DUITSLAND

Basisgegevens
Officiële landstaal	Duits
Hoofdstad	Berlijn
Oppervlakte	357.022 km²
Inwoners	82,229,585 (2021)
Munteenheid	euro (EUR)
Tijdsverschil	+0
Web	.de
Code.	DEU
Tel.	+49

To read about GERMANY in English - click here

ANWB vakantie boeken Duitsland

Steden DUITSLAND

Berlijn	Dortmund	Frankfurt
Hamburg	Heidelberg	Keulen

Populaire bestemmingen DUITSLAND

Beieren

Geografie en Landschap

Geografie

Duitsland (Duits: Deutschland), officieel: Bondsrepubliek Duitsland (Duits: Bundesrepublik Deutschland; afgekort: BRD), is een federale republiek in Midden-Europa.

De totale oppervlakte is sinds de Duitse hereniging op 3 oktober 1990 356.970 km², en Duitsland is daarmee na Rusland, Oekraïne, Frankrijk, Spanje en Zweden qua oppervlakte het zesde land van Europa. Duitsland is 8,7 maal zo groot als Nederland. Duitsland ligt centraal op het Europese continent en grenst aan maar liefst negen landen: Denemarken (68 kilometer) in het noorden, Nederland (577 km), België (167 km), Luxemburg (135 km) en Frankrijk (451 km) in het westen, Zwitserland (334 km) en Oostenrijk (784 km) in het zuiden, en Tsjechië (646 km) en Polen (456 km) in het oosten. Ongeveer een derde van het tegenwoordige Duitse grondgebied wordt gevormd door de voormalige Deutsche Demokratische Republik (DDR).

advertentie

Duitsland Satellietfoto NASA_{Foto: Publiek domein}

Duitsland strekt zich geografisch uit van het waddeneiland Sylt in het noorden tot Oberstdorf in het zuidelijke Beieren, en van Görlitz in het oosten aan de Poolse grens tot het uiterste westen van Nordrhein-Westfalen. De langste afstand van noord naar zuid bedraagt 876 km en van het westen naar het oosten 640 kilometer. De grenzen van Duitsland hebben een gezamenlijke lengte van 3618 kilometer.

Grote eilanden zijn o.a. Rügen (930 km2), Usedom (Duitse gedeelte 373 km2), Fehmarn (185 km2), Sylt (99 km2), Borkum en Norderney.

advertentie

Waddeneiland Borkum_{Photo: Twanrebell CC 4.0 International no changes made}

Landschap

Duitsland bestaat uit drie grote geografische landschappen: vanuit het noorden verandert het landschap geleidelijk van vlak laagland via middelgebergte naar het hooggebergte van de Alpen.

Het Noord-Duitse laagland maakt onderdeel uit van het Oost-Europese laagland, dat zich uitstrekt van de Baltische staten, langs de kusten van Polen en Duitsland tot de noordelijke provincies van Nederland.

Het over het algemeen vruchtbare Noord-Duitse laaglandlandschap (0-200 meter) is gevormd in de ijstijden van het pleistoceen, heeft een zacht golvende bodem en is hier en daar geheel vlak. De noordelijkste bodemverheffing, ten zuiden van de Oostzee, wordt de Baltische landrug genoemd en is rijk aan meren en bossen. De tweede bodemverheffing ligt zuidelijker vanaf de Beneden-Elbe tot het Katzengebergte.

Parallel met deze gebieden loopt ten noorden ervan een zacht golvend, lemig gebied en in het zuiden een brede strook onvruchtbare zandgrond, gedeeltelijke bedekt met heide (zoals o.a. de Lüneburger Heide). In dezelfde noord-zuid richting lopen enkele oerstroomdalen, 20 kilometer brede, vroeger uit veen bestaande stroken, die een gevolg van de ijstijd zijn. Dit waren vroeger de rivierbeddingen die het smeltwater van de ijskap afvoerden. Ze zijn nu slechts zichtbaar als iets lager liggende stroken in het landschap. Meer naar het zuiden dringt de Noordduitse Laagvlakte met diepe bochten het middelgebergte binnen, o.a. de Middenrijnse laagvlakte en de Saksische laagvlakte.

advertentie

Typisch landschap Lüneburger Heide, Noord-Duitsland_{Photo: Willow CC 3.0 Unported no changes made}

Het Duitse middelgebergte (200-1500 meter) vormt een natuurlijke scheiding tussen het noorden en het zuiden van de Bondsrepubliek en is geologisch een zeer gecompliceerd gebied. In het westen begint het bergland met een aantal ketens die door de Rijn vrijwel onder een rechte hoek worden doorsneden: Rijns Leisteengebergte, Eifel, Westerwald (tot 657 m hoog), overgaand in Rothaargebergte, Hunsrück en Taunus (hoogste punt: Grosse Feldberg 881 m), waarbij aansluiten de Vogelsberg (hoogste punt: Taufstein 772 m) en het Rhörgebergte (tot 950 m hoog).

