BRAZILIE
Samenleving

To read about BRAZIL in English - click here

Goedkope vliegtickets Brazilië? Goedkoper via Vliegennaar.nl

Steden BRAZILIE

Rio de janeiro

Samenleving

Staatsinrichting

advertentie

Brazilie Congresso National_{Foto: Thiago Melo CC 2.0 Generic no changes made}

Brazilië is een presidentiële federale republiek. De president wordt via directe verkiezingen voor vier jaar gekozen, maar zijn bevoegdheden werden beperkter in 1988 toen er een nieuwe grondwet van kracht werd die de autoritaire grondwet uit 1969 van de militaire junta verving en talrijke presidentiële volmachten weer overdroeg aan het parlement. De president en de vice-president moeten in Brazilië geboren zijn en minsten 35 jaar oud zijn.

De wetgevende macht (Congresso Federal) bestaat uit twee kamers: het Huis van Afgevaardigden (Camara dos Deputados) met 513 leden die voor vier jaar worden gekozen en de Senaat (Senado Federal) met 81 leden (drie vertegenwoordigers uit elk van de deelstaten en drie uit het Federale district Brasilia) die voor acht jaar worden gekozen. Na vier jaar zijn er verkiezingen voor 1/3 deel, na weer vier jaar voor 2/3 van de leden van de Senaat. Er bestaat stemrecht voor alle burgers vanaf 16 jaar. Er bestaat stemplicht voor iedereen van 18 tot 70 jaar en bovendien kan lezen en schrijven. Analfabeten, zestien- en zeventienjarigen en ouderen boven de zeventig mogen dus wel stemmen maar zijn dit niet verplicht.

Het leger heeft nog een vrij grote invloed en de legerleiding wordt vaak geconsulteerd door het kabinet. De laatste militaire coup is van 1964 en de militaire dictatuur die daarop volgde duurde tot 1985.

De federatieve republiek Brazilië is verdeeld in 26 deelstaten en een federaal district rondom de hoofdstad Brasília. Ze hebben allen een eigen wetgevende, uitvoerende en rechterlijke macht. De staten zijn onderverdeeld in gemeenten (municípios) met een gekozen burgemeester en gemeenteraad die elke drie jaar gekozen worden. Elke deelstaat heeft een eigen grondwet, parlement (Assembleia) en gouverneur. De territoria vallen direct onder het centrale gezag.

De gouverneurs en de parlementen van de federale staten worden in directe verkiezingen gekozen. De deelstaten hebben grote bevoegdheden op gebieden als onderwijs, wetgeving, verkeer en vervoer en huisvesting. Op economisch en financieel gebied (b.v. het innen van belastingen) liggen de grootste bevoegdheden bij de federale regering in Brasília. Ook de buitenlandse politiek en defensie worden uiteraard geregeld door de federale overheid. De eilandengroep Fernando is een nationaal territorium en heeft net als het district Brasília geen eigen regering.

Voor de huidige politieke situatie, zie hoofdstuk geschiedenis.

Voor statistische doeleinden en om redenen van planning onderscheidt men de macroregio's Noord, Noordoost, Zuidoost, Zuid en Centraal-West.

Naam van de staat hoofdstad

Noorden

• Amazonas Manaus
• Acre Rio Branco
• Pará Belém
• Rondônia Porto Velho
• Roraima Boa Vista
• Amapá Macapa

Noordoosten

• Maranhão São Luiz
• Piaui Teresina
• Ceará Fortaleza
• Rio Grande do Norte Natal
• Paraiba João Pessoa
• Pernambuco Recife
• Alagoas Maceió
• Sergipe Aracaju
• Bahia Salvador

Zuidoosten

• Espírito Santo Vitória
• Rio de Janeiro Rio de Janeiro
• São Paulo São Paulo
• Minas Gerais Belo Horizonte
• Centraal-west
• Mato Grosso Cuiabá
• Mato Grosso do Sul Campo Grande
• Goias Goiãna
• Tocantins Palmas

