Landenweb.nl

HONGARIJE
Economie

To read about HUNGARY in English - click here

ANWB vakantie boeken Hongarije

Steden HONGARIJE

Boedapest

Economie

Algemeen

advertentie

Beursgebouw BoedapestPhoto: Isibacsi at Hungarian Wikipedia CC 3.0 Unported no changes made

Na 1989 is het herstructureringsproces van de Hongaarse economie naar een markteconomie opgepakt en op dit moment vrijwel afgerond. Dat het over de hele linie nog niet zo goed gaat komt door de geringe binnenlandse vraag en de trage bloei van de traditionele afzetlanden. Een grote overheidsschuld en hoge inflatie beperken houden een snelle expansie van de economie ook tegen.

In maart 1995 werd er door de overheid een beleid van economische hervormingen in gang gezet. Dit zogenaamde ‘Bokros-pakket’ was gericht op stabilisatie van de economie en het terugdringen van de tekorten op de overheidsbegroting en de lopende rekening. De burgers hadden het in deze tijd zwaar te verduren onder dit harde, maar noodzakelijke pakket maatregelen. Hierdoor daalde onvermijdelijk de binnenlandse vraag, wat grote gevolgen had voor het midden- en kleinbedrijf.

Na 1997 wierpen de maatregelen hun vruchten af steeg het bnp met jaarlijks bijna vijf procent en daalden de inflatie en de werkloosheid. De Hongaarse economie is de laatste vijf jaar dus aanzienlijk gegroeid en de komende jaren zal er veel geïnvesteerd worden in woningbouw, uitbreiding van het snelwegennet, innovatie en toerisme.

Boedapest is de grote motor achter de Hongaarse economie, maar ook het noordwesten, door de gunstige ligging, kent een sterke economische groei. De economische groei in het oosten van het land blijft achter. Het privatiseren van het Hongaarse bedrijfsleven was het afgelopen decennium een taak voor de Hongaarse privatiseringsmaatschappij ÁPV. De meeste bedrijven werden in het begin van de jaren negentig geprivatiseerd en is ondertussen bijna afgerond. Begon 2001 waren 1770 van de oorspronkelijke 2000 staatsbedrijven geprivatiseerd. De Hongaarse elektriciteitsmarkt is vanaf 2003 geprivatiseerd en is volledig geliberaliseerd na het toetreden tot de Europese Unie.

Het BNP wordt in 2017 voor 3,9% in de landbouw, voor 31,3% in de industrie en voor 64,8% in de dienstverlening gerealiseerd.

Van de economisch actieve bevolking werkte in 2017 4,9% in de landbouw, 30,3% in de industrie en 64,5% in de dienstensector. In 2017 bedroeg de werkloosheid 4,2%.

Door de invloed van de kredietcrisis was er na de recessie vaan 2008 nagenoeg geen economisch groei In respectievelijk 2011,2012 en 2013 waren de percentages 1,5, -1,7 en 0,2. In 2017 is de groei weer aangetrokken tot 4%.

De hoge groei van de investeringen komt vrijwel geheel voor rekening van Hongaarse bedrijven die geheel of gedeeltelijk werden overgenomen door buitenlandse bedrijven. Ook waren er veel buitenlandse bedrijven die investeerden in nieuwe fabrieken. Hongarije stelde ook als eerste land in Oost-Europa ‘gevoelige’ sectoren als financiële dienstverlening en energievoorziening open voor buitenlandse bedrijven.

Landbouw en veeteelt

advertentie

Tokaj wijngaard, hongarijePhoto: Jerzy Kociatkiewicz CC 2.0 Generic no changes made

Rond 1960 werd de kleinschalige landbouw omgevormd tot het Sovjet-model met grote staatsboerderijen en grote coöperaties. Bijna 90% van het land werd staatseigendom en 94% van de landbouwers werkte voor de staat. Dit werkte echter niet goed en de structuur werd behoorlijk veranderd. De meeste productie werd overgelaten aan het inzicht van de lokale besturen. Zo werden de collectieve boerderijen weer gedeeltelijk autonoom en bleef er in de provincies een soort van vrij ondernemerschap bestaan.

