ARMENIE
Planten en Dieren

To read about ARMENIA in English - click here

Armenie Tui Reizen

Steden ARMENIE

Jerevan

Planten en Dieren

Planten

advertentie

Armenie Wilde Bloemen_{Photo: Valen1988 CC 3.0 Unported no changes made}

Tot nu toe zijn in Armenië ongeveer 388 soorten algen, 4166 schimmels, 2600 korstmossen en 430 mossen geïdentificeerd, naast het zeer grote totaal van meer dan 3200 soorten vaat- of hogere planten, waaronder enkele planten die alleen in Armenië voorkomen. De diversiteit van de vaatplanten is sterk geconcentreerd in het Khosrov Forest State Reserve, dat 1849 soorten herbergt, ondanks het feit dat het slechts 1% van het grondgebied van Armenië beslaat. Aangezien de flora van Armenië zeer uitgebreid is, is het opmerkelijk dat de naaktzadigen (hoofdzakelijk naaldbomen) maar met negen soorten zijn vertegenwoordigd: vijf jeneverbessen, één den, één taxus en twee struikachtige leden van de Ephedraceae-familie. De heemst is de nationale bloem van Armenië.

advertentie

Nationale bloem van Armenië, de heemst
_{Photo: Gailhampshire CC 2.0 no changes made}

Een derde van de Armeense bossen bestaat uit eiken en ze zijn wijd verspreid over het hele land. Van de vier soorten die in Armenië voorkomen, zijn er twee typisch voor deze bossen, namelijk Perzische eik en Georgische eik. De Perzische eik kan goed tegen de kou en komt in het hele land voor op hoogtes tot 2600 meter. De Georgische eik daarentegen voelt zich beter op hoogtes tussen 500 en 1400 meter, vooral in het noorden en het uiterste zuiden. Andere soorten die in eikenbossen voorkomen zijn es, haagbeuk, Georgische esdoorn, Ulmus thomasii (een iepensoort) en veldesdoorn. Een derde eikensoort, de Quercus araxina is langzaam aan het verdwijnen, waarschijnlijk als gevolg van toenemende landbouwactiviteiten.

advertentie

Ulmus thomasii, een iepensoort in Armenië
Photo: Ronnie Nijboer, Creative Commons CC0 1.0 Universal Public Domain Dedication no changes made

Een derde van de bossen zijn de vochtige beukenbossen van noordelijk Armenië. Zij worden gedomineerd door de oosterse beuk, die de voorkeur geeft aan naar het noorden gerichte hellingen en meer dan 3 m hoog kan worden; verscheidene opmerkelijke exemplaren kunnen worden gezien tijdens wandelingen door het zuidelijke deel van het Dilijan Nationaal Park. Andere soorten die voorkomen in beukenbossen zijn de winter- of kleinbladige linde, de Betula litwinow (beukensoort) en de wilde kardinaalsmuts. Bossen met veel haagbeuken komen voor op een hoogte van 800-1800 meter. Andere bomen die in deze bossen voorkomen zijn diverse eiken, veldesdoorn, es, Pyrus caucasica (een perenboom soort) en Kaukasische appelboom.

Struweel, een begroeiing waarin struiken tot ongeveer vijf meter hoogte dominant zijn, komen voor op hoogtes van 900-1000 meter in het noorden, maar op veel grotere hoogtes in het zuiden (1800-2000m). Dit struweel herbergt ongeveer 80 soorten xerische bomen en struiken, die allemaal goed tegen droogte kunnen en van veel licht houden. Naast doornbossen, gedomineerd door jeneverbesstruiken, komen ook loofbossen voor, gekenmerkt door soorten als de Georgische esdoorn, diverse kersenboomsoorten, pistacheboom, amandelboom, wegedoorn en gele of zomerjasmijn. Bossaches met venijnbomen komen voor in het Dilijan Nationaal Park en een overblijfsel van een bos met voornamelijk oostelijke platanen ligt bij de rivier de Tsav in het Shikahogh Staatsreservaat.

advertentie

Shikahogh Staatsreservaat, Armenië
Photo: Krzysztof Ziarnek, Kenraiz Creative Commons Attribution-Share Alike 4.0 International no changes made

Een aantal planten uit Armenië zullen de bezoekers bekend voorkomen, omdat zij populaire cultuurplanten van gematigde tuinen zijn geworden, zoals de scabiosa (kamperfoeliefamie zoals druifkruid), de oosterse of reuzenklaproos, het veel voorkomende wild kattenkruid, bramenstruiken de druifhyacint. Verschillende soorten vegetatie kunnen worden waargenomen in relatief beperkte gebieden, die vaak gemakkelijk bereikbaar zijn vanaf de hoofdwegen. Overvloedige en ongewone wilde bloemen zijn te vinden in de voor Armenië typische berghabitats, vooral in het late voorjaar en de vroege zomer. Het is bijvoorbeeld in Centraal-Armenië dat men de bijna onmogelijk te kweken, maar opvallende en vaak bizarre Oncocyclus iris kan aantreffen.

