ITALIE
Economie

To read about ITALY in English - click here

Italian Residence - Vakantiehuizen in Italië

Steden ITALIE

Bologna	Florence	Milaan
Napels	Rome	Triest
Venetie	Verona

Populaire bestemmingen ITALIE

Campanie	Lombardije	Sardinie
Sicilie	Toscane	Umbrie
	Veneto

Economie

Algemeen

Na de Tweede Wereldoorlog veranderde Italië in een moderne industriële natie. Tussen 1950 en 1980 groeide het bruto nationaal product (bnp) per hoofd van de bevolking met 200%. Na 1980 ging het allemaal wat minder en daalde de groei tot gemiddeld 1,3% per jaar. De laatste jaren heeft Italië te maken met een ernstige economische crisis en krimpt de economie met -2,4% in 2012 en -1,8% in 2013. Hierna herstelt de economie zich enigszins, maar blijft op Europees niveau achter. De groei bedroeg in 2017 1,5%. Als gevolg daarvan steeg de werkloosheid tot 11,3% in 2017 en groeide de overheidsschuld.

advertentie

Saldo op de lopende rekening van Italië, in % van het bruto binnenlands product (1950-2014)_{Photo: T,C&S at Italian Wikipedia CC 3.0 Unported no changes made}

Opvallend aan de Italiaanse economie is het grote welvaarts- en ontwikkelingsverschil tussen het geïndustrialiseerde noorden en het nog overwegend agrarische zuiden.

De oorzaken moeten gezocht worden in verschillen ten aanzien van historische ontwikkeling, geografische ligging en fysisch milieu. Sinds 1950, met de instelling van een ontwikkelingsfonds voor het zuiden (Cassa per il Mezzogiorno), tracht de overheid de bestaande welvaartskloof te dichten. Aanvankelijk werd het merendeel van de enorme investeringsgelden gebruikt om de agrarische sector te moderniseren en ter verbetering van de infrastructuur. Toen evenwel bleek dat de modernisering van de agrarische sector de werkgelegenheid niet vergrootte maar eerder verkleinde, ging men meer de nadruk leggen op investeringen ten behoeve van een snelle industrialisatie. Hoewel het inkomensniveau in het zuiden mede hierdoor sterk is gestegen, is de achterstand ten opzichte van het noorden nog lang niet weggenomen.

De onstuimige economische groei na 1945 is dan ook vrijwel geheel te danken aan de industriële expansie die in het noorden plaatsvond. De in het zuiden gecreëerde industriecomplexen zijn weinig arbeidsintensieve, statische eenheden, die vaak alleen met overheidssteun overeind kunnen worden gehouden.

advertentie

Kamer van Koophandel, Industrie, Ambachten en Landbouw in Napels_{Photo: HombreDHojalata CC 3.0 Unported no changes made}

Karakteristiek voor de Italiaanse economie was de grote rol van de overheid. Niet alleen de lokale voorzieningsbedrijven, de spoorwegen en de luchtvaartmaatschappijen zijn staatsondernemingen, ook de aardolie- en aardgasbedrijven, de staalindustrie, de scheeps- en treinbouw, de machine-industrie en de hoogovens waren voor het grootste deel in staatshanden. De grootschalige privatiseringen moeten de slagvaardigheid van het bedrijfsleven vergroten en het overheidstekort terugdringen. In 1997 werd besloten om in 3 jaar tijd de staatshoudstermaatschappij IRI te ontmantelen, wat de verkoop van diverse staatsbedrijven zou vergemakkelijken.

Het merkwaardige aan Italië als moderne industriestaat is het feit dat 90% van de Italiaanse (familie) bedrijven tussen de 11 en 500 werknemers heeft, dus erg veel klein- en middenbedrijf. Aan de andere kant is 40% van de bedrijven met minder dan 50 werknemers voornamelijk afhankelijk van de export.

