ISRAEL
Godsdienst

To read about ISRAEL in English - click here

Israel verre reizen van ANWB

Steden ISRAEL

Eilat

Jeruzalem

Godsdienst

Jodendom

advertentie

Thora schrijver_{Photo: Willem van der Poll in het publieke domein}

Van de bevolking hangt 82% het joodse geloof aan, ca. 14% de islam, 2,7% het christendom en 1,7% van de bevolking zijn Druzen.

De joodse godsdienst is gebaseerd op het geloof in één god en op het verbond dat God met het joodse volk sloot, en waarvan de geschiedenis ongeveer 4000 jaar geleden begon met het tijdperk van Abraham. Alle aspecten van het jodendom vinden hun oorsprong in de Thora, de Mozaïsche wet. Samen met de rabbijnse commentaren vormt de Thora de inspiratiebron van het gedachtegoed en de gebruiken van alle joodse gemeenschappen.

De talmoed is een verzameling geloofsregels die tot op de dag van vandaag de basis van het jodendom vormt. Deze verzameling bestaat uit de ‘misjna’, waarin naast de Thora ook gebods- en verbodsregels staan, en de ‘gemara’, waarin levensregels en interpretaties van de Thora staan.

Het openbare leven in Israël wordt gedomineerd door de joodse godsdienst. De sabbatsrust is zelfs in de wetgeving opgenomen, aangevuld door plaatselijke regelingen. De traditioneel orthodoxe opvatting van de thora met zijn '248 geboden en 365 verboden' vormt een bron van moeilijkheden voor het openbare leven in de moderne tijd.

Het Opperrabbinaat, de hoogste religieuze instelling van de joden in Israël, bestaat uit een Asjkenazische en een Sefardische opperrabbijn. Rabbijnen zijn geen priesters, maar leraren die door hun kennis van de talmoed tot verschillende interpretaties van de geschriften komen. De liberale joden genieten, althans in theorie, dezelfde faciliteiten als andere godsdienstige groepen bij de bouw van synagogen, maar hun rabbijnen worden nog altijd niet als zodanig erkend.

De Hebreeuwse kalender kent een aantal feestdagen waarop belangrijke gebeurtenissen uit de geschiedenis van het joodse volk herdacht worden.

Loofhuttenfeest of Soekkot

Dit feest wordt gehouden ter herinnering aan de terugkeer van het joodse volk in het beloofde Land, toen de Israëlieten nog in tenten en hutten woonden. Het feest markeert tevens het einde van het landbouwseizoen en het begin van de jaarlijkse cyclus van de thora. Het Loofhuttenfeest begint vijf dagen na Yom Kippoer.

Poerim

Het feest van het lot, waarin men de bevrijding van de joden herdenkt van de Perzische bezetting.

Jom Ha-Atsmaoet

Op deze dag viert men de dag waarop de onafhankelijke staat Israël in 1948 werd uitgeroepen.

Rosj Hasjanah en Yom Kippoer

Gedurende acht dagen wordt het joodse nieuwjaar gevierd en deze week wordt afgesloten door Yom Kippoer of de Grote Verzoendag, de heiligste feestdag van de joden, waarop het lot van de mens wordt bepaald door het evenwicht tussen goede en kwade daden.

Chanukah

Het feest van het licht, ter herinwijding van de Tempel in Jeruzalem na de overwinning op de Syriërs door de Makkabeeën.

Pesach

Op dit feest viert men de uittocht uit Egypte en men herdenkt het doden van de eerstgeborenen door de worgengel.

Sjavoeot

Sjavoeot of Wekenfeest valt zeven weken na Pesach. Op dit oogstfeest worden de eerste vruchten in de Tempel aangeboden en men herdenkt dat de Thora aan het joodse volk gegeven is.

Yom Hashoa

Herdenking van de holocaust.

advertentie

Orthodoxe Joden in Jeruzalem, Israel_{Photo: Borja García de Sola Fernández CC 2.0 Generic no changes made}

Enkele joodse gemeenschappen

Praktiserende orthodoxe joden

Deze joden zijn te herkennen aan hun keppeltje of ‘kipa’, een klein petje dat achter op het hoofd gedragen wordt. Zij zijn ervan overtuigd dat de mens verantwoordelijk voor de geschiedenis is, en nemen dan ook volop deel aan het sociale, economische en culturele leven in Israël.

