MENORCA
Geschiedenis

To read about MENORCA in English - click here

Hotels Menorca

Populaire bestemmingen SPANJE

Andalusie	Catalonie	Costa blanca
Costa brava	Costa del sol	El hierro
Formentera	Fuerteventura	Gran canaria
Ibiza	La gomera	La palma
Lanzarote	Mallorca	Menorca
	Tenerife

Geschiedenis

Prehistorie

Waarschijnlijk woonden er ca. 6500 jaar geleden al mensen op Menorca. De oudste sporen van menselijke bewoning zij in ieder geval 4000 à 5000 jaar oud. De Talayotische periode is de meest opmerkelijke in de Menorcaanse prehistorie en wordt gekarakteriseerd door de kolossale megalithische monumenten. Deze periode valt in de late-Bronstijd en duurde tot ca. 200 v.Chr.

Uit deze prehistorische periode stammen bijvoorbeeld de bijna 20 begraaf- en woongrotten in de buurt van Cala Morell, die tussen 2000 en 3000 jaar geleden gebruikt werden.

advertentie

Naveta d’es Tudóns, Menorca_{Photo: Publiek domein}

Een van de beroemdste prehistorische monumenten is de Naveta d’es Tudóns, een kalkstenen naveta ten oosten van Ciutadella, en één van de oudste bouwwerken van Europa. Het grafmonument, in de vorm van een omgekeerde boot, wordt geschat op 3000 tot 4000 jaar oud. De naveta omvat twee boven elkaar liggende ruimtes, die door een plafond van stenen platen gescheiden zijn (afmetingen: 14 m lang, 6 m breed en 4 m hoog). De stoffelijke resten werden in de bovenste ruimte gelegd.

Ook ten oosten van Ciutadella staat een schitterende, volledig intacte prehistorische taula (Catalaans voor tafel), 2.70 meter hoog en 1.90 meter breed. Ook de taula bij de overblijfselen van Torralba d’en Salort is schitterend om te zien. Taula’s, enorme t-vormige ‘tafels’ tot wel vier meter hoog, hadden waarschijnlijk een religieuze, rituele functie.

advertentie

Torre d’en Gaumés. Menorca_{Photo: Daniel lobo CC 2.0 Generic no changes made}

De grootste en megalithische nederzetting, Torre d’en Gaumés, ligt ten zuiden van Alaior, met drie talayots, een tempelcomplex, een zuilenzaal en een waterplaats met vergaarbekken en filterinstallatie. Talayots zijn grote, ronde bouwsels die zowel als woning en als wachttoren werden gebruikt.

Gedurende het hoogtepunt van de Talayotische periode werd het eiland al bezocht door diverse andere volkeren, die op zoek waren naar handelspartners of nieuwe gebieden wilden veroveren.

De verhouding met Feniciërs en Griekse zeevaarders (zij noemden het eiland Meloussa) waren vreedzaam en puur gericht op de handel. De Carthagers hadden echter andere plannen met het eiland en halverwege de 5e eeuw v.Chr. werd Menorca veroverd. Onder leiding van Magos, de broer van Hannibal, bezetten ze de havens en werden de Menorcanen gedwongen dienst te nemen in het Carthaagse leger. Hun kunde als steenslingeraars zou van grote invloed zijn tijdens de Punische oorlogen.

advertentie

Romeinse weg, Menorca_{Photo: Publiek domein}

In 123 v.Chr. werd Menorca door de Romeinen onder leiding van Quintus Caecilius Metullus veroverd. De Romeinen noemden het eiland Minorica of Balearis Minor en er volgde een periode van voorspoed. Verschillende vestingen werden gesticht zoals Iammona (nu: Ciudadella), Mago (nu: Mahón) en Sanisera (nu: Sa Nitja) die allen tot de nieuwe provincie Insulae Balearis gingen behoren. Belangrijk voor het eiland waren de wegen die de Romeinen tussen de verschillende dorpen en steden aanlegden.

