GOA
Geschiedenis

To read about GOA in English - click here

Je eigen Goa reis bij www.indiaonline.nl

Populaire bestemmingen INDIA

Goa

Geschiedenis

Eerste bewoners

Waarschijnlijk werd Goa al genoemd op een Soemerisch kleitablet uit ca. 2200 voor Chr. en werd toen Gubio genoemd. De Noord-Afrikaanse Foeniciërs onderhielden al sinds 1700 voor Chr. handelsbetrekkingen met Goa. Ze brachten ook al een vroege vorm van het hindoeïsme met zich mee.

advertentie

Rotstekeningen Goa 800 BC_{Foto: Nijgoykar CC 3.0 Unported no changes made}

Historici zijn er nog steeds niet zeker van waar de eerste bewoners van het huidige Goa vandaan kwamen. Sommigen zeggen dat het migranten uit Afrika waren, anderen beweren dat ze uit Oost-Azië kwamen. Waarschijnlijker is dat de oorspronkelijke bewoners uit Noord-India kwamen. Ongeveer 1500 voor Chr. vluchtten de Dravidiërs die de Gangesvlakte bewoonden, richting Goa en vestigden zich als semi-nomaden in de Western Ghats. De taal die zij spraken was afgeleid van het Sanskriet, het Konkani.

Goa wordt internationaal handelscentrum

Gedurende het Mauryan-rijk (321-184 voor Chr.) was Goa een deel van de administratieve regio Kuntala. Ook het boeddhisme arriveerde in die tijd aan de westkust maar bleef zich in de marge bewegen. Na de Mauryanen werd Goa bestuurd door de Marathi’s die ongeveer 50 voor Chr. werd opgevolgd door de machtige Anand-Chuttus. Dit rijk hield ongeveer 100 jaar stand en Goa werd daarna onderdeel van het Satvahana- rijk.

Goa ontwikkelde zich al snel als een internationaal handelscentrum dat handelscontacten onderhield met volkeren uit o.a. Afrika, het Midden- Oosten en zelfs de Romeinen. De volgende heersers over Goa waren de Bhojas die vanuit Chandrapur (nu: Chandor) bijna 300 jaar stand hielden. Ook nu weer bloeide de handel op. Tegen het einde van deze periode werd Goa een speelbal van kleine staatjes in de regio o.a. de Kadamba’s die later een belangrijke plaats in de Goaanse geschiedenis zouden gaan innemen. Eind 6e eeuw kwam de hele regio onder de heerschappij van de Chalukyas uit Badami. Ondanks de machtsoverdracht werd het de Kadamba’s geoorloofd Goa te blijven besturen als een soort feodale staat binnen de regio.

advertentie

Overblijfselen van Chandrapur_{Foto: Ashish Gautam (CC BY 2.0) no changes made}

In het midden van de 8e eeuw werden de Chalukyas verslagen door de Shilaharas die ondanks veel binnenlandse onrust tot 973 aan de macht zouden blijven. In dat jaar werden de Shilaharas weer aangevallen door hun oude vijand, de Chalukyas. De Kadambas profiteerden van deze strijd en veroverden onder leiding van Shastadeva de hoofdstad Chandrapur in 979. De Chalukyas gedoogden deze actie van de Kadambas en er volgde de meest glorieuze periode uit de Goaanse geschiedenis. De Kadambas heersten tot begin 14e eeuw over Goa. Chandrapur groeide uit tot een grote en prachtige stad en zou de hoofdstad van Goa blijven tot het jaar 1050. In dat jaar werd de nieuwe havenstad Govepuri (nu: Goa Velha) tot hoofdstad benoemd. Goa werd wederom een belangrijk handelscentrum en onderging culturele invloeden van vele volken uit o.a. Malabar, Bengalen, Sumatra en Arabische landen. Het was ook een periode van religieuze tolerantie waar hindoes en moslims naast en met elkaar leefden.

