JAMAICA
Samenleving

To read about JAMAICA in English - click here

Jamaica Tui Reizen

Samenleving

Staatsinrichting

advertentie

Wapen van Jamaica_{Foto: Publiek domein}

Sinds 6 augustus is Jamaica een onafhankelijke parlementaire democratie binnen het Britse Gemenebest. De Engelse vorst is officieel het staatshoofd. Op dit moment is dat koningin Elisabeth II, die vertegenwoordigd wordt door een gouverneur-generaal.

Het Britse parlement staat model voor het Jamaicaanse. De wetgevende macht bestaat uit de Senaat (Hogerhuis) en het Huis van Afgevaardigden (Lagerhuis). De Senaat bestaat uit 21 leden die door de gouverneur-generaal benoemd worden. De functie van gouverneur-generaal is een zuiver ceremonieel. Acht senatoren worden op voordracht van de oppositie benoemd en dertien leden op voordracht van de regering. Het Huis van Afgevaardigden telt 60 leden, die elke vijf jaar worden gekozen via algemene verkiezingen door Jamaicanen van 18 jaar en ouder. De gouverneur-generaal kan op verzoek van de premier op elk moment verkiezingen uitroepen. De leider van de grootste partij in het parlement is de premier en samen met zijn kabinet van ministers vormt hij de uitvoerende macht.

Het eiland is bestuurlijk onderverdeeld in 14 gemeenten of “parishes” met een gekozen gemeenteraad: Clarendon, Hanover, Kingston, Manchester, Portland, Saint Andrew, Saint Ann, Saint Catherine, Saint Elizabeth, Saint James, Saint Mary, Saint Thomas, Trelawny en Westmoreland.

Jamaica is lid van de Verenigde Naties en suborganisaties van de VN, het Gemenebest, de Organisatie van Amerikaanse Staten (OAS), het Sistema Económico Latinoamericano (SELA), de Wereldhandelsorganisatie (WTO), de Caribbean Community and Common Market (CARICOM), en geassocieerd lid van de EU (Lomé- conventie).

De twee belangrijkste politieke partijen zijn de People's National Party (PNP, opgericht in 1938) en de Jamaica Labour Party (JLP, 1944). Voor de actuele politieke situatie zie hoofdstuk geschiedenis.

advertentie

Onderwijs

advertentie

High School studentes Jamaica_{Foto: Publiek domein}

Hoewel er veel aandacht besteed wordt aan het onderwijs, kampt de overheid met grote problemen. Van bijna alles is er te weinig, zoals schoolgebouwen,leerboek en andere lesmaterialen. Kinderen jonger dan zes jaar gaan naar zogenaamde “basic schools”. Lager onderwijs is verplicht voor kinderen van zeven tot vijftien jaar. Er zijn twee soorten lager onderwijs: “primary schools” voor kinderen van 6 tot 12 jaar (met name in de steden) en “all-age schools” voor kinderen van 6 tot 15 jaar (met name op het platteland). Op het platteland zijn klassen van meer dan 50 leerlingen niet ongewoon. Het lager onderwijs is gratis en ook het schooluniform wordt gratis verstrekt. Ca. 90% van de leerplichtigen gaat inderdaad naar school.

58% van de 12- tot 18-jarigen volgt secundair onderwijs. Dat bestaat uit twee delen, een driejarige basisperiode en een tweejarige vervolgopleiding. De vervolgopleiding leidt op voor een academische of een technische opleiding. Kingston is de hoofdzetel van de University of the West Indies (opgericht in 1948). Dependances zijn te vinden op Barbados en Trinidad. Andere vormen van hoger onderwijs kunnen gevolgd worden aan de College of Agriculture en de College of Arts, Science and Technology. Het ministerie van Onderwijs verzorgt daarnaast nog educatieve radio- en televisie-uitzendingen en er bestaat avondonderwijs.

advertentie

Reggae-muziek, Bob Marley en de rasta-cultuur

Reggae is in het begin van de jaren zestig van de 20e eeuw ontstaan op Jamaica uit ska, snelle rhythm 'n blues met nadruk op de backbeat. Reggae wordt gekenmerkt door een constante backbeat: van een maat met vier tellen worden de tweede en de vierde tel benadrukt. Het zijn over het algemeen de drums en vooral de staccato gespeelde slaggitaar die dit ritme onderhouden, terwijl een dragende baslijn voor een duidelijke tegenpartij zorgt.

De teksten zijn vaak sociaal of politiek getint, terwijl ook het rastafarianisme een voortdurend bezongen wordt. Bob Marley and the Wailers hebben vanaf halverwege de jaren zeventig gezorgd voor de doorbraak van de reggae naar het grote publiek. Andere belangrijke reggaepioniers waren: Jimmy Cliff, Burning Spear, Toots and the Maytals, en Sly Dunbar (drums) & Robbie Shakespeare (bas), een beroemd ritmeduo in de reggaewereld.

