MAROKKO
Geschiedenis
Geschiedenis
To read about MOROCCO in English - click here
| Ontdek goedkope vliegtickets Marokko - Vliegennaar.nl |
Steden MAROKKO
| Marrakech |
Geschiedenis
Van de oudheid tot de 19de eeuw
Van de geschiedenis van Marokko, dat al vroeg door rondtrekkende volken bewoond geweest moet zijn, is de komst van de Foeniciers en de Carthagers vanaf 1200 voor Christus het eerste bekende feit. Zij bedreven handel aan de kust. In de laatste eeuwen voor het begin van onze jaartelling werd het gebied dat toen de naam Mauretania (genoemd naar de Mauri of Moren) had, door de lokale vorsten geregeerd. Bekendste vorst uit die periode was Juba II (50 voor Christus - 23 na Christus). Na de dood van zijn zoon Ptolemaeus werd het gebied onder de naam Mauretania Tingitana een Romeinse provincie. Na het ineenstorten van het Romeinse Rijk in het Westen heersten er enige tijd de Vandalen. Hierna werd het gebied door onafhankelijke Berbers beheerst tot ca. 700, toen het land door de Arabieren werd veroverd en overging naar de Islam.
| advertentie |
|
|
Almoravidische Khoubba in MarrakechFoto: Kashmir CC 2.0 Generic no changes made
De Berbers bleven een belangrijke rol spelen, in het midden van de 11de eeuw ontstonden er onder de Berbers sekten die de islam een nieuwe strijdbaarheid gaven. Zo verrezen de Berberdynastie der Almoraviden (1056-1147) en Almohaden (1147-1269). Marokko werd erg belangrijk en veroverde tot twee keer toe Spanje.
In 1269 kwamen de Almohaden definitief ten val. Spanje werd prijsgegeven aan de christenen. Het Noord-Afrikaanse land werd verdeeld onder drie nieuwe dynastieën. De Portugezen veroverden Ceuta in 1415, de Spanjaarden in 1496 Melilla. Van de Europese handel op de Middellandse Zee profiteerden de Marokkanen op hun eigen wijze (Barbarijse zeerovers).
| advertentie |
|
Vanaf de 19e eeuw
In de 19e eeuw veranderde de internationale positie van Marokko door de behoeften van het Europese imperialisme. Na de verovering van Algerije door de Fransen (1830) steunden de Marokkanen Abd el-Kader, wat uiteindelijk tot een oorlog leidde. Na de Vrede van Tanger (1845) profiteerde Marokko nog een tijdlang van zijn gunstige ligging. De internationale conferentie van Madrid (1880) regelde de positie van het land. De mogendheden garandeerden Marokko en elkaar de onafhankelijkheid van Marokko. In 1904 sloot Frankrijk met Engeland en Spanje overeenkomsten over Marokko. Hierbij werd Marokko verdeeld in een internationale zone Tanger, een Franse invloedssfeer en een Spaanse invloedssfeer.
| advertentie |
|
|
Generaal Lyautey verwelkomt maarschalk Pétain in Marokko tijdens de Rif-oorlog, 1925Foto: Publiek domein
Daarna ontstond de eerste Marokko-crisis (1905) en bezette Frankrijk, ondanks verzet van de overige mogendheden, toch een gedeelte van het land. In 1908 werd de heerser, sultan Abd al-Aziz, onttroond door zijn broer Mawlai Hafid, die evenwel ook al spoedig met zijn landgenoten in conflict kwam. Vervolgens brak de tweede Marokko-crisis (1911) uit. Het resultaat van de onderhandeling was, dat Duitsland een Frans protectoraat over Marokko erkende. Mawlai Hafid trad af als sultan. Zijn opvolger, Mawlai Joesoef, sloot de verdragen van 30 maart en 27 november 1912 met Frankrijk en Spanje. De overeenkomst van 1904 werd herzien: Spanje behield de enclaves Ceuta en Melilla in het noorden en de enclave Ifni in het zuiden wel, maar in verkleinde vorm. De eerste resident-generaal in het protectoraat Marokko was generaal Lyautey die erin slaagde het land in betrekkelijk korte tijd rustig te krijgen. Franse troepen hielpen Spanje bij het onderdrukken van de gewelddadige opstand van de bewoners van de Rif (1921-1926). Lyautey werd in 1925 vervangen dooreen resident-generaal, die in feite volledig de macht in handen kreeg, terwijl de sultan slechts in naam regeerde. In 1934 hadden zij geheel Marokko onder hun gezag gebracht. Snel daarna komen de eerste nationalisten, die nog niet direct streefden naar onafhankelijkheid.