Middeleeuwen

advertentie

Taifa van Denia_{Photo: Tyk CC 3.0 Unported no changes made}

In 427 n.Chr. viel Menorca in handen van de Vandalen, die aanhangers van het katholieke geloof fanatiek achtervolgden. In 534 namen de Byzantijnen het eiland over van de Vandalen en werd het een onderdeel van het Byzantijnse rijk. Toen werd ook de katholieke kerk op Menorca in ere hersteld.

Tegen het einde van de 7e eeuw veroverden de Moren Noord-Afrika op de Byzantijnen en de Balearen bleven onbeschermd achter. Het duurde dan ook niet lang of de Balearen worden ingenomen door de Moren. Menorca werd nu Minurka genoemd en in 913 bij het kalifaat Córdoba ingelijfd. In 1015 werd Menorca opgenomen in het deelrijk Denia van de Almohaden, een islamitische sekte. Zij deelden het eiland in vier districten op en legden irrigatiesystemen en fruitplantages aan. In deze periode nam de bevolking toe en leefden verschillende religies vreedzaam naast elkaar.

advertentie

Jaume I van Aragon, Ibiza_{Photo: Publiek domein}

In de 13e eeuw voltrok zich een radicale verandering in de heerschappij over het westelijke Middellandse-Zeegebied door de opmars van de Catalaans-Aragonese troepen. Mallorca werd door de legers van Jaume I op de Moren veroverd, en de Arabische heersers krijgen in 1232 toestemming om op Menorca zijn leenmannen te worden. Het eiland behield deze status tot 1287, toen Menorca werd veroverd door Alfons III met een leger bestaande uit Sicilianen, Mallorcanen, Catalanen en Aragonese soldaten en huurlingen. De Moren werden als slaven opgepakt of na betaling van losgeld verbannen. Velen werden ook simpelweg op volle zee overboord gegooid. Alleen de rijke Arabieren konden blijven en vermengden zich uiteindelijk met de Menorcaanse bevolking. Het christendom werd weer in ere hersteld en Alfonso verdeelde Menorca onder zijn aanhangers. In 1291 sterft Jaume I en Menorca wordt vanaf die tijd geregeerd door de koningen van Mallorca en het Catalaans wordt de voertaal.

In 1349 kwam het koninkrijk van Mallorca aan zijn einde en werd Menorca ingelijfd bij Aragón, dat zich in 1492 verenigd met Castilië en Granada waardoor het Spanje van nu vorm begint te krijgen.

Turkse, Engelse en Franse overheersing

Barbarossa, Menorca_{Photo: Publiek domein}

In 1535 werd Mahón aangevallen door het leger van de Turkse zeerover Barbarossa. Verzet was zinloos, de stad werd geplunderd en gebrandschat, de helft van de bewoners werd vermoord of tot slaaf gemaakt.

In 1558 vond eenzelfde incident plaats in Ciutadella door de Turk Mustafa Piali en ook deze stad werd grotendeels verwoest. Ook de 17e eeuw verliep weinig voorspoedig door zeerovers en ziektes die de bevolking decimeerde. Begin zeventiende eeuw verwierven de Engelsen zich het recht op het gebruik van de haven van Mahón. De jaren hierna groeide de invloed van de Engelsen op Menorca en Mahón werd de belangrijkste stad op het eiland. Uiteindelijk werd Menorca door de Engelse en Hollandse troepen bezet in naam van aartshertog Karel van Oostenrijk. Deze situatie werd in 1713 bevestigd door het Verdrag van Utrecht toen de Engelsen definitief de heerschappij over het eiland kregen. Mahón werd toen ook de nieuwe hoofdstad van Menorca, ten koste van Ciutadella. Wel werd er een weg over het eiland naar de twee grote steden gelegd door de Engelse gouverneur Richard Kane. Onder zijn regime werd de landbouw en veeteelt beschermd en het bestuur, de industrie en de handel gereguleerd.