Landbouw, veehouderij, bosbouw en visserij

Landbouw

Slechts 3,9% van de bevolking was in 2017 werkzaam in de landbouw. Het aandeel van deze sector aan het bnp was in dat zelfde jaar 2,1%. Veel boerenbedrijven zijn erg klein: ca. 75% van de bedrijven heeft een oppervlakte van minder dan 5 hectares. De landbouw in Midden- en Zuid-Italië heeft een nog voornamelijk traditioneel karakter en is ten zuiden van de rivier de Arno het voornaamste bestaansmiddel. In het natte seizoen wordt er maïs verbouwd in het zuiden en verder zijn wijnbouw en olijfteelt zeer karakteristiek voor deze streken.

advertentie

Veld dichtbij Ogliano, Conegliano in Italië_{Photo: Tiia Monto CC 3.0 Unported no changes made}

De neerslagfrequentie is belangrijk voor de soort gewassen dat verbouwd kan worden. Verder bestaat Italië maar voor 20% uit laagvlakten, waardoor de steile hellingen eigenlijk alleen benut kunnen worden voor de bosbouw of als weidegrond. De grootte van de agrarische bedrijven verschilt sterk per regio. Het kleinbedrijf overheerst echter nog steeds, maar gebieden in de Alpen en Apennijnen herbergen ook veel grote bedrijven. De Povlakte is het meest productieve agrarische gebied van Italië. Het laagland van Campanië is het beste landbouwgebied van Zuid-Italië door de vulkanische bodem.

De voornaamste graangewassen zijn uiteraard tarwe als grondstof voor de vele pasta's, gevolgd door maïs en rijst. Tarwe wordt vooral in Midden- en Zuid-Italië verbouwd, maïs in de laagvlakten ten noorden van de Po en rijst in de Povlakte rondom Milaan tussen de rivieren Dora Baltea en Adda.

Andere veel verbouwde gewassen zijn peulvruchten (ook voor de export: Italië is Europa's grootste producent van sojabonen) in geheel Italië, aardappelen vooral in Midden-Italië, tabak in Apulië, hennep rondom Napels en in de Podelta en katoen op Sicilië. De teelt van groenten en fruit is over geheel Italië verspreid en de bloementeelt wordt onder meer in Ligurië aangetroffen.

Boomcultures zijn ook typerend voor het agrarische landschap, met veel druiven, olijven en citrusvruchten.

advertentie

Dorpje in de heuvels van Chianti, Toscane, Italië_{Photo: http://www.justraveling.com CC 4.0 International no changes made}

Wijnbouw komt in geheel Italië voor en bestaat voor twee derde uit rode en voor een derde uit witte wijn. De beroemde chianti-wijn komt uit de regio Toscane. Voor deze wijn gebruikt men vier verschillende druivenrassen, die worden gekweekt in de Chianti-bergen. De olijventeelt vindt vooral plaats in Apulië en Calabrië en de olijven worden met name verwerkt tot olijfolie. Sinaasappels en citroenen worden vooral verbouwd in de zuidelijke gebieden Sicilië, Campania en Calabrië. Appels, peren en pruimen worden weer veel meer in het noorden, b.v. Emilia-Romagna en Zuid-Tirol, geteeld.

De moerbeibomen voor de zijdeteelt staan voor het merendeel in de Povlakte. De streek rond Alba, in Piëmont, en de omgeving van Norcia en Spoleto, in Umbrië, zijn de truffelparadijzen van Italië. Tegenwoordig worden truffels door honden in plaats van varkens opgespoord.

advertentie

Veehouderij

Runderteelt wordt vooral aangetroffen in Lombardije, Veneto, Piemonte en Emilia-Romagna. De melkproductie is vrijwel geheel in Noord-Italië geconcentreerd. Melk wordt echter voornamelijk uit Duitsland geïmporteerd

Schapen- en geitenteelt wordt meer bedreven op de eilanden Sicilië en Sardinië. De varkensfokkerijen bevinden zich vooral in Emilia-Romagna en Lombardije.

advertentie

Toscaans Chianina-ras, waar de Florentijnse steaks vandaan komen._{Photo: Monica from Anghiari (AR), Italy CC 2.0 Generic no changes made}

advertentie

Bosbouw

Ongeveer 23% van het Italiaanse landoppervlak is bedekt met bossen, die gebruikt worden voor hout- en brandstofvoorziening. Zestig procent van de Italiaanse bossen bevindt zich in Noord- en Midden-Italië. Veertig procent is te vinden in Zuid-Italië, Sicilië en Sardinië.