Vanaf het begin van de 14e eeuw volgden er vanuit het noorden invasies van moslims en in 1312 werd de hoofdstad Govepuri verwoest, vijftien jaar later volgde Chandrapur. In 1352 kwam Goa definitief onder de heerschappij van de Bahmani’s. Zij hielden Goa ca. 25 jaar in bezit en werden toen verjaagd door de soldaten van het Vijayanagar- rijk. Vele hindoes waren ondertussen al gevlucht uit Goa. In de periode die volgde werd de draad weer opgepakt en ook de handel met de Arabieren werd weer hervat. Aan het begin van de 15e eeuw probeerden de Bahmani’s Goa weer te heroveren. Drie pogingen daartoe mislukten maar de vierde poging in 1471 lukte wel en Goa werd weer een onderdeel van het Bahmani- koninkrijk. Ook nu weer werden Govepuri en vele hindoetempels verwoest. Binnen twintig jaar echter was het Bahmani-rijk door onderlinge twisten verdeeld in vier groepen. De Bahmani’s bouwden nog wel een nieuwe hoofdstad in de buurt van de Mandovi rivier, genaamd Gove.

Portugese tijd

advertentie

Vasco de Gama_{Foto: Publiek domein}

In 1498 landde de Portugese ontdekkingsreiziger Vasco da Gama ten zuiden van Goa bij Calicut (nu: Kozhikode) aan de kust van Malabar. De Portugezen, op het toppunt van hun macht als zeevarend rijk, probeerden de specerijenroutes onder controle te krijgen. Een van de voorwaarden om dat te bereiken was een permanente basis aan de Indiase kust. Het lukte ze om een klein fort te bouwen in Cochin (nu: Kochi) in Kerala.

In 1503 zeilde de edelman Afonso de Albuquerque naar Cochin om de basis te versterken. In 1508 reisde hij wederom naar India o.a. omdat het gerucht de ronde deed dat de Arabische bezetters van andere kuststaten klaar stonden om de Portugese vloot aan te vallen. In maart 1510 veroverde Afonso een van de belangrijkste eilanden in de rivier// Later zou hier de huidige hoofdstad Panaji gebouwd worden. Twee maanden later werd Afonso weer verdreven maar in november heroverde hij Gove. Als straf werden alle moslimbezetters gedood. Vier maanden later vertrok Afonso en probeerden de Arabieren de stad weer in bezit te krijgen. Afonso kwam op tijd weer terug en versloeg in 1512 de moslims. Het lukte de Portugezen onder leiding van Afonso om de hen omringende vijandige rijken min of meer te vriend te houden en tevens door ze tegen elkaar uit te spelen. In 1515 stierf Afonso aan boord van een schip in de haven van Goa. Hoewel de Portugezen de eerste bedreigende situatie hadden afgeweerd, was hun positie weinig florissant doordat ze omringd waren door hun vijanden. Het zat de Portugezen niet tegen toen ze wat land aangeboden kregen van de hindoes. Ze kregen dit aanbod vanwege enkele behaalde successen tegen de moslims. De Portugezen bezetten snel enkele gebieden maar konden ze maar enkele jaren behouden. Dreigende moslimaanvallen leidden tot het terugtrekken van de Portugezen. De Portugezen zetten toen hun joker in, Mir Ali. Deze moslim was een bedreiging voor de heersende moslims en er werd snel een compromis gesloten. Mir Ali werd verbannen uit de regio en Portugal kreeg de gebieden Bardez en Salcete definitief in bezit. Samen met Tiswadi waren dit de drie gebieden die de volgende 250 jaar onder Portugees bewind zouden staan en bekend zouden staan onder de naam “Old Conquest” of “Velhas Conquistas”.

De handel bloeide weer op en praktisch alle koopwaar werd via de Goaanse havens verhandeld. Bovendien moesten alle schippers belasting betalen voor de bescherming die de Portugezen op zee boden. In 1565 versloegen de verenigde moslims het leger van Vijayanagar en in 1570 werden ook de Portugezen aangevallen. Na een tien maanden durende belegering trokken de moslims zich terug. De kerstening van de bevolking kwam ondertussen rustig op gang, maar in 1541 veranderde dit radicaal. Na de komst van een aantal fanatieke zeloten werd er een wet aangenomen die bepaalde dat alle hindoetempels vernietigd moesten worden. Ook andere religieuze uitingen werden onderdrukt en deze inquisitie zou bijna 200 jaar duren en een zwarte bladzijde uit de geschiedenis van Goa worden. Toch deden de rooms-katholieke missionarissen ook goed werk door het oprichten van scholen en ziekenhuizen en het invoeren van nieuwe landbouwmethoden.