Reform-jodendom

Deze liberale stroming ontstond in de 19e eeuw en had als doel om de strenge religieuze praktijken en regels te vergemakkelijken. Men zet zich ook nu nog steeds in voor de verworvenheden van de westerse maatschappij.

Wereldse zionisten

Deze pioniers van het idee van een joodse staat waren sterk anti-godsdienstig. Dit neemt niet weg dat ze gewoon alle joodse feestdagen vieren en koosjer voedsel eten.

Chassidim

Deze orthodoxe anti-zionisten ontstond in de 18e eeuw in Midden-Europa. Zij weigeren de politieke autoriteit van de staat te erkennen en beschouwen het zionisme niet in het perspectief van een expliciete relatie met God. Ze hechten meer waarde aan het gebed dan aan studie.

advertentie

Christendom

De heilige Schrift en de profeten voorspelden de komst van een Messias. In het christelijk geloof heeft de levende God van Israël de vorm aangenomen van de mens Jezus Christus. Na zijn dood werd het de taak van de mens om het Koninkrijk Gods op te bouwen.

Jezus werd tussen 7 en 5 v.Chr. geboren in Bethlehem en woonde in Nazareth. Tussen het jaar 28 en 30 trok hij met zijn discipelen via Galilea naar Jeruzalem. Op Pasen van het jaar 30 werd hij ter dood veroordeeld en gekruisigd door de Romeinse bezetter.

Na de kruisiging en de opstanding begonnen de apostelen zijn leer te verkondigen. In Antiochië werden de bekeerde joden voor het eerst christenen genoemd. De leer van Christus werd opgetekend in de vier evangeliën. De eerste drie werden tussen het jaar 70 en 80 geschreven, het vierde evangelie rond het jaar 100. Ze werden op schrift gesteld door de apostelen Mattheüs, Marcus, Lucas en Johannes.

advertentie

Betlehem, geboortekerk_{Photo: Abraham CC 3.0 Unported no changes made}

Christelijke feestdagen

Kerstmis

Op kerstavond vieren de katholieken de geboorte van Christus.

Pasen

Alle christenen vieren op deze dag de kruisiging en opstanding van Jezus Christus. Pasen vormt de afsluiting van de Goede Week en de veertig dagen durende vastentijd. De orthodoxe paasviering gaat met veel feesten gepaard en een maand lang steken de gelovigen kaarsen aan.

Maria Tenhemelopneming

Dit feest wordt sinds de 7e eeuw gevierd, en men herdenkt dan de overgang van Maria, de moeder van Jezus, naar het leven bij God.

Hemelvaart

Veertig dagen na de kruisiging en opstanding van Jezus, riep hij zijn volgelingen bij elkaar en nam ze mee naar een berg aan de oostkant van Jeruzalem. Daar vertelde hij hun dat hij klaar was met zijn werk op aarde en dat hij ging vertrekken naar de hemel.

Pinksteren

Vijftig dagen na Pasen viert men dat de Heilige Geest over de geloofsgemeente werd uitgestort en wordt de stichting van de Kerk in Jeruzalem herdacht.

Transfiguratie

Dit feest wordt in de oosterse Kerken gevierd en men viert dan de eenheid van de mensheid en de goddelijke natuur van Christus, en tevens de eenheid van het Oude en Nieuwe Testament.

De christelijke minderheid in Israël is vertegenwoordigd door zeventien kerkgenootschappen. De vele scheuringen in het christendom zijn het gevolg geweest van theologische meningsverschillen en de groeiende kloof tussen oost en west.

Hieronder volgt een beschrijving van enkele belangrijke in Israël aanwezige christelijke kerkgenootschappen:

Armeniërs

Halverwege de 18e eeuw stichtte het Armeense volk een katholieke kerk. Het Armeense patriarchaat van Jeruzalem valt onder de hoogste autoriteit van de Armeense kerk en telt ongeveer 2500 personen.

Kopten

Sinds 1899 is er een Koptisch patriarchaat in Jeruzalem gevestigd. De christelijke Kopten stammen uit Egypte en voelen zich nauw verbonden met de kluizenaars van de woestijn, Antonius en Pachomius, en de kloostervaders Anasthasius en Cyrillus van Alexandrië.

