MONGOLIE
Geschiedenis

To read about MONGOLIA in English - click here

Mongolie Hotels

Geschiedenis

Mongoolse Rijk

De Mongoolse staat werd in 1203 gevormd onder leiding van Genghis Khan. Diens nazaten veroverden een groot territorium, waarvan de veroveringen door Genghis Khans kleinzoon, Kublai Khan, en de vestiging van de Yuan-dynastie in China (1279-1368) het meest berucht zijn. Het Mongoolse rijk strekte zich uit van Korea tot Hongarije. Het figureert in de verhalen van Marco Polo en andere reizigers uit die tijd als het China van de Mon­golen. Dit imperium stortte echter al na enkele decennia ineen.

advertentie

Buitengewest van China

Vanaf de zeventiende eeuw werd Mongolië als een buitengewest door China bestuurd. Van 1912 tot 1919 was het een autonome staat onder Russisch protectoraat, en van 1919 tot 1921 wederom een Chinese provincie. In 1921 veroverden sovjettroepen en Mon­goolse soldaten de hoofdstad Ulaanbaatar (toen nog Ulan Bator geheten), en in augustus van dat jaar werd de onafhankelijkheid van Mongolië uitgeroepen. Toen in 1924 de theocratische heerser, de achtste Levende Boeddha, stierf, werd het zoeken naar zijn gereïncarneerde opvolger verboden. Datzelfde jaar werd de Mongoolse Volksrepubliek uitgeroepen: na de Sovjet-Unie de tweede marxis­tisch-leninistische staat ter wereld. De leidende partij was de communistische Mongolian People’s Party (MPP), die in 1925 omgedoopt werd in Mongolian People’s Revolutionary Party (MPRP). Met de komst van Stalin in 1924 nam de sovjetinvloed verder toe. Mongolië ging gebukt onder een waar terreurbewind van de communisten, vooral gericht tegen de boeddhistische monniken, en later tegen de boeddhistische kloosters. Duizenden monniken werden gearresteerd en ter dood gebracht.

advertentie

Formeel onafhankelijk

Hoewel formeel onafhankelijk, is Mongolië vanaf 1924 politiek en economisch nauw verbonden geweest met de Sovjet-Unie. De economie werd ingericht volgens de beginselen van de centrale planning, en het land werd omgevormd tot grondstoffenleverancier van de Sovjet-Unie. In ruil daarvoor nam Moskou het chronische tekort op de handelsbalans en de begroting voor zijn rekening, en verstrekte op concessionele voor­waarden con­sumptie­goederen en alle brandstof die het land nodig had. Aan deze situatie, die de basis vormde van de Mongoolse staatshuishoud­ing, kwam abrupt een einde, toen begin 1991 de sub­sidiekraan vanuit Moskou werd dichtgedraaid. De Sovjet-Unie beëindigde zowel haar financië le en technische steun, alsook alle exporten op zachte voor­waarden en vroeg vanaf dat moment betaling in harde valuta voor haar uitvoer naar Mongolië. Daaraan was in december 1989 de vorming van de Mongoolse Democratische Unie (MDU) voorafgegaan. Deze politieke beweging kwam voort uit de studentendemonstraties, die in die maand waren begonnen. Daarbij werd een meerpartijendemocratie geëist. Een hongerstaking van elf MDU-aanhangers leidde in maart 1990 tot de val van de communistische regering.

advertentie

21e eeuw

Op 2 juli 2000 behaalden de voormalige communisten, de Mongolian People’s Revolutionary Party (MPRP), een zeer ruime meerderheid (73 van de 76 zetels) bij de parlementaire verkiezingen. De MPRP profileert zich als sociaal-democratische partij. De nieuwe regering werd op 10 augustus 2000 geïnstalleerd o.l.v. de voorzitter van de MRPP, Nambar Enkhbayar.

advertentie

Periode Enkhbayar

In december 2000 fuseerden vijf politieke partijen en was de Nieuwe Democratische Partij (NDP) een feit. De invloed van de voormalige communisten en tekenen van onvrede onder de bevolking over de sociale gevolgen van de markteconomische hervormingen resulteerden in mei 1997 in de verkiezing, en in mei 2001 in de herverkiezing, van Natsagiyn Bagabandi (voorzitter van de voormalige Communis­tische Partij) tot president. De presidentsverkiezingen van 22 mei 2005 werden gewonnen door de MPRP-kandidaat Nambaryn Enkhbayar.

Op 27 juni 2004 waren er in Mongolië opnieuw parlementsverkiezingen. In verband met de relatief korte ervaring van het land met vrije verkiezingen, hebben de EU-posten in Mongolië de verkiezingen nauwgezet gevolgd en geëvalueerd (Nota Bene: er werd geen EU-waarnemersmissie samengesteld). Tegen de verwachting in leed de regerende Mongolian People’s Revolutionary Party (MPRP) bij de verkiezingen van 27 juni 2004 een fors verlies. Na de verkiezingen liet de definitieve uitslag nog enige tijd op zich wachten, omdat twee zetels omstreden waren. De uiteindelijke uitslag luidde echter 37 zetels voor de MPRP en 35 zetels voor de Mongolian Democratic Party (MDP), de coalitie van democratische partijen.

