JORDANIE
Economie
Economie
To read about JORDAN in English - click here
| Jordanie verre reizen van ANWB |
Economie
Geschiedenis
Met het wegvallen van de Westoever door de oorlog van 1967 gingen zowel de belangrijke inkomsten uit de daar gevestigde en relatief hoog ontwikkelde landbouw als uit het snel groeiende toerisme (Jeruzalem en Bethlehem) verloren. In deze verliezen werd slechts gedeeltelijk voorzien door schenkingen en leningen van Arabische aardolie producerende landen. De Jordaanse economie is voor een deel afhankelijk van buitenlandse hulp (o.a. Verenigde Staten en Arabische olielanden). Door de Golfcrisis van 1990-1991 en de daarop volgende Tweede Golfoorlog raakte de Jordaanse economie, na een periode van grote bloei, opnieuw in het nauw. Het bondgenootschap met Irak alsmede het internationale handelsembargo tegen Irak, veruit het belangrijkste exportland voor Jordanië, kwam Jordanië duur te staan. Bovendien lag de import bijna stil als gevolg van de blokkade van Aqaba.
| advertentie |
|
|
Economie in de 21e eeuw
In 2017 was de werkloosheid volgens officiële cijfers 18,3%; officieuze bronnen kwamen uit op 30%.
De groei economische groei bedroeg in de 21e eeuw gemiddeld 2 % ( 2017: 2%). In 2017 was het bnp 40 miljard dollar; per hoofd van de bevolking $9.200.
Sinds de val van het Libanese Beiroet is Amman de draaischijf geworden van de financiële transacties in het Midden-Oosten.
In 2017 bedroeg het werkende deel van de bevolking 2,3 miljoen. Hiervan was 78% werkzaam in de dienstensector, 20% in de industrie en 2% in de landbouw.
| advertentie |
|
|
Landbouw, veehouderij en visserij
Ca. 12% van het Jordaanse grondgebied is geschikt voor landbouw. Ongeveer 7% daarvan wordt kunstmatig bevloeid.
Bij de oorlog van 1967 verloor Jordanië het belangrijkste landbouwgebied, de Westelijke Jordaanoever, waarvan het in 1988 ook formeel afstand deed. Vanaf 1970 werd gewerkt aan verbetering van de landbouw in het vruchtbare oostelijke Jordaandal. Grote irrigatieprojecten hebben ongeveer 5% van de grond in cultuur gebracht. Dit gebeurt via het Ghorkanaal, ten oosten van de Jordaan, en het Talal-stuwmeer in de Zarqa. Het heuvelland rondom Ajlun is agrarisch ook belangrijk door een regelmatige regenval en een aantal bronnen. Dankzij het gunstige klimaat zijn er tegenwoordig twee of meer oogsten per jaar mogelijk.
Toch blijft de landbouw van ondergeschikt belang. Haar aandeel in het bruto nationaal product (bnp) is 4,5% (2017), terwijl in deze sector ongeveer 2% van de beroepsbevolking werkzaam is. In de loop van de jaren zijn de voedselimporten dan ook gestegen. Fruit en groenten als tomaten, meloenen, citrus zijn de belangrijkste gewassen van de Jordaanse landbouw en worden geëxporteerd, vooral naar de Perzische-Golfstaten en Saoedi-Arabië. Andere belangrijke landbouwproducten zijn tarwe, gerst, komkommers, meloenen, druiven en olijven.
De droge zones ten oosten van de Hedjaz-spoorlijn worden zeer extensief bebouwd (granen en olijven). Behalve met infrastructurele problemen heeft de landbouw ook te kampen met een tekort aan arbeidskrachten terwijl voor mechanisatie meestal de financiële middelen ontbreken.
De veehouderij is veelal geconcentreerd in de vruchtbare gebieden, waar runderen, paarden en kippen gefokt worden. Kamelen, schapen en geiten vindt men in de droge gebieden van het land, waar deze dieren worden geweid door nomaden en halfnomaden. In 2017 waren er 1,2 miljoen schapen, een half miljoen geiten, 14.000 dromedarissen, 35.000 runderen en 35 miljoen kippen.
Visserij wordt in de Golf van Aqaba bedreven en voorziet in ca. 20% van de binnenlandse behoefte.
| advertentie |
|
|
Mijnbouw
Behalve fosfaat bezit het land nauwelijks of geen delfstoffen. De fosfaatvoorraden bij al-Hisa worden geschat op 2000 miljoen ton. Andere delfstoffen die (in kleine hoeveelheden) worden gewonnen of waarvan de aanwezigheid is aangetoond, zijn marmer, kaliumcarbonaat, steenzout, kalksteen, pyriet, mangaan, gips, kopererts en potassium of kalium. Potassium wordt gewonnen aan de zuidkant van de Dode Zee. Het mineraa lhoudende water wordt in grote bekkens verdampt, waarna het potassium houdende zout overblijft. Dat wordt in Safi verwerkt en op dit moment is Jordanië de grootste potassiumleverancier ter wereld met ca. 20 miljoen ton per jaar. Potassium wordt gebruikt als grondstof voor onder meer kunstmest, medicijnen en verf.
Er zijn kleine aardolievelden bij Azraq en aardgas is aangetroffen bij Ar Risha. De hoeveelheden olie en aardgas zijn echter te gering en hebben daardoor geen handelswaarde.
