Landenweb.nl

CANADA
Geschiedenis

To read about CANADA in English - click here

Rondreizen CanadaPLUS

Steden CANADA

Montreal Ottawa Vancouver

Populaire bestemmingen CANADA

AlbertaBritish columbiaManitoba
New brunswickNewfoundland en labradorNorthwest-territories
Nova scotiaNunavutOntario
Prince edward islandQuebecSaskatchewan
Yukon

Geschiedenis

Eerste bewoners: Inuit en indianen

advertentie

Canada InuitFuto; Ansgar Walk CC 3.0 Unported no changes made

Inuit (eskimo’s) en indianen waren de allereerste bewoners van het immens grote Canada. Ongeveer 35.000 jaar geleden was Canada nog met Siberië verbonden en trokken nomadische volken vanuit Azië het Amerikaanse continent binnen en verspreidden zich over geheel Noord-Amerika en Zuid-Amerika. Allereerst kwamen de indianen; pas later verschenen de voorouders van de huidige Inuit. De Inuit vestigden zich in de arctische kuststreken van Noord-Amerika, in Groenland en Noordwest-Siberië. De indianen verspreidden zich over het hele Amerikaanse continent.

Vikingen, Engelsen en Fransen

advertentie

Canada Vikingschip ReplicaFoto: Softeis CC 2.5 Unported no changes

In het jaar 1000 n.Chr. bereikten Noorse vikingen als eerste blanken Noord-Canada. In de provincie Newfoundland zijn resten van vikingnederzettingen gevonden (L’Anse-aux-Meadows). Vijf jaar na de ontdekking van Amerika door Columbus, in 1497, deed de Italiaanse ontdekkingsreiziger Giovanni Caboto een vergeefse poging via Noord-Amerika de weg naar de Oost te vinden. Hij deed dit in opdracht van de Engelse kroon en is dan ook bekend onder de naam John Cabot.

Ook de Fransen maakten aanspraak op delen van Canada. Jacques Cartier zeilde in mei 1534 door Straat Belle Isle tussen Newfoundland en Labrador en ontdekte de St.Lawrence-rivier en eiste de St.Lawrence River Valley voor Frankrijk op. Ook de gebieden rondom het huidige Montréal en Québec bezocht hij, maar er werden geen nederzettingen gebouwd. Deze gebieden werden in die tijd bewoond door stammen van de Algonkins en Irokezen.

Pas veel later, in 1600, werd de eerste tijdelijke handelspost gesticht door de handelaar Pierre Chauvin. In 1604 kwamen de eerste Franse kolonisten onder leiding van Samuel de Champlain aan op Dochet Island in de St. Croix-rivier. Niet veel later trokken ze weer verder en vertrokken naar Port Royal (nu: Annapolis) in de provincie Nova Scotia, wat de eerste permanente nederzetting in heel Canada zou worden. In het huidige Quebec werd in 1608 een handelspost gesticht door Samuel de Champlain en Sieur de Monts.

Om meer kolonisten naar ‘Nieuw-Frankrijk’ te lokken werd in 1627 de ‘Compagnie de la Nouvelle France’ opgericht en kreeg het monopolie op de handel met Nieuw-Frankrijk. De exploitatie van grondstoffen mislukte echter als gevolg van oorlogen tussen Frankrijk en Engeland. Ook de kerstening van indianenstammen door Franse jezuïeten verliep zeer moeizaam.

Ondertussen had Henry Hudson in 1610 de Hudson Baai ontdekt tijdens zijn speurtocht naar de noordwestelijke doorvaart naar China en India (dit lukte pas in 1964 met behulp van een tanker-ijsbreker!). De kolonisatie van Nieuw-Frankrijk vorderde maar langzaam; rond 1775 woonden er nog geen 70.000 mensen in dit grote gebied. Het huidige grote merengebied op de grens van de Verenigde Staten en Canada werd ook verkend door de Fransen en ze stuitten daarbij steeds weer op de Engelsen.