De samenwerking tussen de coöperaties en de privé-productie bleek goed te werken. De overstap naar de vrije markteconomie, begin jaren negentig, was voor de kleinschalige landbouwbedrijven niet zo groot. Voor de grootschalige staatsbedrijven brak echter een moeilijke tijd aan. Door de jarenlange subsidiëring van deze bedrijven was mismanagement, kapitaalvernietiging en gebrek aan efficiëntie schering en inslag. De omschakeling leidde hier dan ook tot een groot verlies aan arbeidsplaatsen.

Door het gunstige klimaat en de vruchtbare landbouwgronden is de landbouw nog steeds een belangrijke economische sector. Opmerkelijk is daarbij dat Hongarije zelfvoorzienend is in bijna alle gewassen. De belangrijkste producten zijn granen, maïs, rijst, groenten, wijn en fruit. Daarnaast wordt op grote schaal suikerbieten en zonnebloemen geteeld.

Van de 4,7 miljoen ha landbouwgrond wordt ca. 50% effectief gebruikt. De landbouw heeft de laatste jaren ernstig te lijden gehad onder grote droogte, gevolgd door overstromingen, en duizenden kleine boerenbedrijven zijn toen failliet gegaan.

In de veeteelt heeft Hongarije zich op het fokken en mesten van slachtrunderen toegelegd, voornamelijk voor de export naar landen van de Europese Unie.

Het economische transformatieproces leidde onder meer tot een sterke prijsstijging van het veevoeder. Het Hongaarse vlees werd daardoor duurder wat weer een terugval veroorzaakte in de internationale vleesafzet.

Mijnbouw en energievoorziening

advertentie

Matraz Energiecentrale HongarijePhoto: Civertan CC 3.0 Unported no changes made

Hongarije is arm aan grondstoffen en de mijnbouwsector is dan ook van beperkte betekenis. In 1986 werd de laatste ijzerertsmijn gesloten, waardoor alle ijzererts ingevoerd moet worden. Steenkool wordt gedolven bij Pécs (tevens de vindplaats van uraan) en Komló, bruinkolen bij Ajka (Bakonywoud), Tatabánya (Vértesgebergte), Dorog, Tokod en in de provincie Borsod-Abaúj-Zemplén. De steenkool moet op grote diepte gedolven worden en dat maakt de steenkool duur. De kolenproductie vertoont dan ook al jaren een dalende lijn, tot minder dan 70% van de productie van 1989.

Aardolie wordt gewonnen in de provincie Zala en in de Mátra- en Bükkheuvels, aardgas in Oost-Hongarije en Zala. De belangrijkste delfstof is echter bauxiet, bij Gánt in het Vértesgebergte, Iszkaszentgyörgy en in het Bakonywoud.

Ook de bauxietmijnen verkeren in een ernstige crisis. Bruinkool wordt voornamelijk als brandstof gebruikt in energiecentrales; er bevinden zich stuwdammen in de Raab, Donau, Hernád en Tisza. Bij Paks is een kerncentrale.

Door het gebrek aan natuurlijke grondstoffen wordt ca. 50% van de totale hoeveelheid benodigde energie geïmporteerd. Hongarije voorziet voor ca. 25% in de eigen oliebehoefte. Om minder afhankelijk te zijn van de olie worden bijvoorbeeld olie gestookte elektriciteitscentrales om gebouwd naar kolengestookte centrales.

Kernenergie voorziet ook voor ca. 25% van de totale Hongaarse elektriciteitsopwekking. De productie uit de huidige vier verouderde centrales loopt echter steeds verder terug en nieuwe centrales zullen niet meer gebouwd worden. Ook het probleem van de nucleaire afval is nog steeds niet opgelost.

De totale voorraad aan steenkoolreserves wordt geschat op 700 miljoen ton; 100 miljoen ton daarvan is economisch winbaar. De voorraden bruinkool zijn nog vele malen groter: ca. 700 miljoen ton in bestaande mijnen en 3,7 miljard ton aan reserves die te exploiteren zijn.

De Hongaarse olie- en gasreserves liggen in de Alföld-regio. De oliereserves worden geschat op 58 miljoen ton en de gasreserves op 113 miljard m3. Driekwart van de benodigde olie wordt geïmporteerd, met name uit Rusland.

