KROATIE
Samenleving

To read about CROATIA in English - click here

Naar de regio Dubrovnik met Sunweb

Steden KROATIE

Dubrovnik	Porec	Pula
Split	Zadar	Zagreb

Samenleving

Bestuur

advertentie

Kroatie parlement_{Foto: Suradnik13 CC 4.0 International no changes made}

Volgens de grondwet van 1990 is Kroatië een uniforme, ondeelbare, democratische en sociale staat met volledige soevereiniteit. Staatshoofd is de president, die rechtstreeks voor vijf jaar wordt gekozen. Hij bepaalt de buitenlandse politiek en is opperbevelhebber der strijdkrachten. De minister-president en de andere leden van het kabinet worden op diens voorstel door hem benoemd en ontslagen. Hij kan in bepaalde gevallen de noodtoestand uitroepen. Hij is verantwoording verschuldigd aan het parlement. De wetgevende macht berust bij de Sabor, een tweekamerparlement, dat bestaat uit een Huis van Afgevaardigden, waarvan de leden deels direct, deels via vertegenwoordigende verkiezingen voor vier jaar worden gekozen, en een Hogerhuis met 68 indirect gekozen leden. Kiesrecht is er voor allen vanaf 18 jaar. Er is een kiesdrempel van 5%. Kroatië is verdeeld in 20 regio's en een hoofdstedelijk gebied. Kroatië is lid van de Verenigde Naties en een aantal suborganisaties van de VN, de Organisatie voor Veiligheid en Samenwerking in Europa en sinds 1996 van de Raad van Europa.

advertentie

Staatsinrichting

advertentie

Gebouw van het hoogste gerechtshof in Zagreb, Kroatie_{Foto: Suradnik13 CC 3.0 Unported no changes made}

In de grondwet van december 1990 (meerdere malen geamendeerd, laatstelijk in 2001) wordt de scheiding van de machten in Kroatië voorgeschreven.

De wetgevende macht wordt gevormd door het parlement, de Sabor. De Sabor bestaat sinds april 2001 uit één kamer en telt momenteel 151 leden. Leden worden voor een periode van 4 jaar gekozen. Tot april 2001 bestond de Sabor uit een hogerhuis en een lagerhuis; het mandaat van het hogerhuis liep toen af en werd niet verlengd. Constitutionele amendementen, die in 1997 zijn aangenomen, bevatten o.a. een verbod op het opnieuw vestigen van een unie van Joegoslavische staten. Het parlement is verantwoordelijk voor de aanname en amendementen van de grondwet, de goedkeuring van wetten, de begroting en kwesties van nationale grenzen, oorlog en vrede. Het parlement houdt toezicht op de werkzaamheden van de regering.

De uitvoerende macht ligt bij het staatshoofd (de president) en de ministers. De president wordt gekozen voor een periode van 5 jaar en had voorheen vrij ruime bevoegdheden op het gebied van buitenlandse politiek en binnenlands bestuur. Vanwege die ruime bevoegdheden van de president werd het politieke systeem van Kroatië vaak omschreven als “semi-presidentieel”. Inmiddels zijn een aantal beperkingen doorgevoerd in de macht van de president, mede onder invloed van de huidige bekleder van dit ambt (een louter ceremoniële invulling ligt echter niet in de verwachting). De regering wordt gevormd door de ministers en de minister-president. De regering stelt de begroting vast, doet wetsvoorstellen en voert de aangenomen wetten en reguleringen van de Sabor uit. De regering moet zowel aan de president als aan de Sabor verantwoording afleggen.

De rechterlijke macht is onafhankelijk en is verdeeld over drie niveaus: de lokale rechtbanken, de rechtbanken van de districten, en het Hoogste Gerechtshof. De rechters van het Constitutioneel Hof worden door de Sabor gekozen voor een periode van 8 jaar. Het hoogste Gerechtshof is verantwoordelijk voor de uniforme implementatie van de wetten en voor gelijke rechten van alle burgers.

advertentie

Politiek

advertentie

Wapen van Kroatie_{Foto: Publiek domein}

De parlementsverkiezingen in januari 2000 werden ruimschoots gewonnen door de Sociaal Democratische Partij (SDP) en de Kroatische Sociaal Liberale Partij (HSLS), die met een gezamenlijke kandidatenlijst aan de verkiezing deelnamen. De overwinning was voor een gedeelte toe te schrijven aan een kiezersprotest tegen de HDZ. Naast de overweldigende overwinning van de SDP en de HSLS wonnen nog 4 andere gematigde partijen, nl. HSS, IDS, LS en HNS extra zetels. Deze zes partijen vormden samen een coalitie. Een pijnlijke nederlaag bij lokale verkiezingen in mei 2001, leidde tot het uittreden van de IDS in juni 2001.

