COSTA DEL SOL
Bevolking

To read about COSTA DEL SOL in English - click here

Hotels Costa del Sol

Populaire bestemmingen SPANJE

Andalusie	Catalonie	Costa blanca
Costa brava	Costa del sol	El hierro
Formentera	Fuerteventura	Gran canaria
Ibiza	La gomera	La palma
Lanzarote	Mallorca	Menorca
	Tenerife

Bevolking

Van de Costa Del Sol zijn geen exacte cijfers bekend maar het gebied maakt deel uit van Andalusië. In Andalusië wonen 8,4 miljoen mensen. Het is daarmee de grootste autonome regio van Spanje gemeten naar inwonersaantal. Andalusië is één van de 17 autonome regio's van Spanje. Andalusië heeft 8,4 miljoen inwoners (2016) en is daardoor de grootste Spaanse autonome regio naar inwoneraantal en goed voor ca. 20% van de Spaanse bevolking. Andalusië heeft net als Spanje een bevolkingsdichtheid van ca. 96 mensen per km2. Met bijna 700.000 inwoners is Sevilla de vierde stad van Spanje en de grootste stad van Andalusië. Málaga is met ca. 600.000 een goede tweede.

De meeste Andalusiërs wonen in de grote steden en aan de toeristische kustregio. De gelijknamige provincies hebben de grootste bevolkingsdichtheid, de provincies Córdoba en Granada horen tot de middenmoot, Jaén, Huelva en Almería zijn het dunst bevolkt.

advertentie

Overzicht bevolkingsdichtheid Andalusië _{Photo: Téy kriptonita CC 3.0 Unported no changes made}

In de jaren vijftig en zestig van de vorige eeuw vertrokken honderdduizenden Andalusiërs het platteland van Andalusië om te gaan erken in de fabrieken in het noorden van Spanje en in West-Europese landen als Nederland, België en Duitsland. In de jaren zeventig ging de ontvolking en de vergrijzing van het platteland van Andalusië door vanwege de snelle opkomst van het massatoerisme, wat veel banen in het kustgebied opleverde. Na de toetreding van Spanje tot de Europese Unie in 1986 zijn weer veel Andalusiërs uit het buitenland teruggekeerd, maar ook zij bleven voornamelijk hangen in de grote steden.

Bevolkingsgroei Andalusië 1787-2014

1787	1.850.157
1842	2.300.020
1860	2.965.508
1887	3.380.846
1900	3.544.769
1910	3.800.299
1920	4.221.686
1930	4.627.148
1940	5.255.120
1950	5.647.244
1960	5.940.047
1970	5.991.076
1981	6.440.985
1991	6.940.522
2001	7.357.558
2011	8.424.102
2014	8.500.000

Flamenco

Flamenco is een muzieksoort met strakke ritmestructuren, gecombineerd met een dans, afkomstig uit het zuiden van Spanje, met name uit Andalusië, maar ook de provincies Extremadura, Murcia en Huelva hebben bijgedragen aan de ontwikkeling van de (verschillende soorten) flamenco. De flamenco, met onder andere (Afrikaans)-Arabische en veel zigeuner-invloeden, is in de tweede helft van de 19e eeuw ontstaan en iedere nieuwe generatie voegt er weer iets nieuws aan toe. Er zijn zo'n 40 verschillende stijlen te onderscheiden, van de populaire 'fandango' tot de zwaarmoedige 'siguiriya'.

advertentie

Flamenco kostuums_{Photo: Frank Liebieg CC 3.0 Germany no changes made}

De basis van de flamenco is de zang, de 'cante flamenco', die vroeger meestal begeleid werd met ritmisch 'geklop', bijvoorbeeld het knippen van vingers, het klappen in de handen, het staccato stampen met de voeten of het gebruik van castagnetten. Tegenwoordig wordt de flamenco meestal begeleid door een Spaanse flamencogitaar (el toque), maar ook wel eens door fluit, viool, piano en cello. De zang wordt ook ondersteund door de typische flamenco-dans (el baile). De laatste decennia werd de flamenco ook beïnvloed door Latijns-Amerikaanse muziek en vooral door Cubaanse muziek. Nog recenter zijn er invloeden te constateren uit de wereldmuziek en zelfs uit de rock, punk en hiphop. Waar de naam flamenco vandaan komt is nog nooit opgelost en vele theorieën doen de ronde.