Zuiden

• Paraná Curitiba
• Santa Catarina Florianópolis
• Rio Grande do Sul Porto Alegre

advertentie

Onderwijs

advertentie

Schoolklas Brazilie_{Foto: Escola Duarte Coelho CC 2.0 Generic no changes made}

Onderwijs is verplicht voor kinderen van zeven tot veertien jaar oud. Het naleven van de ze verplichting is feitelijk onmogelijk en daardoor gaan er vele kinderen niet naar school. Het schooljaar loopt van maart tot en met december en de instructietaal is uiteraard Portugees. De basisschool is verdeeld in acht klassen. In de eerste vier groepen leren de kinderen o.a. lezen en rekenen. In de groepen vijf tot en met acht komen daar nog Portugese taal, natuurkunde, wiskunde en sociale vakken. Scholen in arme stedelijke wijken en op het platteland geven veel minder vakken.

De middelbare school duurt drie of vier jaar. Er zijn twee richtingen: algemeen en beroepsonderwijs. De algemene middelbare school bereidt de studenten voor op het hoger onderwijs. De beroepsscholen leiden op voor bepaalde beroepen. Ca. 20% van de kinderen tussen 15 en 19 jaar oud bezoekt de middelbare school. De studenten zijn verplicht 2200 lesuren te volgen, maar kunnen dit wel in hun eigen tempo doen. Voor veel kinderen van het platteland is de doorstroming naar het voortgezet onderwijs veel te duur, omdat de meeste scholen voor voortgezet onderwijs in de steden staan. Ook de kloof tussen de gratis openbare staatsscholen en de privé-scholen is groot. De staatsscholen werken ook vaak met verouderde leermiddelen, slechte schoolgebouwen en onderbetaalde onderwijzers en leraren.

Pas in 1934 werd de eerste grote universiteit opgericht, de Universidade de São Paulo. Andere grote universiteiten zijn de Universidade Federal do Rio de Janeiro, de Universidade Federal Fluminense, ook uit Rio de Janeiro en de Universidade Federal Minas Gerais. Hoger onderwijs wordt gegeven aan 73 universiteiten en vele honderden hogescholen en andere instituten voor hoger onderwijs. Toelatingsexamens zijn verplicht en zeer pittig, en veel studenten bereiden zich dan ook voor op privé-scholen voor deze examens. Bovendien is studeren aan hogeschool of universiteit alleen weggelegd voor jongeren uit welgestelde milieus.

Ca. 15% van de bevolking boven de vijftien jaar is analfabeet. Dit is het officiële cijfer van de regering. Onderwijsinstellingen vermoeden dat het werkelijke aantal analfabeten veel hoger is, met name op het platteland en in de krottenwijken van de grote steden. Via breed opgezette volwassenen-educatieprogramma's worden er cursussen van vijf maanden gegeven waardoor er al miljoenen volwassenen alsnog kunnen lezen en schrijven.

advertentie

Straatkinderen en favela's

advertentie

Brazilie Favela_{Foto: David Berkowitz (CC BY 2.0) no changes made}

Dat het in Brazilië niet met iedereen goed gaat bewijzen de naar schatting 200.000 tot 300.000 straatkinderen. Niemand weet hoeveel het er precies zijn, waarschijnlijk nog veel meer. Vaak zijn ze weggelopen van huis of achtergelaten (abandonados) door hun ouders. Brazilië is een van de landen met het hoogste percentage straatkinderen ter wereld. Ze worden over het algemeen volledig aan hun lot overgelaten en velen zijn verslaafd of werken in de prostitutie. De laatste decennia wordt er zelf jacht op ze gemaakt door doodseskaders, waar zelfs politieagenten deel van uitmaken. De straatkinderen verdienen soms wat geld met handel of ze stelen het gewoon. Criminele"streetgangs" komen ook steeds meer voor.

De grootste aantallen straatkinderen zijn te vinden in grote steden als Rio de Janeiro, São Paulo en Belo Horizonte in het zuidoosten. Maar ook de grote steden in het noorden noordoosten krijgen steeds meer met dit fenomeen te maken.