Portugal onder vuur

Kaart Goa 1665_{Foto: Publiek domein}

Eind 16e eeuw tot en met de gehele 17e eeuw zou een moeilijke periode voor de Portugezen worden. Ze werden van alle kanten bedreigd en aangevallen. Allereerst werden ze in Europa zelf geannexeerd door de Spanjaarden en pas in 1640 werden ze weer onafhankelijk. Nog belangrijker was de opkomst van de Engelsen en de Hollanders als concurrerende zeemachten. Zo werd de Portugese vloot in 1612 verslagen door schepen van de British East India Company. De Portugezen probeerden het verlies te beperken door de Britten toe te staan vrij te handelen in alle Portugese havens in dit deel van Azië. Dit alles werd vastgelegd in de Conventie van Goa in 1635. Ook de Hollanders lieten zich niet onbetuigd. Ze vielen Goa in 1637 aan, veroverden Malacca, belegerden Cochin in 1657 en domineerden al snel de handelsroutes naar het oosten. In de tweede helft van de 17e eeuw werd Goa ernstig bedreigd door de Maratha’s. In 1683 stonden de Maratha’s op het punt Goa in te nemen toen ze in de rug werden aangevallen door een Mughal-Indiaas leger. In 1737 keerden de Maratha’s weer terug en veroverden verschillende Goaanse gebieden.

De dreiging om alles te verliezen noopten de Portugezen ertoe om vredesonderhandelingen te starten. Overeengekomen werd dat de Maratha’s het gebied rondom Bassein in de buurt van Mumbai (Bombay) kregen in ruil voor het terugtrekken uit Goa. In 1762 vroeg de Raja van Sonda aan de Portugezen om zijn bezittingen te beschermen tegen zijn vijand Hyder Ali van Mysore. De Portugezen namen dit erg letterlijk en bezetten de gebieden Ponda, Sanguem, Quepem en Canacona permanent. Tussen 1782 en 1788 werden ook Pernem, Bicholim en Satari aan de kolonie toegevoegd en daarmee controleerden de Portugezen het gehele huidige grondgebied van Goa. De verschillen binnen de kolonie waren zeer groot omdat de inquisitie op z’n eind liep en religieuze ordes werden onderdrukt. Daardoor werden de nieuwe gebieden niet meer gedwongen gekerstend. In deze periode werd Old Goa van een welvarende stad met 200.000 inwoners door een aantal besmettelijke ziektes bijna een spookstad. Ook het bestuur trok weg uit de stad en vestigde zich in Panaji dat in 1843 officieel de hoofdstad van Goa werd.

In 1787 werd er een opstand beraamd door Goaanse kerkelijke leiders. De samenzwering werd echter ontdekt en de leiders werden gedood of gevangengenomen. Eind achttiende eeuw (1797) werd Goa zonder een schot te lossen bezet door de Britten, die op dat moment in gevechten gewikkeld waren met een zuidelijke vorst die zich aan de Fransen verbonden had. Ondanks Portugese protesten bleef een Brits garnizoen tot 1813 in Goa. In 1839 bracht de Britse regering een bod van 500.000 Engelse ponden uit op Goa. De Portugezen gingen daar niet op in, bang voor gezichtsverlies.

Streven naar onafhankelijkheid steekt de kop op

De negentiende eeuw werd gekenmerkt door voortdurend oplevende onafhankelijkheidsbewegingen o.a. van de Ranes-clan die verschillende opstanden initieerden. Vijftig jaar was het onrustig in Goa totdat de Portugezen in 1912, na 14 opstanden, de onafhankelijkheidsbeweging met militair geweld werd onderdrukt. In 1910, toen de Portugese monarchie verdween, leek het zelfbeschikkingsrecht van Goanen slechts een kwestie van tijd. Op het laatste moment ging het echter niet door en dit leidde tot een versterking van de Goan Independence Movement die ook nog geïnspireerd werden door de onafhankelijkheidsstrijd gebeurtenissen in Brits India.

