GUATEMALA
Samenleving

To read about GUATEMALA in English - click here

Bouw je eigen Mexico & Guatemala rondreis

Steden GUATEMALA

Samenleving

Staatsinrichting

Guatemala is een Republiek. De staatsinrichting van Guatemala is gebaseerd op de Grondwet van 1986, waarin vervolgens een aantal wijzigingen is aangebracht in 1994. De Grondwet voorziet in scheiding van de uitvoerende, de wetgevende en de rechterlijke macht. De President is zowel Staatshoofd als regeringsleider. Hij wordt via algemene verkiezingen gekozen voor een termijn van vier jaar. Herverkiezing of verlenging van de ambtstermijn is strafbaar. De wetgevende macht berust bij het parlement dat 113 leden telt. Deze worden eveneens gekozen voor vier jaar. De besluiten van het parlement worden genomen met absolute meerderheid. In bepaalde gevallen is een tweederde meerderheid voorgeschreven. De ombudsman voor de mensenrechten, een instituut dat voortvloeit uit de Vredesakkoorden en waarin de Grondwet voorziet, wordt gekozen door en rapporteert aan het parlement . Het Hooggerechtshof bestaat uit tenminste zeven rechters. Zij worden door het parlement gekozen voor een periode van vijf jaar. Het Constitutionele Hof is bevoegd voor grondwettelijke aangelegenheden. Grondwetswijzigingen worden behandeld in het Parlement en behoeven goedkeuring via een referendum.

advertentie

Politiek

De Guatemalteekse samenleving wordt van oudsher gekenmerkt door grote economische en sociale ongelijkheid en door een invloedrijke positie van de strijdkrachten. De indiaanse bevolking, die meer dan de helft van de totale bevolking uitmaakt, bevindt zich nog steeds in een achterstandsituatie en is onderwerp van discriminatie. De mensenrechtensituatie is onverminderd complex. Op deelterreinen zijn positieve ontwikkelingen te constateren, maar de situatie blijft zorgwekkend. Overheidsmiddelen schieten tekort vanwege een te laag belastingniveau, dat maar langzaam wordt opgeschroefd. Daarnaast is de rechtsstaat zwak te noemen, waarbij bescherming van de overheid tegen geweld veelal ontbreekt. De overheid lijkt te falen bij een effectief opsporings- vervolgings- en sanctiebeleid. Straffeloosheid lijkt een maatstaf te vormen. Voor de actuele politieke situatie zie hoofdstuk geschiedenis.

Economie

De economie van Guatemala is sterk afhankelijk van export van koffie, suiker en bananen. Landbouw maakt 13,3% van het BBP uit en 31% van de economisch actieve bevolking is in deze sector werkzaam. De afgelopen tijd is het beleid gericht op economische stabilisering en herstel voortgezet. De nationale munt, de Quetzal, is versterkt en de internationale reserves zijn vergroot. De inflatie is 4,4% (2017). De ontwikkeling van de Amerikaanse economie, vooral van invloed op de inkomsten uit vrijhandelszones (maquilas), het prijsniveau voor koffie, de prijs voor olie (import) en een mogelijk hogere suikerprijs zullen het economische plaatje in hoge mate bepalen. Bij het huidige uitgavenpeil kan het beoogde begrotingstekort van 1,5% van het BNP ruim overschreden worden. Per 1 augustus 2001 werd toch een verhoging van de BTW doorgevoerd van 10% naar 12%, en zijn wetten tegen belastingontduiking aanvaard. Mede omdat het betalen van belasting in Guatemala een zeer omstreden onderwerp is, stuitte dit op brede maatschappelijke weerstand.

Vertrouwensherstel bij de zakenwereld en consumenten laat nog steeds op zich wachten. Gebrek aan concrete maatregelen ter verhoging van het levenspeil en beteugeling van criminaliteit en corruptie, spelen hierbij mogelijk een rol. Een positieve ontwikkeling is dat ook de nieuwe regering zich bereid heeft verklaard een brede dialoog met de maatschappelijke groeperingen aan te gaan. Een nieuwe wet heeft het mogelijk gemaakt banktegoeden in vreemde valuta te openen, als eerste stap in de richting van dollarisatie. Deze maatregel heeft echter minder geld aangetrokken dan verwacht. Het banksysteem zal eerst verder versterkt moeten worden, mede in het licht van recente schandalen, voordat verdere stappen richting dollarisatie kunnen worden gezet. Het witwassen van drugsgelden is een serieus probleem.