AZERBEIDZJAN
Geschiedenis

To read about AZERBAIJAN in English - click here

Hotels Azerbeidzjan

Geschiedenis

Prehistorie

De prehistorie van Azerbeidzjan omvat het stenen, bronzen en ijzeren tijdperk, waarbij het stenen tijdperk is onderverdeeld in het paleolithicum (oude steentijd), mesolithicum (middensteentijd) en neolithicum (jonge of nieuwe steentijd) en het chalcolithicum (koper- of kopersteentijdperk), een overgangsperiode van het stenen tijdperk naar het bronzen en ijzeren tijdperk.
Het Paleolithicum is onderverdeeld in drie perioden: lager, midden en hoger. Het tijdperk begon met de eerste menselijke bewoning in de regio en duurde tot het 12e millennium v. Chr. De Azykh Grot in het Khojavend District is de locatie van een van de oudste archaïsch-menselijke bewoningen van Eurazië. In de onderste lagen van de grot werden overblijfselen gevonden van een pre-Acheuléense cultuur van minstens 700.000 jaar oud. In 1968 ontdekte Mammadali Huseynov een 300.000 jaar oud gedeeltelijk kaakbeen van een vroege mens in de grotlaag uit de Acheuléen-periode; het is een van de oudste menselijke overblijfselen ooit ontdekt op het grondgebied van de voormalige Sovjet-Unie. Het lagere paleolithicum van Azerbeidzjan staat bekend om de Quruçay-cultuur, die kenmerken heeft die lijken op vondsten van een van de belangrijkste archeologische vindplaatsen ter wereld, de Olduvaikloof in Tanzania.
Het Mesolithicum, van ongeveer 12.000 tot 8.000 v. Chr., wordt vertegenwoordigd door grotten in het Nationaal Park Gobustan (bij Baku) en Damjili (in het district Qazax). Rotstekeningen in Gobustan tonen meer dan 6000 taferelen van jacht, visvangst, werk en dans. De onlangs opgegraven nederzetting Osmant?p? in de autonome republiek Nachitsjevan lijkt licht te werpen op de tussenfase tussen het Mesolithicum en het Neolithicum.

advertentie

^{Rotstekeningen in Gobustan Nationaal Park, AzerbeidzjanPhoto: Azeri CC Attribution-Share Alike 3.0 Unported no changes made}

Archeologische vondsten uit het neolithische tijdperk (7000-6000 jaar v. Chr.), worden vertegenwoordigd door de Sjoelaveri-Sjomoe-cultuur in het Aghstafa district, vondsten in Damjili, Gobustan, Kultepe (in Nachitsjevan) en Toyretepe, en de neolithische revolutie in de landbouw.
Rotstekeningen daterend van 8.000 tot 5.000 jaar geleden tonen lange boten (vergelijkbaar met Vikingschepen), wat wijst op een relatie met het Europese vasteland en de Middellandse Zee.

Het Chalcolithicum (6000-4000 v. Chr.) of kopertijd was de overgangsperiode van de steentijd naar de bronstijd. Het Kaukasusgebergte is rijk aan kopererts, wat de ontwikkeling van het kopersmelten in Azerbeidzjan zeer bevorderde. Chalcolithische nederzettingen zijn ontdekt in Shomu-tepe, Toyratepe, Jinnitepe, Kültepe, Alikomektepe en IIanlitepe. Koolstofgedateerde artefacten wijzen erop dat de bewoners huizen bouwden, koperen werktuigen en pijlpunten maakten en bekend waren met landbouw, irrigatie was nog niet bekend in die tijd.

De bronstijd in Azerbeidzjan begon ongeveer in de tweede helft van het vierde millennium v. Chr. en de ijzertijd begon ongeveer in de zevende en zesde eeuw v. Chr. De bronstijd is onderverdeeld in vroege, midden en late tijdperken en is bestudeerd in Nachitsjevan, Ganja, Mingachevir en het district Dashkasan. De vroege bronstijd wordt gekenmerkt door de Kura-Araxes cultuur en de midden bronstijd door beschilderde aardewerken artefacten. Overblijfselen uit de late bronstijd worden gevonden in Nachitsjevan en bij de Khojali-Gadabay en Talish-Mughan culturen.

Middeleeuwen

Vanaf de 6e eeuw voor Christus (en zelfs gedurende een groot deel van de latere geschiedenis) maakte proto-Azerbeidzjan deel uit van het Perzische rijk, waarbij het zoroastrisme zich ontwikkelde als de overheersende religie. Rond de 4e eeuw voor Christus ontstond de slecht gedefinieerde staat Arran, ook bekend als Kaukasisch Albanië (geen link met de huidige Balkanrepubliek). Vanaf ongeveer 325 n.Chr. adopteerden deze Albanezen het christendom en bouwden ze vele kerken, waarvan de ruïnes nog steeds te bezoeken zijn. De geschiedenis van de Kaukasische Albanezen is van groot politiek belang voor de hedendaagse Azeri's, grotendeels vanwege het omstreden feit dat ze niet Armeens waren.

