Landenweb.nl

BRAZILIE
Bevolking

To read about BRAZIL in English - click here

Goedkope vliegtickets Brazilië? Goedkoper via Vliegennaar.nl

Steden BRAZILIE

Rio de janeiro

Bevolking

Algemeen

advertentie

Brazilie Sao PauloFoto: Roger W (CC BY-SA 2.0) no changes made

Brazilië had in 2017 207.353.391 inwoners. Dit betekent dat de gemiddelde bevolkingsdichtheid ca. 20 inwoners per km2 bedraagt. In 1950 had Brazilië nog maar 50 miljoen inwoners. Jaarlijks komen er zo'n drie miljoen Brazilianen bij, nog afgezien van het aantal immigranten. Deze bevolkingsexplosie is een van de grote problemen waar Brazilië mee worstelt.

De spreiding van de bevolking wordt gekenmerkt door een grote mate van ongelijkheid: in de kustgebieden van het noord- en zuidoosten en het zuiden woont op iets meer dan eenderde van de oppervlakte ca. 90% van de totale bevolking. Het Amazonegebied en het westen daarentegen hebben een bevolkingsdichtheid van respectievelijk 1 en 2,9 inwoners per km2. Er is sprake van een voortdurende verstedelijking: 86% van de bevolking woont in de steden (2017), waarbinnen vooral de krottenwijken of favelas zich razendsnel hebben uitgebreid. Brazilië is in een periode van ongeveer vijftig jaar veranderd van een overwegend agrarische in een stedelijke samenleving. De grootste stedelijke gebieden zijn São Paulo (21 miljoen inwoners) en Rio de Janeiro (13 miljoen), twee van de grootste steden ter wereld. In het noordoosten en noorden liggen de miljoenensteden Salvador da Bahia, Recife en Fortaleza, in het Amazonegebied Belém en in het zuiden Porto Alegre. Grote steden in het binnenland zijn Manaus, Brasília en Belo Horizonte.

De bevolking van Brazilië is zeer heterogeen van samenstelling en van indiaans-Afrikaans-Europese herkomst. Het aantal Indianen dat nog de oorspronkelijke leefwijze heeft, bedraagt minder dan 0,4% van de totale bevolking. Dit aantal neemt nog steeds verder af, onder andere door de ontginning van het Amazonegebied. Nu en dan worden er zelfs moordpartijen op indianen gemeld. Verder wonen er nog indianen in Centraal-West-Brazilië, die voor een deel zijn ondergebracht in ca. 128 reservaten. Het Fundação Nacional dos Indios is het orgaan dat tot taak heeft de integratie van de Indianen in de maatschappij op geleidelijke en vreedzame wijze te doen verlopen. Dat daar niet zoveel van terecht komt is o.a. te wijten aan de enorme uitgestrektheid van het binnenland, het ontbreken van het benodigde geld en de ongeïnteresseerdheid en corruptie bij het ambtelijke apparaat.

De allereerste kolonisten, de Portugezen, bleven in de havensteden grotendeels onvermengd, maar in het binnenland vermengden zij zich met de inheemse bevolking. Vooral tussen 1880 en 1914 kwamen er veel immigranten naar Brazilië: Italianen, Spanjaarden, Syriërs, Libanezen, Polen en Duitsers. In 1908 kwamen daar 799 Japanners bij die gevolgd werden door honderdduizenden landgenoten.

Het blanke deel van de bevolking vormt de meerderheid met 47%. Daarna volgen de mulatten die van Europees-Afrikaanse-iniaanse afkomst zijn met 43%. De zwarte bevolkingsgroep bestaat uit 7,6% van de bevolking. Verder zijn er nog cafuzos van indiaans-Afrikaanse afkomst. Alle mensen van gemengde herkomst worden mestiços (mestiezen) genoemd.