Industrie algemeen

advertentie

Borsodchemie, HongarijePhoto: Jávori István CC 3.0 Unported no changes made

De Hongaarse industrie richt zich steeds meer op de export. Ook veel buitenlandse investeerders zetten fabrieken op om van daaruit te exporteren. De industriële sector groeit op dit moment veel sneller dan de landbouw of de dienstensector en is in feite de motor achter de economische groei. De consumentenelektronica en de auto-industrie zijn de hardst groeiende sectoren.

Dat de industriële productie zo hard groeit, komt o.a. door de gunstige geografische ligging in Europa en de goed geschoolde arbeidsmarkt.

De meeste industrie is geconcentreerd in en om Boedapest. Enkele andere industriegebieden zijn:

Bouwindustrie, chemie, kunststoffen en transportmiddelenindustrie

advertentie

Audifabriek in Györ, HongarijePhoto: Lemon3 CC 3.0 Germany no changes made

Na industrie, landbouw en handel is de bouw een belangrijke sector in Hongarije. Ongeveer 5% van de beroepsbevolking werkt in de veelal particuliere bedrijven. De grote Hongaarse bouwondernemingen richten zich door een gebrek aan groet binnenlandse opdrachten, op het buitenland.

De weg- en waterbouw kent de laatste jaren geen spectaculaire groei, maar door grote projecten die op stapel staan, zal dit de komende jaren zeer waarschijnlijk gaan veranderen. Er is ook een grote vraag naar nieuwe opslagruimten en distributie hallen door het streven van Hongarije om zich te ontwikkelen tot hét regionale transportcentrum met een distributiefunctie.

De Hongaarse export geschiedt voornamelijk door multinationals en is vooral gericht op de Europese Unie.

De Nederlandse export naar Hongarije betreft voornamelijk kunststoffen. Ongeveer een derde van alle grondstoffen voor de kunststofindustrie in Hongarije wordt geïmporteerd.

Kleine goedkope auto’s worden het meest gekocht maar door de stijging van de inkomens wordt de markt voor grotere en luxe auto’s interessanter. Het grootste deel van de productie van de autofabrieken in Hongarije wordt geëxporteerd.

Ook de auto-onderdelenmarkt stijgt explosief. De meest verkochte onderdelen zijn: carosserie-onderdelen, veiligheidsgordels, koppelingen, bumpers en versnellingsbakken. De belangrijkste toeleverende landen voor onderdelen zijn Duitsland, Japan, Italië, Spanje en Frankrijk.

Ca. 80% van de automobielindustrie is in handen van grote, meest Duitse, buitenlandse multinationals.

Handel

advertentie

Export HongarijePhoto: R. Haussmann, Cesar Hidalgo, et.al CC 3.0 no changes made

De buitenlandse handel ontwikkelt zich in Hongarije voorspoedig door twee belangrijke factoren: Hongarije bezit weinig of geen grondstoffen en er zijn heel veel buitenlandse bedrijven die Hongarije als productielocatie gebruiken voor goederen die voornamelijk op de West-Europese markt worden afgezet.

De uitvoer bereikte in 2017 een recordbedrag van $98,7 miljard en de invoer bedroeg 96,3,5 miljard euro. Het overschot op de handelsbalans is goed voor de Hongaarse economie.

De laatste jaren worden er vooral fabricaten, machines en transportuitrustingen geëxporteerd. Voedingsmiddelen, drank en tabak vielen daarentegen sterk terug en vormen nu nog maar een klein gedeelte van het totaal.

De Hongaarse invoer bestond in 2017 vooral uit machines, transportmaterieel, energie en fabrieksuitrustingen.

De voormalige Oostbloklanden waren in 2017 nog maar verantwoordelijk voor 10% van de Hongaarse uitvoer en 16% van de invoer. De landen van de Europese Unie nemen nu driekwart van de Hongaarse export voor hun rekening en 70% van de import. Duitsland is veruit de belangrijkste handelspartner van Hongarije.

De export vanuit Nederland naar Hongarije groeit explosief. Nederland staat hoog op de lijst van handelspartners van Hongarije.