Honderden jaren lang werd er op grote schaal ontbost en op dit moment vinden er herbebossingen plaats die de erosie moeten terugdringen. Echte houtregio's zijn Trentino-Alto Adige en Lombardije.

Visserij

De Italiaanse visserij speelt zich vooral af voor de Adriatische kust en de belangrijkste soorten waar op gevist wordt zijn ansjovis, sardines, tonijn, inktvis en schaaldieren.

Mijnbouw en energievoorziening

Italië is zeer arm aan grondstoffen. Zo ontbreekt steenkool bijna geheel en komt ijzererts in geringe hoeveelheden voor. Lood en zink worden vooral op Sardinië en in de Alpen gevonden. Vroeger was Italië een van de grootste producenten van kwik. Marmer wordt geëxploiteerd bij Carrara.

In Italië wordt ca. 80% van de benodigde energie geïmporteerd uit het buitenland. Aardgas wordt vooral ingevoerd uit Algerije en Rusland en aardolie vanuit het Midden-Oosten.

Een derde van de elektriciteitsproductie is afkomstig van waterkrachtcentrales (vooral in het Alpengebied) en de rest is bijna geheel afkomstig van thermische centrales.

Industrie

In 2017 werkte 28,3% van de beroepsbevolking in de industriële sector, die voor 23,9% bijdroeg in het bnp. Italië is na Duitsland, Frankrijk en Engeland de vierde industriestaat van Europa.

De grootste industrieën zijn als volgt over het land verdeeld:

IJzer- en staalindustrie

Machine-industrie is vooral te vinden in het noorden:

Turijn: auto's (met name Fiat), motoren en vliegtuigen.

Milaan: elektrotechniek, locomotieven, auto's, scooters en motoren.

Genua: scheepswerven.

Andere belangrijke industriesteden in het noorden zijn: Bologna, Vicenza, Ivrea (Olivetti), Brescia, Pavia en Legnano (textielmachines).

advertentie

Logo Fiat_{Photo: SurfAst CC 3.0 Unported no changes made}

Chemische industrie

De chemische industrie van Italië is een van de grootste ter wereld door de aanwezigheid van grondstoffen en havens waar geïmporteerde grondstoffen als aardolie, steenkool en fosfaat worden verwerkt.

Turijn: rubber en plastics (Pirelli-banden).

Milaan: petrochemie (Montedison).

Palermo, Crotone, Porto Empedocle: kunstmest vanwege de daar aanwezige veeteelt.

Textielindustrie

Noordwesten Povlakte: textielindustrie.

Como: zijde-industrie die nog steeds de belangrijkste van West-Europa is.

Varese-Bergamo-Milaan, Val Seriana: katoenindustrie.

Lombardije, Piëmonte, Napels, Calabrië: rayongaren en synthetische vezels.

Voedings- en genotsmiddelenindustrie

De ondernemingen in deze bedrijfstak zijn over het hele land verdeeld.

Zuid-Italië en Sicilië: pastafabrieken.

Napels en Salerno: voedingsmiddelenindustrie in verband met de aanwezigheid van groente- en tomatenteelt (pastasauzen).

Perugia: chocolade.

Milaan: panettone, een soort kerstgebak.

Overige industrieën

Como, Brscia en het zuiden van Piemonte: cementindustrie vanwege de aanwezigheid van kalk en mergel.

Milaan, Como en Pisa: houtverwerking, meubelfabricage.

Vigevano, provincie Varese: schoenenindustrie.

Handel

De belangrijkste invoerproducten zijn aardolie, grondstoffen voor de metaal- en textielindustrie, hout, machinerie, auto's en levensmiddelen (o.a. vlees). De voornaamste importpartners waren in 2017: Duitsland (16,3%), Frankrijk (8,8%), China (7,1%), Nederland (5,6%), Spanje(5,3%) en België (4,5%).

