MANITOBA
Bevolking
Bevolking
To read about MANITOBA in English - click here
| Bouw je eigen Canada Rondreis |
Populaire bestemmingen CANADA
| Alberta | British columbia | Manitoba |
| New brunswick | Newfoundland en labrador | Northwest-territories |
| Nova scotia | Nunavut | Ontario |
| Prince edward island | Quebec | Saskatchewan |
| Yukon |
Bevolking
De bevolking bedroeg in 2017 rond de 1,2 miljoen personen waarvan ongeveer 10% indianen en ruim 5% Métis.
Taal
Canada kent twee officiële talen, Engels en Frans. Frans is de moedertaal van 24% van de bevolking, Engels van 63% van de bevolking.
Canadezen hebben hun eigen kenmerkende accent, maar het geschreven Canadees-Engels lijkt erg veel op het Engels in Engeland. Buiten Québec hebben steeds minder mensen Frans als moedertaal, en hoewel er nog Franstalige gemeenschappen voorkomen in de maritieme provincies, Manitoba en Ontario, is de taal in sommige gebieden sterk beïnvloed door het Engels op het gebied van woorden en zinsbouw. Dit heeft geleid tot een voor een buitenstaander onbegrijpelijke mengtaal die ‘franglais’ wordt genoemd.
Op aandrang van de Franstaligen uit Québec besliste de Canadese federale regering in 1969 om heel Canada officieel tweetalig te maken.
Frans is de officiële taal in Québec, maar in de rest van Canada overheerst de Engelse taal. Het regeringscentrum Ottawa is tweetalig, want alle ambtenaren moeten zowel het Frans als het Engels beheersen.
Het Frans is in de loop der tijden sterk veranderd. Met name in de grote steden gebruiken de ‘Canadiens’ steeds meer anglicismen. Sommige woorden die in Frankrijk al verouderd zijn, worden hier nog wel gebruikt, zoals ‘charette’ voor kiepwagen en ‘fin-de-semaine’ in plaats van ‘le weekend’. Verder bestaat er een enorme variatie in het soort Frans dat er gesproken wordt. In de loop der tijd is in Québec een dialect ontstaan dat ‘Joual’ genoemd wordt:
Enkele uitdrukkingen uit het Joual:
- Avoir l’air anglais = er vreemd uitzien
- Heel veel = ben gros
- Dollar = piastre
- Centen = bidous
In de Yukon-territory in het noordwesten van Canada worden acht inheemse talen gesproken. Zeven daarvan zijn van de Athapaskische taalfamilie: Gwich’in, Han, Kaska, Northern Tutchone, Southern Tutchone, Tagish en Upper Tanana. Verder wordt er nog Tlingit gesproken, dat enigszins verwant is aan het Athapaskisch.
De inwoners van Newfoundland hebben een geheel eigen dialect met een ietwat Iers accent, maar met unieke woorden en uitdrukkingen:
- Een bijzonder moeilijke opdracht = to have a noggin to scrape
- Zonder zorgen = in a hobble
- Hij stoort me = he is moidering my brains
- Veel geluk = long may your big good jib draw
Het Inuktitut, de taal van de Inuit, is een levende taal en groeit nog steeds. Het is een wijdverbreide taal in het noorden van Canada, en Inuit uit het gehele arctische gebied kunnen elkaar verstaan. Dialecten en accenten variëren van regio tot regio, maar het Inuktitut is een op zichzelf staande taal.
Een van de eerste dingen die opvalt, is dat een woord met dezelfde betekenis op verschillende manieren gespeld wordt. Toen er ca. 100 jaar geleden een schrijfsysteem ontwikkeld werd, werden de woorden fonetisch opgeschreven, en die fonetische versies verschilden per regio.
Sinds de jaren zeventig van de vorige eeuw wordt er geprobeerd om een standaard-Inuktitut te ontwikkelen, maar dat gaat nog erg moeizaam.
De Engelse walvisvaarders brachten verschillende woorden mee die nog duidelijk als zodanig te herkennen zijn:
- Tea – tii
- Sugar – sukaq
- Waistcoat – uasikuaq
- Paper - paipaaq
- Ander woorden en zinnen uit het Inuktitut:
- Vader – ataata
- Moeder – anaana
- Zoon – irniq
- Dochter – panik
- Winter – ukiuq
- Zomer – auja
- De wind waait – anuraaqtuq
- Mist - taktuk
- Wind – anuri
- Hoe is het met je? – Qanuipit?
- Dank u – Qujannamiik
- Help! – ikajunga!
- Ja – ii
- Nee – aaka of aagaa
De naam Canada is afgeleid van het Iroquis-indiaanse woord ‘kanata’, dat letterlijk ‘vestigingsplaats’ betekent.
In Canada worden meer dan 50 verschillende indianentalen en dialecten gesproken, die elk tot een van de tien basistaalgroepen behoren. De grootste daarvan is het Algonquin, gevolgd door het Athabasca, Iroquoi, Salish, Wakasha, Tsminschian, Sioux, Kootenai, Haida en Tlingit.
