CALIFORNIE
Planten en Dieren
Planten en Dieren
To read about CALIFORNIA in English - click here
| Hotels Californie |
Steden CALIFORNIE
| Los angeles | San francisco |
Populaire bestemmingen VERENIGDE STATEN
| Arizona | Californie | Florida |
| Hawaii | Utah |
Planten en Dieren
Planten
Een groot gedeelte van Californië is een biologisch eiland dat door de Sierra Nevada in feite afgesneden is van de rest van Noord-Amerika. Net als in andere soortgelijke gevallen in de wereld creëerde de evolutie in deze biologische geïsoleerde omstandigheden een keur aan unieke planten. Californië heeft dan ook van alle Amerikaanse staten de meeste endemische planten en 30% van alle plantensoorten in de Verenigde Staten komt in Californië voor.
De ca. 6000 plantensoorten van Californië zijn kunnen zeer opvallend maar ook onopvallend en gelijksoortig, waar alleen een geroutineerde botanist verschillen kan zien. De staatsbloem is het uit de papaverfamilie stammende slaapmutsje, in het Engels California poppy.
| advertentie |
|
Slaapmutsje of California poppyPhoto: Shizhao CC 2.0 Generic no changes made
Californië is de regio met superbomen. De oudste boom ter wereld, een langlevende den in de White Mountains, is bijna 5000 jaar oud. Californië heeft ook de hoogste bomen ter wereld, de 'redwood', kustmammoetboom of kustsequoia (Sequoia sempervirens), met als hoogste boom de Hyperion van bijna 118 meter. Deze bomen zijn verwant aan de mammoetboom en de watercipres, kunnen 2000 jaar oud worden en meer dan 100 meter hoog.
Het nationale Redwood National Park (23.500 ha) omvat drie staatsparken: Prairie Creek Redwoods State Park, Del Norte Coast Redwoods State Park en Jedediah Smith Redwoods State Park; 3720 ha), waar driekwart van de hoogste bomen ter wereld staan. Een ander staatspark is 20.200 ha grote Humboldt Redwoods State Park, dat in het Rockefeller Forest een van de grootste oerbossen van kustmammoetbomen bevat.
De grootste en zwaarste bomen ter wereld zijn de mammoetbomen of reuzensequoia's (Sequoiadendron giganteum) op de westelijke hellingen van de Sierra Nevada, de enige plaats ter wereld waar deze reuzen voorkomen. De topper onder de reuzensequoia's is de General Sherman Tree, bijna 84 meter hoog, een doorsnee van ca. 11 meter, een omtrek van meer dan 31 meter, een stamvolume van bijna 1500 m³, een gewicht van misschien wel 1200 ton en een geschatte ouderdom van 2300-2700 jaar. De op één na grootste reuzensequoia is de General Grant Tree in de General Grant Grove van Kings Canyon; een ander gigant is de Robert E. Lee Tree. Deze bomen zijn allemaal vernoemd naar beroemde generaals uit de Amerikaanse Burgeroorlog.
