarrest geplaatst of gearresteerd. Strikte censuur werd opgelegd aan de media en alle interne en internationale communicatie, inclusief internetverbindingen, werden zeven dagen lang afgesloten. Op 2 februari 2005 maakte de koning de nieuwe, door hem benoemde regering bekend. Het merendeel van de ministers was ook minister onder het oude Panchayat-systeem. Koning Gyanendra verklaarde de democratie in drie jaar te zullen herstellen. De noodtoestand werd op 29 april 2005 weer opgeheven.

Begin mei 2005 tekenden zeven politieke partijen een gezamenlijke document, waarin zij het herstel eisten van het parlement dat in 2002 werd ontbonden en het herstel van de democratie. Om hun eisen kracht bij te zetten lanceerden de partijen op 22 mei een reeks protesten tegen de koning en voor de democratie.

Op 3 september 2005 kondigden de maoïsten eenzijdig een staakt-het-vuren af voor een periode van drie maanden. Na een verlenging met een maand in december, zegden de maoïsten - bij uitblijven van een reactie van de koning - begin januari 2006 het staakt-het-vuren op.

Begin december 2005 vond een derde herschikking van de Nepalese regering plaats sinds de koning de macht greep. De volledige raad van ministers (inclusief state ministers en assistent ministers) werd uitgebreid van 24 naar 36 leden; sommige ministers werden ontslagen of op een nieuwe post gezet terwijl in totaal 20 nieuwe personen aantraden. Deze hebben merendeels een Panchayat-achtergrond.

Op 1 februari 2006 sprak de koning een herdenkingsrede uit in verband met de eerste verjaardag van zijn coup. Deze leek allerminst te duiden op enige tegemoetkomende houding van zijn zijde. De koning houdt de schijn op alsof de situatie onder controle is en er geen reden is zijn koers te wijzigen. De gemeentelijke verkiezingen die op 8 februari werden gehouden gaven een opkomst van 20% te zien.

advertentie

Maoisten Nepal_{Photo: Jonathan Alpeyrie CC 3.0 Unported no changes made}

De door de maoïsten uitgeroepen staking, de oproep van maoïsten en politieke partijen om de verkiezingen te boycotten en de dreiging van de maoïsten om gewelddadige represailles te nemen tegen degenen die wel zouden gaan stemmen, hebben aan deze lage opkomst bijgedragen. Hiernaast was er een gebrek aan vertrouwen in de koning onder de bevolking en een gebrek aan kandidaten.

Medio maart 2006 zijn de zeven partijen Alliantie voor Democratie en de CPN (Maoïsten) het eens geworden over een tweede Memorandum of Understanding dat het vervolg is op een in november 2005 overeen gekomen 12-punten programma om de democratie in Nepal te herstellen. Uitgangspunt is het mobiliseren van een breed draagvlak onder de bevolking tegen het Paleis.

Begin april 2007 werden vijf voormalige maoïstische opstandelingen officieel beëdigd als minister in de Nepalese interim-regering van premier Girija Prasad Koirala en ingezworen in het Nepalese parlement. Hun toetreding betekende een definitief einde aan de jarenlange burgeroorlog die het land teisterde en aan meer dan 13.000 Nepalezen het leven kostte.

Federale democratische republiek

advertentie

Ram Baran Yadav 1e president van Nepal_{Photo: Indiver in het publieke domein}

Op 21 juli 2008 kreeg Nepal een nieuwe president: Ram Baran Yadav van de Congrespartij versloeg de door de maoïsten gesteunde kandidaat Ramraja Prasad Singh. Hij kreeg 308 stemmen, tien meer dan de benodigde 298.

Enkele dagen eerder hield het Nepalese parlement een eerste stemronde, maar toen kreeg geen van de kandidaten de meerderheid van de stemmen. De nieuwe president heeft voornamelijk een ceremoniële functie, maar speelt wel een grote rol bij het samenstellen van de regering. Hij moet onder meer de nieuwe premier benoemen. In augustus 2008 treedt een coalitie aan onder leiding van de maoïstische premier Prachanda.

advertentie

Prachanda, Nepal_{Photo: Krish Dulai CC 3.0 Unported no changes made}

In mei 2009 treedt hij af uit protest tegen het besluit van president Yadav om het ontslag van de legerchef te blokkeren. De leider van de communisten Madhav Kumar Nepal wordt de nieuwe premier. In juni 2010 treedt Madhav Kumar Nepal af onder druk van de maoïsten. In februari 2011 wordt na een zeven maanden durende impasse Jhalnath Khanal premier, maar hij moet in augustus alweer het veld ruimen. Zijn opvolger is de Maoïst Baburam Bhattari. In mei 2012 ontbind Bhattari het parlement en kondigt verkiezingen aan. Bij de verkiezingen van november 2013 wint de Nepalese Congresspartij de meeste zetels. Op 11 februari 2014 wordt Sushil Koirala de nieuwe premier. In september 2015 keurt het parlement een nieuwe grondwet goed, waar Nepal neergezet wordt als seculier land. In oktober wordt K.S Prasat premier onder de nieuwe grondwet. In augustus 2016 wordt de maoïst Prachanda voor de tweede keer premier. In juni 2017 wisselt het premierschap volgens afspraak, Sher Bahadur Deuba is de premier tot februari 2018, dan worden opnieuw verkiezingen gehouden.

advertentie

Oli, Nepal_{Photo: Prime minister's office CC 4.0 International no changes made}

De partijen onder leiding van Oli en Dahal vormden een coalitie en haalden de parlementsverkiezingen binnen en OLI, die de grootste van de twee partijen leidde, wordt in februari 2018 beëdigd als premier. In mei 2018 kondigden Oli en Dahal de fusie aan van hun partijen - de UML en CPN-M - aan om de Communistische Partij Nepal (NCP) op te richten, die nu de regerende partij in het parlement is.

In mei 2018 kondigen Oli en Dahal de fusie aan van hun partijen - de UML en CPN-M - om de Nepalese Communistische Partij (NCP) op te richten, die ongeveer twee jaar aan het hoofd van de regering staat voordat door onenigheid de partij weer splitst. Vanaf eind 2020 streeft Oli naar ontbinding van het parlement en het houden van verkiezingen. Het hooggerechtshof verklaart in juli 2021 de pogingen van OLI ongrondwettelijk en roept op tot een benoeming van de door de oppositie gesteunde NC-leider Sher Bahadur Deuba tot premier. Hij wordt op 13 juli de nieuwe premier van Nepal.

NEPAL LINKS

Advertenties
• Nepal verre reizen van ANWB
• Hotels Trivago
• Rondreizen Nepal
• Bouw je eigen Nepal-rondreis
• Hotels Nepal
• Nepal Reizen Tui
• Djoser fietsreis - wandel- en fietsreis Nepal
• Mambo jongerenreizen Nepal
• Reisgidsen en kaarten Nepal

Nuttige links

Reisfoto's Nepal
Reisinformatie Nepal (N)
Reizendoejezo – Nepal (N)
Rondreis Nepal (N)

Bronnen

Encarta Ecyclopedie

Finlay, H / Nepal

Lonely Planet

Nepal

APA

CIA - World Factbook

BBC - Country Profiles

laatst bijgewerkt november 2024
Samensteller: Arie Verrijp / Geert Willems