GALAPAGOSEILANDEN
Planten en Dieren

To read about GALAPAGOS ISLANDS in English - click here

Bouw je eigen Ecuador en Galapagos rondreis

Populaire bestemmingen ECUADOR

Galapagoseilanden

Planten en Dieren

Planten

De plantenwereld is vergeleken met de dierenwereld vrij eentonig, maar wel heel bijzonder. Ongeveer de helft van de 350 oorspronkelijk voorkomende soorten is endemisch. Het relatief kleine aantal soorten komt door de droogte op de eilanden en de onvruchtbare bodem.

Op de zuidhellingen van de bergen komt een regenwoud voor met o.a. talrijke houtige composieten. Enkele karakteristiek planten zijn de adelaarsvaren, de miconia en de scalesia. De scalesia is de Darwinvink van de planten. Ze variëren van struikjes tot metershoge bomen, maar stammen af van één soort.

advertentie

Galapagoseilanden vegetatie_{Photo: MusikAnimal CC 4.0 International no changes made}

Aan de kust groeien bijzondere cactusachtige gewassen als Euphorbia viminea en Opuntia galapagensis en vormen daar soms gigantische schijfcactuswouden. De metershoge candelabra-cactus is opvallend door zijn grote buisachtige bladeren. Aan de kust vinden we verder onder andere verschillende soorten mangrove: zwarte, witte, rode en knoopmangrove.

Een andere opvallende plant is de"palo santo", waarvan het hout een opvallende geur verspreid, die als wierook naar het vasteland van Ecuador geëxporteerd wordt. De lavacactus groeit op pure lava.

Opmerkelijk is dat er geen palmbomen op de eilanden voorkomen, dit in tegenstelling tot alle andere eilanden in de Grote Oceaan. In het binnenland, waar het wat vochtiger is, wordt het landschap gekarakteriseerd door uitgestrekte savannen. Hier groeit bijvoorbeeld de "lechesos", een 10 meter hoge soort zonnebloem. Bloemen hebben alleen een witte of gele kleur. De jongere eilanden zijn vrijwel onbegroeid.

advertentie

Dieren

De dierenwereld van de Galápagoseilanden is wetenschappelijk bijzonder belangrijk: er komen naast elkaar antarctische vormen (pinguïns) en tropische elementen voor. Er zijn vele endemische soorten d.w.z. die alleen op de Galápagoseilanden voorkomen; dit geldt vooral voor de broedvogels (76 soorten van de 89) en de reptielen.

De bestudering van deze dierenwereld leverde mede de grondslag voor de evolutietheorie van Charles Robert Darwin, die in 1835 de eilanden bezocht tijdens zijn legendarische reis met de Beagle. Hij constateerde ook dat diersoorten onder druk van het milieu veranderen en daardoor ontstaan er op den duur ook nieuwe soorten. Verder zijn de eilanden beroemd door het voorkomen van nauw met elkaar verwante ondersoorten op de verschillende eilanden. Opmerkelijk is dat de dieren op de eilanden van nature tam zijn door het ontbreken van natuurlijke vijanden.

Verwilderde huisdieren, vnl. geiten, varkens, honden, katten en ratten hebben de oorspronkelijke dieren- (en planten)wereld voor een belangrijk deel teruggedrongen en hier en daar bepaalde vormen al weggeconcurreerd. Men doet een redelijke geslaagde poging om dit gevaar voor de oorspronkelijke dierenwereld in te dammen.

Vogels

advertentie

Albatros Galapagoseilanden_{Photo: Putneymark CC 2.0 Generic no changes made}

De aalscholver kan overal ter wereld vliegen, behalve op de Galápagoseilanden. De lopende aalscholver heeft te kleine vleugels om nog te kunnen vliegen. Ze zijn alleen te vinden langs de kusten van de eilanden Fernandina en Isabela.

De grootste zeevogel van de Galápagoseilanden is de albatros met een spanwijdte van bijna 2,5 meter. Van januari tot maart leven ze vrijwel de gehele tijd op zee. De rest van het jaar leven ze vrijwel met zijn allen op het eiland Española.

De grote roze flamingo's leven in grote groepen en kunnen 120 cm groot worden met een vleugelwijdte van meer dan 1,5 meter. De flamingo is in tegenstelling tot de andere dieren niet tam en men denkt dat dit komt doordat ze nog niet zo lang op de eilanden aanwezig zijn.

De grote en kleine fregatvogel zijn opmerkelijk genoeg bijna even groot! Deze viseter kan niet onder water duiken en steelt zijn prooi vaak van andere vogels. De beste plaats om deze vogel te zien is Seymour, een rots voor de kust van Baltra.

De mooie blauwvoetige jan-van-gent en de roodvoetige en gemaskerde jan-van-gent leven in kleine groepen bij elkaar. De gemaskerde is de grootste soort en de roodvoetige de kleinste. Bijzonder is dat de vrouwtjes een ei tussen de vliezen kunnen meenemen naar een andere plek. Op het eiland Genovesa leeft een kolonie roodvoetigen van naar schatting 300.000 vogels. De blauwvoetige broedt met name op het kleine eiland Daphne Major.