| advertentie |
|
|
Langlevende den in de White Mountains, CaliforniëPhoto: Rick Goldwaser CC 2.0 Generic no changes made
| advertentie |
|
|
Californië, reuzensequoia 'General Sherman Tree'Photo: Jim Bahn CC BY 2.0 no changes made
20 grootste reuzensequoia's
| naam | locatie | volume | hoogte | omtrek | diameter | |
| 1 | General Sherman | Giant Forest Grove | 1487 m³ | 83,8 meter | 31,3 meter | 10,0 meter |
| 2 | General Grant | General Grant Grove | 1320 m³ | 81,7 meter | 32,8 meter | 10,4 meter |
| 3 | President | Giant Forest Grove | 1278 m³ | 73,4 meter | 28,3 meter | 9,0 meter |
| 4 | Lincoln | Giant Forest Grove | 1260 m³ | 78,0 meter | 30,0 meter | 9,5 meter |
| 5 | Stagg | Alder Creek Grove | 1205 m³ | 74,1 meter | 33,2 meter | 10,6 meter |
| 6 | Boole | Converse Basin Grove | 1203 m³ | 81,9 meter | 34,4 meter | 11,0 meter |
| 7 | Genesis | Mountain Home Grove | 1186 m³ | 77,1 meter | 26,0 meter | 8,3 meter |
| 8 | Franklin | Giant Forest Grove | 1169 m³ | 68,2 meter | 28,9 meter | 9,2 meter |
| 9 | King Arthur | Garfield Grove | 1151 m³ | 82,4 meter | 31,8 meter | 10,1 meter |
| 10 | Monroe | Giant Forest Grove | 1136 m³ | 75,5 meter | 27,8 meter | 8,9 meter |
| 11 | Robert E. Lee | General Grant Grove | 1136 m³ | 77,6 meter | 26,9 meter | 8,6 meter |
| 12 | John Adams | Giant Forest Grove | 1103 m³ | 76,4 meter | 25,4 meter | 8,1 meter |
| 13 | Ishi Grant | Kennedy Grove | 1080 m³ | 75,6 meter | 32,0 meter | 10,2 meter |
| 14 | Column | Giant Forest Grove | 1056 m³ | 74,3 meter | 28,3 meter | 9,0 meter |
| 15 | Summit Road | Mountain Home Grove | 1040 m³ | 74,4 meter | 25,1 meter | 8,0 meter |
| 16 | Euclid | Mountain Home Grove | 1023 m³ | 83,1 meter | 25,4 meter | 8,1 meter |
| 17 | Washington | Mariposa Grove | 1017 m³ | 71,9 meter | 29,2 meter | 9,3 meter |
| 18 | General Pershing | Giant Forest Grove | 1015 m³ | 75,0 meter | 27,8 meter | 8,8 meter |
| 19 | Diamond | Atwell Mill Grove | 1000 m³ | 87,2 meter | 29,0 meter | 9,2 meter |
| 20 | Adam | Mountain Home Grove | 992 m³ | 75,4 meter | 28,7 meter | 9,1 meter |
Californië telt ook twintig verschillende eikensoorten, waaronder de grootste van allemaal, de Quercus lobata of valley oak (ook wel roble). Verder onder andere nog de Quercus durata of leather oak, de Quercus douglasii of blue oak, de Californische zwarte eik (ook wel black oak of Kellogg oak), de Quercus chrysolepis of canyon live oak (ook wel canyon oak, golden cup oak of maul oak), de Quercus wislizenii of interior live oak, de Quercus tomentella of island oak (ook wel Channel Island oak of island live oak), de Quercus engelmanni of Engelmann oak (ook wel Pasadena oak), de Quercus agrifolia of California live oak (ook wel coast live oak) en de giftige poison oak.
Andere veel voorkomende bomen zijn de aromatische Californische laurier, de montereyden, de grootkegelden, de gele den, de draaiden, de suiker- of reuzenden (grootste en meest volumineuze den ter wereld), de Amerikaanse witte den en de vossenstaartden.
Torrey Pines State Reserves, aan de kust en in de buurt van San Diego, en Santa Rosa Island, zijn de enige plaatsen op de wereld waar de Torrey pine of Pinus torreyana (8-17 meter hoog) voorkomt.
| advertentie |
|
|
Pinus Torreyana, uniek in CaliforniëPhoto: Richard O. Barry CC 2.0 Generic no changes made
De Sierra Nevada heeft drie ecozones: de droge westelijke uitlopers met eiken en 'chaparall' een soort maquis uit het Middellandse Zeegebied met taaie, houtige struiken met dikke schors en kleine bladeren; coniferenbossen vanaf 600 meter; en de alpine zone boven de 2400 meter. De Sierra Nevada telt enkele tientallen coniferensoorten waaronder de Douglas spar en de Pinus ponderosa of gele den. Bekende loofbomen zijn de Amerikaanse ratelpopulier.
