LETLAND
winter in Letland

december 2004

Wat ga je nu in Letland doen? Is het daar niet veel te koud met kerst?

Hoewel je in Letland min of meer verzekerd bent van een witte kerst, valt het allemaal best mee qua temperatuur. Af en toe stijgt het kwik tot boven het vriespunt, maar met een extra laag kleding en een warme muts en sjaal valt ook de koude goed te trotseren. En je kan er leuke sneeuwpoppen bouwen!!!

Riga

Ooit gesticht door de Duitsers in 1201 (het is niet voor niks een hanzestad), later deel van de Sovjetunie, nu de hoofdstad van Letland, een van de nieuwste EU-lidstaten. Riga heeft recentelijk haar 800 jarig bestaan gevierd, ter ere van dit jubileum is de stad gerestaureerd, het resultaat mag er wezen!

Middelpunt van de Baltische staat is Milda, het vrijheidsbeeld dat uittoornt bovend de historische binnenstad. De groen uitgeslagen dame houdt drie sterren vast, deze symboliseren de historische delen waaruit het land is opgebouwd. Sinds de Letten niet meer gebukt gaan onder het Russische juk (in 1991), wordt het beeld continu door twee erenwachten bewaakt. De trots (of is het discipline?) blijkt wel uit het uithoudingsvermogen dat de soldaten moeten hebben: stilstaan in de sneeuw en koude is niet niks! Mooie wachthuisjes zoals we die o.a. in Nederland kennen zijn hier niet...

Riga telt vele parken, zo ook rondom Milda. In de winter zit het geheel er sprookjesachtig uit, er zijn verschillende kerstbomen opgesteld maar ook rare houten figuren. Musjes, eendjes, sneeuwpoppen, je kan het zo gek niet verzinnen! Ik neem aan dat deze alleen ter versiering dienen, ze staan in ieder geval wel leuk, zo in de sneeuw. Ook zijn alle bomen verlicht voor het naderende kerstfeest, heel mooi. Om de een of andere reden passen dennenbomen met lampjes beter in het Letse dan in het Nederlandse landschap, althans, ik vind het hier een stuk mooier.

Het Middeleeuwse centrum is zeer sprookjesachtig, met name in de avonduren (vanaf 16.00 in de winter :-)), wanneer het donker is en alles sierlijk verlicht is. Op verschillende van de pleintjes klinken vrolijke kerstliedjes. Hoewel ik deze in Nederland niet altijd kan waarderen, klinken ze hier wonderschoon en niet als een storend element. Rondom de Dom bevindt zich een kerstmarkt, Letse specialiteiten als barnsteen en wollen mutsen vinden hier gretig aftrek.

Het middeleeuwse centrum is klein en knus, alles bevindt zich dan ook op een steenworp afstand van elkaar. Niet ver van de Dom ligt bv de beroemde St. Petrus cathedraal. Deze kerk is in WOII plat gebombardeerd, maar inmiddels staat de kerk, volledig opgeknapt, weer overeind. De toren van de kerk is voor het publiek toegankelijk, hiervandaan heb je een prachtig uitzicht over de stad. De renovatie is echter de authenticiteit van de kerk niet geheel ten goede gekomen, waar ooit een gietijzeren trap je naar de toren voerde (zo neem ik althans aan...), is er nu een lift. Geschiedenis van de kerk wordt geschiedenis van de 50-er jaren, compleet met plastic ogend houtmotiefje. Desalnietemin biedt de 72-meter hoge toren een fantastisch uitzicht over de stad!

Ook het kasteel van Riga is vanaf deze kerk te zien. Behalve het huisvesten van de president (diens aanwezigheid wordt verraden door een of andere vlag), zitten er ook verschillende musea in het kasteel. Naast het kasteel ligt een mintgroene kerk, wie verzint deze kleuren?, hulde! De kerk van binnen is redelijk sober, maar straalt wel een stukje intimiteit uit.

Dat ook de Nederlanders ooit invloedrijk zijn geweest in Riga blijkt uit het huis van de zwarte hoofden. Het orgineel is er niet meer, maar deze reconstructie geeft een goed idee van een Holland handelshuis. Met name in de avond, wanneer het huis mooi verlicht is, is het het bekijken waard! Op hetzelfde plein bevindt zich trouwens het museum van de bezetting, van buiten een super lelijk gebouw, groot, log zwart. Voor het museum staat een communistisch beeld, een van de weinige die ik ben tegenkomen. (Dat was heel opvallend: ik had meer communistische elementen in Letland verwacht, niet voor niks heeft het land zo'n 50 jaar deel uitgemaakt van de Sowjetunie...)

Wanneer je de rivier oversteekt, heb je 's avonds een mooi uitzicht op de skyline van de stad. Helaas waren we een beetje aan de vroege kant, hoewel de schemering al gaande was, waren de lampen van de stad nog niet aan. Om de koude te verdrijven zijn we maar een sneeuwpop gaan bouwen, er is goede plaksneeuw in Riga en het resultaat mocht er dan ook zeker zijn. (Vind ik.)

Het middeleeuwse centrum is omringd door 19de eeuwse (en vroeg 20ste eeuwse) gebouwen. Veel Jugendstil en Art Noveau dus. Zo hier en daar staat er ook wel een lelijk nieuwer gebouw in het rijtje, maar dat zijn er verwaarloosbaar weinig! Nee, het straatbeeld wordt gedomineerd door gebouwen voorzien van mooie geometrische versieringen, maar ook beelden van engelen en draken zijn niet te verwaarlozen.

Behalve de vele (katholieke) kerkjes is Riga ook in het bezit van een heuse Russisch orthodoxe kerk. Daken beslagen met goud in een typische ronde vorm, ik vind dergelijke kerken vaak prachtig om te zien. (Ik heb kennis gemaakt met deze stijl in Bulgarije, het laat me nog steeds niet los. Het bolle oogt vaak net wat vriendelijker, maar op de een of andere manier wat overheersender, dan de spitse kerktorens zoals deze in West-Europa meer gebruikelijk zijn.) Het Russisch orthodoxe kerstfeest valt echter niet gelijk met het onze, kerst valt voor deze religie pas op 7 januari 2005.

Meer Letland...