Onderstaande bloemfiguur, een vergeet-mij-nietje, werd gekozen als symbool voor de herdenking van de honderdste verjaardag van de Armeense genocide. De zwarte kleur symboliseert de gruwelen en de herinnering aan de genocide; het gele gedeelte stelt het licht voor in de vorm van twaalf zuilen die een cirkel vormen en het gedenkteken van Tsiternakaberd symboliseren. Het paarse gedeelte symboliseert de erkenning en de veroordeling van de Genocide. De vijf bloemblaadjes van de bloem zijn de vijf continenten waar Armeense immigranten onderdak vonden, gemeenschappen vormden, kortom de Armeense diaspora vormden.

advertentie

Logo ter herinnering aan de Armeense genocide (vergeet-me-nietje)
_{Photo: Aschroet in het publieke domein}

Dieren

Zoogdieren

De zoogdierenlijst van Armenië werd onlangs uitgebreid van 76 tot 83 toen zeven extra soorten vleermuizen werden geïdentificeerd. Een van de zoogdieren op de lijst, de gestreepte hyena, is hoogst waarschijnlijk uitgestorven in het land en de status van de Armeense berkenmuis is onbekend. Nog eens zes soorten zijn officieel als bedreigd geclassificeerd: de karakteristieke Armeense moeflon, de de bezoargeit, de gemarmerde bunzing, de otter, de pallas's kat en de Syrische bruine beer. Hoewel de beren als bedreigde diersoort worden beschouwd, kan men hun uitwerpselen vaak aantreffen tijdens wandelingen in de bergen, vooral in de streek van Vayots Dzor, en soms verrassend dicht bij de bewoonde wereld.

Andere interessante zoogdieren zijn het met uitsterven bedreigde Anatolische luipaard, onderwerp van een WWF-preventieprogramma in Armenië, Euraziatische lynx, wilde kat, wolf, witstaartstekelvarken, ree, wild zwijn, en de goud- of gewone jakhals. Geen van deze grote zoogdieren is echter een alledaagse verschijning en de kans is misschien groter dat de bezoeker kleinere en meer voorkomende soorten tegenkomt, zoals de rode vos, Kaapse haas, siesel (soort grondeekhoorn), en Meriones vinogradovi, een van de vijf gerbil-soorten die in Armenië voorkomt.

advertentie

Lynx Armenie_{Photo: David Castor in het publieke domein}

Vogels

Armenië ligt op de grens van twee faunale zones en in het noorden bevinden de noordelijke soorten zich aan de zuidelijke grens van hun verspreidingsgebied, terwijl in het zuiden de zuidelijke soorten en de soorten uit het oostelijke Middellandse-Zeegebied zich aan de noordelijke grens bevinden. Roofvogels zijn heel gewoon en gemakkelijk te zien. Vijf soorten arenden broeden in Armenië: schreeuwarend, steenarend, steppearend en slangenarend. Daarbij komen nog visarenden, vale gier, monniksgier, lammer- of baardgier, aas- of krenggier, buine kiekendief en slechtvalk.

Andere grote en opvallende vogels zijn de witte en de zwarte ooievaar, de eerste vooral in de Araratvallei, waar hun nesten vaak boven op elektriciteitspalen te zien zijn. De Dalmatische pelikaan broedt in het land en Amerikaanse witte pelikanen zijn het hele jaar door te zien. Specialiteiten van de Kaukasus zijn het Kaukasische korhoen en het Kaspisch berghoen, die beide met uitsterven worden bedreigd en moeilijk te zien zijn zonder een lokale gids met kennis van zaken in de subalpiene en alpiene weiden. Tot de kleinere vogels behoren de oostelijke en westelijke rotsklever, de witstaartkievit, roodstaarttapuit, Armeense meeuw, Perzische roodborst en Finsch' tapuit.

advertentie

Armeense meeuw, Armenië
Photo: Xelgen Creative Commons Attribution-Share Alike 3.0 Unported no changes made

De trek van roofvogels in het najaar is zeer de moeite waard omdat Armenië op een belangrijke vliegroute ligt tussen de Zwarte en de Kaspische Zee. De meest talrijke soorten zijn steppebuizerd, steppe- en schreeuwarend, grauwe en steppekiekendief, wespendief, balkansperwer, kleine torenvalk en zwarte wouw. In september migreren jufferkraanvogels naar het Sevanmeer, tot wel 4500 kraanvogels per dag.