De Galápagos-pinguïn is de meest noordelijk voorkomende soort pinguïn. Het is een van de kleinste soorten en vaak niet groter dan 50 cm. Broedplaatsen zijn vaak te vinden op de eilanden Isabela en Fernandina.

De meest voorkomende vogels zijn de beroemde Darwin-vinken. Dertien soorten zijn er die waarschijnlijk allemaal van één soort afstammen. De bestudering van deze vogels leidde o.a. tot de evolutietheorie van Darwin. Hij kwam erachter dat via natuurlijke selectie de vogels zich kunnen evolueren in een richting die de beste kans tot overleving biedt. Ook de vier soorten spotvogels stammen waarschijnlijk af van één voorouder.

In de hooglanden komt de rode vliegenvanger voor. Deze kleine vogel maakt in de lucht potsierlijke bewegingen. Een andere soort is de Galápagos- vliegenvanger.

Andere vogels die veel voorkomen zijn uilen, keerkringvogels, meeuwen (endemisch zijn de zwaluwstaartmeeuw en de lavameeuw), reigers (o.a. grote blauwe reiger, lavareiger en nachtreiger) en pelikanen. Endemische soorten zijn de Galápagos-havik (eigenlijk een buizerd!) en de Galápagos-duif.

advertentie

Reptielen

advertentie

Iguana Galapagoseilanden_{Photo: Jimrules 42 at en wikipedia CC 3.0 Unported no changes made}

De leguanen of iguana's zien er prehistorisch uit. De zeeleguaan is de enige ter wereld die lang onder water kan blijven, sommigen meer dan een uur. Ze voeden zich voornamelijk met zeewier en leven voornamelijk bij Punta Suárez op het eiland Española. Op Isabela, Fernandina, Santa Cruz en Santa Fé komen twee soorten met uitsterven bedreigde landleguanen voor die meer dan 1,5 meter groot kunnen worden. Ze kunnen ongeveer 60 jaar oud worden. Ook de endemische reuzenschildpad wordt met uitsterven bedreigd door de eeuwenlange jacht op het dier.

De eilanden zijn naar deze dieren vernoemd. Er leven nog ongeveer 15.000 dieren, waarvan de meeste in reservaten. Er hebben veertien subsoorten bestaan waarvan er inmiddels al drie zijn uitgestorven. Ze kunnen 250 kilo wegen en tot 1,5 meter hoog worden.

De maximale leeftijd schat men op ca. 150 jaar. De groene Pacific-zeeschildpad is een van de vier soorten zeeschildpadden die op de Galápagoseilanden voorkomen. Ze zijn kleiner dan hun landgenoten, maar kunnen toch nog wel 150 kilo wegen. Andere soorten die soms te zien zijn: de lederschildpad en de onechte karetschildpad. Op de eilanden komen drie soorten van het geslacht Dromicus voor. Het zijn wurgslangen die ca. 1 meter lang kunnen worden. Andere reptielen zijn gekko's en lavahagedissen.

advertentie

Schaaldieren en vissen

advertentie

Sally Lightfoot krab Galapagoseilanden_{Photo: Bargbagger CC 3.0 Unported no changes made}

Bijzonder opvallend zijn de rood/oranje Sally Lightfoot-krabben die mooi afsteken tegen het zwarte lavazand. Verder octopussen, zeepokken, kreeften en zee-egels.

De meest opvallende vissen zij de roggen. De grootste is de manta met een spanwijdte van wel zes meter. Andere soorten zijn de gevlekte adelaarsrog en de gouden rog die soms in imposante scholen rondzwemmen. De stekelrog kan verwondingen veroorzaken als je erop trapt.

Haaien komen in veel soorten voor rond de eilanden. De grote hamerhaai is de meest opvallende verschijning die tot vijf meter lang kan worden. Andere soorten zijn de Galápagoshaai en de witpuntrifhaai.

Verder kent de natuur onder water vele tropische vissen en grote hoeveelheden koraal, waaronder het zeldzame zwarte koraal. Een willekeurige opsomming: meterslange tonijnen, stekelbaarsjes, zeebaarzen, zeepaardjes, papegaaivissen, egelvissen, geelstaartchirurgijnvissen en witbandkoningsvissen.

GALAPAGOSEILANDEN LINKS

Advertenties
• Vliegen naar Galapagos Eilanden
• Galapagoseilanden ANWB
• Djoser Rondreis Galaagoseilanden
• Hotels Trivago
• Bouw je eigen Ecuador en Galapagos rondreis
• Hotels Galapagoseilanden
• Rondreizen Galapagoseilanden
• Reisgidsen en kaarten Galapagoseilanden

Nuttige links

Duiken, reizen, landschap dieren en fotos Galapagoseilanden
Reisinformatie Galapagoseilanden (N)
Startpagina Ecuador (N)

Bronnen

Ecuador

Cambium

Luft, A. / Reishandboek Ecuador en de Galápagoseilanden

Elmar

Rachowiecki, R. / Ecuador & the Galápagos islands

Lonely Planet

Renterghem, O. van / Ecuador : mensen, politiek, economie, cultuur

Koninklijk Instituut voor de Tropen/Novib

Vries, W. de / Ecuador, Galápagos

Gottmer

CIA - World Factbook

BBC - Country Profiles

laatst bijgewerkt november 2024
Samensteller: Arie Verrijp / Geert Willems