Bankensector, ICT-sector en e-business

advertentie

Nationale Bank, HongarijePhoto: Cserlajos CC 3.0 Unported no changes made

Het Hongaarse bankwezen werd al in 1987 enigszins hervormd. Toen werd het monopolie van de Nationale Bank van Hongarije opgeheven en drie nieuwe banken opgericht: de Hongaarse Kredietbank, de Handels- en Kredietbank en de Boedapest Bank. Vanaf 1989 mochten zij vrijwel alle financiële dienstverlening aan hun klanten aanbieden. Halverwege de jaren negentig werd er voor 1,8 miljard euro aan slechte leningen weggesaneerd, waardoor de banken in een financieel gezonde positie terechtkwamen. Het voortgaande privatiseringsproces richt zich nu vooral op de kleinere banken.

Door de verminderde staatsbemoeienis steeg de invloed van buitenlandse banken in het Hongaarse bankwezen. Hongaarse banken werden geheel of gedeeltelijk overgenomen, onder andere door de ABN-Amro, en een aantal buitenlandse banken vestigde zich in Hongarije.

De telecommunicatie ontwikkelt zich, net als in de rest van de wereld, bijzonder snel. Dit is mede te danken aan buitenlandse investeerders in de telecommunicatie sector. Sinds januari 2002 is de telecommunicatiemarkt in Hongarije geliberaliseerd.

Verkeer en infrastructuur

advertentie

Megyeribrug, HongarijePhoto: Civertan CC 3.0 Unported no changes made

De gebrekkige infrastructuur heeft nooit veel aandacht gekregen van de Hongaarse overheid, met als gevolg dat spoorwegen, wegen en telefoonverbindingen sterk verwaarloosd zijn. Speerpunt van beleid is nu herstel en uitbreiding van het wegen- en spoorwegennet omdat Hongarije voor zichzelf graag een rol ziet als transport- en distributiecentrum van Midden- en Oosteuropa. Er worden op dit moment nieuwe snelwegen aangelegd en spoortrajecten gemoderniseerd. Men is zelfs van plan om het snelwegennet in vijf jaar tijd met 600 kilometer uit te breiden en aan te sluiten op het Europese snelwegennet.

Hongarije bezit ca. 30.000 km wegen (waarvan ruim 270 km autosnelweg), bijna 8000 km spoorweg (waarvan 2184 km geëlektrificeerd), ruim 1600 km bevaarbare waterwegen en bijna 7000 km pijpleiding (twee aardolieleidingen en een gasleiding zorgen voor een verbinding met Rusland). Goederentransport vindt steeds meer over de weg plaats door een groot aantal kleine transportbedrijfjes.

In het personenverkeer nemen de spoorwegen de belangrijkste plaats in, gevolgd door streekbussen. Door het achterblijven van uitbreiding en modernisering, zijn de spoorwegen op dit moment het minst efficiënte transportmiddel en vindt het vrachtvervoer steeds meer over de weg plaats. Sinds 1970 is er binnenlandse luchtvaart. De Hongaarse luchtvaartmaatschappij Malév heeft als thuishaven het onlangs gerenoveerde vliegveld Ferihegy, een van de modernste in Midden-Europa, maar wel de enige internationale luchthaven van Hongarije.

HONGARIJE LINKS

Advertenties
• Hongarije Tui Reizen
• Hotels Trivago
• ANWB vakantie boeken Hongarije
• Djoser Rondreis Hongarije
• Hongarije Hotels
• Met de Trein naar Hongarije
• Autohuur Hongarije
• Autoverhuur Sunny Cars Hongarije
• Transport Hongarije - TTS Quality Logistics B.V
• Reisgidsen en kaarten Hongarije

Nuttige links

Campersite Hongarije (N)
Dieren in Oost Europa (N)
Hongarije Verzamelgids (N)
Lies & Teije's Reiswebsite (N+E)
Reisinformatie Hongarije (N)
Reizendoejezo – Hongarije (N)

Bronnen

Boedapest en Hongarije

Michelin Reisuitgaven

Fallon, S. / Hungary

Lonely Planet

Hongarije

Lannoo

Hoogendoorn, H. / Hongarije

ANWB

CIA - World Factbook

BBC - Country Profiles

laatst bijgewerkt november 2024
Samensteller: Arie Verrijp / Geert Willems