Op 18 juni 1946 werd een prominente activist, Dr. Ram Manohar Lohia, tijdens een demonstratie gearresteerd. Grootscheepse demonstraties waren het gevolg en zo’n 1500 mensen werden gevangengezet. Deze acties hielden de Goaanse bevolking even rustig hoewel radicale aanslagen op o.a. politiebureau’s werden gepleegd door een militante vleugel van de Onafhankelijkheidsbeweging, de Azad Gomank Dal. Op 10 juni 1947 waarschuwde Teofilo Duarte, de Portugese minister van Koloniën, dat de Portugezen zich niet zonder bloedvergieten zouden terugtrekken uit Goa. De regering van het sinds 1950 onafhankelijke India deed ook enkele voorstellen betreffende Goa, maar de Portugezen maakten duidelijk dat nergens over te praten viel. De diplomatieke betrekkingen tussen India en Portugal werden op 11 juni 1953 zelfs verbroken.

Goa 1954_{Foto: Goenchi Mathi (CC BY 2.0) no changes made}

Op 15 augustus 1954 werd er een grote geweldloze demonstratie (satyagraha) georganiseerd door de geweldloze fractie van het National Congress Goa. Velen werden echter gearresteerd en gevangengenomen. Een jaar later werd er weer een grote demonstratie gehouden, dit keer door Indiërs buiten Goa. Deze vreedzame demonstratie werd met veel geweld beantwoord door de Portugezen. Enkele demonstranten werden gedood en er vielen honderden gewonden.Dit brute optreden leidde tot een hernieuwd gewelddadig optreden van de Azad Gomank Dal. Er werden vele politieke en economische aanslagen gepleegd. Gedurende deze periode voerde India de druk op de internationale gemeenschap (o.a. de Verenigde Naties) op. Dit leidde echter nog steeds niet tot enige concessies van de Portugezen. India’s premier Jawaharlal Nehru weigerde vooralsnog om Goa met geweld van de Portugezen af te pakken, voorstander als hij was van geweldloze acties.

Toen maakte de regering van de deelstaat Maharashtra bekend dat het van plan was om Goa met geweld van de Portugezen over te nemen. Ondanks protesten van Nehru vielen in de nacht van 17 op 18 december 1961 Indiase troepen Goa binnen en op 19 december waren de meeste Portugezen al verdwenen. Na de bevrijding van de Portugezen werd generaal majoor Candeth benoemd als gouverneur van Goa.

Goa officieel bij India

Onder de bepalingen van “Constitution 12th Amendment Act” van 1962 werden de voormalige Portugese kolonieën Goa, Daman en Diu geïntegreerd als unieterritorium in de Indiase Unie. Tegen het einde van 1962 werden er verschillende verkiezingen gehouden om het nieuwe politieke systeem op gang te brengen. Eind december 1962 startte de eerste regering van Goa zijn werkzaamheden.

Het enige probleem was nog de positie van Goa ten opzichte van de Indiase Unie. Buurstaat Maharashtra stond er op dat het Goaanse grondgebied aan dat van Maharashtra zou worden toegevoegd en dat de taal van Goa, het Konkani, niet als officiële taal erkend zou worden. Dit probleem werd op 16 januari 1967 opgelost na een opiniepeiling onder de Goaanse bevolking waar uitkwam dat de bevolking een officiële staat van India wilde worden. In mei 1987 splitste Goa zich af van Daman en Diu, en werd daarmee officieel de 25e deelstaat van de Indiase Unie. De taal van Goa, het Konkani, werd in 1993 een van de officiële talen van India. De jaren negentig kenmerkten zich in geheel India door een instabiele politieke situatie en ontwrichting van het dagelijks leven, ook in Goa. Het zogenaamde “floor- crossing” (ministers die constant van politieke partij wisselen) zorgde voor veel onrust.

Zie verder ook de geschiedenis van India op Landenweb.

GOA LINKS

Advertenties
• Hotels Goa
• Hotels Trivago
• Boeken, ook tweedehands, over GOA bij Bol.com

Nuttige links

Goa Vakantie Startpagina (N)
Startpagina Goa (N)

Bronnen

Olden, M. / Goa : Hampi, Bombay en Poona

Elmar

Thomas, B. / Goa

Lonely Planet

CIA - World Factbook

BBC - Country Profiles

laatst bijgewerkt oktober 2024
Samensteller: Arie Verrijp / Geert Willems