In de loop der tijd ontwikkelden zich binnen de reggae diverse substijlen, zoals dub (o.a. Lee Perry), loversrock (o.a. Gregory Isaacs), dancehall (o.a. Yellowman) en ragga (o.a. Shabba Ranks). Ragga is een combinatie van rap en reggae op veelal computergestuurde ritmes, waarbij de onderwerpkeuze vrijwel uitsluitend lag op het gebied van liefde en seks. Deze vorm wist in de jaren negentig een dominante positie in het reggae-idioom in te nemen. De oorspronkelijke reggae werd om die reden steeds vaker “rootsreggae” genoemd.

advertentie

Bob Marley_{Foto: Publiek domein}

Marley, Bob, eigenlijke voornamen: Robert Nesta (St. Ann's 6 april 1945 - Miami, Fla., 11 mei 1981) was een Jamaicaans zanger, gitarist en componist en wordt als de belangrijkste reggaemuzikant aller tijden beschouwd. Hij was tevens een groot spiritueel leider. Hij werd in 1964 leider van de groep The Wailers, waarvan aanvankelijk ook Peter Tosh deel uitmaakte. De teksten van deze groep waren politiek geëngageerd en vanaf 1970 ook sterk geïnspireerd op de rastafarigodsdienst van Marcus Garvey.

Marley schreef in 1974 voor Eric Clapton de wereldhit “I shot the sheriff”. Na dit success kwam ook de carriere van Marley in een stroomversnelling. De groep heette voortaan Bob Marley & The Wailers en de live-versie van No woman no cry (1975) betekende de doorbraak naar het grote publiek. In 1976 raakte Marley ernstig gewond bij een aanslag door politieke tegenstanders.

Na zijn herstel maakte hij zijn rentree met een reeks overtuigende platen en concerten en groeide hij definitief uit tot popidool. Na zijn overlijden door kanker bleef zijn populariteit onverminderd voortduren, terwijl enkele van zijn kinderen als Ziggy Marley & The Melody Makers succesvol in zijn sporen traden.

Als reactie op het Revivalism (zie: godsdienst) ontstond in de jaren dertig van de 20e eeuw het rastafarianisme. De rasta-cultuur beschouwd de vroegere Ethiopische keizer Haile Selassie als de gereïncarneerde Christus en verlossing is alleen mogelijke indien men terugkeert naar Afrika en dan met name natuurlijk Ethiopië. Rasta’s hebben een afwijkende levensstijl en vallen op door hun dreadlocks, de lange gedraaide haarlokken.

Een van de inspiratiebronnen van de rasta-beweging was de Jamaicaan Marcus Garvey en zijn UNIA-beweging (Universal Negro Improvement Association). Hij wilde alle zwarten van de wereld verenigen en deze beweging had op een gegeven moment miljoenen aanhangers. In de jaren twintig van de vorige eeuw voorspelde hij dat er snel een zwarte koning zou worden gekroond. Dit zou in 1930 Ras Tafari Makonnen worden, de derde keizer van Ethiopië, die zichzelf Haile Selassi zou noemen, de “Levende God”. Voor de zwarte, onderdrukte bevolking van Jamaica werd hij de zwarte verlosser en Ethiopië het beloofde land.

De rasta-beweging is ook een politieke machtsfactor op Jamaica geworden en twee grote organisaties zijn op religieus, sociaal en politiek gebied bezig, de Ethiopian National Congress (ENC) en de Rastafarian Movement Association (RMA).

JAMAICA LINKS

Advertenties
• Vliegen naar Jamaica
• Jamaica Tui Reizen
• Hotels Trivago
• Bouw je eigen Jamaica-rondreis
• Jamaica Hotels
• Autoverhuur Sunny Cars Jamaica
• Boeken, ook tweedehands, over JAMAICA bij Bol.com

Nuttige links

Jamaica Start België (N+E)
Reisinformatie Jamaica (N)
Reizendoejezo - Jamaica (N)

Bronnen

Baker, C. / Jamaica

Lonely Planet

Baker, C. / Jamaica

Kosmos-Z&K

Bayer, M. / Jamaica

Koninklijk Instituut voor de Tropen/Novib

Helm, R. van der / Jamaica

Elmar

Jamaica

Cambium

Wilkins, F./ Jamaica

Chelsea House Publishers

CIA - World Factbook

BBC - Country Profiles

laatst bijgewerkt oktober 2024
Samensteller: Arie Verrijp / Geert Willems