Ondanks de grote tegenstellingen en stevige politieke botsingen vormden de twee grote blokken eind september ten slotte toch een coalitieregering, die op 1 oktober 2004 officieel werd gepresenteerd. De premier werd Ts. Elbegdorj (die dat ook in 1998 was), terwijl oud-premier Enkhbayar voorzitter van het parlement werd. Enkhbayar won op 22 mei 2005 de als MPRP-kandidaat de presidentsverkiezingen. De coalitieregering viel op 12 januari 2006 nadat de MPRP het vertrouwen opzegde omdat te weinig aan corruptiebestrijding zou worden gedaan. De als kunstmatig geziene val van de regering leidde tot grote protesten en bezetting van het parlementsgebouw door woedende demonstranten. Op 28 januari trad tussentijds een nieuw kabinet aan, bestaande uit ministers van de MPRP, MDC, Moederland Partij, Volkspartij en de Republikeinse Partij. In april 2006 was het Sukhbaatar Plein te Ulan Bataar het toneel van een aantal grote demonstraties.

Ook vonden hongerstakingen en zelfs een zelfverbranding plaats. De onvrede die werd geuit, richtte zich op de als zeer ongunstig geziene mijnbouwdeal (een investering van tussen de 1,3 en 1,5 Mld USD) met het Canadese Ivanhoe Mines, en de vermeende corruptiepraktijken van de Mongoolse president. Begin september 2006 won de regeringspartij MPRP de tussentijdse (deel)verkiezingen zodat de MPRP met 39 van de 76 zetels momenteel de absolute meerderheid in het parlement bezit. Op 26 oktober 2006 overleefde premier Enkhbold (MPRP) een motie van wantrouwen in het parlement naar aanleiding van het vermeend aannemen van steekpenningen in zijn vorige functie als burgemeester van de hoofdstad bij grootschalige landverkoopprojecten in Ulan Bataar.

Ondanks alle onrust is het de verwachting dat het hervormingsproces doorgaat. Mongolië is op weg naar een volwassen democratie. De hervormingsstrategie is gericht op het bewerkstelligen van macro-economische stabiliteit. Centraal staan: het terugbrengen van de inflatie, terugbrengen van de staatssector en de bevordering van de ontwikkeling van de private sector.

Er zijn toenemende zorgen over de hardnekkige corruptie die vooral het gevolg is van de sterke belangenverstrengeling tussen de politieke, publieke en private sector. Politici bezitten vaak privéondernemingen en hogere ambtenaren zijn vaak lid van de politieke partij van hun minister. Corruptie is vooral sterk aanwezig in de mijnbouw- en landbouwsector. Volgens de Corruption Perceptions Index van Transparency International viel Mongolië van plaats 85 (2005) naar plaats 99 (2006). De nieuwe regering heeft de corruptiebestrijding (wederom) tot overheidsprioriteit gemaakt.

advertentie

Recente geschiedenis

In november 2007 treed Enkhbold af, hij wordt vervangen door MPRP-leider Sanj Bayar. In juli 2008 roept president Enkhbayar de noodtoestand uit na rellen die ontstonden nadat de oppositie de regering beschuldigde van fraude bij de verkiezingen. In mei 2009 wint de kandidaat van de oppositie Tsakhiagiin Elbegdorj de presidentsverkiezingen met een kleine marge. In oktober 2009 treedt premier Sanjagiin Bayar van de MPRP af wegens gezondheidsredenen. De minister van buitenlandse zaken Sukhbaataryn Batbold volgt hem op. In oktober 2013 wint Tsakhiagiin Elbegdor opnieuw de presidentsverkiezingen. In november 2014 wordt premier Altankhuyag weggestemd door het parlement en opgevolgd door Chimed Saikhanbileg. Bij de parlementsverkiezingen van juni 2016 wint de Mongolian Peoples Party met overmacht. Jargaltuiga Erdenebat is sinds juli de nieuwe premier. in juli 2017 wint zakenman en voormalig martial arts ster Khaltmaa Battugla de presidentsverkiezingen. Na de parlementsverkiezingen van juni 2020 heeft de MPP nog steeds de overhand in het parlement. De Mongolen kozen in 2021 oud-premier en MPP-lid Ukhnaa Khurelsukh tot president.

MONGOLIE LINKS

Advertenties
• Reizen mongolië en transmongolië express
• Hotels Trivago
• Rondreizen Mongolie
• Hotels Mongolie
• Djoser Rondreis Mongolie
• Transport Mongolië - TTS Quality Logistics B.V
• Reisgidsen en kaarten Mongolie

Nuttige links

Mongolië Foto's
Mongolië Startnederland (N+E)
Reisinformatie Mongolië (N)
Reizendoejezo – Mongolië (N)
Rondreis Mongolie (N)

Bronnen

Elmar Landeninformatie

CIA - World Factbook

BBC - Country Profiles

laatst bijgewerkt november 2024
Samensteller: Arie Verrijp / Geert Willems