MALTA
Geschiedenis

To read about MALTA in English - click here

Authentieke Reizen naar Malta

Steden MALTA

Valletta

Geschiedenis

Prehistorie

advertentie

Megalitische tempel van Hagar Qim, Malta_{Photo: Hamelin de Guettelet CC 3.0 Unported no changes made}

De eerste Maltezers waren boeren die vee hielden en wat aardewerk maakten. Ze kwamen rond 5200 v. Chr. waarschijnlijk van Sicilië. In deze tijd leefden de mensen nog in grotten. Aan deze vroegste beschaving kwam ca. 4100 v. Chr. een einde.

Rond die tijd verlieten de mensen de grotten en gingen in kleine dorpjes wonen. Ongeveer 3600 v. Chr. kwamen mensen naar Malta van de megalietcultuur. Ze maakten gebouwen van grote stenen, te vergelijken met Stonehenge in Engeland.

Bijzonder is dat deze tempels de oudste vrijstaande gebouwen ter wereld zijn!

Een ander opvallend overblijfsel uit de prehistorie zijn de enorme"karrensporen". De sporen liggen ca. 1,30 m. uit elkaar en zijn tot 75 cm diep en vormen een nog steeds onopgelost raadsel.

Oudheid

advertentie

Romeinse baden, Malta_{Photo: Fran Vincentz CC 3.0 Unported no changes made}

De eerste Feniciërs arriveerden in 800 v. Chr. en richtten handelsposten op. Ze ontdekten dat Malta voor hen een zeer bruikbare haven was op de oversteek van Sicilië naar Afrika. Bovendien was Malta militair gezien van een grote strategische betekenis. Zij werden nagevolgd door de Puniërs uit Carthago, die na de nederlaag in de Tweede Punische Oorlog in 218 v. Chr. weer door de Romeinen werden verdreven. De schipbreuk van de apostel Paulus in 56 n.C. zou volgens de overlevering op Malta hebben plaatsgevonden; hij zou er een christelijke gemeente hebben gesticht. Toen het Romeinse Rijk in 397 werd gesplitst, behoorde Malta waarschijnlijk tot het Byzantijnse of Oostromeinse Rijk.

Middeleeuwen en nieuwe tijd

In 870 werd Malta veroverd door uit Tunis afkomstige Arabieren. Uit die periode is maar weinig tastbaars bewaard gebleven. Wel heeft hun komst grote invloed op de Maltese taal gehad. Veel plaatsnamen zijn nog terug te voeren op het Arabisch Na de verovering door Roger van Normandië in 1090 behoorde Malta aan de heersers van Sicilië. Malta heeft vooral vanaf de dertiende eeuw veel te lijden gehad van steeds wisselende heersers. De eilandbewoners werden uitgebuit en ook regelmatig bezocht door Noord-Afrikaanse en Turkse piraten.

advertentie

Johannieter fort St Angelo op Malta_{Photo: Frank Vincentz CC 3.0 Unported no changes made}

Karel V gaf in 1530 de eilanden aan de Militaire Ridderorde van St. Jan van Jeruzalem, de johannieters. In 1565 wisten de johannieters een vier maanden durend beleg door de Turken te weerstaan. Ze werden door heel Europa toegejuicht als de redders van de christelijke beschaving. In 1571 leden de Turken bij Lepanto een grote nederlaag en nam de Turkse dreiging langzaam af. De Franse Revolutie in 1789 bracht de johannieters een zware slag toe omdat al hun bezittingen in Frankrijk in beslag genomen werden. Op doortocht naar Egypte kreeg Napoleon Bonaparte in 1798 Malta daardoor zonder slag of stoot in handen. Zijn bewind leidde al snel tot een opstand tegen het garnizoen en met Britse steun werden de Fransen in 1800 verjaagd. De Britten maakten bij de Vrede van Parijs (1814) van Malta een Britse Kroonkolonie en vlootbasis, die na de opening van het Suezkanaal (1864) van essentieel belang werd voor de Britse scheepvaartroute naar India.

