HAITI
Geschiedenis

To read about HAITI in English - click here

Hotels Haiti

Geschiedenis

Koloniale tijd

Toen Christoffel Columbus Hispaniola, het eiland waar Haïti op ligt, in 1492 ontdekte werd het bewoond door de Arowakken of, meer specifiek, de Taíno-indianen. In daaropvolgende decennia stierf deze bevolkingsgroep uit door dwangarbeid alsook door ziekten die door de Spaanse kolonisten waren overgebracht naar het Westelijk halfrond. Vanaf de tweede helft van de 17e eeuw werd het land herbevolkt met honderdduizenden slaven, die uit Afrika werden gehaald om te werken op de suiker- en koffieplantages.

In 1697 gaf Spanje het bevel over het westelijke deel van Hispaniola over aan Frankrijk, dat het gebied Saint-Domingue noemde. Het werd een van Frankrijks rijkste koloniën. Saint-Domingue produceerde rond 1780 ongeveer 40 procent van alle suiker en 60 procent van alle koffie die in Europa werd gebruikt. De productie van suiker en koffie in de kolonie was groter dan die in de gezamenlijke Britse West-Indische koloniën. Saint-Dominique was in die tijd het welvarendste koloniale bezit van de Europese machthebbers, waardoor het de naam kreeg van De Parel van de Antillen.

advertentie

Gevechten tijdens de Haïtiaanse Revolutie

Na een slavenopstand in 1791 keerde de bevolking zich tijdens de Haïtiaanse Revolutie tegen het Franse bewind in een opstand die werd geleid door Toussaint Louverture. Tijdens de vrijheidsstrijd, die dertien jaar duurde, versloegen de opstandelingen een door Napoleon gezonden leger en verklaarden zich op 1 januari 1804 onafhankelijk van het Franse moederland. Later dat jaar riep Jean-Jacques Dessalines, die Louverture na 1802 had vervangen als leider van de rebellen, zichzelf uit tot keizer Jacob I van Haïti nadat hij ook de naam van het gebied, Saint-Domingue, in Haïti had gewijzigd. Uit haat tegen de Fransen liet hij alle nog in Haïti aanwezige blanken vermoorden en wettelijk vastleggen dat buitenlanders geen grond mochten bezitten. Door het witte deel uit de vlag van Frankrijk te verwijderen, ontstond de vlag van Haïti.

Door de succesvolle slavenopstand werd Haïti de eerste onafhankelijke"zwarte" staat en het tweede onafhankelijke land op het westelijk halfrond, na de Verenigde Staten. De onafhankelijkheid was een doorn in het oog voor de grote imperialistische staten, die hierin een negatief precedent voor hun eigen koloniën zagen. Na de onafhankelijkheid was er korte tijd sprake van het Keizerrijk Haïti en het Koninkrijk Haïti, waarna het land een republiek werd. In 1825 kwamen de Haïtiaanse en de Franse regering tot een overeenkomst waarin werd bepaald dat Haïti aan Frankrijk 150 miljoen francs schadevergoeding moest betalen in ruil voor de officiële erkenning van Haïti. Omdat het de enige manier was om uit hun politieke en economische isolement te geraken zag het nieuwe land zich verplicht die schuld te erkennen. Santo Domingo, het oostelijke, Spaanssprekende deel van Hispaniola, dat in 1822 door Haïti werd veroverd, maakte zich in 1844 los van het land en werd de Dominicaanse Republiek.

De bevolking van het inmiddels onafhankelijke land raakte al snel verdeeld door verschillende scheidslijnen, zoals die tussen de zwarte bevolking en de halfbloeden, tussen stedelingen en mensen van het platteland, en tussen rijke en arme inwoners. Zowel de zwarten als de mulatten eisten de verlaten plantages op. Een kleine groep kreeg de macht in handen en profiteerde volop daarvan. Bij gebrek aan een sterke macht die het bestuur van de kolonisator kon overnemen, was Haïti kwetsbaar voor gewapende bendes, staatsgrepen en inmenging van buitenaf. Met 22 bewindsveranderingen tussen 1843 en 1915, talloze couppogingen en samenzweringen maakte Haïti een zware politieke en economische tijd door. Het door sociale, politieke en economische verdeeldheid gekenmerkte land verarmde en de export daalde. De grote plantages verdwenen en daarmee ook de belangrijkste bron van inkomsten. De schuld aan Frankrijk werd tussentijds verlaagd, maar was pas in 1947 volledig afbetaald.

advertentie

20e en 21e eeuw

Tussen 1915 en 1934 werd Haiti bezet door de Verenigde Staten ter bescherming van de Amerikaanse economische belangen in het land. De Verenigde Staten verplichtten de bevolking om te werken aan een verbetering van de infrastructuur, met name de wegen. Deze corveeplicht maakte de Amerikanen impopulair en toen zij vertrokken werd dit dan ook ervaren als een tweede onafhankelijkheid.

De periode tussen 1934 en 1957 werd gekenmerkt door instabiliteit. De mulattenelite, de negerbevolking en de door de Amerikanen achtergelaten militaire garde probeerden allen invloed te verwerven. Dit leidde tot een snelle opeenvolging van zwakke, corrupte en inefficiënte regimes en presidenten.