Kardinaal Richelieu, Menorca_{Photo: Publiek domein}

De Britse tijd eindigde in 1756 met het binnenvallen van de troepen van de Franse kardinaal Richelieu, die zonder slag of stoot het eiland van de Engelsen overnam. Dit was niet zo moeilijk omdat het eiland maar door 300 Engelse soldaten werd verdedigd.

Tot 1763 bleven de Fransen en ook zij konden goed opschieten met de plaatselijke bevolking. In 1763 kregen de Engelsen het eiland bij de Vrede van Parijs weer terug. Deze periode zou veel minder voorspoedig verlopen voor de bevolking. Honger en ellende leidden ertoe dat veel bewoners emigreerden naar Florida in de Verenigde Staten. Deze periode duurde tot 1782. Menorca werd nu veroverd door een Frans-Spaans leger onder leiding van de hertog van Crillon en de Spaanse soevereiniteit werd weer hersteld. De Engelse admiraal Byng werd geëxecuteerd.

Nog één keer bezetten de Britten het eiland, van 1798 tot 1802. Op 15 november 1798 gaf generaal Quesada zich over aan de Engelse troepen en begon de derde Engelse periode. In 1802 wees het Verdrag van Amiens Menorca definitief aan Spanje toe. Hierna kwam de geschiedenis van Menorca in een rustiger vaarwater en het eiland ‘verdeen’ als het ware van het wereldlijke politieke toneel. In 1854 werd er een permanente stoombootdienst tussen Mahón en Barcelona gerealiseerd. Economisch ging het de eerste helft van de 19e eeuw slecht op het eiland, waardoor veel eilandbewoners emigreerden naar Algiers in Noord-Afrika.

Twintigste eeuw

Ook eind 19e eeuw en begin 20e eeuw emigreerden veel Menorcanen, dit keer met name naar Cuba, Argentinië en Uruguay. Belangrijk voor Menorca was de opening van de eerste schoenfabriek in 1853, toen de basis werd gelegd voor de verdere economische ontwikkeling van het eiland.

In de Spaanse Burgeroorlog blijft Menorca republikeins en is het laatste deel van Spanje dat zich overgeeft aan dictator generaal Franco. Onder diens dictatuur (1939-1975) werd het Catalaans verboden.

Vliegveld Menorca_{Photo: Jf1234 CC 2.0 Generic no changes made}

In 1953 landde de eerste chartervlucht op Menorca, maar pas in 1969 werd het vliegveld Sant Clement geopend en kon de opbloei van het toerisme beginnen. In 1975 stierf Franco en herstelde de monarchie zich. In 1978 voorzag een nieuwe grondwet in een beperkte autonomie van de Spaanse gewesten, en dus ook voor de Balearen.

In 1983 worden de Balearen tot autonoom gebied uitgeroepen, met het Catalaans en het Spaans als officiële talen.

In 1993 werd Menorca uitgeroepen tot UNESCO Landschapsreservaat met als streven om het milieu te beschermen en de traditionele nijverheid en het toerisme te ondersteunen.

Zie verder ook de geschiedenis van Spanje op Landenweb.

MENORCA LINKS

Advertenties
• Menorca Tui Reizen
• Goedkope vliegtickets Menorca | Vliegennaar.nl
• Naar Menorca met Sunweb
• Autohuur Menorca
• Menorca Hotels
• Autoverhuur Sunny Cars Menorca
• Hotels Trivago
• Boeken, ook tweedehands, over MENORCA bij Bol.com

Nuttige links

Menorca Startnederland (N+E)
Reisinformatie Menorca (N)

Bronnen

Kelly, T. / Menorca

Kosmos-Z&K

Klöcker, H. / Menorca

Deltas

Mallorca & Ibiza, Menorca & Formentera

APA Publications

Montserrat, J. / Reiseführer Menorca : ein Streifzug durch die Insel

Triangle Postals

CIA - World Factbook

BBC - Country Profiles

laatst bijgewerkt oktober 2024
Samensteller: Arie Verrijp / Geert Willems