CHILI
 

Basisgegevens
Officiële   landstaal	Spaans
Hoofdstad	Santiago
Oppervlakte	756.102 km²
Inwoners	19,388,672   (2021)
Munteenheid	Chileense peso   (CLP)
Tijdsverschil	-5
Web	.cl
Code.	CHL
Tel.	+56

To read about CHILE in English - click here

Chili verre reizen van ANWB

Steden CHILI

Santiago

Geografie en Landschap

Geografie

Chili (officieel: República de Chile) is een republiek in Zuid-Amerika, ingeklemd tussen het Andesgebergte in het oosten en de Stille Oceaan in het westen. De totale oppervlakte van Chili bedraagt 756.626 km2, en het land is daarmee ca. 19 keer zo groot als Nederland. Chili is na Brazilië, Argentinië en Peru het vierde grootste land van Zuid-Amerika.

advertentie

Chili Satellietfoto_{Foto: Mirek237 in het publieke domein}

Chili strekt zich hemelsbreed meer dan 4200 km lang uit langs de Grote Oceaan en is minimaal 64 km breed en maximaal 350 km. De totale lengte van de kustlijn bedraagt 6435 km. Aan de landzijde grenst Chili in het oosten aan Argentinië (5150 km), in het noordoosten aan Bolivia (861 km) en in het noorden aan Peru (160 km).

advertentie

Skyline Santiago met daarachter bergtoppen van de Andes_{Foto: Victorddt CC 4.0 International no changes made}

Twee grote eilanden in de Grote Oceaan behoren tot het territorium van Chili: de Juan Fernández-eilanden (‘Robinson Crusoe-eiland’ 185 km2) op 670 km uit de kust, en Paaseiland of Rapa Nui (163 km2) op 3000 km van de Chileense kust. Tot Chili behoren verder nog de Desventurados-eilanden (San Félix, San Ambrosio, Gonzales, 3,3 km2), Sala y Gomez (0,12 km2), en de Diego Ramírez-eilanden. Vuurland is een eiland aan de zuidkust en behoort tot Chili en Argentinië. Het zuidelijk deel van Chili bestaat uit een archipel met de doorvaart Estrade de Magellanes en in het uiterste zuiden ligt het eilandje Kaap Hoorn.

Chili claimt ook nog een gebied van ca. 1.250.000 km2 van Antarctica. Sommige gedeeltes worden tevens geclaimd door Argentinië en Groot-Brittannië.

VUURLAND

Vuurland (Spaans: Tierra del Fuego), is een eiland aan de zuidpunt van Zuid-Amerika, verdeeld in een oostelijk deel dat tot Argentinië behoort, en een westelijk tot Chili behorend deel. De totale oppervlakte is 48.390 km2, waarvan 27.998 km2 tot Chili behoort.

Uitlopers van de Andes (Andes Patagónico) vormen het zuidelijk deel van het eiland (Mount Darwin, 2180 m), dat door de lage sneeuwgrens (700 m) voor een groot deel bedekt is met sneeuw en gletsjers. Vooral het zuidwestelijk deel heeft een sterk gelede fjordenkust. Het noorden is bosrijk, overgaand in een toendrahoogvlakte.

Van de oorspronkelijke indiaanse bevolking (Vuurlanders) zijn slechts enkele kleine, meest nomadische groepen overgebleven. De belangrijkste plaatsen in het Chileense deel zijn Porvenir en Manantiales. De voornaamste economische activiteiten zijn schapenhouderij en sinds ca. 1950 aardolie- en aardgaswinning.

Tierra del Fuego werd in 1520 ontdekt door Fernão de Magalhães, die er vuren zag branden en daar het eiland naar noemde.

PAASEILAND

advertentie

Paaseiland Chili_{Foto: Aurbina in het publieke domein}

Paaseiland (Spaans: Isla de Pascua; inheemse naam: Rapa Nui = de Grote of Te-pito-o-te-henua = navel der aarde) is een Chileens eiland in de Grote Oceaan, op ongeveer 3500 km afstand van het vasteland van Chili. Het wordt beschouwd als het oostelijkste van de Polynesische eilanden. De totale oppervlakte van het eiland is ongeveer 162,5 km2 en er wonen ca. 2800 inwoners, die voornamelijk van Polynesische afkomst zijn.

Het vulkanische, tot ca. 600 m hoge eiland is driehoekig van vorm, met op elke hoek een vulkaankegel. Er is veehouderij, wat akkerbouw voor eigen gebruik, en toerisme, o.a. de verkoop van houtsnijwerk. Sinds 1967 is het eiland bereikbaar voor vliegtuigen.