20e eeuw

In de Eerste Wereldoorlog werden op Malta schepen opgelapt die door de oorlog schade hadden opgelopen. Ook werden er vele gewonde frontsoldaten verzorgd. In 1921 kreeg Malta beperkte autonomie en een eigen parlement. De grondwet werd echter in 1933 weer ingetrokken omdat de Maltezers dreigden aansluiting te zoeken bij het fascistische Italië van Mussolini.

advertentie

Schade na bombardement in Valetta, juni 1942_{Photo: Publiek domein}

In de Tweede Wereldoorlog was Malta strategisch van groot belang voor de geallieerden in Noord-Afrika en later voor de invasie van Sicilië. Malta werd aangevallen door de Italiaanse en Duitse luchtmacht maar hield stand ondanks een blokkade en 2000 luchtaanvallen. Er vielen duizenden slachtoffers, tienduizenden huizen werden verwoest en de bevolking leed honger. Malta werd beloond met de hoge Britse militaire onderscheiding, het George Cross, dat nog steeds op de nationale vlag te vinden is. In 1947 trad een vernieuwde grondwet in werking, die weer werd opgeschort in 1958, na het aftreden van de regering-Mintoff vanwege het mislukken van haar politiek om Malta met Groot-Brittannië te integreren. Het afnemen van Malta's strategisch belang door het ineenstorten van het Britse Rijk en het inkrimpen van de Britse defensie, leidde uiteindelijk tot verlening van de onafhankelijkheid op 21 september 1964.

advertentie

Monument voor de onafhankelijkheid van Malta_{Photo: A Ocram in het publieke domein}

In 1974 werd de republiek uitgeroepen, en kwam er ook een einde aan de bevoorrechte positie van de rooms-katholieke geestelijkheid. In 1979 liep het contract met de Britse vloot af en vertrokken de laatste Britse troepen. De jaren 1980-'87 waren een roerige periode. Vooral toen de regering in 1984 greep probeerde te krijgen op het particulier onderwijs, leidde dat tot een groot conflict leidde met de Rooms-Katholieke Kerk. Mintoff trad in december 1984 af ten gunste van zijn zelfgekozen opvolger K. Mifsud Bonnici. In 1985 werd de schoolstrijd beëindigd door een overeenkomst met het Vaticaan. De aanloop naar de verkiezingen van 1987 was onrustig en gewelddadig. Er werd een grondwetswijziging doorgevoerd, die inhield dat in het vervolg de partij met een absolute stemmenmeerderheid ook een zetelmeerderheid in het parlement zou krijgen. Hierdoor kon de PN na een vreedzame machtswisseling de regeringovernemen. E. Fenech Adami werd premier.

advertentie

Edward Fenech Adami, premier en later president van Malta_{Photo: Michal Koziczynski CC 3.0 Poland no changes made}

In april 1994 werd de vroegere leider van de regerende Nationalist Party, Ugo Mifsud Bonnici, beëdigd tot president als opvolger van Vincent Tabone. De parlementsverkiezingen van oktober 1996 hadden als inzet de toetreding van Malta tot de EU, waartoe in 1990 een aanvraag was ingediend. In november 1996 werd de EU meegedeeld dat Malta geen prijs meer stelde op het EU-lidmaatschap. De reden hiervoor was dat de economie zich voorspoedig bleef ontwikkelen, vooral dankzij de snelle groei van het toerisme.

21e eeuw

Op 1 mei 2004 trad Malta toe tot de Europese Unie.

Het beleid van de oppositiepartij MLP is sinds de toetreding van Malta tot de EU veranderd. De partij steunt thans het Maltese lidmaatschap en is doende zich geleidelijk om te vormen tot een modernere en pragmatische sociaal democratische partij, geïnspireerd door vergelijkbare processen in Europese zusterpartijen. Dit bleek ook uit de unanieme ratificatie van het Grondwettelijk Verdrag (op 7 juli 2005) en de toetredingsverdragen met Roemenië en Bulgarije (op 24 januari 2006) door het Maltese parlement.