Engeland en Frankrijk voeren oorlog om Canada

advertentie

Canada Klondike Goldrush (1899)Foto: Publiek domein

De achttiende eeuw stond dan ook in het teken van voortdurende conflicten tussen de Fransen en de Engelsen. Bij de Vrede van Parijs in 1763 werden de Fransen gedwongen al hun bezittingen in Noord-Amerika af te staan aan Engeland en het gebied kreeg de naam Brits Noord-Amerika. Tot 1791 heersten de Britten over de vroegere provincie Canada, die de Britse kolonie Québec werd. Ondanks pogingen de provincie te verbritsen is het tot nu toe nog steeds een provincie met een typisch Frans karakter gebleven.

De onafhankelijkheidsstrijd tussen Groot-Brittannië en de dertien Bitse kolonies in Noord-Amerika werd gewonnen door de laatsten en op 4 juli 1776 werden de Verenigde Staten van Amerika uitgeroepen door middel van de ‘Declaration of Independence’. Uiteraard brak er een oorlog uit tussen Groot-Brittannië en de Verenigde Staten. Niet alle Amerikanen waren het echter eens met de opstandelingen en zij trokken richting Canada en vestigden zich in de kolonies Nova Scotia, Prince Edward Island, New Brunswick en Newfoundland.

Een deel van de loyalisten wilde ook de verdeling van Québec in een Engelstalig en een Franstalig gedeelte, omdat ze zich daar niet thuis voelden. In 1791 werd door Groot-Brittannië de ‘constitutional act’ uitgeroepen en werd Québec verdeeld in Opper-Canada of Brits-Canada (later Ontario), en Neder-Canada of Frans Canada dat later de provincie Québec zou worden. Elke provincie koos zijn eigen volksvertegenwoordiging. In 1812 brak er opnieuw een oorlog uit tussen de Verenigde Staten en Groot-Brittanië, de ‘Oorlog van 1812’.

In 1814 werd de vrede weer gesloten en de veroverde gebieden weer teruggegeven. In 1837 braken er als gevolg van slecht bestuur verschillende opstanden uit in Opper- en Neder-Canada. Groot-Brittannië besloot in 1841 de beide provincies weer onder één bestuur te brengen via de ‘Act of the Union’, en in 1849 kreeg het gebied een grote mate van zelfbestuur. De Britten waren van plan om van Canada zo snel mogelijk een federatie van alle Canadese provincies te maken. Voor de ontwikkeling en defensie van het gebied was een centraal bestuur noodzakelijk. Ook de verhouding tussen het Britse West-Canada en het Franse Oost-Canada liet veel te wensen over. Bovendien woedde er van 1861 tot 1865 de Amerikaanse Burgeroorlog waardoor er een inval dreigde in de Britse koloniën op Canadees grondgebied. Op 1 juli 1867 werd Canada-West (Ontario), Canada-Oost (Québec), New Brunswick en Nova Scotia samengevoegd tot een confederatie krachtens de British North American Act.

Het gebied heette vanaf die tijd ‘Dominion Canada’ en had een eigen parlement en als vertegenwoordiger van de Britse vorst(in) een gouverneur-generaal. De provincies kregen overwegend zelfbestuur wat betreft lokale aangelegenheden, maar de federale overheid zetelde in Ottawa. Langzamerhand begon de huidige federatie steeds meer vorm te krijgen en sloten zich steeds meer provincies aan bij de ‘Dominion’: 1870 Manitoba, 1871 British Columbia, 1873 Prince Edward Island, 1874 Northwest Territories, 1898 Alberta en Yukon Territory, 1905 Saskatchewan en in 1949 Newfoundland.

In 1885 werd de Canadian Pacific Railway voltooid, waarmee een directe verbinding tussen de West- en Oostkust tot stand werd gebracht. Vanaf eind 19e eeuw nam de emigratie vanuit Europa snel toe. Tussen 1896 en 1911 emigreerden ca. 3 miljoen Europeanen naar Canada, dat in die tijd geregeerd werd door de Liberal Party onder leiding van de Frans-Canadees Wilfrid Laurier. In 1896 werd in Yukon Territory goud gevonden en ook nu trokken velen naar Canada, met name Amerikanen. Door deze Klondike Goldrush vestigden zich vele gezinnen in de onherbergzame gebieden die daardoor wat meer bevolkt werden.