De flamencomuziek wordt in drie categorieën ingedeeld: cante jondo (droevige lied) of cante grande, cante intermedio en cante chico. Deze drie categorieën worden weer onderverdeeld in verschillende vormen met elk een eigen toonsoort en ritme.

FLAMENCO-VORMEN
CANTE JONDO of GRANDE	CANTE INTERMEDIO	CANTE CHICO
soleares	tientos	alegrías
siguiryas	tarantas	bulerías
tonás	tarantos	tanguillos
martinetes	peteneras	tangos
	granainas	fandangos
		fandangos de Huelva
		malagueñas
		verdiales
		farruca
		garrotin
		rumba

De ontwikkeling van de flamenco is in een aantal periodes te verdelen:

-1800-1860 'La Etapa Primitiva' of primitieve periode

-1860-1920 'La Etapa Clásica o de los Cafés Cantantes' of klassieke periode

-1920-1950 'La Etapa de la Ópera Flamenca' of de periode van de flamenco-opera

-1950-nu 'La Etapa de Renacimiento' of periode van de wedergeboorte

advertentie

Flamenco danseres in traditioneel kostuum, Andalusië _{Photo: Michael Cohen CC 2.0 Generic no changes made}

In Sevilla zijn de meeste en meest gevarieerde mogelijkheden om van de flamenco te genieten.

advertentie

Typisch etablissement in Sevilla met flamenco-voorstelling _{Photo: Feranza CC 3.0 Unported no changes made}

De grootste flamenco-gitarist van de moderne tijd was Paco de Lucía (1947-2014), geboren in de het Andalusische Algeciras (provincie Cádiz); een grootheid van dit moment is Paco de Peña, geboren in het Andalusische Córdoba. Hij zorgde voor de popularisering van de flamenco, niet alleen in het buitenland maar ook nog in Spanje zelf. Hij ontwikkelde samen met de beroemde flamencozanger Camarón de la Isla (1952-1992) het 'flamenco nuevo', een stijlvariant van het flamencogitaarspel. Een andere zéér beroemde zanger was Manuel Ortega Juárez (1909-1973), ook wel Manolo Caracol of 'El Caracol' genoemd. Op dit moment behoren de zussen Fernanda en Bernarda de Utrera tot de beste flamencozangeressen; beroemde flamencodanseressen of 'bailaoras' waren Eva Yerbabuena, Sara Baras, Juana Amaya en de in Sevilla geboren Cristina Hoyos; belangrijke flamencodansers of 'bailaors' zijn of waren Antonio Canales en Joaquin Cortés.

advertentie

Francisco Sánchez Gómez (1947-2014), artiestennaam Paco de Lucía _{Photo: Cornel Putan CC 2.0 Generic no changes made}

Taal

Het Castellano (Castiliaans) is de officiële staatstaal sinds ca. 1250. In het buitenland wordt het Castellano eigenlijk altijd"Spaans" genoemd. Het Castellano is een Romaanse taal met veel afleidingen uit het Latijn, maar ook uit veel andere talen. Het Spaans bevat ca. 100 woorden die o.a. door de Visigoten naar het schiereiland zijn gebracht. Tijdens de overheersing van de Moren zijn er ongeveer 4000 woorden in de Spaanse taal ingebracht. Verder zijn er veel woorden aan het Frans en het Italiaans en meer recent aan het Engels ontleend.

Voorbeelden van afleidingen zijn:

Arabisch. Alcázar. Aldea. Acequia. Alcoba

Frans. monje. vinagre. menú. coqueta

West-Gotisch. guardia. ropa. tapa. espuela

Engels. lider. mitin. tractor. fútbol

Het Castellano verschilt in sommige opzichten sterk van andere Romaanse talen, met name qua uitspraak. De letters van het Spaanse alfabet zijn: a, b, c, ch, d, e, f, g, h, i, j, k, l, ll, m, n, ñ, o, p, q, r, rr, s, t, u, v, w, x, y, z.

De belangrijkste dialecten van het Castellano zijn Andaluz, Leonés, Navarro, Aragonés en Asturiano.

