CANADA
Samenleving
Samenleving
To read about CANADA in English - click here
| Rondreizen CanadaPLUS |
Steden CANADA
| Montreal | Ottawa | Vancouver |
Populaire bestemmingen CANADA
| Alberta | British columbia | Manitoba |
| New brunswick | Newfoundland en labrador | Northwest-territories |
| Nova scotia | Nunavut | Ontario |
| Prince edward island | Quebec | Saskatchewan |
| Yukon |
Samenleving
Staatsinrichting
| advertentie |
|
|
Canada ParlementFoto: Arctic.gnome CC 3.0 Unported no changes made
De tien provincies van Canada en drie territoria maken deel uit van een federatie met als staatsvorm de parlementaire democratie. Canada is een zelfstandige constitutionele monarchie binnen het Gemenebest en omvat naar Brits (Westminster) model een Kroon, een Senaat en een Lagerhuis. De Britse koning of koningin wordt vertegenwoordigd door een voor 5-7 jaar benoemde gouverneur-generaal, die wordt bijgestaan door een kabinet, de zogenaamde ‘privy council’. De Gouverneur-Generaal benoemt en ontslaat ministers en leden van het federale Hooggerechtshof en bekrachtigt wetgeving, heeft consultatierecht in het kabinet en spreekt de troonrede uit. De grootste politieke partij levert de premier en de ministers, die uit de leden van het parlement gekozen worden. Voor het bestuur van het land is de premier de belangrijkste persoon.
In 1982 werd een grondwetswijziging doorgevoerd (Constitation Act 1982) die het Canadese parlement de bevoegdheid gaf zelf wijzigingen in de grondwet aan te brengen zonder voorafgaande toestemming van het Britse parlement. Voor wijziging van de Grondwet is een besluit vereist van het federale parlement en van zeven provincies (met tezamen meer dan 50% van de bevolking). In de Senaat geldt regionale vertegenwoordiging en de 105 leden worden net als in Groot-Brittannië door de premier benoemd. Het politieke gewicht van de Senaat is vrij gering omdat de regering over de kandidatuur van de senaatsleden beslist. Bovendien is het Canadese kabinet alleen verantwoording schuldig aan het Lagerhuis, niet aan de Senaat. De Senaat houdt zich vooral bezig met de wijziging van wetsvoorstellen.
De verdeling van de 301 Lagerhuiszetels (House of Commons) geschiedt eveneens provinciegewijs en wordt bij elke volkstelling om de tien jaar aangepast. De leden worden voor vijf jaar bij algemeen kiesrecht gekozen en vertegenwoordigen elk een kiesdistrict (‘ridings’). Vanaf 18 jaar is er actief stemrecht.
De staatsinrichting heeft een federale structuur; elke provincie heeft een eigen constitutie, een door de gouverneur-generaal benoemde luitenant-gouverneur die door het federale kabinet wordt voorgedragen en een uit één Kamer bestaande wetgevende vergadering.
De territories worden door een ‘commissioner’ bestuurd. Deze regeringsambtenaar legt verantwoording af aan het Canadese ministerie van Indian Affairs en Northern Development. Deze ‘commissioner’ wordt bijgestaan door een ‘Territorial Council’, waarvan de leden door de kiesgerechtigde bewonres van de territoria om de vier jaar worden gekozen. Deze bestuursraad heeft dezelfde functie als de wetgevende vergadering in de provincies. De territoria worden elk door een gekozen parlementslid in het ‘Federal House of Commons’ (Lagerhuis) in Ottawa vertegenwoordigd. Het federale gezag beheert nog steeds financiën, transport, economie, justitie, defensie en buitenlandse zaken.
In het Franstalige Québec bestaat een sterke afscheidingsbeweging. Sinds 1981 hebben de Québécois al twee keer een referendum gehad over de vraag of de provincie zich moet afscheiden, en twee keer hebben ze tegengestemd, hoewel met een minieme meerderheid.
In 1995 was er een zeer krappe meerderheid van 50,3%, ofwel 50.000 stemmen.
De federale regering wil de separatisten langs politieke en juridische weg wind uit de zeilen te nemen. Op juridisch vlak werd aan het federale Hooggerechtshof de vraag voorgelegd of afscheiding van Québec grondwettelijk is toegestaan. De uitspraak hierover in 1998 gaf geen eenduidig antwoord: eenzijdige afscheiding van Québec van Canada is niet gewettigd, maar in geval van de wens daartoe van een 'ruime meerderheid' van de bevolking van Québec moeten onderhandelingen worden gestart gericht op amendering van de grondwet, zodat onafhankelijkheid mogelijk is.
Sinds 1995 is de steun voor het separatisme wat afgenomen, enquetes tonen aan dat de meeste Québecois bij Canada willen blijven, maar wel een bestuur willen dat meer macht krijgt. Het ziet er naar uit dat een nieuw referendum voorlopig niet zal plaatsvinden.