Eerste en Tweede Wereldoorlog

advertentie

Canada Robert Laird BordenFoto: Publiek domein

Laurier werd in 1911 opgevolgd door Robert Laird Borden onder wiens bewind Canada actief meedeed in de Eerste Wereldoorlog. Canada stuurde meer dan 600.000 soldaten naar Europa om de Britten te helpen en had ca. 60.000 doden te betreuren. In 1919 trad Canada toe tot de Volkenbond en kreeg daarmee erkenning als een volwaardige natie. De wereldwijde economische crisis in de jaren dertig trof ook Canada hard. Er ontstond grote werkloosheid en de landbouwgebieden werden nog eens extra hard getroffen door langdurige droogte.

Op 9 september 1939 verklaarde Canada de oorlog aan Duitsland en na de aanval van de Japanners op het Amerikaanse Pearl Harbor werd ook aan Japan de oorlog verklaard. In 1943 kwamen de eerste Canadezen naar Europa en zij vochten onder meer in Italië, Frankrijk, België, Duitsland en Nederland. De Canadese zware industrie profiteerde van de oorlog door de productie van schepen, vliegtuigen, munitie en ander oorlogsmaterieel.

Canada los van Groot-Brittannië

advertentie

Canada Lester Bowles PearsonFoto: Publiek domein

Na de oorlog zette het verval van de wereldmacht Groot-Brittannie zich door en ontstond in Canada een beweging die zich vrij wilde maken van de Britse overheersing. Canada ging zich ook steeds meer richten op de Verenigde Staten die zich al enige tijd aandiende als grootste economische en militaire macht ter wereld. Het was onder andere Canada dat in 1945 de opvolger van de Volkenbond oprichtte, de Verenigde Naties. Vier jaar later volgde de toetreding tot de Navo.

De sinds 1935 aan de macht zijnde liberale premier W.L. Mackenzie King werd in 1948 opgevolgd door partijgenoot Louis Saint Laurent. De relatie met de Verenigde Staten werd nog nauwer o.a. door de plaatsing in Canada van waarschuwingssystemen tegen raketaanvallen van de Sovjet-Unie. In 1957 kwam de conservatieve John G. Diefenbaker aan de macht. Er volgde een turbulente regeerperiode. De relatie met de Verenigde Staten verslechterde doordat Canada de economische invloed van de Verenigde Staten wat aan banden wilde leggen. Verder zorgde de provincie Québec weer voor problemen door hun drang naar grotere zelfstandigheid.

Na de verkiezingen van 1963 kwam de liberale regering van Lester Bowles Pearson aan de macht. Ook de periode Pearson stond in het teken van opstandige provincie Québec. Nog steeds drong men aan op een bijzondere status, maar er was ook een beweging die volledige onafhankelijkheid eiste, de Franse Separatistische Beweging.

Op 15 februari 1965 werd na veel gekrakeel de nieuwe nationale vlag van Canada in gebruik genomen. In 1967 werd de Expo ’67 in Montréal gehouden en werd de aandacht gevestigd op de innige banden die tussen Québev en Frankrijk waren ontstaan. Québec ging zelfs officieuze betrekkingen met Frankrijk was aangegaan, dat in de persoon van de Franse president Charles de Gaulle de onafhankelijkheidsbeweging in Québec van harte steunde.

Periode Trudeau

advertentie

Canada Pierre Elliot TrudeauFoto: Rob Mieremet / Anefo CC 3.0 Unported no changes made

In 1968 werd Pearson opgevolgd door een andere liberaal, Pierre Elliott Trudeau. Zijn eerste regeerperiode stond in het teken van werkloosheid, infaltie en gewelddaden door de Franse afscheidingsbeweging. Dat de verkiezingen van 1972 verloren gingen was dan ook geen wonder. Toch slaagde Trudeau erin om samen met de Nieuwe Democratische Partij een minderheidsregering te vormen. Twee jaar later werden er weer nieuwe verkiezingen uitgeschreven met een ruime overwinning voor de liberalen van Trudeau.