São Paulo is de migrantenstad bij uitstek met grote Italiaanse, Arabische en Japanse wijken. In de staten Paranána en São Paulo wonen ca. 1 miljoen Japanners. In de staat São Paulo en de zuidelijke staten Santa Catarina, Rio Grande do Sul en Paraná bevinden zich Nederlandse, Duitse, Zwitserse en Franse kolonies.

Hoewel alle bevolkingsgroepen in redelijke harmonie samenleven, is het voor de gekleurde bevolking nog steeds erg moeilijk om hogerop te komen, zowel economisch als in sociale klasse.

De jaarlijkse bevolkingstoename is 0,7% (2017). De leeftijdsopbouw in Brazilië is onevenwichtig: Bijna 40% van de bevolking was in 2017 jonger dan vierentwintig jaar. De gemiddelde levensverwachting bij geboorte is voor mannen 70,5 jaar en voor vrouwen 77,7 jaar (2017). Het geboorte- en sterftecijfer bedraagt respectievelijk 14.1 en 6.7 per 1000 inwoners. De zuigelingensterfte bedraagt ongeveer 17 per 1000 levendgeborenen (2017).

Historische bevolkingsgroei in Brazilië (in miljoenen):

Indianen

advertentie

Brazilie IndianenFoto: Tetraktys CC 3.0 Brazilië no changes made

Oorspronkelijk woonden er ca. drie miljoen indianen in Brazilië. Men denkt dat er sinds de komst van de Europeanen ca. 700 indianenstammen verdwenen door ziektes, moordpartijen of vermengd met andere bevolkingsgroepen. Op dit moment zijn er daarvan nog maar ca. 300.000 over. Volgens de laatste tellingen leven er nog ongeveer 140 indianenvolken die allen eigen talen en dialecten hebben. Er zijn in totaal 174 verschillende talen en dialecten geteld. Ook het niveau van beschaving loopt sterk uiteen. Veel andere indianenstammen zijn in de loop der tijden vermengd met de veroveraars en de kolonisten."Cablocos" zijn afstammelingen van blanken en indianen,"mamelucos" van indianen en zwarten.

Aan de bovenloop van de Rio Negro in de deelstaat Roraima leeft de grootste groep traditioneel levende indianen, de Yanomani, jagers en verzamelaars. De Yanomani werden pas in 1973 ontdekt en leefden toen nog echt in het stenen tijdperk. De 18.000 Yanomani zijn verdeeld over ca. 320 dorpjes aan beide kanten van Braziliaans-Venezolaanse grens. Ze spreken vier aan elkaar gerelateerde talen: Yanomam, Yanam, Yanomamo en Sanumá.

Andere grote groepen zijn de Tikúna, de Guarani, de Tupi en de Ge. Enkele stammen waar nog maar enkele tientallen van over zijn, zijn de Asuriní en Parakanân. Kakinawa, Kaiapo's, Xavante, Txucarramãe, Xingú en Bororo's zijn andere stammen.

In 1973 kregen de indianen het recht op hun grondgebied en de vruchten daarvan. Door enkele kleine lettertjes in het"Indiaans statuut" kregen de indianen vaak niet meer dan een beperkt grondgebied als reservaat toegewezen. Later in de jaren zeventig kwamen verschillende indiaanse stammen in opstand tegen alle negatieve ontwikkelingen en richtten in 1981 de Unie van Indiaanse Naties (UNI) op. Door alle nationale en vooral internationale acties tot behoud van het regenwoud is de positie van de indianen wat versterkt. Een belangrijk succes voor de indianen was het verkrijgen van burgerrechten in 1988 waardoor de indianen mochten stemmen en openbare functies konden bekleden. In 1989 behaalden de indianen een groot succes. De bouw van de Altamira-Xingú-dammen waardoor de indianen een groot stuk van hun grondgebied zouden verliezen werd afgeblazen doordat de Wereldbank zich onder druk terugtrok als financier. Men zou kunne zeggen dat de indianen deze slagen gewonnen hebben, maar de"oorlog" nog lang niet.