| advertentie |
|
|
1939-1970
In 1939 sloot Marokko zich aan bij Frankrijk, in 1942 bij de beweging van de Vrije Fransen van generaal De Gaulle. De nationalisten richtten in 1943 de Verenigde Onafhankelijkheidspartij op, die volledige onafhankelijkheid voor Marokko eiste. In 1944 werd een tweede onafhankelijkheidspartij, meer op het Westen georiënteerd, opgericht, de PDI. Er volgde een periode van fel gewapend verzet van de Marokkanen. In augustus 1955 kwam het Marokkaanse verzet vooral voor op het platteland, waar talrijke slachtoffers vielen. Ibn Joesoef werd op 5 november 1955 opnieuw als sultan erkend. Op 2 maart 1956 volgde een Frans-Marokkaanse verklaring dat het verdrag van 1912 was verouderd en dat de Franse regering de onafhankelijkheid van Marokko erkende. Een Hoge Commissaris zou Frankrijk in de nieuwe staat vertegenwoordigen. Op 12 november 1956 werd Marokko lid van de Verenigde Naties, op 1 oktober 1958 van de Arabische Liga. Spanje erkende vrijwel gelijktijdig met Frankrijk Marokko's onafhankelijkheid, terwijl het bovendien afstand deed van zijn noordelijke bezittingen in Marokko. Het behield echter steunpunten te Ceuta en Melilla.
| advertentie |
|
|
Mausoleum van Mohammed V in RabatFoto: Publiek domein
In december 1965 werd door de Verenigde Naties een resolutie aangenomen volgens welke Spanje Ifni en Spaans Sahara moest dekoloniseren. Ten aanzien van Ifni werd deze resolutie uitgevoerd. Op 30 juni 1969 werd Ifni officieel aan Marokko overgedragen. Sultan Mohammed ibn Joesoef, die in 1957 de titel koning Mohammed V had aangenomen, stierf in 1961. Hij werd opgevolgd door zijn zoon Mawlai Hassan, die als Hassan II de troon besteeg. In december 1962 werd bij referendum een nieuwe grondwet goedgekeurd en in mei 1963 werden de eerste parlementsverkiezingen gehouden, waarbij de koningsgezinden wonnen. In juni 1965 stelde Hassan de grondwet buiten werking en vormde een nieuwe regering met zichzelf als premier, met als doel zijn plannen voor administratieve en economische hervormingen door te voeren.
| advertentie |
|
|
Vanaf 1970
In augustus 1970 werd een nieuwe Wetgevende Vergadering gekozen, waarin opnieuw de koningsgezinden een meerderheid kregen. Na een mislukte staatsgreep in juli 1971 delegeerde Hassan alle burgerlijke en militaire bevoegdheden aan generaal Mohammed Oufkir. Op 16 augustus 1972 deden officieren van de luchtmacht een greep naar de macht. Generaal Oufkir, die kort daarna zelfmoord pleegde, zou de leiding hebben gehad. De koning besloot zijn bewind meer op legaliteit te baseren en bood de oppositiepartijen ministersposten aan in het kabinet van zijn zwager Achmed Osman. In verband met het conflict over de Sahara deed de koning pogingen de politieke partijen tot medewerking aan het systeem te bewegen. In maart 1979 werd een nieuwe regering op brede basis onder leiding van Maati Bouabid gevormd. Verder werd een Nationale Veiligheidsraad opgericht onder voorzitterschap van Osman, waarin alle belangrijke politieke partijen zitting kregen om aan de situatie in de Sahara het hoofd te bieden.
| advertentie |
|
|
Koning Hassan II van MarokkoFoto: Publiek domein
De koning bleef echter verregaande bevoegdheden behouden en de vervolging van politieke tegenstanders werd voortgezet. De afschaffing van voedselsubsidies leidde begin 1981 tot drastische prijsstijgingen en hevige sociale onrust. Massale stakingen liepen in juni 1981 uit op een bloedbad in Casablanca. Universiteiten werden gesloten en honderden vakbondsleden en leden van de oppositiepartij werden gearresteerd.
