KIRGIZIE
Samenleving

To read about KYRGYZSTAN in English - click here

Kirgizie verre reizen van ANWB

Samenleving

Staatsinrichting

Kirgizië is sinds 1991 een onafhankelijke republiek. In mei 1993 werd de huidige grondwet aangenomen. Zowel de president als het parlement worden rechtstreeks gekozen door algemene verkiezingen voor een termijn van 5 jaar.

Hoewel de grondwet voorzag in een relatief gelijke verdeling van machten, trok Akajev door middel van referenda in de loop der jaren steeds meer macht naar de president toe. Zo kan de president de premier kiezen, wetgeving initiëren, het parlement ontbinden en leden voor het Hooggerechtshof aanbevelen. Daarnaast heeft hij veel invloed bij het benoemen van ministers, ambassadeurs en lokale ambtenaren. De huidige premier Kulov is voorstander van het beperken van de presidentiële macht.

In 1994 kwam er in plaats van een unicameraal parlementair stelsel een bicameraal stelsel, bestaande uit een Wetgevende Vergadering met 35 afgevaardigden en een Volksvergadering met 70 volksvertegenwoordigers. In lijn met een referendum uit 2003 werd er na de parlementsverkiezingen van 2005 opnieuw een unicameraal stelsel ingesteld met 75 vertegenwoordigers. Momenteel liggen er voorstellen om dit stelsel weer terug te brengen naar een bicameraal stelsel en terug te keren naar een gemengd kiesstelsel, in plaats van het first-past-the-post systeem.

advertentie

Politiek

In vergelijking met de overige Centraal-Aziatische republieken vertoonde de Kirgizische regering 'minder autoritaire' aspiraties. Kirgizië was na de onafhankelijkheid in 1991 dan ook een voorbeeld onder de voormalige Sovjet-republieken en kon brede assistentie van internationale donoren genieten. De afgelopen jaren waren politieke en economische hervormingen onder president Akajev echter gestagneerd. Zo werden in maart 2002 tijdens een uit de hand gelopen demonstratie tegen het beleid van de regering in het Zuid-Kirgizische Aksy-district vijf demonstranten doodgeschoten.

De nieuwe regering, onder leiding van de in juli 2005 gekozen president Bakijev, geeft prioriteit aan constitutionele hervormingen en hervormingen in de rechterlijke macht. Daarnaast is er een groot corruptieprobleem, wat nu één van de topprioriteiten is van de nieuwe regering.

Hoewel internationale waarnemers positief zijn over de intenties van Bakijev, spelen elitegroeperingen nog een grote rol in de Kirgizische politiek. Er is sprake van een ongemakkelijke coalitie door tegenstellingen tussen de noordelijke en zuidelijke groeperingen in de regerende elite. Met een president uit het zuiden en een premier uit het noorden is momenteel een balans gevonden om deze spanningen onder controle te houden. Een andere mogelijke bedreiging voor de politieke stabiliteit zijn islamitische militante groeperingen.

Voor de politieke stabiliteit in Kirgizië spelen de ontwikkelingen in de Ferghana Vallei een belangrijke rol. In deze vallei, die aan Kirgizië, Oezbekistan en Tadzjikistan grenst, wonen Kirgiezen, Tadzjieken en Oezbeken aan beide kanten van de grens op een relatief klein oppervlak, hetgeen in het verleden van tijd tot tijd tot etnische spanningen en grensincidenten heeft geleid. De onduidelijke afbakening van de grenzen in de vallei belemmert de ontwikkeling van de lokale economie en handel. Daarnaast zijn er in het grensgebied, met name aan Oezbeekse zijde, mijnenvelden aangelegd, hetgeen jaarlijks tot slachtoffers leidt. Door de revolutie is de onrust in het gebied weer groter geworden.

De actuele politieke situatie staat beschreven in het hoofdstuk geschiedenis.

Economie

In de nasleep van de economische crisis in Rusland (1998) lijkt de Kirgizische economie zich nu langzamerhand te herstellen. De reële groei van het BBP vertoont een stijgende tendens; na de sterke groei van 2001-2003 begon de groei in 2004 iets af te zwakken, maar de laatste jaren groeit de economie flink in 2017 groeit de economie met 4,6%. De Kirgizische Nationale Bank voerde afgelopen jaren een stringent krap beleid waardoor de wisselkoers en inflatie zijn gestabiliseerd. Desalniettemin zijn het begrotingstekort en de buitenlandse schuld op een relatief hoog niveau. Tevens verloopt het economische hervormingsproces en de verbetering van het investeringsklimaat vooralsnog traag.

Er wordt geprobeerd om het begrotingstekort zoveel mogelijk op te lossen door binnenlandse leningen. Het verminderen van de buitenlandse schuld is één van de prioriteiten in het economisch beleid. De interne financiering zou bovendien de ontwikkeling van binnenlandse kapitaalmarkten en het banksysteem moeten bevorderen.

De groei van het BBP is vooral afhankelijk van de winning en export van goud in Kumtor. Afgezien van de goudsector is er een sterke binnenlandse vraag, dankzij de verbeterde macro-economische stabiliteit en stijgende lonen. Ook op de traditionele exportmarkten gaat het goed. Problematisch zijn de lage investeringen in andere goudmijnen en andere sleutelsectoren, zoals elektriciteit en landbouw. Hervormingen zijn nodig op het gebied van corruptie, belastingen en het reguleringsniveau.

Er is sprake van een constante stijging van invoer, terwijl de uitvoer relatief gezien minder stijgt. Kirgizië heeft dan ook te maken met een constant tekort op de handelsbalans. Gedeeltelijk wordt dit opgevangen door investeringen. Daarnaast blijft het land afhankelijk van ontwikkelingshulp.

advertentie

Nuttige links

Kirgizië Startnederland (N+E)
Reisinformatie Kirgizië (N)

Bronnen

Elmar Landeninformatie

CIA - World Factbook

BBC - Country Profiles
laatst bijgewerkt november 2024
Samensteller: Arie Verrijp / Geert Willems

KIRGIZIESamenleving