Rio de Janeiro is onder meer"beroemd" vanwege de"favela's", de armenwijken of krottenwijken met allemaal zelfgebouwde, vaak illegale huisjes die tegen de rotshellingen zijn neergezet. Men denkt dat er ca. 400 favela's in met name het noorden van Rio de Janeiro zijn waarin totaal wel eens 1,5 miljoen mensen kunnen wonen. Sommige favela's zijn voorzien van alle basisvoorzieningen, in andere is het armoe troef en leeft men onder erbarmelijke omstandigheden. In sommige wijken worden zelfs al stenen huizen gebouwd.

De grootste favela is Rocinha, met naar schatting 150.000 bewoners. Deze favela heeft redelijk goede voorzieningen en veel bewoners werken in de rijkere zuidelijke wijken. Een groot contrast vormt de wijk Caxias, en dan met name de favela Lixeao. Deze favela is gebouwd op een vuilnisbelt en de meeste mensen leven dan ook van het scheiden van het vuil. De huizen, eigenlijk meer hutjes, zijn gemaakt van karton, plastic en afvalhout en de voorzieningen zijn minimaal. Het zal niet vreemd overkomen dat criminelen en drugsmaffia het hier voor het zeggen hebben. Ook in andere grote steden zijn al favela's te vinden en het is dan schrijnend om te zien als vlak langs de sloppenwijken ook de chique buurten liggen.

Opmerkelijk is dat er zelfs al excursies worden aangeboden naar favela's en de armoede en ellende als toeristische attractie geëxploiteerd worden.

advertentie

Carnaval en Copacabana

advertentie

Brazilie Carnaval Rio de Janeiro_{Foto: Sergio Luiz CC 2.0 Generic no changes made}

Carnaval is het grote, vijf dagen duren feest dat dor vrijwel alle Brazilianen op een uitbundige wijze gevierd wordt. Echte carnavalssteden zijn Olinda, Salvador, Recife, maar vooral Rio de Janeiro waar het carnaval van de"carioca's", de inwoners van Rio, de grootste toeristische trekpleister van Brazilië is. De grote parade van Rio de Janeiro wordt twee keer gehouden, meestal op zondag en maandag. Het carnaval begint op vrijdag daarvoor al op de straat.

De optredens van de veertien grote sambascholen in de grote parade en in het stadion"sambódromo" zijn een fascinerend gezicht. Bij de grootste sambascholen doen dan duizenden dansers mee en trommelaars (samba do enredo). De voorbereidingen duren het hele jaar. Eerst kiest men een thema en daarna worden de kostuums ontworpen en de praalwagens gebouwd. Thema's kunnen o.a. zijn bijbelse verhalen, historische gebeurtenissen, mythologie of literatuur. De groepen worden beoordeeld door een jury waardoor het een echte wedstrijd is geworden. Jammer is dat commercie, prestige en macht het spontane karakter van het carnaval ondermijnen. De gemiddelde toerist zal daar echter niet veel van merken en vooral genieten van dit volksfeest. De eerste parade met een sambaschool werd al gehouden in 1929.

De kleinere sambascholen laten hun kunsten zien in het straatcarnaval op de Avenida Rio Branco. Het carnaval wordt verder ook gevierd in de grote clubs van Rio de Janeiro, waar de elite haar feestjes viert.

Met name het carnaval in Rio de Janeiro is ook berucht vanwege de criminaliteit en de doden en gewonden die er elk jaar weer vallen.