Bij de parlementsverkiezingen in september 1984 behaalden de koningsgezinde partijen en de RNI van Ahmed Osman een ruime meerderheid. Premier Karim Lamrani werd in 1986 vervangen door Azzedine Laraki. In januari 1984 en december 1990 kwam het opnieuw tot bloedige voedselrellen. Bij de laatste gelegenheid manifesteerden zich ook islamitische fundamentalisten, die protesteerden tegen deelname van Marokkaanse militairen (sinds september 1990) aan de internationale strijdmacht tegen Irak. De Marokkaanse militairen werden echter niet ingezet bij de bevrijding van Koeweit. In september 1992 werd een referendum gehouden over een nieuwe grondwet met daarin enige hervormingen. Ondanks een boycot zou de opkomst 97% hebben bedragen. Verkiezingen in juni 1993 leverden een groot succes op voor de oppositie. In juli 1999 overlijdt koning Hassan II. Hij wordt opgevolgd door zijn zoon koning Mohammed VI.
| advertentie |
|
|
Sahara
In januari 1970 werd Mauritanië volledig door Marokko erkend en in juni van dat jaar werd er reeds een samenwerkingsverdrag tussen beide landen getekend. Ten aanzien van het door Marokko betwiste Spaans Sahara werd op 14 november 1975 een akkoord bereikt, wellicht mede onder de druk die Hassan wist uit te oefenen via een door hem georganiseerde 'vredesmars' door 350.000 Marokkanen naar dit gebied. Het gebied is toen verdeeld tussen de twee kemphanen. Het voor een zelfstandige Sahara-republiek strijdende Polisario begon toen een guerrillastrijd tegen zowel Marokko als Mauritanië. Marokkaanse troepen trokken daarop dit deel van het gebied binnen en het werd als veertigste provincie bij Marokko ingelijfd. De kwestie van de erkenning van de door Polisario uitgeroepen Democratische Arabische Republiek Sahara (DARS) leidde tot een breuk binnen de Organisatie van Afrikaanse Eenheid. Marokko verbrak de betrekkingen met staten die tot erkenning van de DARS overgingen. In maart 1993 riepen de Verenigde Naties unaniem Marokko op voor het eind van het jaar het toegezegde referendum te houden over de toekomst van het gebied.
Binnen de Arabische wereld speelt Marokko een prominente rol. Diverse malen was koning Hassan gastheer van Arabische topconferenties. De verhouding met de EU werd lange tijd beheerst door een conflict over visserijrechten voor de Marokkaanse kust. Mede door ingrijpen van Hassan II kwam in oktober 1995 een akkoord tot stand, waarbij gedeeltelijk aan de wensen van de Marokkaanse vissers werd tegemoetgekomen. Het reeds lang aangekondigde referendum over de toekomst van de bezette Westelijke Sahara werd ook in 1996 weer uitgesteld.
| advertentie |
|
|
Koning Mohammed VI van marokkoFoto: MehdiBitw98 CC 4.0 International no changes made
Koning Mohammed VI toonde zich na zijn troonsbestijging in 1999 de koning van de vernieuwing en verzoening. Er kwam een minister voor de rechten van de mens en een speciale Commissie voor de Mensenrechten. Non-gouvernementele organisaties, waaronder onafhankelijke mensenrechtenorganisaties (o.a. Amnesty International) kregen meer de ruimte zich te manifesteren. Het Ministerie van Binnenlandse Zaken werd gezuiverd van personen die betrokken waren geweest bij de repressie, ballingen werden uitgenodigd naar huis te keren, er kwam een arbitragecommissie die zich buigt over smartegeld aan familieleden van verdwenen personen en het huisarrest van sheikh Yassine werd opgeheven. Er kwam voorts een beleid van decentralisering met bijzondere aandacht voor de economische ontwikkeling van verwaarloosde regio's en er werden stappen gezet de rechten van verdachten te verbeteren (de termijnen van voorarrest en voorlopige hechtenis zijn aan banden gelegd).