Eind jaren zeventig werden de economische problemen nog groter en ontstonden er grote problemen door de nieuwe grondwet, die de oude British North American Act uit 1867 verving. De provincies vonden dat er nauwelijks aandacht werd besteed aan de positie en de problemen van de provincies door de federale overheid. Onder andere door deze problematiek leed Trudeau in mei 1979 een nederlaag bij de verkiezingen.

De nieuwe premier van Canada werd de jonge conservatief Joe Clark van de Progressieve Conservatieve Partij. Door onervarenheid en het niet nakomen van beloften duurde de periode Clark maar kort. Al in december volgde een motie van wantrouwen van de Liberale Partij van Trudeau die aangenomen werd. Het parlement werd ontbonden en er werden nieuwe verkiezingen uitgeschreven van 18 februari 1980, die ruimschoots werden gewonnen door de partij van Trudeau.

Op 20 mei 1980 werd er in Québec een referendum gehouden over de plannen van de premier van Québec, Rene Lévesque. Hij wilde gaan onderhandelen over een zogenaamd soeverein bondgenootschap met eigen wettelijke bevoegdheden, zelf belastingen heffen en een eigen buitenlands beleid. Tot zijn verbijstering wezen zijn eigen aanhangers het voorstel af. Grote overwinnaar werd de Liberale partij van Claude Ryan, die tegen de plannen van Levesque was, en de Parti Québecois. In juni 1984 trad Trudeau af en de daaropvolgende verkiezingen werden gewonnen door de Progressieve Conservatieve Partij van Brian Mulroney. In juni 1993 trok hij zich terug uit de politiek en werd opgevolgd door de eerste vrouwelijke premier, Kim Campbell, een partijgenote van Mulroney.

Liberale regeringen

advertentie

Canada Jean ChrétienFoto: Joe Howell CC 2.0 Generic no changes made

Bij de verkiezingen in oktober 1993 werd Campbells conservatieve partij verpletterend verslagen door de Liberalen. De conservatieven hielden na hun negen jaar durende regeringsperiode van de 153 zetels er maar 2 over. De nieuwe premier werd Jean Chrétien van de Liberale Partij.

In oktober 1995 was de status van Québec weer aan de orde, maar ook deze keer verwierpen de Québécois in een referendum nipt een voorstel om de Canadese federatie te verlaten. Jacques Parizeau trad na de nederlaag af als premier en leider van de Parti Québécois en werd in beide functies opgevolgd door Lucien Bouchard, de voormalige leider van het Bloc Québécois in het parlement van Ottawa. Bouchard nam een verzoenende houding aan jegens de regering in Ottawa en beloofde vóór 1999 geen nieuw referendum te zullen uitschrijven over de onafhankelijkheid van Quebec. In augustus 1998 kwam er een voorlopig einde aan de kwestie Québev toen het Hooggerechtshof bepaalde dat de provincie Québec volgens de grondwet niet gerechtigd was zich af te scheiden van Canada.

Bij de vervroegde parlementsverkiezingen van juni 1997 wisten de Liberalen een krappe meerderheid te behouden. In februari 1999 tekenden de federale regering en de negen Engelstalige provincies een verdrag waarin regels waren vastgelegd voor de federale en provinciale sociale zekerheid. Québec wees het verdrag af als ongewenste beperking van het provinciale gezag. In mei 1999 nam Canada deel aan de NAVO-luchtaanvallen op Joegoslavië, naar aanleiding van de situatie in Kosovo. Eveneens in 1999 trad de bestuurlijke eenheid Nanavutin in werking, waardoor de Inuit een grote mate van autonomie kregen.

21e eeuw

advertentie

Canada Stephen HarperFoto: World Economic Forum - Remy Steinegger CC 2.0 Generic no changes made

De vervroegde verkiezingen van 27 november 2000 werden opnieuw gewonnen door de liberalen van Jean Chrétien. Binnen de liberale partij ontstaan problemen als gevolg van de rivaliteit tussen premier Chrétien en zijn op 2 juni 2002 ontslagen minister van Financiën, Paul Martin.