Verder naar het noorden ligt de Harz (hoogste punt: Brocken 1142 m), met ten westen daarvan het Weser Bergland en het Teutoburgerwoud (hoogste punt: Völmerstod 408 m) en ten noordoosten de Fläming. Ten oosten van de Rhön ligt het Thüringer Woud (hoogste punt: Grosser Beerberg 982 m) en ten zuidoosten daarvan vormt het Fichtelgebergte een knooppunt met het Ertsgebergte naar het noordoosten, het Oberpfalzerwoud-Bohemerwoud naar het zuidoosten en de Fränkische Alb naar het zuidwesten. De Fränkische Alb vormt geologisch één geheel met de Schwäbische Alb en beiden worden ten zuiden begrensd door de Donau.

advertentie

Grosser Beerberg, hoogste berg van het Thüringer Wald_{Photo: Elop CC 2.5 Generic no changes made}

In het hele middelgebergtegebied hebben rivieren diepe dalen uitgesneden in de bergketens. De Rijn is hierboven al genoemd en verder zijn nog te noemen de Main, de Moezel en de Neckar. De meeste dorpen en steden zijn in deze rivierdalen gebouwd en de hellingen zijn zeer geschikt voor wijnbouw.

De Alpen is een jonger gebergte dan de middelgebergten in Duitsland. Hierdoor zijn de toppen van de Alpen spitser dan die van b.v. het Zwarte Woud of het Erz-gebergte.

Ten zuiden van de Donau gaat het middelgebergte langzaam over in de Alpen. Het land stijgt daar geleidelijk en gaat over in het morenegebied van de Voor-Alpen, met een gemiddelde hoogte van 500 meter, een bosrijke omgeving met zowel heuvels als veel meren. In het uiterste zuiden ligt het vrij kleine Duitse aandeel in de Alpen dat tevens de grens vormt met Oostenrijk, de zogenaamde Kalkalpen.

Van west naar oost liggen hier de Allgäuer Alpen (hoogste punt: Nebelhorn 2224 meter), de Ammergauer Bergen, de Berchtesgadener Alpen (hoogste punt: Watzmann 2713 meter) en als hoogste het steile Wettersteingebergte met als hoogste punt van Duitsland de Zugspitze (2962 meter).

advertentie

Zugspitze, hoogste berg van Duitsland_{Photo: Octagon CC 3.0 Unported no changes made}

Hoogste bergen van Duitsland:

Zugspitze 2962 meter (Wettersteingebirge)

Hochwanner 2746 meter (Wettersteingebirge)

Höllentalspitze 2745 meter (Wettersteingebirge)

Watzmann 2713 meter (Berchtesgadener Alpen)

Plattspitze 2679 meter (Wettersteingebirge)

Hochfrottspitze 2649 meter (Allgäuer Alpen)

Mädelegabel 2645 meter (Allgäuer Alpen)

Dreitorspitze 2633 meter (Wettersteingebirge)

Alpspitze 2628 meter (Wettersteingebirge)

Hochkalter 2607 meter (Berchtesgadener Alpen)

Rivieren, kanalen en meren

Duitsland kent enkele zelfstandige, van zuid naar noord stromende rivierstelsels waarvan de voornaamste de Elbe (1112 kilometer; 700 kilometer in Duitsland), de Weser en de Rijn (865 kilometer in Duitsland) zijn. Deze rivieren stromen naar de Noordzee, de Donau (2842 km waarvan 686 km in Duitsland) mondt uit in de Zwarte Zee. De Weser (440 km) is de enige van genoemde rivieren die in zijn geheel door Duits grondgebied stroomt.

advertentie

Stroomgebied Rijn_{Photo: Ulamm CC 3.0 no changes made}

Andere belangrijke rivieren zijn de Oder, met de zijrivier de Neisse, de Ems, de Isar, de Neckar, de Ruhr, de Spree (382 km), de Lahn en de Moezel en de Main (524 km), zijrivieren van de Rijn.