Wetkundig zit Canada nogal ingewikkeld in elkaar. Statuten die zijn uitgevaardigd door het federale parlement, zijn in het hele land geldig; wetten van de provinciale wetgever gelden alleen in de desbetreffende provincie. Daarom zijn er van provincie tot provincie grote verschillen in wetten en voorschriften – voor zover ze zaken betreffen die onder de bevoegdheden van de provincie vallen uiteraard. Het strafrecht is een federale zaak en dus in heel Canada hetzelfde. Voor de huidige politieke situatie, zie hoofdstuk geschiedenis.
| advertentie |
|
|
Administratieve indeling
| advertentie |
|
|
Canada IndelingFoto: Publiek domein
Sinds 1999 bestaat het federatieve Canada (opgericht op 1 juli 1867) uit tien provincies en drie ‘territories’. Iedere provincie heeft een hoge mate van autonomie, o.a. tot uiting komend in de bevoegdheid zelf het plaatselijke bestuur te regelen. Verder is het grotendeels zelfstandig op gebieden als gevangeniswezen, onderwijs, gezondheidszorg en belastingen. De Kroon is in elk van de provincies vertegenwoordigd door een Luitenant-Gouverneur.
| Provincie hoofdstad | oppervlakte | inwoners |
| Alberta Edmonton | 948.000 km2 | 3.113.600 |
| British Columbia Victoria | 661.200 km2 | 4.141.300 |
| Manitoba Winnipeg | 650.000 km2 | 1.150.800 |
| New Brunswick Fredericton | 73.500 km2 | 756.700 |
| Newfoundland & Labrador St. John’s | 406.000 km2 | 531.600 |
| Northwest Territories Yellowknife | 3.300.000 km2 | 41.400 |
| Nova Scotia Halifax | 55.000 km2 | 944.800 |
| Nunavut Iqaluit | 1.900.000 km2 | 28.700 |
| Ontario Toronto | 1.070.000 km2 | 12.068.300 |
| Prince Edward Island Charlottetown | 5.657 km2 | 139.900 |
| Québec Québec-City | 1.650.000 km2 | 7.455.200 |
| Saskatchewan Regina | 651.900 km2 | 1.011.800 |
| Yukon Territory Whitehorse | 536.000 km2 | 29.900 |
| advertentie |
|
|
Onderwijs
| advertentie |
|
|
Universiteit CanadaFoto: WinterE229 in het publieke domein
In Canada bestaat geen algemeen openbaar onderwijs. Tot en met de hogere beroepsopleidingen wordt het onderwijs in elke provincie afzonderlijk verzorgd. De provincies delegeren de verantwoordelijkheid voor het basis- en voortgezet onderwijs naar de plaatselijk gekozen of benoemde besturen van openbare scholen.
Kinderen kunnen hun onderwijsloopbaan beginnen op de kleuterschool of ‘kindergarten’. Als de kinderen zes jaar zijn gaan ze naar de basisschool, de ‘elementary school’, waar ze zes of zeven jaar doorbrengen. Daarna gaan ze naar het voortgezet onderwijs, de ‘high schools’, of naar lagere technische, handels- en andere vakscholen. Met een diploma van de high school op zak en na het afleggen van enkele universitaire toelatingsexamens kan men tot het hoger of tertiair onderwijs toegelaten worden.
Het hoger onderwijs begint (vaak ‘colleges’ genaamd) met een ‘undergraduate’-opleiding van minimaal vier jaar, waarbij men een zogenaamd ‘bachelor’s degree’ kan halen, te vergelijken met een HBO-opleiding in Nederland. De ‘graduate’-opleiding leidt na ca. twee jaar tot de ‘master’s degree’ (doctorandus, meester in de rechten of ingenieur/Ir. in Nederland. Een doctorstitel wordt net als in Nederland alleen met een proefschrift verkregen. Men wordt dan ‘Doctor of Philosophy, Ph.D., een titel die nog dateert uit de Middeleeuwen toen de filosofie de ‘koning der wetenschappen’ genoemd werd.
| advertentie |
|
|
CANADA LINKS
Advertenties
• Canada verre reizen van ANWB
• Bouw je eigen Canada Rondreis
• Vliegticket Canada - Vliegennaar.nl
• Hotels Trivago
• Canada Tui Reizen
• Camperreizen Canada
• Vancouver Hotels
• Djoser Rondreis Canada
• Autohuur Canada
• Rondreizen Canada
• ETA Canada aanvragen
• Auto huren in Canada
• Canada rondreizen met kinderen
• Reisgidsen en kaarten Canada
Nuttige links
Campersite Canada (N)Canada Start België (N)
Dieren in Canada (N)
Reisinformatie Canada (N)
Reizendoejezo - Canada (N)
Rondreis Canada (N)
Rondreizen Noord-Amerika
Bronnen
Canada
Uitgeversmaatschappij The Reader’s Digest NV
Canada
Cambium
Heetvelt, A. / Canada
ANWB
Ivory, M. / Canada
Kosmos-Z&K
Jepson, T. / Canada
Van Reemst
Njio, F. / Canada
Kosmos-Z&K
Roy, G. / North Canada
Bradt Wal, C.P.F. van der / Canada van A tot Z : praktische informatie over wonen en werken in Canada
DEN, Stichting Dienstverlening Emigratie Nederland
Weber, Wolfgang R. / West-Canada : Alberta, British Columbia
Lannoo
Zuilen, A.J. van / Gids voor Canada
Gottmer
CIA - World Factbook
BBC - Country Profiles
laatst bijgewerkt november 2024Samensteller: Arie Verrijp / Geert Willems