Na de verkiezingen in 2006 is de zetelverdeling (totaal 308 zetels) in het Huis van Afgevaardigden als volgt (Zetelverdeling van na de verkiezingen van 2004 tussen haakjes):

De partij met een meerderheid van stemmen vormt de regering bestaande uit een minister-president en diverse ministers die tevens lid zijn van het parlement. Samen vormen zij het kabinet. Indien er geen partij is met een meerderheid, zoals na de verkiezingen van 2004 en 2006 het geval was, vormt in de regel de grootste partij een minderheidsregering. Vaak regeert deze met steun van één of meer andere partijen zonder een formele coalitie te vormen. In de regel zitten minderheidskabinetten niet meer dan één à twee jaar.

Een nieuwe regering wordt sinds februari 2006 gevormd door de Conservatieven onder leiding van minister-president Stephen Harper. Daar de Conservatieven geen absolute meerderheid in het parlement hebben zullen zij steun moeten zoeken voor hun regeringsbeleid bij de andere partijen. In oktober 2008 wint Harper de verkiezingen opnieuw, maar haalt weer geen absolute meerderheid. In december 2008 probeert de oppositie het minderheidskabinet van de conservatieven naar huis te sturen vanwege het falen bij de aanpak van de globale financiële crisis. Harper overleeft een motie van wantrouwen. In februari 2009 geeft het parlement het groene licht voor de begroting waardoor het minderheidskabinet overleeft. In maart 2011 trekken de oppositiepartijen hun steun aan het minderheidskabinet in. In mei 2011 winnen de conservatieven onder leiding van Stephen Harper de parlementsverkiezingen, Harper blijft president met een absolute meerderheid in het parlement. In april 2013 verijdelt Canada een aanslag op een trein in Toronto door uit Iran afkomstige terroristen, Iran ontkent elke betrokkenheid. In oktober 2014 besluit Canada om mee te doen met bombardementen op Islamitische Staat.

Justin TrudeauFoto:Women Deliver CC 2.0 Generic no changes made

Justin Trudeau, leider van de liberalen wint in november 2015 de parlementsverkiezingen en maakt zo een einde aan het 9 jaar durende tijdperk Harper. Trudeau wil nieuw elan brengen en loopt in 2016 mee met de Gay Pride in Toronto. In oktober 2016 sluit Canada een handelsovereenkomst met de EU. In juli 2017 viert Cannada het 150-jarige bestaan van het land. In september 2019 moet Trudeau een minderheidskabinet vormen, hij verliest zijn absolute meerderheid.

CANADA LINKS

Advertenties
• Canada verre reizen van ANWB
• Bouw je eigen Canada Rondreis
• Vliegticket Canada - Vliegennaar.nl
• Hotels Trivago
• Canada Tui Reizen
• Camperreizen Canada
• Vancouver Hotels
• Djoser Rondreis Canada
• Autohuur Canada
• Rondreizen Canada
• ETA Canada aanvragen
• Auto huren in Canada
• Canada rondreizen met kinderen
• Boeken, ook tweedehands, over CANADA bij Bol.com

Nuttige links

Campersite Canada (N)
Canada Start België (N)
Dieren in Canada (N)
Reisinformatie Canada (N)
Reizendoejezo - Canada (N)
Rondreis Canada (N)
Rondreizen Noord-Amerika

Bronnen

Canada

Uitgeversmaatschappij The Reader’s Digest NV

Canada

Cambium

Heetvelt, A. / Canada

ANWB

Ivory, M. / Canada

Kosmos-Z&K

Jepson, T. / Canada

Van Reemst

Njio, F. / Canada

Kosmos-Z&K

Roy, G. / North Canada

Bradt Wal, C.P.F. van der / Canada van A tot Z : praktische informatie over wonen en werken in Canada

DEN, Stichting Dienstverlening Emigratie Nederland

Weber, Wolfgang R. / West-Canada : Alberta, British Columbia

Lannoo

Zuilen, A.J. van / Gids voor Canada

Gottmer

CIA - World Factbook

BBC - Country Profiles

laatst bijgewerkt oktober 2024
Samensteller: Arie Verrijp / Geert Willems