Grieks-orthodoxen

De Grieks-orthodoxe gemeenschap van Jeruzalem staat onder leiding van een patriarch en wordt bijgestaan door een synode van bisschoppen, archimandrieten en priesters. Ze hebben allen nog de Griekse nationaliteit.

Ethiopiërs

De Ethiopiërs werden in de 6e eeuw gekerstend. Aan het hoofd van de Kerk van Jeruzalem staat een aartsbisschop.

Protestanten

Lutheranen, anglicanen, baptisten en verschillende nationale Kerken, zoals de Schotse en Deense Kerk, zijn allemaal in Jeruzalem vertegenwoordigd.

Maronieten

De maronitische gemeenschap, van oorsprong Syrische christenen, werd in 410 gesticht door de heilige Maron, en vormen de meerderheid van de christenen in Libanon. In Israël wonnen ongeveer 6000 Maronieten.

advertentie

Islam

De islam, een monotheïstische godsdienst, is geïnspireerd op de Heilige Schrift (Oude en Nieuwe Testament), en roept op tot onderwerping aan Allah en zijn goddelijk woord, de koran, zoals door de engel Gabriël aan de profeet Mohammed is geopenbaard.

advertentie

Vijf pijlers van de Islam_{Photo: Xxedcxx CC 3.0 Unported no changes made}

De islam is gebaseerd op de koran en de soenna (traditie), het verslag van de daden en woorden van de profeet Mohammed. De vijf pijlers van de islam zijn: de geloofsbelijdenis, het gebed, het schenken van aalmoezen, het vasten tijdens de ramadan en de bedevaart naar Mekka.

Allah spreekt door de mond van Mohammed en maakt deel uit van de lijn van profeten die begint bij Adam, en verder gaat met onder andere Noach, Abraham, Mozes, Salomo, Jozef en Jezus.

De koran is geschreven ten tijde van Othman en bestaat uit 114 hoofdstukken of soera’s, verdeeld in 6243 verzen of aja’s.

Islamieten bidden vijfmaal per dag en richten zich daarbij tot de heilige plaats Mekka. De geloofsbelijdenis bestaat uit het uitspreken van de woorden: ‘Er is geen God dan Allah en Mohammed is zijn profeet.’ Als deze zogenaamde ‘sjahada’ driemaal in het openbaar wordt herhaald, is dit het teken van de bekering tot de islam.

Een andere pijler van de islam is de bedevaart of ‘hadj’. Ten minste eens in zijn leven moet een moslim een bedevaart naar Mekka gemaakt hebben. Gekleed in het wit moet hij rond de Kaaba lopen en zeven keer tussen de heuvels Safa en Marwa lopen, het ‘omra’-ritueel.

De Rotskoepel en de Al Aqsa-moskee in Jeruzalem zijn sinds de 7e eeuw op Mekka en Medina na de heiligste plaatsen van de islam.

advertentie

Al Aqsa Moskee in Jeruzalem_{Photo: Boubakar in het publieke domein}

In Israël komen de twee belangrijkste stromingen in de islam voor: de soennieten en de sjiieten. De soennieten hechten sterk het legale aspect van de islam, dat wil zeggen de wet of ‘sjaria’ en het islamitische recht of ‘fik’. Zij kennen vier juridische scholen, de malikieten, de hanefieten, de chafi’ieten en hanbalieten. De Palestijnse moslims hangen de chafi’itische en hanefitische school aan.

De sjiieten vormen in Israël een minderheid. Zij zijn volgelingen van Ali, die in hun ogen, samen met zijn zonen Hassan en Hoessein, de enige is die het ‘testament’ van de profeet heeft ontvangen. Ali is in de ogen van de sjiieten dan ook de enige legitieme opvolger van Mohammed.

Een kleine, maar wel nadrukkelijk aanwezige groepering zijn de Druzen. De Druzen hebben zich weer afgesplitst van de sjiieten. De sjiieten erkennen twaalf imams als opvolgers van Ali. De Druzen beperken dat aantal tot zeven. Zij vestigden zich rond het jaar 1000 in Palestina, en hangen een mengvorm aan van de islam en Griekse en Indiase filosofieën. Hun teksten en ceremonies zijn geheim. De Druzen hebben sinds 1957 eveneens de status van autonome religieuze gemeenschap.

