BOSNIE-HERZEGOVINA
Samenleving
Samenleving
To read about BOSNIA AND HERZEGOVINA in English - click here
| Hotels Trivago |
Steden BOSNIE-HERZEGOVINA
| Sarajevo |
Samenleving
Staatsinrichting
| advertentie |
|
Presidentieel Gebouw SerajevoFoto: Ex13 CC 3.0 Unported no changes made
Bosnië-Herzegovina is sinds 1992 een onafhankelijk land. Volgens het vredesakkoord van Dayton (1995) is het een federatieve republiek, bestaande uit twee autonome deelstaten of 'entiteiten': de Moslim-Kroatische Federatie (51% van de oppervlakte) en de Bosnisch-Servische Republiek (Republika Srpska, 49%). Beide deelstaten hebben een eigen president, regering en parlement.
De drie leden van het staatspresidium, een Moslim en een Kroaat uit de Federatie en een Serviër uit de Republika Srpska, worden rechtstreeks gekozen door de leden van de drie grootste etnische groepen. Het presidentschap rouleert elke acht maanden onder de leden van het presidium.
De Europese Unie en de Verenigde Naties houden toezicht op de naleving van het vredesakkoord en hebben de bevoegdheid bestuurders te ontslaan.
De vele duizenden NAVO-manschappen van SFOR moeten nieuwe vijandigheden voorkomen. Hoge Vertegenwoordiger Ashdown paste op 2 april 2003 de grondwetten van de Servische Republiek en de Moslim-Kroatische federatie aan door de controle op de legers van beide entiteiten te verplaatsen naar het staatspresidium.
De centrale regering van Bosnië-Herzegovina bestaat twee kamers met wetgevende macht (de Volkskamer met 15 leden en het Huis van Afgevaardigden met 42 leden), een driekoppig Presidium, een Ministerraad, een Constitutioneel Hof en een Centrale Bank. Al deze organen zijn gebaseerd op het principe van etnische gelijke vertegenwoordiging. De centrale regering is verantwoordelijk voor buitenlands beleid, buitenlandse handel, invoerrechten, immigratiebeleid, monetaire politiek, internationaal recht, luchtvaart, communicatie, de financiering van de regering en het aangaan van overeenkomsten met andere staten of internationale organisaties. Beide entiteiten hebben eigen legers, die echter onder gezag van het Presidium van Bosnië-Herzegovina staan.
De Moslim-Kroatische Federatie heeft een wisselend presidentschap. De wetgevende macht in de Federatie bestaat uit twee kamers: het Huis van Afgevaardigden van de Federatie (140 zetels) en de Volkskamer (30 Moslims, 30 Kroaten en 20 anderen).
De Republika Srpska heeft een president en een vice-president, die direct wordt gekozen voor een termijn van vier jaar. De Nationale Assemblee van de Republika Srpska wordt gekozen op basis van evenredige vertegenwoordiging en telt 83 leden. Voor de huidige politieke situatie, zie hoofdstuk geschiedenis.
| advertentie |
|
|
Administratieve indeling
| advertentie |
|
|
Bosnie-Herzegovina Administratieve IndelingFoto: Bennet Schulte CC 3.0 Unported no changes made
Bosnië-Herzegovina is verdeeld in tien kantons met elk een eigen parlement en bestuur. Alle functies en bevoegdheden die in het Akkoord van Dayton niet expliciet aan de centrale instituties van Bosnië-Herzegovina zijn toegeschreven, vallen toe aan de entiteiten.
Binnen de Moslim-Kroatische Federatie geldt dat functies en bevoegdheden die niet expliciet aan haar zijn toegeschreven vallen onder de kantons.
| kanton | hoofdstad | oppervlakte | aantal inwoners |
| Bosansko-Podriniski | Goražde | 505 km2 | 36.000 |
| Hercegbosanski | Livno | 4.934 km2 | 84.000 |
| Hercegovacko-Neretvanski | Mostar | 4.401 km2 | 218.000 |
| Posavski | Orašje | 325 km2 | 44.000 |
| Sarajevo | Sarajevo | 1.277 km2 | 402.000 |
| Srednjebosanski | Travnik | 3.189 km2 | 241.000 |
| Tuzlanski | Tuzla | 2.649 km2 | 515.000 |
| Unsko-Sanski | Bihac | 4.125 km2 | 308.000 |
| Zapadno-Hercegovacki | Ljubuški | 1.362 km2 | 82.000 |
| Zenjcko-Dobojski | Zenica | 3.343 km2 | 400.000 |
| advertentie |
|
|
Onderwijs
| advertentie |
|
|
Mostar UniversiteitFoto: Yerevani Axjik CC 4.0 International no changes made
Kinderen nemen vanaf hun zevende jaar verplicht deel aan het acht jaar durende basisonderwijs. Na het basisonderwijs kunnen ze kiezen voor drie of vier jaar voortgezet onderwijs, eventueel gevolgd door een beroepsopleiding. Het universitair onderwijs duurt 4-6 jaar met eventueel een verdere specialisatie. Bosnië-Herzegovina heeft vier universiteiten. De Universiteit van Sarajevo (1949) is de oudste, die van Mostar, Tuzla en Banja Luka werden allen opgericht in de jaren zeventig van de vorige eeuw.