Vanaf 2000
Aan de parlementsverkiezingen van 27 september 2002 namen 24 partijen deel. De USFP en Istiqlal kwamen op een gedeelde eerste plaats (elk 50 van de 325 zetels).
De gematigde islamitische PJD kwam op 42 zetels, een verdrievoudiging van het aantal zetels in het vorige parlement. In het nieuwe parlement zitten 34 vrouwen, deels via aparte kieslijsten verkozen. Het Kabinet Jettou is samengesteld uit leden van zes partijen en voorts uit een aantal partijloze bestuurders. Minister President Jettou, Minister van Binnenlandse Zaken Al Musthapha Sahel en Minister van Buitenlandse Zaken Mohamed Benaissa behoren tot deze zogenaamde 'sans appartenance politique'. De enige nieuwe regeringspartij is de 'Mouvement Populaire'. De USFP en Istiqlal leverden elk acht van de 39 bewindslieden. Nieuw is de portefeuille voor zaken betreffende Marokkanen in het buitenland. Deze viel toe aan Mevrouw Nouzha Chekrouni (USFP), die in het kabinet Youssoufi verantwoordelijk was voor emancipatie-zaken. Mevrouw Cherouni was in het kabinet Youssouffi de enige vrouw. In het kabinet Jettou zitten drie vrouwen.
De zetelwinst van de PJD in de parlementsverkiezingen van september 2002 wijst er op dat islamisme en fundamentalisme terrein winnen. Naast bewegingen met wortels in de Marokkaanse spirituele traditie zoals de Jama'at al-Adlw-al-lhsan van sheikh Abdessalam Yassine zijn er diverse bewegingen die opereren vanuit een ultraorthodoxe gedachtegoed dat uit het buitenland afkomstig is.
Op 16 mei 2002 werd Casablanca opgeschikt door een serie zelfmoordaanslagen. Er vielen 18 slachtoffers, het meerdendeel Marokkaans. Groeperingen als Al-Salafiyya al-Jihadiyya en Al-Sirat al-Mustaqim worden in verband gebracht met de aanslagen.
De eerste processen in verband met de zelfmoordaanslagen gingen midden 2003 van start. Daarbij is tegen een aantal verdachten de doodstraf geëist.
Met de instelling van een waarheidscommissie (Instance équité et réconsiliation) worden schendingen van de mensenrechten die plaatsvonden gedurende het bewind van Koning Hssan II aan de kaak gesteld. Dat gebeurt in een sfeer van groeiende openheid van de zijde van de overheid. Slachtoffers krijgen de gelegenheid gedurende hoorzittingen waarvan rechtstreeks verslag werd gedaan door de televisie hun verhaal te doen over begane misstanden zonder overigens de namen van verantwoordelijken te mogen noemen.
De hervormingen van Koning Mohammed VI (die reeds werden ingezet in de laatste jaren van het bewind van Koning Hassan II) leiden langzaam maar zeker tot een ander, veel opener klimaat in Marokko. Er is steeds minder angst, er kan meer worden gezegd en er is sprake van een grotere persvrijheid. Wel zijn er duidelijke rode lijnen; de rol en positie van de monarchie zelf, de islam en de Westelijke Sahara.
Met de instelling van een nationale verzoeningscommissie (Instance Equité et Réconciliation) is een belangrijke stap voorwaarts gezet op het terrein van de mensenrechten. Door de commissie is het verleden van Marokko besproken, de ‘jaren van lood’ die werden gekenmerkt door onderdrukking van de oppositie en grove mensenrechtenschendingen. Tot op zekere hoogte is recht gedaan aan de slachtoffers, door hen hun verhaal te laten doen en door het toewijzen van schadevergoedingen. Daarnaast heeft de commissie een aantal aanbevelingen geformuleerd, waarmee nadrukkelijk ook naar de toekomst wordt gekeken. Een aantal van de aanbevelingen zou, indien geïmplementeerd, de positie van de monarchie minder absolutistisch maken (constitutionele hervormingen, versterking van de onafhankelijkheid van de rechterlijke macht, versterkte regelgeving veiligheidsdiensten).