Vijf belangrijke islamitische feesten:

Moeloed

Op dit feest wordt de geboorte van de profeet Mohammed gevierd.

Ramadan

Op de eerste dag van de negende maand, waarin het Goddelijke Woord aan de profeet werd geopenbaard, begint de ramadan, waarom de gelovigen van zonsopgang tot zonsondergang wordt geacht te vasten.

Aïd el-Fitr

De eerste dag van de maand sjawwal is het einde van de vasten. Op die avond eet men deegwaren met gedroogde abrikozen (amar ed-din).

Miraj

Op de 17 dag van de maand rajab herdenkt men de nachtelijke reis door Mohammed van Mekka naar Jeruzalem, waar hij ten hemel voer.

Aïd el-Ahda

Op de tiende dag van dhoe el-hidja viert men feest op het offer van Abraham te gedenken, en ieder gezin slacht dan een schaap.

advertentie

Diverse geloofsgemeenschappen

advertentie

Bahai's tuin in Haifa, Israel._{Photo: Iraeltoutism CC 2.0 Generic no changes made}

Bahá’í-geloof

De bahá’ís zijn officieel als vierde geloofsgemeenschap erkend. Het bahá’í-geloof is de jongste wereldgodsdienst (1844) met een onafhankelijke openbaring en telt ongeveer 6 miljoen aanhangers, verspreid over de hele wereld. Het leert dat God door een reeks profeten (o.a. Mozes, Boeddha, Jezus, Mohammed) aan de mensen de fundamentele leerstellingen overbrengt die op dat moment nodig zijn. Volgens het bahá’í-geloof is de wereld één land en zijn alle mensen broeders en zusters. Het centrum van het bahá’í-geloof ligt in Haifa, te midden van fraai aangelegde tuinen en terrassen die vanaf de voet van de berg Karmel, de bezoeker helemaal naar boven voeren. Op het terrein bevindt zich een aantal gebouwen, waaronder een graftombe met een gouden koepel. Deze werd in 1909 gebouwd door Abdu’l-Bahá, zoon van de stichter van de het bahá’í-geloof : Bahá’u’lláh.

Samaritanen

De Samaritanen werden al in de bijbel vervolgd als godsdienstige gemeenschap. Ze bestaat nu nog slechts uit ongeveer 100 families die in de buurt van de heilige berg Gerazim bij Nabloes wonen. Zij beschouwen de Thora, de eerste vijf boeken van het Oude testament, en het boek Jozua als heilige geschriften. Hun eerste taal is Arabisch.

Karaïeten

De ca. 15.000 karaïeten is een religieuze groep die in de Thora als Gods Woord gelooft, maar alle latere geschriften afwijst. Zij zijn Arabisch noch islamitisch van oorsprong en hebben zelfs een eigen taal.

advertentie

ISRAEL LINKS

Advertenties
• Authentieke reizen naar Israel
• Israel verre reizen van ANWB
• Djoser Rondreis Israel
• Israel Tui Reizen
• Hotels Trivago
• Naar Israel met Sunweb
• Israël Hotels
• Autoverhuur Sunny Cars Israël
• Rondreizen Israel
• Reisgidsen en kaarten Israel

Nuttige links

Israël Favorietje (N)
Israël Verzamelgids (N+E)
Reisinformatie Israël (N)
Reizendoejezo - Israel (N)
Rondreis Israël (N)

Bronnen

Cahill, M.J. / Israel

Chelsea House Publishers

Gerhard, C. / Israël

Van Reemst

Griver, S. / Israël : inclusief de Palestijnse Autonome Gebieden

Kosmos-Z&K

Groeneveld, M. / Israël: een leesboek

Boekencentrum

Het Heilig Land

Standaard

Rauch, M. / Israël

ANWB

Sanger, A. / Israël

Van Reemst

Semsek, H.-G. / Israël : Westelijke-Jordaanoever, excursies naar Jordanië

Het Spectrum

CIA - World Factbook

BBC - Country Profiles

laatst bijgewerkt november 2024
Samensteller: Arie Verrijp / Geert Willems