Het eiland is vooral bekend om de gigantisch grote stenen beelden (waarschijnlijk voorouderbeelden, door de inwoners moai genoemd) met een gemiddelde hoogte van 4-5 meter. De beelden zijn over het hele eiland verspreid en kenmerkend zijn de opvallend lange oren. Sommige beelden hebben oorspronkelijk een cilindrische hoofdbedekking van rode tufsteen gehad. Vroeger hebben veel beelden op een stenen platform (ahu genaamd) gestaan, met de rug naar zee gekeerd. De UNESCO heeft meer dan 1000 beelden en ca. 350 ahu-platforms geteld.

De kern van deze platforms, die soms een graf bevatten, is gebouwd op een manier die overeenkomt met de technieken zoals die gebruikt zijn in Cuzco (Peru): de vaak zeer grote steenblokken passen nauwkeurig en zijn zonder voegmateriaal gestapeld.

Het eiland werd op paaszondag (6 april) 1722 ontdekt en bezocht door een Hollandse expeditie onder Jacob Roggeveen, die op zoek was naar het onbekende 'Terra Australis' (Zuidland). Op 15 nov. 1770 werd het door de Spanjaard Felipe Gonzales y Haedo voor de Spaanse Kroon in bezit genomen onder de naam San Carlos. Op 9 september 1888 werd het eiland door Chili in bezit genomen en heeft toen enige tijd dienst gedaan als strafkolonie.

Landschap

advertentie

Chili Altacama Woestijn_{Foto: ESO/S. Guisard CC 4.0 International no changes made}

Chili heeft door het reliëf, de geologische omstandigheden en de verschillende klimaten een gevarieerd landschap. Chili wordt uiteraard gedomineerd door het Andesgebergte of Cordillera de los Andes. Dit gebergte neemt de gehele oostgrens van het land in beslag.

Langs de oceaan ligt het kustgebergte Cordillera de la Costa, met toppen tot 3000 meter hoogte. Dit kustgebergte wordt regelmatig onderbroken door brede rivieren uit de Andes.

Tussen de twee bovengenoemde gebergtes ligt een centrale laagvlakte, de Llano Intermedio of Valle Longitudinal. In het noorden van deze vallei ligt de Atacama-woestijn en de Pampa del Tamarugal, twee droge bergachtige woestijngebieden. Het hart van de Atacama bestaat uit een 2000 km2 groot gebied, totaal zonder begroeiing. Hier liggen ook de grote zoutvlakten of ‘salares’.

In het zuiden ligt de vruchtbare ‘centrale vallei’, waar ook de meeste mensen wonen.

In het uiterste noorden gaat het Andesgebergte direct over in het kustgebergte. In het zuiden hoort een klein deel van de Argentijnse Patagonische steppe bij Chili.

In de provincies Antofagasta en Atacama ligt nog een derde bergrug, de Cordillera Domeyko. De eigenlijke, ruim 600 km lange Centrale Vallei begint bij Santiago, gaat in de provincie Valdivia over in een bosrijk merengebied en bereikt bij Puerto Mont de Grote Oceaan.

In de provincies Chiloé, Aisén en Magallanes loopt de Andes uit in de Grote Oceaan. Hier heeft de ijskap de kust een sterk geleed karakter gegeven.

Ten oosten van het Andesgebergte ligt in het zuiden de Patagonische steppe of pampa. De grond is hier vrij stabiel en aardbevingen komen hier nauwelijks voor. Doordat het land hier verschillende keren daalde, is dit gebied vaak overstroomd door de zee. Zo ontstonden er dikke gesteentelagen met rijke gas- en olievoorraden. Een deel van deze steppe bestaat uit vulkanische basaltlagen, die typisch donkere ‘tafelbergen’ met vlake toppen vormen.

Bijzonder is dat na de ijstijden velden vol rolstenen, de zogenaamde ‘rodados patagónicos’, achterbleven.

ANDESGEBERGTE

advertentie

Chili Maipo_{Foto: Fortunat CC 3.0 Unported no changes made}

De Chileense of ‘zuidelijke Andes’ vormt samen met de Rocky Mountains het langste gebergtesysteem op aarde, ca. 7250 km lang. De structuur van de Andes is vrij eenvoudig, met lange evenwijdige noord-zuidketens en vrijwel zonder dwarsdalen. Diepe dalen zijn wel te vinden tussen hoge bergketens of op uitgestrekte hoogvlaktes.

Doordat Chili zich aan de instabiele westrand van het Zuid-Amerikaanse continentale plateau bevindt, komen er in vooral in het midden en zuiden van het land veel aardbevingen voor. Ook liggen in dit gebied honderden vulkanen, zoals de Tronador, de Fitz Roy en de Maipo.