Naast Spanje zelf wordt er Spaans gesproken op de Canarische Eilanden en de enclaves Melilla en Ceuta in Marokko. Verder nog in alle Zuid-Amerikaanse landen behalve, Brazilië Guyana en natuurlijk Suriname; alle Midden-Amerikaanse landen behalve Belize; de Caribische eilanden Cuba, Puerto Rico en de Dominicaanse Republiek; Filippijnen en Equatoriaal Guinee. In de Verenigde Staten zijn er grote Spaans-sprekende gemeenschappen (30 miljoen) in Florida en Californië. In totaal wordt het Spaans door meer dan 300 miljoen mensen gesproken.

Pas in de grondwet van 1978 werden de belangrijke regionale talen officieel erkend. In de periode-Franco was het zelfs verboden om Euskera, Gallego of Catalán te praten.

In de Baskische provincies is het Baskisch, Vascuence of Euskera de tweede officiële taal. Het wordt gesproken aan beide kanten van de westelijke Pyreneeën door ca. 2,5 miljoen mensen. Slechts een kwart daarvan spreekt de taal nog daadwerkelijk. Er zijn zes afwijkende dialecten te onderscheiden en daardoor is er pas sinds 1968 een soort standaard Euskera vastgelegd dat ook gebruikt wordt in officiële publicaties.

In Catalonië is het Catalaans of Catalán de eerste officiële taal. Het Catalán is een taal die tussen het Frans en het Castellano in ligt en door ongeveer zes miljoen mensen wordt gesproken en verstaan. De twee belangrijkste dialecten van het Catalán zijn het Mallorquín en het Valenciano.

Het Gallego of Galego is sterk beïnvloed door het Portugees en wordt door ongeveer 1 miljoen mensen gesproken, waaronder een aantal in Portugal. Sinds Galicië een autonome provincie is worden alle officiële stukken in het Spaans en het Gallego gesteld.

De zigeuners of Rom spreken normaal gesproken Romani, een taal die gerelateerd is aan het Sanskriet. In Spanje is het Romani vermengd met het Spaans en wordt"Lengua Caló" genoemd.

Om de verschillen tussen het Castellano en het Euskera, het Gallego en het Catalán duidelijk te maken, volgt hieronder een zin uit de grondwet die gaat over de taal:

Castellano

El castellano es la lengua española oficial del Estado. Todos los españoles tienen el deber de conocerla y el derecho a usarla.

Euskera

Gaztelania da Espainiako Estatuaren hizkuntza ofiziala. Espainol guztiek jakin behar dute eta erabiltzeko eskubidea dute.

Gallego

O castelán é a lingua española oficial do Estado. Todos os españoles teñen o deber de coñecela e o dereito a usala.

Catalán

El castellà és la llengua espanyola oficial de l'Estat. Tots els espanyols tenen el deure de conèixer-la i el dret d'usar-la.

Enkele woorden:

Nederlands. Hallo. Alstublieft. Dank. Sorry

Castellano. hola. por favor. gracias. perdón

Euske. kaixo. mesedez. eskerrik asko. parkatu

Gallego. ola. por favor. gracias. perdoa

Catalán. hola. sisplau. gràcies. perdoni

Godsdienst

Algemeen

advertentie

Spanje Barcelona Sagrada Familia_{Photo: Bernard Gagnon CC 3.0 Unported no changes made}

Vanaf het jaar 394, toen Spanje nog tot het Romeinse rijk behoorde, is het rooms-katholicisme de staatsgodsdienst geweest. Het was keizer Theodosius die hiervoor zorgde. In 589 werd deze status nog eens bevestigd door de Visigotische koning Recaredo. In 711 werd Spanje veroverd door de Moren en was de islam de belangrijkste godsdienst.

Pas begin zeventiende eeuw heroverde de katholieke kerk haar machtige positie en ontstond een nauwe samenwerking tussen kerk en staat. In 1931, ten tijde van de Tweede Republiek, kwam aan deze ongewenste situatie een einde. De kerk had zich in al die eeuwen niet erg geliefd gemaakt en dit leidde in de Spaanse Burgeroorlog tot de dood van ca. 6000 geestelijken. Het was dan ook niet vreemd dat de kerk hechte banden met het Franco-regime aanging. Franco riep in 1939 het rooms-katholicisme uit tot staatsgodsdienst.

Zo werd het kerkelijke leven door de hele samenleving geweven. Zeer opmerkelijk was dat de kerk alleen maar bisschoppen mocht benoemen op voordracht van Franco. Door deze nauwe samenwerking met de dictator werd de kerk onder de bevolking opnieuw zeer impopulair bij de bevolking. Hoewel het Tweede Vaticaans Concilie de scheiding van staat en kerk eiste, weigerde Franco om hieraan gehoor te geven.