advertentie

Hollanders

advertentie

Brazilie HolambraFoto: José Reynaldo da Fonseca CC 2.5 Unported no changes made

In het zuidoosten van Brazilië liggen verschillende Hollandse kolonies. De oudste is van 1905, Carambei in de deelstaat Paraná. De kolonie leed aanvankelijk een zieltogend bestaan maar bloeide weer op nadat nieuwe emigranten in de jaren vijftig arriveerden. Er is nu een bloeiende christelijk gereformeerde kolonie die zich gespecialiseerd heeft in de zuivelproductie. De in 1952 gestichte kolonie Castrolândia richt zich volledig en met succes op de veeteelt. Een derde kolonie is Arapotí, eveneens in de deelstaat Paraná. In de deelstaat São Paulo werd in 1948 de kolonie Holambra I (Holland-Amerika-Brazilië) gesticht (fruit en bloemen). Begin jaren zestig werd Holambra II gesticht (katoen, bloemen, fruit, en veeteelt). In totaal zijn er ca. 700 bedrijven in handen van Hollandse immigranten en hun nakomelingen. Deze bedrijven zijn ook te vinden in de deelstaten Mato Grosso do Sul, Santa Caterina en het Distrito Federal.

advertentie

Afrikanen

Brazilië was vanaf de zestiende eeuw een echte plantagesamenleving, waarvoor in totaal ongeveer vijf miljoen Afrikanen in de periode 1532 en 1850 (afschaffing slavernij) als slaven naar Brazilië gebracht werden. De plantages bevonden zich voornamelijk in het noordoosten in de kuststreek. Daar zijn tot de dag van vandaag de meeste afstammelingen van de slaven te vinden en in de staat Bahia wonen dan ook de meeste zwarten.

Er vond natuurlijk al snel vermenging plaats tussen de slaven en de blanke overheersers. De nakomelingen daarvan, mulatten, vormen een groot deel van de Braziliaanse samenleving en wonen voornamelijk in de kuststreken van het noord- en zuidoosten en het binnenland van de staat Minas Gerais.

In de godsdienst, het voetbal, de muziek en de dans drukken de Afrikanen een belangrijke stempel op de Braziliaanse cultuur. Er bestaat nog wel steeds een grote achterstand op maatschappelijk gebied en ook discriminatie is aan de orde van de dag.

In het Amazonegebied werd in 2007 een indianenstam ontdekt die tot nu toe geen contact had met de westerse wereld. De 87 leden van de Metyktire-stam leven in een nauwelijks toegankelijk gebied ongeveer 2000 kilometer ten noordwesten van Rio de Janeiro.

advertentie

BRAZILIE LINKS

Advertenties
• Vliegtickets Brazilië | Vliegennaar.nl
• Bouw je eigen Brazilie Rondreis
• Brazilie verre reizen van ANWB
• Hotels Trivago
• Bezienswaardigheden Brazilië
• Djoser Rondreis Brazilie
• Brazilië Tui Reizen
• Hotels Brazilie
• Rondreizen Brazilie
• Autoverhuur Sunny Cars Brazilië
• Reisgidsen en kaarten Brazilie

Nuttige links

Brazilië Jouwpagina (N)
Brazilië Verzamelgids (N+E)
Dieren in Brazilie (N)
Reisinformatie Brazilië (N)
Reizendoejezo - Brazilië (N)
Rondreis Brazilie (N)
Rondreis door Brazilië (N)
Vakantie Brazilië Jouw Pagina (N+E)

Bronnen

Bayer, M. / Brazilië

Gottmer/Becht

Bayer, M. / Brazilië : mensen, politiek, economie, cultuur

Koninklijk Instituut voor de Tropen/Novib

Bender, E. / Brazil

Chelsea House Publishers

Brazil

Apa Publications

Brazil

Lonely Planet

Brazilië

The Reader's Digest

Dekker, J. / Reishandboek Brazilië

Elmar

Heinrichs, A. / Brazil

Children's Press

CIA - World Factbook

BBC - Country Profiles

laatst bijgewerkt november 2024
Samensteller: Arie Verrijp / Geert Willems