De Chileense Andes heeft toppen van meer dan 7000 meter en is ter hoogte van Noord-Chili meer dan 600 km breed. De hoogste piek in Chili is de Nevado Ojos del Salado (6893 m) en de hoogste vulkaan is de Llullaillaco (6739 m). In totaal zijn er meer dan 2000 vulkanen, waarvan bijna de helft op de een of andere manier actief is.

Van noord naar zuid is de Andes landschappelijk te verdelen in vier zones:

De noordelijke Andeshoogvlakte of Altiplano

Door de grote vulkanische activiteiten is dit gebied opgevuld met aslagen en vulkanische gesteenten. De gemiddelde hoogte bedraagt hier ca. 4000 meter. De Andes is hier op z’n breedst en bezaaid met deels nog actieve vulkanen.

Centrale Andes

Dit zeer hoge gedeelte van de Andes is opgebouwd uit vulkanische gesteenten, maar kent geen actieve vulkanen meer. Zeer opvallend zijn de grote hoogteverschillen in dit gebied. Vanaf Santiago, op 500 meter hoogte, rijst het gebergte binnen 50 km steil omhoog tot de hoogste berg van Zuid-Amerika, de Aconcagua (6960 m), die trouwens net op Argentijns grondgebied ligt. Andere hoge toppen zijn de Tupungato (6800 m) en de Mercedario (6770 m).

Andes van het ‘merengebied’

De Andes is hier veel lager dan in de Centrale Andes. De Andes bestaat hier uit een door gletsjers gevormd merenlandschap en veel, vaak nog actieve vulkanen (tot 3600 meter hoog). Ook vinden hier af en toe aardbevingen plaats; een van de zwaarste aardbevingen ooit op aarde waargenomen vond in 1960 voor de kust van Zuid-Chili plaats.

De Andes van Patagonië en Vuurland

De Andes (tot 4000 meter hoogte) grenst hier direct aan zee met steile bergwanden en diepe fjorden. De vulkanen in de Patagonische Andes zijn niet meer erg actief. Het landschap is hier ook vooral bepaald door gletsjererosie in de vier ijstijden van het Pleistoceen.

In het oosten slepen de gletsjers grote bekkens uit: hierdoor ontstonden de grote randmeren van de Patagonische Andes, o.a. het Lago General Carrera en het Lago Argentino. De Patagonische Andes wordt nog steeds bedekt door twee grote ijskappen.

advertentie

Rivieren

advertentie

Rio Maule, Chili_{Photo: Anaximander CC 3.0 Unported no changes made}

De aan de westzijde zeer steile Andesketen vormt de grote waterscheiding van zuidelijk Zuid-Amerika. De rivieren in Chili stromen in hoofdzaak van oost naar west. In het noorden is de Río Loa (443 km lang) de enige rivier die een regelmatige watertoevoer heeft en de oceaan bereikt.

Meer naar het zuiden doorbreken de rivieren de Cordillera de la Costa en bereiken wel de oceaan. Irrigatie (Río Maule en Río Bío-Bío) en opwekking van elektriciteit zijn hier mogelijk, maar voor de scheepvaart zijn de rivieren niet van betekenis.

Andere belangrijke rivieren zijn de Río Maipo, de Río Aconcagua en de Río Copiapó.

CHILI LINKS

Advertenties
• Djoser Rondreizen Chili
• Vliegennaar.nl | Vliegtickets Chili
• Hotels Trivago
• Bouw je eigen Chili Rondreis
• Chili verre reizen van ANWB
• Hotels Chili
• Autoverhuur Sunny Cars Chili
• Rondreizen Chili
• Boeken, ook tweedehands, over CHILI bij Bol.com

Nuttige links

Chili Foto's
Dieren in Chili (N)
Reisinformatie Chili (N)
Reisverhaal over Patagonië in Chili en Argentinië (N)
Reisverhaal van Paaseiland met zijn unieke Moai-beelden (N)
Reizendoejezo - Chili (N)
Rondreis Chili (N)
Rondreis door Chili (N)
Startpagina Chili (N)

Bronnen

Asal, S. / Chili

Lannoo.

Caistor, N. / Chili : mensen, politiek, economie, cultuur

Koninklijk Instituut voor de Tropen / Novib.

Castillo-Feliú, G.I. / Culture and customs of Chile

Greenwood Press.

Dwyer, C. / Chile

Chelsea House Publishers.

Filippo, H. / Chili

Elmar.

CIA - World Factbook.

BBC - Country Profiles.

laatst bijgewerkt oktober 2024
Samensteller: Arie Verrijp / Geert Willems