De beide entiteiten hebben ieder een eigen ministerie van Onderwijs, terwijl ook in alle kantons Kroatisch en Bosnjaks onderwijs gegeven wordt.
Om het nog ingewikkelder te maken hebben ook alle kantons weer hun eigen wetgeving die het onderwijs regelt. De scholen in de Bosnjakse kantons werekn met federale schoolmaterialen; in de Kroatische kantons worden leermiddelen uit Kroatië gebruikt.
In de Republiek Srpska wordt het onderwijs volledig geregeld door het ministerie van Onderwijs.
In het district Brcko zorgt vernieuwende wetgeving ervoor dat de leerlingen van verschillende nationaliteiten samen les krijgen. Ze moeten dan bijvoorbeeld vaktermen in drie verschillende talen leren en beide alfabetten kunnen gebruiken. De bedoeling is om dit soort onderwijs steeds vaker centraal te regelen en decentraal in te voeren.
In april 2002 werd met de ondertekening van het zgn. Mrakovica-Sarajevo Akkoord een compromis gesloten over een aantal constitutionele amendementen, waarover was onderhandeld naar aanleiding van een uitspraak van het Constitutionele Hof twee jaar eerder. In de grondwet werd het principe opgenomen dat BiH drie constituerende bevolkingsgroepen heeft. Deze nieuwe grondwettelijke bepaling heeft verstrekkende gevolgen, omdat hiermee de politieke vertegenwoordiging wordt geregeld van de drie bevolkingsgroepen in die gebieden waar zij een minderheid vormen (dus bijvoorbeeld een verplichte opname van Moslims in het parlement van de RS en andersom van Serviërs in het parlement van de Federatie). De regeringen die worden gevormd op basis van de verkiezingsuitslag van 5 oktober 2002 zijn de eerste waarop de nieuwe regels van toepassing zijn.
| advertentie |
|
|
Srebrenica
De oorlog van 1992 tot 1995 op Bosnisch grondgebied kreeg voor Nederland een uiterst onaangename nasleep door de tragische val van de moslimenclave Srebrenica in 1995.
Nederlandse VN-soldaten zouden deze zogenaamde ‘safe area’ beschermen, maar ondanks dat werden ca. 7500 moslims door de Bosnische Serviërs vermoord. In 2002 verscheen het lang verwachte NIOD-rapport, waarvan de conclusies het kabinet van premier Kok dwongen om af te treden. Opperbevelhebber Van Baal trad na zware druk eveneens af.
| advertentie |
|
|
BOSNIE-HERZEGOVINA LINKS
Advertenties
• Bosnie-Herzegovina Tui Reizen
• Vliegennaar.nl - Goedkoop vliegen naar Bosnie
• Hotels Trivago
• Rondreis Balkan
• Djoser Rondreis Balkan
• ANWB vakantie boeken Bosnie-Herzegovina
• Bosnië en Herzegovina Hotels
• Autoverhuur Sunny Cars Bosnië-Herzegovina
• Transport Bosnië - TTS Quality Logistics B.V
• Reisgidsen en kaarten Bosnie-Herzegovina
Nuttige links
Reisinformatie Bosnië en Herzegovina (N)Startpagina Bosnië (N)
Bronnen
Campschreur, W. / Bosnië-Herzegovina : mensen, politiek, economie, cultuur, milieu
Koninklijk Instituut voor de Tropen : Novib
Gabrielpillai, M. / Bosnia and Herzegovina
Gareth Stevens Publishing
Milivojevic, J. / Bosnia and Herzegovina
Children’s Press
Phillips, D. / Bosnia and Herzegovina
Chelsea House Publishers
CIA - World Factbook
BBC - Country Profiles
laatst bijgewerkt november 2024Samensteller: Arie Verrijp / Geert Willems