Van de vele palmsoorten die in Californië voorkomen, is de Californische waaierpalm de enige soort die van oorsprong in Californië voorkomt. De dadelpalm werd in 1890 vanuit Algerije ingevoerd.
In de Zuid-Californische woestijngebieden hebben cactussen en andere planten zich aangepast aan de harde omstandigheden, niet minder dan ca. 900 verschillende plantensoorten zijn er geteld. Als er in de winterperiode voldoende regen valt kan de bodem in de lente bedekt worden met een kleurig bloementapijt. Veel voorkomend maar gevaarlijk prikkend zijn de 'jumping cholla' (Cylindropuntia fulgida), die door zijn wollige uiterlijk ook wel 'teddy-bear cactus' genoemd wordt, en de 'catclaw acacia' (Senegalia greggii).
Bijna even wijd verbreid zijn verschillende soorten vijg(en)- of schijfcactussen met hun vleesachtige schijven en de ocotillo, geen echte cactus, die dood lijkt maar alleen wat water nodig heeft om tot volle bloei te komen.
Een bijzondere woestijnplant is de creosootstruik, de oudste levende schepsels op aarde, waarvan sommige exemplaren al ca. 5000 jaar oud zijn. Een andere opmerkelijke woestijnplant is Yucca brevifolia of 'Joshua tree' (max. 15 meter hoog en daarmee de hoogste yucca-soort of palmlelie ter wereld), die voornamelijk in de Mojavewoestijn voorkomt vanaf een hoogte van minimaal 600 meter en enkele honderden jaren oud kan worden.
| advertentie |
|
|
Yucca breviola komt veel voor in CaliforniëPhoto: Stan Shebs CC 3.0 Unportedno changes made
Dieren
Een groot gedeelte van Californië is een biologisch eiland dat door de Sierra Nevada in feite afgesneden is van de rest van Noord-Amerika. Net als in andere soortgelijke gevallen in de wereld creëerde de evolutie in deze biologische geïsoleerde omstandigheden een keur aan en dieren. Californië heeft dan ook van alle Amerikaanse staten de meeste endemische amfibieën, reptielen, zoetwatervissen en zoogdieren. Indrukwekkende feiten: 50% van alle vogelsoorten en 50% van alle zoogdieren in de Verenigde Staten komen in Californië voor.
Langs de Californische kust komen tuimelaars, bruinvissen, zeeotters, Californische zeeleeuwen, grijze walvissen, noordelijke zeeolifanten en gewone zeehonden voor.
| advertentie |
|
|
Noordelijke zeeolifant komt voor langs de kust van CaliforniëPhoto: Brocken Inaglory CC Alike 4.0no changes made
Het meest symbolische zoogdier van Californië, het dier staat zelfs op de staatsvlag, is nog steeds de gigantische grizzlybeer. Uitgeroeid sinds de jaren twintig van de vorige eeuw bevolkten de grizzly's de stranden en graslanden van Californië, alles opetend wat er op hun weg kwam. Ze kwamen echter vooral veel voor in de Central Valley, maar weken uit naar de hellingen van de Sierra Nevada naarmate er meer op ze gejaagd werd.
De kleinere zwarte beer, die ook vaak veel lichter gekleurd is, komt nog wel algemeen voor in Californië, zo'n 25.000-30.000 exemplaren houden zich op in de bosachtige hellingen. ook deze berensoort is een alleseter, en komt ook voor in de buurt van menselijke bewoning voor.
Kolonisten hebben er voor gezorgd dat er al in de 19e eeuw veel meer (grote) zoogdieren in de verdrukking kwamen, voorbeelden hiervan zijn de tule-wapiti en de gaffelbok. Kwamen ze vroeger nog in grote kuddes voor, nu zijn ze nog maar op een paar plaatsen te zien.
