MARSHALLEILANDEN
Geschiedenis

To read about MARSHALL ISLANDS in English - click here

Hotels Marshalleilanden

Geschiedenis

Vroegste geschiedenis

In 1986 ontdekte een archeoloog de beenderen van vroege inwoners van Bikini. Ook werden overblijfselen gevonden van een dorp. Na onderzoek bleek dat de vondsten dateerden van ca. 1960 voor Chr. Daarmee is Bikini het oudste gebied van Micronesië waar ooit mensen woonden. De Marshalleilanden zijn nooit bestuurd door één “chief”. Toch hadden sommige leiders zoveel macht dat ze gehele Ralik-chain bestuurden. De chiefs hadden de absolute macht in handen, maar hun macht en rijkdom was wel afhankelijk van de loyaliteit en de betalingen van de eilandbewoners. Omdat er zo weinig land was werd alles aangegrepen om meer land te verkrijgen, o.a. door huwelijken of door oorlog.

Omdat de eilanden zo verspreid uit elkaar liggen werden de bewoners uitstekende kanobouwers en kenden voor die tijd geavanceerde navigatietechnieken. Pandanus was belangrijk voedsel voor de noordelijke eilanden, broodfruit was belangrijk voor de zuidelijke eilanden, terwijl kokosnootproducten en visserij overal belangrijk waren.

advertentie

Europeanen ontdekken Marshalleilanden

De Marshalleilanden lagen ver weg van de belangrijke handelsroutes en werden dan ook nauwelijks bezocht door de Europese ontdekkingsreizigers. In 1525 signaleerde Alonso de Salazar voor het eerst een van de Marshalleilanden. Na hem landden er verschillende Spaanse expedities op de Marshalleilanden, maar de interesse van de Spanjaarden voor de eilanden bleef beperkt, om van het koloniseren nog maar niet te spreken.

De eilanden werden genoemd naar de Engelse kapitein John Marshall die in 1788 op Mili aan land kwam. Hij was waarschijnlijk de eerste Europeaan sinds 200 jaar die de eilanden bezocht. De Duits-Estische onderzoeker Otto von Kotzebue onderzocht de eilanden begin 19e eeuw uitgebreid, en maakte de eerste gedetailleerde kaarten van de eilanden. Ook handelaars en walvisvaarders deden de eilanden begin 19e eeuw aan, maar vertrokken al snel na vijandigheden van de bevolking. Van 1820 tot 1850 werden Europese en Amerikaanse handelaren zelfs stelselmatig met grof geweld aangevallen.

Verkenningsgroepen werden gedood en rond 1850 werden vlak na elkaar drie bemanningen van schepen volledig uitgemoord. Toen de eerste protestantse missionarissen in 1857 op het eiland Ebon arriveerden was het geweld tegenover de Europeanen al flink afgenomen. De missionarissen werden getolereerd door de chiefs en al snel werden de eerste kerken en scholen gebouwd en ook het bekeren verliep voorspoedig. Toen de chiefs in de gaten kregen dat de eigen normen en waarden werden vervangen door westerse waarden en een christelijke god, was het al te laat. Binnen enkele decennia werden kerken en scholen geleid door de autochtone bevolking.

Duitse en Japanse overheersing

De Duitsers annexeerden de Marshalleilanden in 1885, maar lieten het besturen van de eilanden tot 1906 over aan de Jaluit Gesellschaft, een groep van machtige Duitse handelsmaatschappijen. Kokospalmplantages, koprafabriekjes en kokosoliefabrieken waren er al sinds 1860. Handelsposten waren op de atollen van Mili, Abon, Jaluit, Namarik, Majuro en Aur, ondanks de geringe winsten die er gemaakt werden.

Japan nam de controle van de Marshalleilanden in 1914 over. Zij pakten de zaken wat grondiger aan en bouwden grote bases en verdedigingswerken op veel eilanden. Ze namen ook de koprahandel helemaal over. In tegenstelling tot de Duitsers verkochten de Japanners de kopra direct aan de handelaren, in plaats van via de locale chiefs. Dit ondermijnde natuurlijk het gezag van de chiefs opnieuw. De eerste eilanden die de Amerikanen op de Japanners veroverden in de Tweede Wereldoorlog waren Kwajalein en Roi-Namo, beiden eilanden van de Kwajalein-atol. Vervolgens werd het onverdedigde Majuro bevrijd en binnen enkele weken de Enewetok-atol en nog 30 andere Marshalleilanden.