Pas na Franco's dood werd in de grondwet van 1978 weer de scheiding van kerk en staat opgenomen en de vrijheid van godsdienst gegarandeerd. Dit alles op initiatief van de pas aangetreden koning Juan Carlos.

De Spaanse bevolking is voor ca. 95% rooms-katholiek. De rooms-katholieke kerk omvat in totaal 14 aartsbisdommen en 53 bisdommen. Samen vormen de elf kerkprovincies. De aartsbisdommen van Barcelona en Madrid-Alcalá vallen rechtstreeks onder de Heilige Stoel van Rome. De primaat van Spanje is de aartsbisschop van Toledo. Ca. 870.000 mensen belijden een ander geloof dan het rooms-katholicisme, o.a. moslims (ca. 500.000), joden en protestanten (ca. 70.000).

advertentie

Spanje: aartsbisschop Braulio Rodríguez Plaza van Toledo_{Photo: Archdiocese of Valladolid's picture archive CC3.0 Unported no changes made}

De betrokkenheid met de kerk is de afgelopen decennia sterk teruggelopen. Meer dan 4 miljoen mensen zeggen geen enkel geloof meer aan te hangen. Ook het aantal parochiegeestelijken, kloosterlingen en nonnen loopt sterk terug. Ondanks deze teruggang wordt er nog steeds massaal deelgenomen aan de belangrijke religieuze feesten. Dat het op dit moment steeds meer traditie in plaats van religieuze overtuiging is, mag duidelijk zijn.

Op het platteland wordt er veel deelgenomen aan zogenaamde"romerías", pelgr/images naar het heiligdom van een bepaalde heilige of naar veel vereerde beelden van Maria of Jezus. Een van de bekendste is de pinkster-romerías van Huelva, La Virgen del Rocío. Hier trekken jaarlijks nog honderdduizenden pelgrims naar toe.

"Opus Dei"

Opus Dei: Saint Josemaría Escrivá de Balaguer (1902-1975)_{Photo: Jebulon in het publieke domein}

De organisatie"Opus Dei", in Spanje ook wel"La Obra" genoemd, wil een betere en meer welvarende maatschappij, maar dan wel sterk gebaseerd op de traditionele christelijke waarden. Deze organisatie werd in 1928 gesticht door de priester Josemaria Escrivá de Balaguer wiens in 1931 gepubliceerde maximen, de"Camino", dienen als leidraad voor de aanhangers van de organisatie. Hij constateerde dat de welvaart onder de bevolking wel toenam, maar dat tegelijkertijd de ook religiositeit en de ontkerkelijking toenam.

Onder het Franco-regime kreeg de beweging steeds meer invloed op het sociale leven, in 1941 op het onderwijs en in 1957 zelfs op de economie. Op dit moment telt de beweging over de hele wereld ongeveer 80.000 leden, waarvan ongeveer 27.000 in Spanje. Door het heilig verklaren van Escrivá in 1998 is Opus Dei doorgedrongen tot in het hart van de rooms-katholieke kerk.

Een bepaalde groep, de"numerarios", wonen in communes en dragen hun inkomens af aan de organisatie. De organisatie krijgt hierdoor veel geld binnen.

Dit soort organisaties krijgt vanzelfsprekend veel kritiek over zich, waarvan de vraag wat er van waar is. Ook Opus Dei wordt ervan beschuldigd mensen hun eigen verantwoordelijkheid af te nemen en mensen die uittreden of willen uittreden hebben het niet gemakkelijk. Verder wordt er van de leden strikte geheimhouding gevraagd over interne zaken.

COSTA DEL SOL LINKS

Advertenties
• Costa del Sol Tui Reizen
• Naar de Costa del Sol met Sunweb
• Marbella Hotels
• Spanje met de Trein
• Auto huren in Malaga
• Hotels Trivago
• Reisgidsen en kaarten Costa del Sol

Nuttige links

Bronnen

www.landenweb.nl/spanje

Wikipedia

Oosterman, I / Costa Del Sol, Andalusië

CIA - World Factbook

BBC - Country Profiles

laatst bijgewerkt november 2024
Samensteller: Arie Verrijp / Geert Willems