De poema, ook wel bergleeuw of zilverleeuw, komt overal in Californië voor, met name in gebieden met veel herten.
Ook in de woestijnen van Californië komen veel dieren voor, maar de meeste dieren laten zich overdag uiteraard niet zien. Renkoekoeken (roadrunners) komen vaak aan de wegkant voor. Andere typische woestijndieren zijn de grootoorkitvos, de boomklimmende grijze vos, de zwartstaarthaas of zwartstaartezelhaas, de woestijnkangoeroegoffer uit de familie der wangzakmuizen, de woestijnschildpad, het woestijndikhoornschaap en een grote variëteit aan slangen (o.a. de zeer giftige hoornratelslang), hagedissen (o.a. de chuckwalla) en spinnen.
Californië is een essentiële rustpunt voor ongeveer de helft van alle trekvogelsoorten die vanuit Alaska naar Mexico vliegen, met name in het nattere winterseizoen. Zo komen in oktober en november ca. twee miljoen eenden en ganzen samen in het Klamath Basin in het uiterste noorden van Californië. Mono Lake in de oostelijke Sierra Nevada is de broedplaats voor zo'n 85% van alle prairiemeeuwen ter wereld en in het zeer zoute water zwemmen onder meer pekelkreeftjes.
Het uitsterven van de Californische condor, een gierensoort van de Nieuwe Wereld, met een spanwijdte van meer dan drie meter, is voorlopig een halt toegeroepen. In 1987 waren er wereldwijd nog maar 27 exemplaren in leven, allemaal verblijvend in een beschermde (dierentuin)omgeving. Vandaag de dag zijn er meer dan 400 condors, en steeds meer in gevangenschap opgegroeide exemplaren worden in het wild uitgezet, waarbij men hoopt dat ze broedparen gaan vormen. In het wild zijn de condors onder andere te zien aan de kust bij Big Sur en in het Pinnacles National Park.
| advertentie |
|
|
Californische condorPhoto: Stacy CC 2.0 Generic no changes made
Endemisch voor de Mojavewoestijn is de badwaterslak, een slakkensoort die zich prima thuis voelt in de zilte leefomgeving van Badwater, het laagste punt van Noord-Amerika waar temperaturen van tegen de 50°C geen uitzondering zijn.
De Californische bruinvis of vaquita (lokaal ook wel cochito genoemd) is een van de zeldzaamste zoogdieren op aarde, er zouden volgens een telling in 2016 nog maar zo'n dertig exemplaren rondzwemmen in het noordelijke gedeelte van de Golf van Californië.
Het vissen-staatssymbool van Californië is de oranjekleurige Garibaldi of Garibaldi damselfish (Hypsypops rubicundus), een straalvinnige vissensoort uit de familie van rifbaarzen of koraaljuffers.
| advertentie |
|
|
Garibaldi, staatsvis van CaliforniëPhoto: Star5112 / John CC 2.0 Generic no changes made.
Op twee zeer geïsoleerde plaatsen in het Death Valley National Park komen twee ondersoorten van de tandkarpersoort Cyprinodon nevadensis of Death Valley pupfish voor, de Cyprinodon salinus salinus komt voor in de Salt Creek en de Cyprinodon salinus milleri in de Cottonball Marsh. De vis kan overleven in water dat maar liefst vier keer zouter is dan het water van de oceaan en ook watertemperatuursverschillen van ca. 45°C zijn geen probleem voor deze vissoorten.
Pinnacles National Park (nationaal park sinds 2012) staat bekend om zijn enorme bijen-diversiteit: ca. 400 soorten zijn hier te vinden.
Om te overwinteren verzamelen zich miljoenen oranje-zwarte monarchvlinders (ook wel Amerikaanse monarch) vanuit het westen van de Verenigde Staten en Canada in onder andere Pacific Grove, Pismo Beach, Ventura en het Montana de Oro State Park.