Aan deze periode kwam in 1957 een einde met de machtsovername door de Duvaliers. Tussen 1957 en 1986 werd het land geregeerd door achtereenvolgens François Duvalier, ook wel Papa Doc genoemd, en door Jean-Claude Duvalier (Baby Doc). De regimes van vader en zoon Duvalier brachten veel bloedvergieten met zich mee. Schattingen van het aantal vermoorde Haitianen lopen op tot 50.000 in de 28 jaar dat de Duvaliers aan de macht waren. Nog los van de vermoedelijk tienduizenden slachtoffers van martelingen en verkrachtingen. De Duvaliers voerden een schrikbewind totdat in 1986 de dictatuur omver werd geworpen. Tussen 1986 en 1990 volgden de militaire staatsgrepen elkaar op.

In 1991 werd Jean-Bertrand Aristide gekozen in een als democratisch beschouwde stemming. Aristide werd echter afgezet op 30 september 1991, bijna acht maanden na zijn inauguratie als president. In de jaren na deze coup berustte het gezag bij een militaire junta onder leiding van Raoul Cédras. Na interventie van de Verenigde Staten en enkele andere landen (met steun vanuit de Verenigde Naties) kwam Aristide in 1994 weer aan de macht en in 2000 werd hij herkozen als president. Aristides bewind werd eveneens gekarakteriseerd door corruptie, repressie en interne machtsstrijd. Enkele door Aristide genomen maatregelen, zoals het optrekken van het algemeen minimumloon, hetgeen Westerse bedrijven in Haïti trof, vielen niet in goede aarde bij de Verenigde Staten, Frankrijk en Canada. Kort daarop ontstond er een rebellie waarbij rebellen zeer snel terrein wonnen op de Haïtiaanse ordediensten. Aristide had uit vrees voor een staatsgreep jaren voordien het leger ontbonden, waardoor Haïti enkel een politieapparaat had dat bovendien slechts over één helikopter beschikte. Inmiddels had Aristide een internationale oproep gelanceerd om zo snel mogelijk VN-troepen te sturen. Door interventie van Frankrijk en de Verenigde Staten kwamen deze echter pas aan toen het te laat was en de rebellen Haïti haast volledig in handen hadden. Aristide had de keuze tussen geliquideerd worden of het land te worden uitgevlogen door de Verenigde Staten en koos voor dat laatste. Veel partijgenoten hadden deze keuze niet en werden vermoord of doken onder.

In 2006 werd René Préval gekozen tot president. De VN-vredesmacht genaamd MINUSTAH is nog steeds aanwezig in het land. Het uitoefenen van regeringsmacht is binnen het land echter moeilijk. In september 2008 wordt Michele Piere-Louis de nieuwe premier. Hij wordt in november 2009 opgevolgd door Jean-Max Bellerive.

In januari 2010 wordt Haïti getroffen door een enorme aardbeving, er zijn 300.000 doden te betreuren. Er wordt internationale hulp geboden. In januari 2011 is Jean-Claude 'Baby Doc' Duvalier teruggekeerd in Haïti om te helpen bij de wederopbouw. Dat zei de voormalig Haïtiaanse dictator bij zijn eerste publieke optreden sinds zijn terugkeer. Ook is hij bereid om elke vorm van vervolging te accepteren. In maart 2011 wint Michel Martelly de presidentsverkiezingen. In mei 2012 treedt Laurent Lamothe aan als premier. Ex-president Aristide komt in mei 2013 weer terug naar Haïti om te getuigen bij een rechtszaak. In de jaren 2014 tot en met 2016 is het onrustig. Verkiezingen worden steeds maar uitgesteld. Uiteindelijk treedt president Martelly in februari 2016 af. Zijn vervanger is interim president Jocelerme Privert die het presidentschap waarneemt tot de opnieuw beloofde verkiezingen. De verkiezingen worden gehouden in november 2016. In februari 2017 wordt Jovenal Moïse president, maar al in juni 2019 worden er in het hele land protestdemonstraties gehouden tegen de corruptie die ook onder het bewind van Moïse aan de orde van de dag was. Begin juli 2021 werd Moïse doodgeschoten door tot nog toe onbekende schutters. In dezelfde maand werd Ariel Henry als premier en waarnemend president beëdigd.

Half augustus 2021 werd het zuiden van Haïti getroffen door een aardbeving met een kracht van 7,2 op de schaal van Richter, nog krachtiger dan de aardbeving in 2010, die een kracht van 7,0 had. Toch vielen er veel minder doden, gewonden en daklozen te betreuren dan in 2010 (300.000); nu ruim tweeduizend doden, twaalfduizend gewonden en tienduizenden daklozen. Dit kwam omdat de aardbeving een relatief dunbevolkt gedeelte van Haïti trof en ook het tijdstip van de aardbeving was 'gunstig', om 8.30 uur in de morgen, veel mensen waren toen al buiten. Steden als Les Cayes en Jeremie werden zwaar getroffen.

advertentie

HAITI LINKS

Advertenties
• Hotels Trivago
• Haiti Cruise Tui
• Hotels Haiti
• Boeken, ook tweedehands, over HAITI bij Bol.com

Nuttige links

Haïti Startnederland (N+E)
Reisinformatie Haïti (N)
Reizendoejezo - Haïti (N)

Bronnen

Elmar Landeninformatie

Wikipedia

CIA - World Factbook

BBC - Country Profiles

laatst bijgewerkt september 2024
Samensteller: Arie Verrijp / Geert Willems