IVOORKUST
Geschiedenis

To read about IVORY COAST in English - click here

Hotels Ivoorkust

Geschiedenis

Onafhankelijke staat

Op 7 augustus 1960 verkreeg Ivoorkust de onafhankelijkheid van Frankrijk. President werd Felix Houphouët-Boigny, leider van de Parti Démocratique de Côte d'Ivoire/Rassemblement Démocratique Africain (PDCI-RDA). Houphouët-Boigny, die goede contacten onderhield met het voormalige moederland Frankrijk, zou tot zijn dood in december 1993 de functie van president blijven bekleden. Zijn partij PDCI-RDA verwierf eenzelfde dominante positie en bleef tot 1990 de enig toegestane partij.

De sociaal-economische ontwikkeling na de onafhankelijkheid was, mede door de grote Franse invloed, aanzienlijk. Jarenlang ging het Ivoorkust voor de wind. Het land had, na Zuid-Afrika en Nigeria, de derde economie van Sub-Sahara Afrika. De economische voorspoed van vooral de kuststrook Ivoorkust werkte als een magneet op de bevolking van het noorden van het land en op de omringende landen, met name op de Sahelbevolking van Burkina Faso en Mali. Deze overwegend islamitische migranten vormden gaandeweg een grotere druk op de bestaansbronnen van de kuststrook, waar de bevolking merendeels christelijk was. De elite van deze zuidelijk Ivoriaanse bevolking had traditioneel de politieke macht in het land in handen. De problematiek van migratie en etnisch-culturele-religieuze tegenstellingen werd door de jaren heen steeds belangrijker en kwam vooral aan de oppervlakte toen aan de gunstige economische ontwikkeling van Ivoorkust een einde kwam.

advertentie

Jaren 80 en 90

Dat was in de loop van de jaren '80. De ommekeer in de voorspoed van het land werd onder meer veroorzaakt door een daling van de wereldmarktprijzen van de belangrijkste (agrarische) exportproducten (in de eerste plaats cacao). De economische neergang en de schuldensituatie van het land leidden niet alleen tot belastingmaatregelen en bezuinigingen in de publieke sector, maar hadden ook gevolgen voor het politieke bestel. Kritiek groeide op de (onaantastbare) positie van de president en de afwezigheid van een serieuze oppositie. In reactie hierop werd in 1990 een meerpartijenstelsel ingevoerd.

De laatste jaren van Houphouët-Boigny’s regeerperiode was er sprake van een gespannen politieke situatie (studentenonrust en muiterij in het leger). Hoewel de functie van president na Houphouët-Boigny’s overlijden in 1993 aanvankelijk werd opgeëist door de zittende minister-president Alessane Dramane Ouattara, werd Houphouët-Boigny constitutioneel opgevolgd door de voorzitter van het parlement, Henri Konan Bedié. Eenmaal president benoemde Bédié Daniel Kablan Duncan tot minister-president. Het economisch aanpassingsprogramma werd voortgezet en begon na de devaluatie van de FrancCFA in januari 1994 vruchten af te werpen.

In 1995 werd Bedié herkozen tot President. Zijn rivaal Ouattara had zich niet kandidaat gesteld. Tijdens Bédié’s bestuur werd in de grondwet geregeld dat ingezetenen van wie één of beide ouders niet de Ivoriaanse nationaliteit hebben, Ivorianen die langere tijd in het buitenland hebben verbleven, en Ivorianen die van hun nationaliteit afstand hebben gedaan, zich niet kandidaat kunnen stellen voor het presidentschap. Aan de hand van deze regeling stelden Bédié c.s. dat Ouattara niet de Ivoriaanse, maar de Burkinese nationaliteit had en dus überhaupt niet in aanmerking kon komen voor het hoogste ambt. Deze nationaliteitskwestie was een uiting van de verscherpte binnenlandse tegenstellingen en vormde de inleiding op een periode van ernstige politieke instabiliteit.

Op 24 december 1999 grepen militairen, voor het eerst sinds de onafhankelijkheid, naar de macht. Dit vanwege financieel wanbeleid, corruptie en de gespannen politieke situatie rond de campagne voor de presidentiële verkiezingen (i.e. ivoirité; uitsluiting op grond van de nationaliteit en identiteit van de voornaamste oppositiekandidaat). Leider van de met gering bloedvergieten verlopen staatsgreep was brigade-generaal Robert Guéï, voormalig bevelhebber van de strijdkrachten.

advertentie

21e eeuw

In oktober 2000 wordt Laurent Gbagbo winnaar van de presidentsverkiezingen, in december wint zijn partij de parlementsverkiezingen. Er is een grote tegenstelling tussen de christenen van Gbagbo en de moslims onder leiding van Ouattara. In 2003 wordt na veel gevechten besloten tot een regering met daarin ook plaats voor de rebellen, Seydou Diarra is de consensus premier. Eind 2003 laaien de onlusten weer op. In 2004 komt er een UN vredesmissie. In 2005 worden geplande verkiezingen uitgesteld. President Gbagbo neemt een wet aan die hen in staat stelt aan de macht te blijven. In juni 2008 zouden er nieuwe verkiezingen plaatsvinden, maar die zijn inmiddels uitgesteld tot november 2008 en later weer uitgesteld tot 2009. In februari 2010 wordt de kiezersregistratie afgelast na dagen van gewelddadig protest.

Op 28 november worden uiteindelijk verkiezingen gehouden in Ivoorkust. Alassane Ouattara wordt gekozen tot president maar de zittende president Laurent Gbagbo weigert om af te treden. De organisatie van West-Afrikaanse staten Ecowas beslist begin januari over verdere stappen tegen de politieke impasse in Ivoorkust. In april 2011 wordt Gbagbo gevangen genomen en in november 2011 overgedragen aan het internationale strafhof in Den Haag. In december zijn er parlementsverkiezingen Gbagbo en zijn medestanders winnen de verkiezingen. In november 2012 wordt er ook een arrestatiebevel afgegeven voor de vrouw van Gbagbo. December 2013 ontstaat er ruzie tussen Ghana en Ivoorkust. Ghana verdenkt Ivoorkust ervan dat geheimagenten op het grondgebied van Ghana op zoek zijn naar aanhangers van Gbagbo.

In oktober 2015 werd president Ouattara met een zeer grote meerderheid van stemmen (84%) herkozen tot president van Ivoorkust voor een nieuwe periode van vijf jaar. De kandidaat van de sterk verdeelde oppositie met de meeste stemmen, behaalde slechts 9% van de stemmen. Volgens waarnemers zou deze presidentsverkiezing rustig en transparant verlopen zijn.

In 2016 krijgt ook Ivoorkust te maken met aanslagen door militante Islamitische groeperingen. In 2017 zijn er verschillende gevallen van muiterij van politie en leger vanwege een onenigheid over betaling en bonussen. In december 2017 lanceert de regering een plan om geld vrij te maken om een paar honderd soldaten te betalen om het leger vrijwillig te verlaten. De herverkiezing van Quattra in 2020 was controversiëler: de oppositie boycotte de verkiezingen uit protest tegen wat zij een ongrondwettelijke derde termijn noemde.

advertentie