Met de invoering van de nieuwe Moedawanah (geheel van familierecht) heeft Marokko een grote stap gezet op sociaal-maatschappelijk gebied, die op termijn moet leiden tot een gelijkwaardige relatie tussen man en vrouw. Een andere belangrijke ontwikkeling betreft de toegenomen ruimte en aandacht voor de Berber cultuur en taal. De koning heeft zich ook uitgesproken over de noodzaak het sociale zekerheidsbeleid te versterken. In concreto heeft dat alleen nog geleid tot de invoering van een nieuwe verplichte ziektekostenverzekering voor werknemers, ambtenaren en gepensioneerden per 1 maart 2006 en een nieuwe Arbeidswet.
In juni 2007 vinden gesprekken plaats tussen Marokko en het Polisario over de Westelijke Sahara onder toezicht van de Verenigde Naties, de gesprekken leveren niets op. In september 2007 wint de conservatieve Istiqlal partij de meeste zetels tijdens de parlementsverkiezingen. In 2008 en 2009 worden processen gevoerd tegen Islamisten die verdacht worden van betrokkenheid bij bomaanslagen in Casablanca en Madrid. In juli 2009 wordt Abdelkader Belliraj, een Marrokkaanse al Qaeda-leider, tot levenslang veroordeeld. Bij de verkiezingen van 2011 winnen de gematigde Islamisten en de ontwikkelingspartij (PDJ), maar geen van de politieke partijen verkreeg meer dan 20% van de stemmen.
| advertentie |
|
|
Benikrane MarokkoFoto: Magharebia CC 2.0 Generic no changes made
In januari 2012 wordt Abdelilah Benkirane van de PJD premier van een coalitie. In oktober 2013 benoemt de koning een nieuwe regering dat was nodig omdat één van de coalitiepartners de regering had verlaten. In september 2015 houdt Marokko de eerste directe verkiezingen ooit voor regionale raden. Bij de Nationale parlementsverkiezingen van oktober 2016 wint de partij van Benkirane de meeste zetels en de koning benoemd hem opnieuw tot premier. Het is in 2016 en 2017 onrustig in de regio van Al-Hoceima. In maart 2017 ontslaat de koning premier Benkirane omdat hij er niet in slaagt een coalitie te vormen. El Othmani wordt de nieuwe premier. De volgende verkiezingen staan in het najaar van 2021 gepland.
MAROKKO LINKS
Advertenties
• Marokko verre reizen van ANWB
• Vliegen naar Marokko | Vliegennaar.nl
• Rondreizen Marokko Sawadee
• Mambo jongerenreizen Marokko
• Marokko Tui Reizen
• Djoser Rondreizen Marokko
• Naar Marokko met Sunweb
• Hotels Trivago
• Bouw je eigen Marokko Rondreis
• Bezienswaardigheden Marokko
• Marrakech Tui Reizen
• Avontuurlijke & duurzame rondreizen voor reizigers tussen de 18 en 37 jaar
• Marokko rondreizen met kinderen
• Marrakech Hotels
• Auto huren in Marokko
• Authentieke reizen naar Marokko
• Reisgidsen en kaarten Marokko
Nuttige links
Lies & Teije's Reiswebsite (N+E)Marokko 2LinkBelgië (N+E)
Marokko Favorietje (N)
Marokko Portal (N)
Reisinformatie Marokko (N)
Reizendoejezo - Marokko (N)
Rondreis Marokko (N)
Startpagina Vakantie Marokko (N)
Bronnen
Encarta Encyclopedie
Lehmann, L. / Marokko
Van Reemst
Macguinness, J. / Morocco handbook
Passport Books
Wilkins, F. / Morocco
Chelsea House
CIA - World Factbook
BBC - Country Profiles
laatst bijgewerkt november 2024Samensteller: Arie Verrijp / Geert Willems