Langste rivieren van Duitsland:
	lengte	waarvan bevaarbaar
Rijn	865 km	778 km
Elbe	700 km	700 km
Donau	647 km	387 km
Main	524 km	384 km
Weser	440 km	440 km
Eems	371 km	238 km
Neckar	367 km	201 km
Havel	343 km	243 km
Moesel	242 km	242 km
Elde	208 km	180 km
Oder	162 km	162 km

advertentie

Danube basin_{Photo: Shannon CC 4.0 International no changes made}

Bijna alle rivieren zijn genormaliseerd en door van west naar oost lopende kanalen onderling verbonden. De voor de scheepvaart belangrijke kanalen zijn: het Mittellandkanal (321 km), het Dortmund–Ems-Kanal (269 km), het Nord–Ostsee-Kanal, het Oder–Spree-Kanal, het Ems–Jade-Kanal, het Oder–Havel-Kanal, het Küstenkanal, het Elbe–Lübeck-Kanal, het Wesel–Datteln-Kanal, het Elbe–Havel-Kanal en het Rhein–Herne-Kanal. In 1999 werd het Main-Donau-Kanal geopend (153 km).

Vooral in het Alpenvoorland (oude gletsjerbeddingen) en het Mecklenburgs Merenplateau komen meren voor. De grootste meren zijn de Müritzsee (na de Bodensee het grootste meer van Duitsland met 110 km2) in Mecklenburg-Vorpommern, de Chiemsee (het grootste meer van Beieren: opp. 80 km2), de Schweriner See, de Starnberger See, de Würmsee, de Ammersee en natuurlijk het grootste meer van Duitsland, de Bodensee bij de Oostenrijk/Zwitserse grens. Dit meer is maximaal 15 kilometer breed en 74 kilometer lang en de totale oppervlakte is 571,5 km2. Het ligt op een hoogte van 395 meter en het diepste punt ligt op 252 meter. De meeste meren liggen in het noorden van Duitsland en dan met name in Mecklenburg.

Grootste meren van Duitsland:

Bodensee 571,5 km2

Müritz 110,3 km2

Chiemsee 79,9 km2

Schwerinersee 60,6 km2

Starnbergersee 56,4 km2

Ammersee 46,6 km2

Plauer See 38,0 km2

Kummerower See 32,2 km2

Steinhuder Meer 29,1 km2

Grosser Plöner See 29,0 km2

Schaalsee 23,3 km2

Selentersee 22,4 km2

advertentie

Müritz meer_{Photo: Mbo esch CC 4.0 International no changes made}

Kust

In het noordwesten vormt de Noordzeekust met de Oost-Friese eilanden een voortzetting van het Nederlandse Waddengebied. De eigenlijke Noordzeekust is geleed: de getijstroom dringt ver in de riviermondingen en heeft die trechtervormig uitgeschuurd, waardoor de havens van o.a. Bremen en Hamburg respectievelijk 70 en 100 kilometer landinwaarts liggen. De Noordzeekust is een vlak gebied met kanalen, dijken en eilanden. Het eiland Sylt voor de kust van Schleswig-Holstein is door een brug met het vasteland verbonden.

De Oostzeekust is in het westen geleed met fjorden en zanderige boggen, in het oosten daarentegen vlak: hier komen ook strandmeren voor. Steile kusten komen bijna niet voor maar zijn wel te vinden op de eilanden Rügen (122 meter hoge krijtrotsen), Helgoland (met torenhoge rode rotsen) en Samland.

Oost-Friese eilanden

Borkum 30,7 km²

Norderney 26,3 km²

advertentie

Oost-Friese eilanden_{Photo: Maximilian Dörrbecker (Chumwa) CC2.0 Generic no changes made}

Noord-Friese eilanden
Sylt 99,2 km²

Föhr 82,9 km²

Nordstrand 50,4 km²

Pellworm 37,4 km²

Amrum 20,4 km²

Schleswig-Holstein eilanden
Fehmarn 185,4 km²

Mecklenburgse eilanden
Poel 34,3 km²

Vorpommernse eilanden
Rügen 930,0 km²

Usedom 373,0 km² (Duitse gedeelte; totaal 445 km²)

Bronnen

Ayer, E.H. / Germany

Lucent Books

Egert-Romanowska, J. / Duitsland

Van Reemst

Europese Unie : vijftien landendocumentaties

Europees Platform voor het Nederlandse Onderwijs

Mark, D.F.W. van der / De Bondsrepubliek Duitsland voor en na 1990 : geschiedenis, politiek, economie en ruimtelijke ontwikkeling

Landensurveys

Tatsachen über Deutschland

CIA - World Factbook

BBC - Country Profiles
laatst bijgewerkt november 2024
Samensteller: Arie Verrijp / Geert Willems

DUITSLAND

To read about GERMANY in English - click here

ANWB vakantie boeken Duitsland

Steden DUITSLAND

Populaire bestemmingen DUITSLAND

Geografie en Landschap

Geografie

Landschap

Rivieren, kanalen en meren

Kust

DUITSLAND LINKS

Nuttige links

Bronnen