Het aantreden van de regering Racan in 2000 bracht een duidelijke omwenteling in Kroatië teweeg. Zowel op het gebied van binnenlandse als buitenlandse politiek werden ingrijpende veranderingen doorgevoerd: implementatie van een economisch herstelprogramma, een omvangrijk aanpassingsprogramma voor wetgeving (met name die wetgeving die discriminerend is voor minderheden), bevordering van de terugkeer van vluchtelingen en ontheemden, doorlichting van de veiligheidsdiensten en vernieuwing van de mediawetgeving (o.a reorganisatie van staatsomroep HRT tot publieke omroep). Op internationaal terrein werd een koers ingezet gericht op verbetering van de samenwerking met het ICTY, het naleven van de Dayton-akkoorden en het verbeteren van de relaties met de Europese Unie en de buurlanden, in het bijzonder met Bosnie-Herzegovina.

Terwijl de internationale gemeenschap verheugd reageerde op deze ontwikkelingen, werd Racan in eigen land achtervolgd door binnenlandse politieke spanningen. De tegenstellingen tussen de coalitiepartners SDP en HSLS namen sterk toe na de terugkeer van HSLS-partijleider Budisa in het politieke machtscentrum in Kroatië. Deze was in de zomer van 2001 afgetreden n.a.v. het regeringsbesluit te voldoen aan het uitleveringsverzoek van het ICTY betreffende twee verdachte generaals.

In februari 2002 won Budisa echter de herverkiezing van het HSLS-partijleiderschap, zodat hij kon terugkeren op het politieke toneel. Budisa nam de functie van zijn partijgenoot Granic over en werd zelf plaatsvervangend premier. Daarnaast werd op aandrang van Budisa een aantal HSLS ministers vervangen door partijgenoten uit de rechtervleugel van de partij. In de daaropvolgende periode verslechterden de verhoudingen in de coalitie.

Aan dit nieuwe beleid werd invulling gegeven door de kabinetten Racan I en II (Sociaal Democratische Partij). In 2003 kwam de HDZ, de partij die inmiddels duidelijk een streep onder het tijdperk Tudjman had gezet en een prowesterse koers ging varen, opnieuw aan het bewind. Volledige integratie in Euro-Atlantische structuren was het credo. Ondanks dat de regeringspartij HDZ de grootste partij blijft, werd ze bij de lokale verkiezingen van mei 2005 als verliezer beschouwd, omdat ze het bestuur in een aantal provincies en steden moest opgeven. Kroatië krijgt na de dood van Tudjman en de vorming van de nieuwe coalitie internationaal steeds meer aanzien. Op 7 november 2007 bracht de Europese Commissie een rapport uit over de voortgang van de hervormingen in Kroatië. Doordat er vorderingen zijn gemaakt, ontwikkelt Kroatië zich steeds meer tot een serieuze kandidaat voor toetreding. Zo heeft het land hervormingen in het openbaar bestuur doorgevoerd en de wet- en regelgeving aangepast.

Ook heeft Kroatië de strijd tegen corruptie doorgezet. Kroatië heeft verdere stappen gezet om de problemen met minderheden en vluchtelingen aan te pakken. Op deze terreinen is nog wel verdere vooruitgang nodig. Het land verleent volledige medewerking aan het Joegoslavië-Tribunaal. Wel vormen de verhoogde onevenwichtigheden in de handels- en betalingsbalans volgens de Commissie nog altijd een gevaar.

De actuele politieke situatie staat beschreven in het hoofdstuk geschiedenis

advertentie

KROATIE LINKS

Advertenties
• Kroatie Tui Reizen
• Autohuur Kroatie
• Mambo jongerenreiezen naar Kroatie
• ANWB vakantie boeken Kroatie
• Naar de regio Dubrovnik met Sunweb
• Hotels Trivago
• Avontuurlijke & duurzame rondreizen voor reizigers tussen de 18 en 37 jaar
• Bouw je eigen Kroatie Rondreis
• Sportieve vakanties Kroatie
• Camperreizen Kroatie
• Kroatie Hotels
• Djoser Wandel - wandelreis Kroatie
• Auto huren in Kroatie
• Transport Kroatië - TTS Quality Logistics B.V
• Reisgidsen en kaarten Kroatie

Nuttige links

Kroatië Bestelinks (N)
Lies & Teije's Reiswebsite (N+E)
Reisinformatie Kroatië (N)
Reizendoejezo – Kroatië (N)

Bronnen

Encarta Encyclopedie

Oliver, J / Croatia

Lonely Planet

Waard, P de / Reishandboek Kroatie

Elmar,

CIA - World Factbook

BBC - Country Profiles

laatst bijgewerkt november 2024
Samensteller: Arie Verrijp / Geert Willems