Al sinds het verleden is de Jordaanse energievoorziening volledig afhankelijk van aardolieleveranties uit de Arabische landen. In de jaren zeventig echter zijn tezamen met irrigatieprojecten hydro-elektrische installaties operationeel geworden. De bedoeling was de aardoliebehoefte ten behoeve van de energie hierdoor steeds verder terug te dringen; de voortschrijdende industrialisatie sedert 1970 deed tegelijkertijd de vraag echter belangrijk stijgen. Tevens bleek tijdens de Golfoorlog hoezeer het land afhankelijk was geworden van de (goedkope) aardolieleveranties door Irak.
| advertentie |
|
|
Industrie
De industriële planning en ontwikkeling verliep na 1973 zeer succesvol. De opeenvolgende vijfjarenplannen voorzagen steeds in het stimuleren van de industriële ontwikkeling.
De zware industrie bij Amman en Akaba wordt gedomineerd door grote bedrijven die fosfaat, kaliumcarbonaat, kunstmest, aardoliederivaten, cement en ijzer produceren. Overigens wordt de Jordaanse industrie gekenmerkt door het grote aantal kleine en middelkleine bedrijven, die actief zijn in de voedselverwerking of allerhande producten vervaardigen voor de lokale markt.
De lokale industrie wordt door tariefheffingen op import beschermd.
| advertentie |
|
Handel
De uitvoer van fosfaat en kunstmest, groente en fruit is een belangrijke bron van inkomsten. Daarnaast worden op bescheiden schaal naar andere Arabische landen (vooral Saoedi-Arabië) leer, tabak, olijfolie en elektrische batterijen uitgevoerd.
De export is vooral gericht op Irak en Saoedi-Arabië en in mindere mate op Egypte, India en Pakistan. In 2017 bedroeg de waarde van de export 7,5 miljard dollar, terwijl de import bijna 18,2 miljard dollar vertegenwoordigde.
Geïmporteerd wordt vooral uit Saoedi-Arabie, China, de Verenigde Staten, Italië, China, Frankrijk. De exportproducten gaan vooral naar India, de Verenigde Staten, Saoedi-Arabië, Indonesië en Irak.
| advertentie |
|
|
Bankwezen en dienstensector
Mede door het uitvallen van Beiroet is de betekenis van de bank- en dienstensector aanzienlijk toegenomen. Sinds 1975 is het aandeel in het bnp verviervoudigd. Veel buitenlandse banken hebben vestigingen in Amman.
Restricties op buitenlandse investeringen zijn goeddeels opgeheven. De centrale bank is de in 1964 opgerichte Central Bank of Jordan.
| advertentie |
|
|
Verkeer
Het wegennet is in de jaren tachtig aanzienlijk verbeterd, vooral de noord-zuidverbindingen. Het wegennet bestaat uit bijna 3000 kilometer primaire wegen (waaronder snelwegen), bijna 2000 kilometer secundaire wegen en 2300 kilometer landelijke, onverharde wegen.
De handel kon zich goed ontwikkelen dankzij de haven van Aqaba, die met Irak verbonden wordt door de zogenaamde Woestijnweg of Desert Road, die dagelijks bereden wordt door hele karavanen vrachtwagens.
Het spoorwegnet heeft alleen industrieel enige betekenis. Vooral het vervoer van fosfaten naar de havenstad Aqaba is van groot belang. Het spoorwegennet heeft een lengte van 620 kilometer
De zeehaven van Aqaba is van betekenis voor zowel Jordanië als Irak. In 1985 werd een veerbootverbinding tussen Aqaba en Nuweibeh in Egypte geopend. Ruwe olie die eerst via Irak kwam, wordt nu vanuit de Verenigde Arabische Emiraten en Saudi-Arabië via Aqaba aangevoerd.
In 1983 werd een nieuwe internationale luchthaven ten zuiden van Amman in gebruik genomen, Queen Alia. De nationale luchtvaartmaatschappij (Royal Jordanian, voorheen Alia) onderhoudt verbindingen met de belangrijkste luchthavens in de wereld.
| advertentie |
|
|
JORDANIE LINKS
Advertenties
• Jordanie verre reizen van ANWB
• Rondreizen Jordanie
• Hotels Trivago
• Jordanie Tui Reizen
• Authentieke reizen naar Jordanie
• Bouw je eigen JordanieRondreis
• Amman Hotels
• Djoser Wandel - wandelreis Jordanië
• Autoverhuur Sunny Cars Jordanie
• Reisgidsen en kaarten Jordanie
Nuttige links
Duiken en landschap Jordanie (N)Jordanie Start Belgie (N)
Reisinformatie Jordanië (N)
Reizendoejezo - Jordanië (N)
Rondreis door Jordanië (N)
Rondreis Jordanie (N)
Startpagina Jordanie (N)
Vakantiebestemming.info Jordanië (N)
Bronnen
Allan, M. / Reishandboek Jordanië en Syrië
Elmar
Grünfeld, R. / Syrië, Jordanië en Libanon
Kosmos-Z&K
Haan-van de Wiel, W.H. de / Jordanië, Syrië
Gottmer
Jordanië, Syrië
Lannoo
Meijer, R. / Jordanië : mensen, politiek, economie, cultuur
Koninklijk Instituut voor de Tropen : Novib
Rauch, M. / Jordanië
Van Reemst
Weiss, W.M. / Jordanië
Elmar
Wills, K. / Jordan
Lucent Books
CIA - World Factbook
BBC - Country Profiles
laatst bijgewerkt november 2024Samensteller: Arie Verrijp / Geert Willems