Wat de sambascholen voor Rio de Janeiro zijn, zijn de"afoxé's" voor de stad Salvador. Ook deze groepen bereiden zich een jaar lang voor op de grote parade met hun trommels en grote afbeeldingen van beschermheiligen. De beroemdste afoxé is"Filhos de Ghandi". Karakteristiek voor deze parades zijn verder de"trios eléctricos", muziekbands die op wagens door de straten trekken. Het carnaval in steden als Salvador en Recife wordt veel meer gekenmerkt door het non-stop straatcarnaval.

advertentie

Brazilie Copacabana_{Foto: Chensiyuan CC 4.0 International no changes made}

Copacabana is genoemd naar een heiligdom aan het Titicaca-meer en is tegenwoordig in plaats van alleen een strand ook een hele stadswijk geworden. De Avenida Atlântica (ca. 5 km) loopt langs de stranden en kan de vergelijking met badplaatsen als Nice en Monaco gemakkelijk doorstaan. Het begon in 1923 met de bouw van het Copacabana Palace Hotel en sinds 1969 zorgen de gigantische hotelcomplexen voor een imposante aanblik.

Op de promenades wordt gejogd en gefietst; daarna volgt een stuk strand waar veel gesport wordt, met name strandvoetbal, strandvolleybal; dan begint het echte strandleven.

Andere beroemde stranden zijn die van Ipanema en Leblon, die in buurt van Copacabana liggen, herbergen kunstgaleries, theaters, clubs, disco's en toprestaurants. Het langste strand is het 11 kilometer lange Barra da Tijuca.

Voetbal

advertentie

Brazilie Pele_{Foto: Marcello Casal Jr./ABr CC 3.0 Brazil no changes made}

De nationale sport van Brazilië is het voetbal en de sport heeft ook een belangrijke sociale functie. Voetbal is populair in alle lagen van de bevolking en als zodanig een belangrijk bindmiddel.

Brazilië werd in 1994 voor de vierde keer wereldkampioen na de eindronden van 1958, 1962 en 1970. Beroemdste voetballer ter wereld is uiteraard een Braziliaan, Edson Arantes do Nascimento, beter bekend als Pelé. Andere grote Braziliaanse voetballers zijn of waren Garrincha, Zico, Sócrates, Romário en Ronaldo. Beroemde clubs zijn Flamengo, Fluminense, Santos, Gremio, Atletico Mineiro, Corinthians en Palmeiras. Het WK voetbal wordt in 2014 in Brazilië gehouden.

Andere belangrijke sporten zijn volleybal en strandvolley. Brazilië werd in 1992 in Barcelona olympisch kampioen. Individuele sporthelden zijn vooral te vinden in de autosport met namen als Emerson Fittipaldi, Nelson Piquet en Ayrton Senna. Een andere sport en populair tijdverdrijf is capoeira, een Braziliaanse vechtsport met West-Afrikaanse invloeden, bestaande uit een combinatie van dans, muziek en kickboksen.

BRAZILIE LINKS

Advertenties
• Vliegtickets Brazilië | Vliegennaar.nl
• Bouw je eigen Brazilie Rondreis
• Brazilie verre reizen van ANWB
• Hotels Trivago
• Bezienswaardigheden Brazilië
• Djoser Rondreis Brazilie
• Brazilië Tui Reizen
• Hotels Brazilie
• Rondreizen Brazilie
• Autoverhuur Sunny Cars Brazilië
• Reisgidsen en kaarten Brazilie

Nuttige links

Brazilië Jouwpagina (N)
Brazilië Verzamelgids (N+E)
Dieren in Brazilie (N)
Reisinformatie Brazilië (N)
Reizendoejezo - Brazilië (N)
Rondreis Brazilie (N)
Rondreis door Brazilië (N)
Vakantie Brazilië Jouw Pagina (N+E)

Bronnen

Bayer, M. / Brazilië

Gottmer/Becht

Bayer, M. / Brazilië : mensen, politiek, economie, cultuur

Koninklijk Instituut voor de Tropen/Novib

Bender, E. / Brazil

Chelsea House Publishers

Brazil

Apa Publications

Brazil

Lonely Planet

Brazilië

The Reader's Digest

Dekker, J. / Reishandboek Brazilië

Elmar

Heinrichs, A. / Brazil

Children's Press

CIA - World Factbook

BBC - Country Profiles

laatst bijgewerkt november 2024
Samensteller: Arie Verrijp / Geert Willems