Veel plaatsnamen zijn van indiaanse afkomst:
- Kelowna (British Columbia) = grizzlybeer
- Kampoops (British Columbia) = kruispunt van waterwegen
- Ucluelet (British Columbia) = mensen met een veilige haven
- Saskatchewan = rivier met draaiende stroming
- Manitoba = grote levenskracht
- Winnipeg (Manitoba) = troebel, donker water
- Québec = als de rivier wijder wordt
- Lake Cowichan (British Columbia) = verwarmd door de zon
- Takakaw (British Columbia) = het is prachtig
- Yukon = groot water
- Kluane (Yukon Territory) = plek met veel vis
- Ontario = mooi water
- Penetanguishene (Ontario) = plaats van het golvende witte zand
- Ottawa (Ontario) = plaats voor kopen en verkopen
- Toronto (Ontario) = ontmoetingsplaats
- Gaspé (Québec) = waar het land eindigt
Godsdienst
In de 16de eeuw was de bevolking van Canada als gevolg van de immigratie van Fransen hoofdzakelijk rooms-katholiek. In 1759 kwam Canada in Britse handen, waarna de protestantse kerken uit Groot-Brittannië de gelegenheid kregen zich ook hier uit te breiden, en Canada geleidelijk aan meer protestants werd.
Canada herbergt vrijwel alle gezindten en levensbeschouwelijke groeperingen. Op dit moment is ca. 45% van de bevolking rooms-katholiek, met name de Franssprekenden, 18%% behoort tot de United Church of Canada, 12% tot de Anglican Church of Canada, 3% is presbyteriaans, 3% lutheraans en 2,5% baptist. Verder zijn te noemen de Reformed Church, waarbij zich vele Nederlands-hervormde immigranten aansloten, en de Christian Reformed Church, waarbij zich vele gereformeerden hebben aangesloten.
De katholieken van de Byzantijnse ritus - voornamelijk (afstammelingen van) geïmmigreerde Oekraïners (Roethenen) - hebben in Canada een eigen hiërarchie en eigen kloosters. Canada telt ruim 340.000 joodse inwoners en verder veel islamieten, boeddhisten en hindoes.
Canada bezit ook een Amish-gemeenschap in Ontario. De Amish of ammanieten zijn een afsplitsing van de christelijke mennonietengemeenschap die begin 16e eeuw in Europa gesticht werd. Ze werden vervolgd omdat ze weigerden de eed af te leggen of wapens te dragen. In de 17e eeuw splitste zich een nog strengere sekte af, die emigreerden naar Amerika en in 1799 naar Ontario.
| Religie | 1981 | 1991 |
| Niet-gelovigen | 7,4% | 13,0% |
| Boeddhisten | 0,2% | 0,6% |
| Katholieken | 47,3% | 45,7% |
| Protestanten | 41,2% | 36,2% |
| Oosters orthodoxen | 1,5% | 1,4% |
| Hindoes | 0,3% | 0,6% |
| Islamieten | 0,4% | 0,9% |
| Joden | 1,2% | 1,2% |
| Sikhs | 0,3% | 0,5% |
| Overige | 0,2% | 0,2% |
Een van de mooiste kerken van Noord-Amerika is de katholieke Basilique Notre-Dame in Montréal. Het oorspronkelijke gebouw is 17e-eeuws, maar in 1829 werd er met de bouw van een nieuwe kerk begonnen. De kerk biedt 3800 plaatsen in het schip en op de balkons.
De grootste kerk van Montréal is de Oratoire Saint-Joseph. De achthoekige koperen koepel is een van de grootste ter wereld – 44,5 meter hoog en 38 meter in doorsnee. De stad Montréal telt trouwens meer dan 300 kerken en metropolitan Montréal zelfs 450. Hiervan zijn er 70% rooms-katholiek, 20% protestants, 4% synagogen en 6% kerken van andere gezindten.
De kerk van Inuvik, in het hoge noorden van Canada, is vanwege het klimaat gebouwd in de vorm van een iglo.
De Cathédrale de Gaspé op het Gaspé-schiereiland is de enige houten kathedraal van Noord-Amerika. Church Point (Nova Scotia) wordt gedomineerd door de uit het begin van de 20e eeuw daterende Saint Mary’s Church, de hoogste en grootste houten kerk van Noord-Amerika.
De Basilique Notre-Dame-de-Québec is meer dan 350 jaar oud en de oudste parochie van Noord-Amerika.
De Cathédrale Anglicane in Québec-City is de eerste anglicaanse kathedraal die buiten Groot-Brittannië werd gewijd (1804).
Winnipeg heeft op zijn grondgebied de grootste Oekraïense groepering buiten de Oekraïne. Hiervan getuigen de vele Russisch-orthodoxe kerken met hun uivormige koepels en torenspitsen zoals bijvoorbeeld de Holy Trinity Ukrainian Orthodox Cathedral, de St. Vladimir and Olga Ukrainian Catholic Church en de St. Nichols Ukrainian Catholic Church. Ook in de prairies maken deze kerken deel uit van het landschap. De eerste Oekraïense kerken werden al gebouwd vanaf het begin van de massale Oekraïense instroom die eind 19e eeuw begon en zowel rooms-katholieken als Russisch-orthodoxen betrof.
Bij Cardston, in het Waterton Lakes National Park, ligt de enige mormonentempel van Canada, een hagelwit bouwwerk uit 1913.
| advertentie | |
|
|
MANITOBA LINKS
Advertenties
• Bouw je eigen Canada Rondreis
• Winnipeg - VliegenNaar
• Manitoba Hotels
• Camperreizen Canada
• Hotels Trivago
• Autoverhuur Sunny Cars Manitoba
• Reisgidsen en kaarten Manitoba
Nuttige links
Bronnen
Elmar Landeninformatie
Wikipedia
CIA - World Factbook
BBC - Country Profiles
laatst bijgewerkt november 2024Samensteller: Arie Verrijp / Geert Willems