BRAZILIE
Planten en Dieren
Planten en Dieren
To read about BRAZIL in English - click here
| Goedkope vliegtickets Brazilië? Goedkoper via Vliegennaar.nl |
Steden BRAZILIE
| Rio de janeiro |
Planten en Dieren
Planten
Het Amazonegebied is het Mekka voor de planten- en dierenliefhebber. Ongeveer de helft van de 5 miljoen soorten planten en dieren die op de wereld bestaan, zijn te vinden in dit gebied. Daarnaast zijn er duizenden dieren- en plantensoorten die nog niet eens ontdekt zijn.
| advertentie |
|
|
Selva BrazilieFoto: Isabelle Allet-Coche CC 4.0 International no changes made
Het Amazonegebied bestaat vrijwel geheel uit tropisch regenwoud, ook wel"selva" geheten, en wordt gekarakteriseerd door een enorme soortenrijkdom. De bomen zijn bedekt met vele lianen, mossen, orchideeën, varens en epifyten of gastplanten. Epifyten zijn niet-parasiterende op bomen levende planten. Deze bomen houden het hele jaar door hun groene bladerdak. Enkele bekende boomsoorten zijn o.a. de Bertholletia die de lekkere paranoten oplevert en de rubberboom. Andere soorten zijn mirtes, een soort heester, laurier, palm, rubberboom, kapokboom, rozenboom en vijgenboom.
| advertentie |
|
|
Papaja BrazilieFoto: Marco Schmidt CC 2.5 Generic no changes made
Fruitbomen zijn o.a. papaja, guave en pisangboom. In Amerika en Europa populaire Philodendrons groeien hier in het wild. Zeer bijzonder is de gigantische waterlelie, de"Vitória regia". Door lichtgebrek komt er relatief maar ondergroen voor. Tijdens hoogwaterperioden overstromen grote delen van het oerwoud en krijgen dan het karakter van een moerasbos of igapó. De hogere gedeelten die niet overstromen (terra firme) ontwikkelen andere vegetatievormen (caaetê). Hier komen ook hogere bomen (o.a. mahonie) tot 60 meter voor. De open grasgebieden als gevolg van het rooien van bomen door de indianen worden"campesinas" genoemd.
| advertentie |
|
AcaciaFoto: J Brew CC 2.0 Generic no changes made
Het witgrijze droogtewoud (caatinga) van het noordelijke bergland bestaat uit loofafwerpende boomsoorten, palmen, acacia's, vetplanten, cactussen en doornstruiken. Bijzonder is een struik met rode vrachten waarvan de bloemen alleen 's nachts geopend zijn.
Ten zuiden hiervan bevindt zich een savannelandschap (campos) met langs de rivieren galerijwouden. Op de campos heeft gras de overhand. Rond de hoofdstad Brasília en de staten Goías en Mato Grosso do Sul komt de"cerrado" voor, een savannelandschap met een ondoordringbare wirwar van struiken en bomen. De Pantanal is qua diversiteit van flora en fauna te vergelijken met het Amazonegebied. Op de altijd vochtige gebieden komen veel soorten waterplanten voor met op de oevers en dijkjes schitterende waterhyacinten.
Het hoogland van Zuidoost-Brazilië is voor een deel begroeid met lichte wouden (araucaria's). De"matas dos pinhais" zijn dennenwouden die in het zuiden van het land voorkomen.
Het gebied van de staat Rio Grande do Sul bestaat overwegend uit subtropisch bos.
Vrijwel de gehele kust, tot Santos toe, heeft een mangrovevegetatie.
Het als cultuurland in gebruik genomen gebied beperkt zich grotendeels tot de kustzone en in het binnenland tot de staten São Paulo en Santa Catarina. De oorspronkelijke vegetatie is in de loop der tijden praktisch verdwenen.
De afgelopen dertig jaar is volgens schattingen van de Braziliaanse regering ruim 530 duizend vierkante meter door ontbossing verloren gegaan van het tropisch regenwoud in het Amazonegebied dat zich uitstrekt over het noorden van Zuid-Amerika. Als bijdrage aan de mondiale inspanningen om de opwarming van de aarde af te remmen, beloofde het land vorig jaar op de klimaattop in Kopenhagen de boskap tegen 2020 met 80 procent te zullen terugbrengen.