Monarchvlinders in Pacific Grove, CaliforniëPhoto: Agunther CC 3.0 Unported no changes made
Op Catalina Island komen planten en dieren voor die niet op het vasteland van Californië voorkomen. Enkele endemische plantensoorten zijn de extreem giftige wilde tomaat en zeldzame mahonie- en ironwoodbomen.
Verschillende ondersoorten hebben zich op het eiland ontwikkeld, waaronder de Catalina Californische grondeekhoorn en de grijze Catalina eilandvos. Sinds 1924, voor een filmopname naar het eiland gebracht, komen er ook bizons voor.
Ook op de Channel Islands komen veel inheemse unieke diersoorten voor, ca. 150 soorten. Naast de eilandvos, het gevlekte eilandstinkdier en de eilandnachthagedis, leefde hier in vervlogen tijden de dwergmammoet.
Eilandvossen komen in ieder habitat voor, behalve in gebieden die te zwaar lijden onder menselijke activiteiten of overbegrazing. De eilandvos komt enkel voor op de zes grootste van de acht Kanaaleilanden voor de kust van Zuid-Californië, namelijk San Miguel, Santa Rosa, Santa Cruz, San Nicholas, Santa Catalina en San Clemente. De zes verschillende populaties worden soms als aparte ondersoorten beschouwd.
- U.l. littoralis - San Miguel Island
- U.l. santarosae - Santa Rosa Island
- U.l. santacruzae - Santa Cruz Island
- U.l. dickeyi - San Nicolas Island
- U.l. clementae - San Clemente Island
- U.l. catalinae - Santa Catalina Island
In de Coachella Valley komt een zeldzame franjevinger-hagedissensoort voor, de Uma inornata.
Uma inornata, franjeteenhagedis in CaliforniëPhoto: Laura Collado y Javier Peraleda CC 2.5 no changes made
44 Kilometer ten westen van Point Bonita in de Bay Area liggen de Farallon Islands, belangrijk voor broedende zeevogels en als rustplaats voor trekvogels., waaronder Californisch stormvogeltje, Brands aalscholver, Cassins alk, zeekoet, duifzeekoet, neushoornalk, kuifpapegaaiduiker en Californische meeuw.
Anacapa Island herbergt de grootste kolonie Californische zeeleeuwen ter wereld.
CALIFORNIE LINKS
Advertenties
• AmerikaPLUS
• Vliegtickets Californië | VliegenNaar
• ANWB vakantie boeken Californie
• Hotels Trivago
• Jongerenreis Californie
• Autoverhuur Sunny Cars Californie
• Camperreizen West Amerika
• Californie Hotels
• Amerika rondreizen met kinderen
• Reisgidsen en kaarten Californie
Nuttige links
Californië Startnederland (N+E))Bronnen
BBC - Country Profiles
Benson, Sara / California
Lonely Planet
Benson, Sara / Discover California
Lonely Planet
Californië
Uitgeverij Cambium B.V.
CIA - World Factbook
Elmar Landeninformatie
Hansen, Preben / 100% Californië & West-USA
Mo'Media
Heetvelt, Angela / Zuidwestelijke staten van Amerika
Gottmer/Becht
Mangin, Daniel / Californië : de reisgids voor een actieve & culturele vakantie
Wat & Hoe
Ominalowska, Malgorzata / Californië
Uitgeverij Unieboek/Het Spectrum
The Rough Guide to California
Rough Guides Ltd.
Schmidt-Brümmer, Horst / Lannoo's autoboek Californië en Zuidwest-USA : on the road
Lannoo
Vlahides, John A. / Northern California
Lonely Planet
Wikipedia
Zuidwest-USA
Uitgeverij Terra Lannoo
laatst bijgewerkt november 2024
Samensteller: Arie Verrijp / Geert Willems