Azerbeidzjan is voor het grootste gedeelte van de geschiedenis bezet geweest door buitenlandse mogendheden. Rond 640 na Christus trokken Arabische legers het gebied binnen - die tevens de Islam introduceerden -, gevolgd door Mongoolse troepen en vanaf de 11de eeuw tot de 15de eeuw door Turkse overheersing. Het gevolg van deze Turkse overheersing was dat de Azeri een Turkse taal adopteerden.

advertentie

Muziekgroep Azerbeidzjan 16e eeuw_{Photo: Publiek domein}

Vanaf het einde van de 16e eeuw werd tussen het Ottomaanse Rijk, het Perzische Rijk en Tsaristisch Rusland gevochten om de hegemonie in de regio. Daarna nam de Iraanse invloed toe. Vanaf de 18de eeuw werd Rusland een steeds machtiger mogendheid, die invloed zocht en kreeg in de Kaukasus. Bij het Verdrag van Toerkmanchai in 1828 werd de invloed over het gebied vastgelegd: het noordelijke gedeelte (ongeveer de contouren van het huidige Azerbeidzjan) werd toegewezen aan Rusland, terwijl het zuidelijke gedeelte werd toegewezen aan Iran.

Van 1918 tot 1920 was Azerbeidzjan onafhankelijk. Daarna werd het onderdeel van de Sovjetunie. In 1988 ontstonden er ernstige spanningen tussen Azerbeidzjan en de Armeense enclave Nagorny Karabach, welke gelegen is in Azerbeidzjan. Dit leidde tot geweldsuitbarstingen tegen etnische Armeniërs. Toen de situatie uit de hand liep, poogden Sovjettroepen op bloedige wijze de orde te herstellen, waardoor anti-Russische gevoelens in Azerbeidzjan werden aangewakkerd.

In 1991 werd Azerbeidzjan onafhankelijk. De eerste jaren van onafhankelijkheid werden gekenmerkt door felle onderlinge rivaliteit tussen machthebbers, economische malaise en de nog imeer durende ruzie om de enclave Nagorny-Karabach. Na massaprotesten vanwege de nederlagen in de oorlog met Armenië vluchtte de eerste gekozen president Mutalibov naar Moskou. Zijn opvolger, president Elchibey, benoemde de vroeger KGB-chef Heydar Aliyev tot parlementsvoorzitter. President Elchibey werd evenwel verdreven door een oprukkend rebellenleger van krijgsheer Surat Hoesseinov. Heydar Aliyev sloot vervolgens een pact met deze krijgsheer, die bij die gelegenheid werd benoemd tot premier. Na een referendum waarin het volk het vertrouwen in de gevluchte president opzegde, werden presidentiële verkiezingen uitgeschreven.Op 3 oktober 1993 werd Aliyev voor het eerst gekozen tijdens rechtstreekse presidentiële verkiezingen. Hij bleef aan de macht tot 2003, waarna hij vanuit zijn ziekbed de macht overdroeg aan zijn zoon Ilham. Deze won met gemak de presidentsverkiezingen in oktober 2003 en werd direct benoemd tot president.

advertentie

Ilham Aliyev Azerbeidzjan_{Photo: The Chancellery of the Senate of the Republic of Poland CC 3.0 no changes made}

In november 2005 wint de regerende New Azerbaijan Party de parlementsverkiezingen met ruim verschil. Internationale waarnemers twijfelen aan het democratische gehalte van de verkiezingen.
In juni 2007 biedt de Russische president Poetin een radarstation in Azerbeidzjan aan als alternatief voor de plannen van de VS om een raketschild te bouwen in Europa. In maart 2008 breken zware gevechten uit in Nagorno-Karabakh. Armenië en Azerbeidzjan beschuldigen elkaar er van te zijn begonnen.
Ilham Aliyev wint in oktober 2008 de presidentsverkiezingen. In november 2008 tekenen Azerbeidzjan en Armenië een verdrag waarin de landen te kennen geven het geschil om Nagorno-Karabakh op te willen lossen.
In maart 2009 wordt er een referendum gehouden om het mogelijk te maken dat Ilham Aliyev voor een derde keer gekozen kan worden, hij wint met bijna 92% van de stemmen.
In november 2009 wordt er geen doorbraak bereikt in de gesprekken over Nagorno-Karabakh. In april 2010 brengt het hoofd van de Armeense kerk een bezoek aan Azerbeidzjan en probeert een bijdrage te leveren aan het vredesproces. In oktober 2013 wint Ilham Aliyev weer de presidentsverkiezingen.
In november 2015 wint de regeringspartij de parlementsverkiezingen die door de belangrijkste oppositiepartijen werden geboycot. In 2016 en 217 laait af en toe het conflict rond Nagorno-Karabakh op, en in februari 2017 benoemt Aliyev zijn vrouw tot eerste vice-president.
Eind 2020 veroverde Azerbeidzjan grondgebied in Nagorno-Karabach en in september 2023 de volledige enclave. Meer dan 100.000 van de 120.00 Armeniërs vluchtten naar Armenië.

In december 2023 riep Aliyev via een decreet vervroegde presidentsverkiezingen uit op 7 februari 2024, verkiezingen die aanvankelijk voorzien waren in 2025. Aliyev leek daarmee te willen profiteren van zijn populariteit na de verovering van Nogorno-Karabach in september 2023.
De verkiezingen van 7 februari 2024 werden, zoals verwacht, gewonnen door de zittende president Ilham Aliyev. Aliyev werd voor de vijfde keer herkozen met meer dan 90% van de stemmen na een opkomst van net geen 70%.

advertentie

AZERBEIDZJAN LINKS

Advertenties
• Djoser Rondreis Azerbeidzjan
• Hotels Trivago
• Transport Azerbeidzjan - TTS Quality Logistics B.V
• Hotels Azerbeidzjan
• Auto huren in Azerbeidzjan
• Reisgidsen en kaarten Azerbeidzjan

Nuttige links

Azerbeidzjan Startnederland (N+E)

Bronnen

Elmar Landeninformatie

CIA - World Factbook

BBC - Country Profiles

laatst bijgewerkt november 2024
Samensteller: Arie Verrijp / Geert Willems