Amfibieën

Het droge klimaat van Armenië wordt weerspiegeld in de schaarste aan amfibiesoorten en het gebrek aan specialiteiten. Alle acht soorten in het land hebben een wijde verspreiding. Wijdverspreide Europese soorten zijn meer- of grote groene kikker, groene pad, Syrische knoflookpad, boom- of Europese boomkikker en kleine watersalamander.

Syrische knoflookpad, Armenië
Photo: Prof. emer. Hans Schneider (Geyersberg) Creative Commons Attribution 4.0 International no changes made

Reptielen

Armenië is zeer rijk aan reptielensoorten met een totaal van 50, hoewel sommige bedreigd worden door denudatie van de habitat ten gevolge van overbegrazing. De Moorse landschildpad kan soms worden aangetroffen en in waterpartijen kan één van de twee soorten moerasschildpadden voorkomen, de Europese moerasschildpad en de Kaspische beekschildpad.
De gekko's die men vaak op de buitenmuren van gebouwen op het platteland kan zien is de Tenuidactylus caspius. De Laudakia caucasia is een hagedis met een uitgesproken prehistorisch draakachtig uiterlijk. Zoals alle agamen heeft hij een kort lichaam met een lange dunne staart, een driehoekige kop en lange poten. Agamen zijn in staat van kleur te veranderen naar gelang hun achtergrond.
Twee hagedissen zonder poten die voor slangen kunnen worden aangezien, zijn de hazelworm en de scheltopusik, ook wel pantserhazelworm of Europese glasslang genoemd.
Skinks zijn hagedissen die, hoewel zij gewoonlijk niet volledig pootloos zijn, in Europa over het algemeen slechts overblijvende poten hebben met nauwelijks nut voor de voortbeweging. De Armeense fauna omvat verscheidene skinken: Ablepharus bivittatus, Ablepharus chernovi, Mabuya aurata en Schneiders of langpootskink.
De andere hagedissoorten behoren tot de grote familie van de echte hagedissen (Lacertidae), zoals de steppehagedis, reuzen- of balkansmaragdhagedis en Kaspische smaragdhagedis. Zeer bijzonder is de Lacerta saxicola armeniaca, waarvan een deel van de wijfjes aan parthenogenese doet, dat wil zeggen dat zij zonder bevruchting door een mannetje eieren leggen die uitkomen en een dochter voortbrengen die een exacte genetische kopie is van het moederdier.

Slangen

Slangen zijn zeer goed vertegenwoordigd met 23 soorten, en ze worden vaker gezien dan in veel andere landen. Interessante slangen zijn onder meer de zandboa, een van de weinige slangen in Europa die hun prooi doden door verstikking, meestal kleine hagedissen en knaagdieren in dit geval. Overdag rust hij in knaagdierholen of onder grote stenen. Ongebruikelijk is dat de slang levendbarend is: het wijfje baart ongeveer twintig jongen die zich voeden met kleine hagedissen.

Kleine zandboa of zandboa, Armenië
_{Photo: Guy Haimovitch CC 3.0 no changes made}

De tot twee meter lange hagedisslang of westelijke hagedisslang behoort tot de familie der toornslangachtigen, slangen waarvan de giftanden achter in de bek zitten. Dergelijke slangen vinden het moeilijk hun gif in grote voorwerpen te injecteren. Ongewoon voor een slang heeft deze dagactieve soort een goed gezichtsvermogen en bij de jacht staat zij soms op en kijkt rond, een beetje zoals een cobra. Een veel kleinere toornslanachtige is de Eirenus modestus die slechts 15 cm wordt en zich voedt met insecten. Coluber najadum is een andere dagactieve slang. Hij is zeer slank en beweegt zeer snel, maar wordt zelden langer dan 1 meter. Een andere zweepslang is de geheimzinnige en zwak giftige bergracer, coluber ravergieri. Elaphe hohenackeri is een van Europa's kleinere slangen, die slechts ca. 80 cm lang wordt. Zeer ongewoon voor een slang, wordt hij vaak aangetroffen in de nabijheid van menselijke bewoning, waar hij zich tussen hopen stenen en gaten in oude stenen muren ophoudt.

Adders behoren tot de slangen die, in tegenstelling tot de colubriden, hoektanden vooraan in hun bek hebben. Zij zijn bijgevolg veel gevaarlijker omdat zij hun mond niet rond het slachtoffer hoeven te houden om gif in te spuiten. Er zijn verschillende interessante soorten in Armenië die een zeer beperkte verspreiding hebben. Viperia raddei is thans in het land ernstig bedreigd door beweiding en overbegrazing, terwijl Vipera darevski, die pas in 1986 werd beschreven, eveneens een zeer beperkt verspreidingsgebied heeft en evenzeer wordt bedreigd. De beten van deze soorten kunnen dodelijk zijn, evenals die van de wijdverspreide adders van Armenië. Misschien wel de gevaarlijkste adder van allemaal is de Levantijnse adder, met zijn 2,5 meter een van de grootste van zijn geslacht. Deze slang kan goed in bomen klimmen, maar het gevaar van deze slang schuilt vooral in de extreme snelheid van zijn aanval en de wijze van bijten: in plaats van te bijten en zich terug te trekken, houdt hij zijn tanden in zijn doelwit vast en werkt met zijn kaken om er meer gif in te pompen. Het is geen slang om lichtvaardig te benaderen, hoewel zij over het algemeen een luid gesis laat horen alvorens aan te vallen, om zo enige waarschuwing te geven.