advertentie

Lawrence Gonzi, Malta_{Photo: Wergheld CC 2.0 Generic no changes made}

Nadat Eddie Fenech Adami zich na een politieke loopbaan van meer dan 28 jaar in maart 2004 als premier had teruggetrokken – een maand later werd hij door het parlement tot President van de Republiek aangewezen – vormde zich een nieuwe PN-regering onder leiding van oud Vice-premier en Minister van Sociale Zaken Lawrence Gonzi. In de race naar het leiderschap won hij ruimschoots van Minister van Financiën John Dalli en Minister van Educatie Louis Galea. In het nieuwe kabinet werd Dalli Minister van Buitenlandse Zaken, een post die vrij kwam met het vertrek van Joe Borg, die Malta’s eerste Commissaris in Brussel werd. Nadat het vertrouwen in Dalli in het voorjaar van 2004 danig was verminderd wegens vermeende corruptie, diende hij in juli 2004 zijn ontslag in bij premier Gonzi. De toenmalige staatssecretaris Michael Frendo, een uitgesproken eurofiel, volgde Dalli op als Minister van Buitenlandse Zaken.

Bij de Europese Parlementsverkiezingen en de gelijkertijd gehouden gemeenteraadsverkiezingen (Local Councils) op 12 juli 2004 veranderden de binnenlands politieke verhoudingen in Malta. Voor het eerst in zes jaar leed de regerende PN van premier Gonzi een politieke nederlaag: de MLP scoorde 48 %, terwijl de PN slechts 41 % van de stemmen kreeg. Dit werd mede veroorzaakt door het feit dat bijna 10% van de kiezers een proteststem op de groene AD uitbracht. Gevolg hiervan was dat drie van de vijf aan Malta toegewezen Europarlementzetels naar (het toen nog anti-Europa geachte) Labour gingen en slechts twee naar de PN, de partij die Malta nota bene de EU had binnengeloodst. Ook bij de gemeenteraadsverkiezingen van maart 2005 boekte de MLP in nagenoeg alle gemeenten winst.

advertentie

Joseph Muscat, Malta_{Photo: Aron Mifsud Bonnici CC 3.0 Unported no changes made}

Ondanks de politieke tweespalt zijn de politieke partijen in Malta voor wat betreft de houding ten opzichte van Europa dichter bij elkaar gekomen. In een demonstratie van zelden vertoonde politieke eensgezindheid stemde de MLP in de nacht van 6 op 7 juli 2005 in het Parlement unaniem vóór een motie van de PN ter instemming met het Grondwettelijk Verdrag voor Europa. De MLP toonde hiermee aan haar anti-Europese houding grotendeels te hebben herzien. Op 1 januari 2008 is officieel de euro ingevoerd als wettig betaalmiddel. In maart 2008 wint de PN de verkiezingen nipt. De zittende president is sinds 2009 George Abela. In maart 2013 wint Labour de verkiezingen en Joseph Muscat wordt premier. In juni 2017 wordt Muscat herkozen bij de parlementsverkiezingen. In 2019 wordt Georg Vella verkozen tot 10e president van Malta.

advertentie

Robert Abela_{Photo: Deadsite 22 CC 4.0 International no changes made}

Joseph Muscat moet in januari 2021 het veld ruimen voor Robert Abela als gevolg van het schandaal omtrent de moord op onderzoeksjournalist Daphne Caruana Galizia, die onderzoek deed naar corruptie en in 2017 onder dubieuze omstandigheden het slachtoffer werd van een autobom.

In maart 2022 wint de regerende Labour-partij, geleid door Abela, haar derde opeenvolgende verkiezingen.

MALTA LINKS

Advertenties
• Malta Tui Reizen
• ANWB vakantie boeken Malta
• Hotels Trivago
• Naar Malta met Sunweb
• Autoverhuur Sunny Cars Malta
• Authentieke reizen naar Malta
• Valetta Hotels
• Wandelvakantie Malta
• Reisgidsen en kaarten Malta

Nuttige links

Duiken, reizen, landschap, dieren, foto's Malta en Gozo (N)
Reisinformatie Malta (N)
Reizendoejezo – Malta (N)
Startpagina Malta (N)

Bronnen

Boulton, S. / Malta

Kosmos

Cutajar, D. / Malta en Gozo

Publications Ltd.

Encarta Encyclopedie

Leeuwen, G. van / Malta

ANWB

Strijbos, E. / Malta en Gozo

Gottmer

CIA - World Factbook

BBC - Country Profiles Minbuza

laatst bijgewerkt november 2024
Samensteller: Arie Verrijp / Geert Willems