De ontbossing in het Amazonegebied is met 14 procent gedaald. Brazilië denkt de doelstelling van 80 procent ruim voor de deadline in 2020 te kunnen halen.
President Luiz Inácio Lula da Silva heeft deze week gezegd dat Brazilië ruim voor de deadline van 2020 zijn doelstellingen tegen ontbossing in de Amazone zal verwezenlijken.
| advertentie |
|
|
Dieren
| advertentie |
|
|
Ocelot BrazilieFoto: Tom Smylie in het publieke domein
De dierenwereld, vooral die van het regenwoud, is van een tropische vormenrijkdom, hoewel de echt grote planteneters zoals bekend uit de Oude Wereld ontbreken. In de toppen van de bomen van het tropisch regenwoud leven meer zoogdieren, vogels en insecten dan op de grond. Brazilië staat op de eerste plaats wat betreft het aantal soorten primaten, amfibieën en planten; op de derde plaats wat betreft vogels en vierde wat betreft vlinders en reptielen.
Er leven breedneusapen, grijpstaartapen (brulapen, kapucijnapen, slingerapen, spinapen, wolapen), zowel als klauwaapjes (uilapen, springapen, penseelapen en doodshoofdapen), alle echte boombewoners.
Katachtige roofdieren zijn onder meer de jaguar, de poema en de ocelot; de wasberen zijn vertegenwoordigd door onder meer de krabbeneter, de rolstaartbeer en de neusbeer. Van de hondachtige roofdieren verdienen de boshond en de manenwolf vermelding. In het Amazonegebied treft men verder nog de reuzenotter aan die wel twee meter lang kan worden.
| advertentie |
|
|
Capibara BrazilieFoto: Fidel León Darder CC 3.0 Unported no changes made
Grote hoefdieren zijn onder meer de tapir en het moerashert; ook leven hier de navelzwijnen. Het aantal knaagdiersoorten is groot, o.m. de agoeti, het pekarizwijn, de capibara (grootste knaagdier ter wereld; tot 45 kg) of waterzwijn, de schijnratten en de grijpstaartstekelvarkens, in het zuiden ook nog de beverrat.
Typisch Zuid-Amerikaanse soorten zijn de gordeldieren, de luiaards en de miereneters. Langs de kust, tot in de Amazone, leven zeekoeien of lamantijnen en in de rivieren zoetwaterdolfijnen, waarvan de roze variant zeer bijzonder is. Op de Braziliaanse stranden leggen nog vijf soorten zeeschildpadden jaarlijks hun eieren: de karetschildpad, de soepschildpad, de onechte karetschildpad, de lederschildpad en de gewone bastaardschildpad. De uit koraal bestaande Abrolhos-archipel is o.a. bijzonder vanwege de bultrugwalvissen die hier hun voornaamste broedgebied in het zuidwestelijke deel van de Atlantische Oceaan hebben.
Het aantal vleermuissoorten is groot. De opossums of buidelratten hebben hier een belangrijke verspreiding; hier leeft ook de wateropossum, het enige in het water levende buideldier.
De vogelwereld is zeer rijk aan soorten en individuen; daaronder zijn vele endemische geslachten. Vermeldenswaard zijn o.m. de kolibries, de ovenvogels, de vliegenvangers, de miervogels, de papegaaien en de toekans. Bijzonder is het papegaaieneiland"Ilha dos Papagaios" dat ligt in de monding van de Rio Guamá, recht tegenover Belém, en waar ca. 1300 papegaaien leven. De grootste arend ter wereld, de harpij-arend, leeft in het Amazonegebied.
Ook het aantal soorten reptielen en amfibieën is omvangrijk met onder andere anaconda's (tot 12 meter lang), boa constrictors, koraalslangen, lanspuntslangen, groefkopadders en giftige kikkers.
De rivieren zijn rijk aan meervallen, karperzalmen en cichliden en hebben waarschijnlijk de rijkste zoetwatervisfauna ter wereld.
| advertentie |
|
|
Arapaima BrazilieFoto: George Chernilevsky in het publieke domein
Hiertoe behoort o.a. de arapaima, met 3 meter lengte de grootste zoetwatervis ter wereld. Gevaarlijk zijn piranha's, sidderalen en pijlstaartroggen. Bijzonder is de"tambaqui", die noten kan kraken.