De belangrijkste uitvoerproducten zijn textielgoederen, citrus, wijn, machines, auto's, computers, plastics en aardolieproducten.

De voornaamste exportpartners in 2017 waren: Duitsland (12,5%), Frankrijk (10,3%), Verenigde Staten (9%), Spanje(5,2%), Verenigd Koninkrijk (4,7%) en Zwitserland (4,6%) .

advertentie

Overzicht exportproducten Italië_{Photo: Alexander Simoes, Cesar Hidalgo, et. al. CC 3.0 Unported no changes made}

Verkeer

De Alpen en in mindere mate de Apennijnen vormen gigantische obstakels voor het verkeer. Desondanks beschikt Italië over een uitstekend net van verkeersverbindingen. Het Italiaanse wegennet is van redelijke kwaliteit. De totale lengte is meer dan 300.000 km, waarvan 70000 km autostrada. De bekendste autosnelweg is de"autostrada del sole", die langs de westkant van de laars loopt en zo de hoofdverkeersader vormt voor geheel Italië.

Het spoorwegnet omvat 20.000 km, waarvan ruim 12.000 km geëlektrificeerd.

Door aanslibbing en verzanding enerzijds en de rotsige boogkusten anderzijds is de kust voor de scheepvaart niet zo aantrekkelijk, maar toch heeft Italië een aantal goede natuurlijke havens.

Genua is de belangrijkste haven, gevolgd door Venetië, Napels, Savona, Livorno, La Spezia, Tarente en Triëst. De binnenscheepvaart stelt niet zoveel voor.

Bij Rome (Fiumicino) en Milaan (Linate) liggen de grootste luchthavens. De staatsluchtvaartmaatschappij is Alitalia.

advertentie

Airbus A320-216 van Alitalia, nationale vliegmaatschappij van Italië_{Photo: ERIC SALARD CC 2.0 Generic no changes made}

ITALIE LINKS

Advertenties
• Italie Tui Reizen
• ANWB vakantie boeken Italie
• Mambo jongerenreiezen naar Italie
• Autohuur Italië
• Hotels Trivago
• Parkvakanties Italië
• Authentieke reizen naar Italie
• Fiets en wandelvakanties Italie
• Djoser Rondreizen Italie
• Italie met de Trein
• Camperreizen Italie
• Bouw je eigen Italie Rondreis
• Naar Sicilie met Sunweb
• Djoser fietsreis - Italie
• Italie Hotels
• Auto huren in Italie
• Transport Italië - TTS Quality Logistics B.V
• Reisgidsen en kaarten Italie

Nuttige links

Campersite Italië (N)
Dieren in Italië (N)
Italië Foto's
Italië Start Belgie (N)
Italië Verzamelgids (N)
Lies & Teije's Reiswebsite (N+E)
Reisinformatie Italië
Reisverhaal, een citytrip naar Firenze, Siena, Pisa, Milaan en bezoek aan het Como meer in Italië
Reizendoejezo – Italië (N)
Rondreis Italië (N)
Startpagina Abruzzo (N)
Startpagina Comomeer (N)
Startpagina Gardameer (N)
Startpagina Lago Magiorre (N)
Startpagina Lombardije (N)
Startpagina Piemonte (N)
Startpagina Trentino (N)
Startpagina Veneto (N)
Turijn-Nu online gids over Turijn
Vakantie Italië Jouwpagina (N+E)
Wandelen langs Italiaanse kusten (N)

Bronnen

Cassidy, P. / Italy

Raintree Steck-Vaughn Publishers

Europa

Lekturama

Europese Unie : vijftien landendocumentaties

Europees Platform voor het Nederlandse Onderwijs

Jepson, T. / Italië

Van Reemst

The Statesman's Yearbook: the politics, cultures and economies of the world

Macmillan Press

CIA - World Factbook

BBC - Country Profiles

laatst bijgewerkt november 2024
Samensteller: Arie Verrijp / Geert Willems