Levantijnse adder, gevaarlijkste slang van Armenië
_{Photo: Hectonichus CC 4.0 no changes made}

Vissen

Van de 31 vissoorten die in Armenië voorkomen, zijn er zes geïntroduceerd. De grote marene werd in het Sevanmeer geïntroduceerd vanuit het Ladogameer, het grootse meer van Europa ten noordoosten van Sint-Petersburg in Rusland, om de commerciële visproductie te verhogen, gevolgd door de goudvis uit Oost-Azië. Viskwekerijen zijn verantwoordelijk voor de introductie van de zilverkarper uit China, en de regenboogforel. Vermoedelijk werd de regenboogforel verkozen boven de inheemse Salmo caspius omdat het gemakkelijker was aan vis te komen. De graskarper kwam uit China in de hoop de waterkwaliteit in irrigatiesystemen en moerassige meren te verbeteren, omdat hij herbivoor is en zo helpt de aquatische vegetatie onder controle te houden. Het muskietenvisje daarentegen is afkomstig uit het zuidoosten van de Verenigde Staten omdat het, zoals de naam al aangeeft, muggenlarven eet en dus helpt bij de bestrijding van ziekten die door muggen worden overgebracht.

Afgezien van de exoten zijn de wateren in zekere mate bevolkt met de Europese karper, die is uitgezet in meren in de provincie Lori en in de stuwmeren van Dilijan en Ijevan. Anderzijds heeft de overbevissing van de rivieren, waarbij maar al te vaak elektriciteit wordt gebruikt en die zowel kleine als volwassen vissen treft, geleid tot een afname van de forel en de Europese meerval, (ook wel val of visduivel). In meren blijft de kopvoorn echter bestaan. Drastische verlaging van het waterpeil van het Sevanmeer, samen met de introductie van concurrerende soorten zoals de grote marene en de Turkse rivierkreeft, heeft geleid tot het vrijwel uitsterven in Armenië van de endemische Sevanforel. Paradoxaal genoeg heeft zijn succesvolle translocatie naar het Issyk-kulmeer in Kirgizië, hoewel dit negatieve gevolgen heeft voor de inheemse Issyk-kul visfauna, deze vis waarschijnlijk voor uitsterven behoed. De bestanden van Varicorhinus capoeta in het Sevan-meer zijn ook sterk achteruitgegaan, maar de soort overleeft in sommige zijrivieren die in het meer uitlomen.

Overige dieren

Ongeveer 17.000 soorten ongewervelden zijn in Armenië geïdentificeerd, maar dit is slechts een fractie van het totaal. Twee groepen kunnen van bijzonder belang zijn voor bezoekers, maar om zeer verschillende redenen. Armenië heeft drie soorten schorpioenen, die voorkomen op rotsachtige grond, zoals die rond vele kloosters, een extra reden om alert te blijven en stevig schoeisel te dragen wanneer men op dergelijke plaatsen rondklautert.
Veel opvallender is de overvloed aan vlinders. Ongeveer 570 soorten motten en vlinders zijn in Armenië gespot, maar dat is waarschijnlijk een klein percentage van het totaal, aangezien het vergeleken kan worden met een cijfer van 2600 voor het Verenigd Koninkijk, dat, hoewel groter, een veel minder geschikt klimaat heeft.

ARMENIE LINKS

Advertenties
• Djoser Armenie Rondreis
• Vliegticket Armenie boeken? VliegenNaar
• Armenie Tui Reizen
• Hotels Trivago
• Rondreis Armenie
• Hotels Armenie
• Transport Armenië - TTS Quality Logistics B.V
• Autoverhuur Sunny Cars Armenië
• Reisgidsen en kaarten Armenie

Nuttige links

Armemië Startkabel (N)
Armenie Startnederland (N+E)
Reisinformatie Armenië (N)
Reizendoejezo – Armenië (N)
Startpagina Armenië (N)

Bronnen

BBC - Country Profiles

CIA - World Factbook

Elmar Landeninformatie

Holding, Deirdre / Armenia : with Nagorno Karabagh
Bradt

laatst bijgewerkt november 2024
Samensteller: Arie Verrijp / Geert Willems