De vormen- en kleurenpracht van de insecten, met name die van de honderden soorten vlinders, is onvoorstelbaar groot. Ongeveer eenderde van de één miljoen insectensoorten die we kennen, komen in het Amazonegebied voor, o.a. parasolmieren. Uit Brazilië zijn ook zeer grote slakken bekend. De drogere savannegebieden hebben een geheel eigen fauna.
De Pantanal, een gebied ter grootte van de helft van Frankrijk in het westen van Brazilië, he eft een zeer gevarieerd dierenleven, te vergelijken met het Amazonegebied. Er komen bijvoorbeeld ca. 600 vogelsoorten voor. Indrukwekkend is de jabiru-ooievaar of tuiuiu en andere opvallende vogels zijn de magoari, een reigersoort, de zwarta bigua, de bruine bigua-tinga, de colhereiro, en de cardeal. Verder nog vele soorten ara's, parkieten, kolibries, ibissen, papegaaien, vinken, reigers, spechten, en de havik, valk, koerlan, kardinaal, waterral, ijsvogel, koekoek, doornvogel, klauwier, winterkoning, Vlaamse gaai en merel.
Langs de oevers van rivieren leven ontelbare kaaimannen (jacaré's) en ook grote slangen komen veel voor, nog meer dan in het Amazonegebied. De zwarte kaaiman wordt erg zeldzaam door de vele stropers, die achter de huid van het dier aanzitten.
| advertentie |
|
|
Wolspinaap BrazilieFoto: Sinara Conessa CC 2.0 Unported no changes made
In de Mata Atlântica komt de unieke"mariqui" voor, een wolspinaap, de grootste aap van zowel Noord- als Zuidamerika. Verder de bruine brulaap, de oeistiti of zijdeaapje en het gouden leeuwaapje.
De grootste bedreiging voor de dierenwereld is kaalslag van het oerbos, verder ongecontroleerde jacht en dierenhandel. De natuurbescherming wint langzaam terrein, wat in veel gevallen misschien al te laat komt. Het Itatíaia nationale park in het oosten omvat o.a. een bergmassief. Momenteel wordt geëxperimenteerd met het op beschermde plaatsen uitzetten van in dierentuinen gefokte klauwaapjes of leeuwaapjes.
In juni 2004 werd bekend dat de Nederlandse wetenschapper Marc van Roosmalen een nieuw soort zoogdier had ontdekt, een navelzwijn. Tot nu toe waren er drie soorten navelzwijnen; het door de Nederlander beschreven dier wijkt in formaat en wat betreft tekening op zijn vacht af van die drie andere soorten.
In de regenwouden van het Amazonegebied hebben Amerikaanse wetenschappers in 2007 een nieuwe aapsoort ontdekt. De Braziliaanse aap is familie van de zadeldak tamarin, die bekend staan om hun bonte ruggen. Het kleine aapje weegt net iets meer dan 200 gram en krijgt de naam Mura's zadeldak tamarin.
BRAZILIE LINKS
Advertenties
• Vliegtickets Brazilië | Vliegennaar.nl
• Bouw je eigen Brazilie Rondreis
• Brazilie verre reizen van ANWB
• Hotels Trivago
• Bezienswaardigheden Brazilië
• Djoser Rondreis Brazilie
• Brazilië Tui Reizen
• Hotels Brazilie
• Rondreizen Brazilie
• Autoverhuur Sunny Cars Brazilië
• Boeken, ook tweedehands, over BRAZILIE bij Bol.com
Nuttige links
Brazilië Jouwpagina (N)Brazilië Verzamelgids (N+E)
Dieren in Brazilie (N)
Reisinformatie Brazilië (N)
Reizendoejezo - Brazilië (N)
Rondreis Brazilie (N)
Rondreis door Brazilië (N)
Vakantie Brazilië Jouw Pagina (N+E)
Bronnen
Bayer, M. / Brazilië
Gottmer/Becht
Bayer, M. / Brazilië : mensen, politiek, economie, cultuur
Koninklijk Instituut voor de Tropen/Novib
Bender, E. / Brazil
Chelsea House Publishers
Brazil
Apa Publications
Brazil
Lonely Planet
Brazilië
The Reader's Digest
Dekker, J. / Reishandboek Brazilië
Elmar
Heinrichs, A. / Brazil
Children's Press
CIA - World Factbook
BBC - Country Profiles
laatst bijgewerkt oktober 2024Samensteller: Arie Verrijp / Geert Willems