LAOS
Godsdienst

To read about LAOS in English - click here

Laos verre reizen van ANWB

Godsdienst

ALGEMEEN

De belangrijkste religieuze stroming in Laos (ca. 60% van de bevolking) is het boeddhisme, waartoe de Lao behoren; de andere volken, met name de kleinere volken in de berggebieden en in het laagland, hangen animistische natuurreligies aan (ca. 38% van de bevolking). Er zijn ca. 30.000 katholieken, 25.000 protestanten en ca. 1,5% van de bevolking hangt een andere, bijvoorbeeld de islam, of geen godsdienst aan.

Na de omwenteling in 1975 zijn de godsdiensten ongemoeid gelaten en in 1991 bestaat er ook officieel weer godsdienstvrijheid. De praktijk is echter ook dat de verspreiding van welke godsdienst dan ook, buiten de daarvoor bestemde gebouwen, verboden is. Religieuze propagandisten worden gearresteerd en kunnen het land uitgezet worden.

advertentie

BOEDDHISME

Het boeddhisme is in de 6e eeuw v.Chr. in India ontstaan. De grondlegger was Siddharta Gautama (560-480 v.Chr.). Hoewel niet precies bekend is wanneer Boeddha werd geboren, houdt men als geboortejaar 543 voor Christus aan. Het jaar 2004 is 2546 in de boeddhistische jaartelling.

Kern van de leer van Boeddha zijn de vier edele waarheden:

• -Het leven is lijden.
• -De oorzaak van dit lijden is de begeerte en het hechten aan het leven. Daardoor zit de mens gevangen in een heilloze kringloop van geboorte, sterfte en wedergeboorte.
• -Door de begeerte los te laten en zich te onthechten kan de mens het lijden opheffen.
• -Het achtvoudige pad (juist inzicht, leven, streven, mediteren, denken, doel, woord en daad) is de enige uitweg uit de heilloze kringloop van reïncarnatie en leidt naar nirvana, de toestand van gelukzaligheid.

Door zicht te houden aan enkele grondbeginselen kan de mens zijn lot of ‘karma’ beïnvloeden. De Vijf Geboden zijn: niet doden, stelen, overspel plegen, liegen en alcohol, tabak of drugs gebruiken.

Het boeddhisme is eigenlijk geen godsdienst, maar een filosofisch stelsel en een levenshouding. Er zijn geen goden. Het boeddhisme kent wel monniken, maar weer geen kerkelijke organisatie.

De koning is traditioneel de beschermer van alle godsdiensten.

Na de dood van Boeddha viel de religie uiteen in twee richtingen: het mahayana-boeddhisme en het theravada- of hinayana-boeddhisme.

Het mahayana-boeddhisme gaat uit van de universele verlossing van alle levende wezens en wordt daarom het ‘grote voertuig’ genoemd. Deze stroming kent ‘bodhisattwa’s’, stervelingen die de verlichting al hebben bereikt, maar op aarde blijven om de mensen de juiste weg te wijzen. Het mahayana-boeddhisme heeft zich onder andere verspreid over China, Nepal, Japan, Korea en Vietnam.

Het theravada-boeddhisme staat ook bekend als ‘School van de Ouderen’ wordt in Laos, Thailand, Myanmar en Sri Lanka aangehangen. Deze richting binnen het boeddhisme beperkt zich tot de individuele verlossing van de mens, zonder tussenkomst van anderen, en heet daarom het ‘kleine voertuig’. Wie zelfstandig de verlichting bereikt, wordt ‘arhat’. Deze status is echter alleen voorbehouden aan de monniken. Leken kunnen tijdens hun leven op aarde hoogstens iets toevoegen aan hun karma en herboren worden in een hogere positie. Men kan zijn karma verhogen door het doen van goede werken, zoals het geven van aalmoezen aan monniken en donaties aan tempels. Het onbaatzuchtig geven of ‘dana’ is dan ook de belangrijkste vorm van deugdzaamheid die leidt tot een goed karma. Vandaar dat er in Thailand over geofferd wordt.