Onafhankelijkheid, maar toch erg afhankelijk

In 1947 kwamen de eilanden tezamen met de Marianen en de Caroline-eilanden als trustgebied van de Verenigde Naties toe aan de Verenigde Staten. Na de oorlog werden de Marshalleilanden vooral bekend vanwege de proeven met waterstofbommen op de Bikini- en de Enewetok-atol. Door de radioactiviteit hebben vele mensen van deze eilanden gezondheidsproblemen. In 1973 trokken de Marshalleilanden zich terug uit het “Congres of Micronesia” in hun streven naar politieke onafhankelijkheid. Autonomie en grondwet dateren van 1 mei 1979, de soevereine status in “vrije associatie” met de Verenigde Staten van 21 oktober 1986. Sindsdien wordt alleen de defensiepolitiek bepaald door de Verenigde Staten, die er 3000 soldaten legerden. In 1991 trad de republiek als lid toe tot de Verenigde Naties. Vanaf 1996 is Imata Kabua president. Zijn oom Amata Kabua was president van 1979 tot aan zijn dood in 1996. Sinds 2000 is president Kessai Note staatshoofd. In maart 2001 diende de regering een schadeclaim van ruim US$ 563 miljoen in bij de Amerikaanse regering wegens de gevolgen van de tussen 1946 en 1958 gehouden Amerikaanse kernproeven op het eiland Bikini. Een groot deel van de indertijd onder dwang geëvacueerde bevolking keerde, nadat het eiland in 1969 vrij van radioactiviteit was verklaard, terug, maar moest in 1978 opnieuw worden geëvacueerd toen bleek dat de radioactiviteit nog steeds een gevaar kon opleveren.

21e eeuw

Tijdens een hoorzitting van het Amerikaanse Congres over de schadevergoeding voor Amerikaanse kernproeven op 2 juni 2005 werd bekend dat op de Marshalleilanden ruim vijfhonderd extra gevallen van kanker door radioactieve straling waren geconstateerd. Uit onderzoek was gebleken dat het aantal gevallen van schildklierkanker op sommige eilanden zestig maal hoger was dan het wereldgemiddelde.

In januari 2008 kiest het parlement Litokwa Tomeing tot president. In oktober 2009 krijgt hij een motie van wantrouwen en wordt hij vervangen door Jurelang Zedkaia, die op zijn beurt weer wordt opgevolgd door Christopher Loeak die sinds 2012 president is. In september 2013 is er een klimaatconferentie met alle leiders van eilanden in de Pacific op de Marshalleilanden. In april 2014 klagen de Marshalleilanden alle negen kernmogendheden aan vanwege obstructie van ontwapeningsonderhandelingen. Bij de algemene verkiezingen van november 2015 ontstaat er geen duidelijke meerderheid. In januari 2016 kiest het parlement senator Hilde Heine tot eerste vrouwelijke president. In oktober 2016 zegt het Internationaal gerechtshof dat het geen jurisdictie heeft op het gebied van de klachten van de Marshalleilanden tegen kernproeven. In 2020 volgt David Kabua Hilde Heine op als president.

MARSHALLEILANDEN LINKS

Advertenties
• Hotels Marshalleilanden
• Boeken, ook tweedehands, over MARSHALLEILANDEN bij Bol.com

Nuttige links

Marshalleilanden Startnederland (N+E)
Reisinformatie Marshalleilanden (N)
Reizendoejezo - Marshalleilanden (N)

Bronnen

Galbraith, K. / Micronesia

Lonely Planet

Levy, N.M. / Micronesia handbook Moon

CIA - World Factbook

BBC - Country Profiles

laatst bijgewerkt oktober 2024
Samensteller: Arie Verrijp / Geert Willems