Volgelingen van het theravada-boeddhisme zien zichzelf als de ware voortzetters van de leer van Boeddha, zoals die is vastgelegd in het heilige schrift, de Tripitaka.

advertentie

BOEDDHISME IN LAOS

Het theravada-boeddhisme is door de Laotiaanse koning Fa Ngum rond het jaar 1300 als nationale godsdienst van Laos ingesteld. Het duurde toen nog enkele eeuwen voordat de boeddhistische leer over het hele land werd gevolgd. Met name buiten de steden bestond er veel verzet en de volkeren die hun eigen animistische geesten vereerden, weigerden de nieuwe leer in te ruilen voor eigen traditionele godsdienst.

In de 16e eeuw werd Vientiane naast hoofdstad van Laos, ook een boeddhistisch centrum. Pas aan het einde van 17e werd het onderwijs in de boeddhistische leer op de scholen ingevoerd. Na de overname van de macht door een communistisch regime in 1975, mocht er in het openbaar geen uiting meer gegeven worden aan het boeddhisme. In het algemeen is het regeringsbeleid zo, dat zolang de leer niet in strijd is met het marxisme, elke godsdienst vrij beleden kan worden.

Echte kloosters kent men nauwelijks in Laos, de meeste monniken leven achter de muren van tempelcomplexen. Jongens worden al op jonge leeftijd naar een ‘klooster’ gebracht om daar in de leer van boeddha te worden onderwezen en later ingewijd te worden. Om monnik te kunnen worden moet men minstens twintig jaar oud zijn. Naast monniken zijn er ook nonnen.

advertentie

ANIMISME (Latijn: animus = ziel)

Uitgangspunt voor het animisme is de ziel. Verder huizen er in het lichaam veel geesten of ‘phi’, die voor het functioneren van het lichaam verantwoordelijk zijn. Elke geest kan op een gegeven moment het lichaam ontstijgen, maar zal altijd weer terugkomen. Pas als iemand dood gaat, verlaten de geesten het lichaam definitief en zoeken ergens anders een onderkomen, in principe in alles wat leeft.

Animisten geloven ook dat in natuurverschijnselen de geesten van hun voorouders spreken en dat er goede en kwade geesten bestaan. Het animisme wordt op veel verschillende manieren beleefd en beleden, soms nauw verwant aan het boeddhisme, het christendom of het hindoeïsme. Zeer populair is het animistische baci-ritueel. Het ritueel is bedoeld om te bewerkstelligen dat bij belangrijke gebeurtenissen, zoals geboorte en huwelijk, alle geesten in het lichaam aanwezig zijn om de gebeurtenis op een zo harmonieus mogelijke manier te beleven.

Naast enkele andere rituelen worden er gebeden uitgesproken in het Laotiaans en in Pali (een zeer oude, uit Tibet afkomstige taal), waarbij de afwezige geesten uitgenodigd worden om hun oorspronkelijke plaats in te nemen. Meestal wordt het baci-ritueel door boeddhistische monniken begeleid met eentonige zang en zijn er offergaven voor de geesten. Alle aanwezigen moeten gedurende drie dagen een wit katoenen draadje om de pols houden om de geesten gunstig gestemd te houden.

Nadat de ceremonie is beëindigd vertrekken degenen voor wie de ceremonie werd gehouden. De achterblijvers krijgen kleine glaasjes rijstlikeur en soms wordt er gedanst.

advertentie

LAOS LINKS

Advertenties
• Rondreizen Laos
• Hotels Trivago
• Bouw je eigen Laos Rondreis
• Djoser Rondreis Laos
• Hotels Laos
• Reisgidsen en kaarten Laos

Nuttige links

Laos Startbelgië (N+E)
Reisfoto's Laos
Reisinformatie Laos (N)
Reizendoejezo – Laos (N)
Sem op Reis Video's over Laos (N)

Bronnen

Boon, H. / Laos : mensen, politiek, economie, cultuur, milieu

Koninklijk Instituut voor de Tropen

Cummings, J. / Laos

Lonely Planet

Te gast in Laos & Cambodja

Informatie Verre Reizen

Waard, P. de / Laos

Elmar

Zickgraf, R. / Laos

Chelsea House Publishers

CIA - World Factbook

BBC - Country Profiles

laatst bijgewerkt november 2024
Samensteller: Arie Verrijp / Geert Willems