ANGOLA
Godsdienst

To read about ANGOLA in English - click here

Hotels Angola

Godsdienst

Algemeen

Angolezen zijn diep religieuze mensen die, of zij nu het christendom, de islam of vormen van traditionele godsdienst beoefenen, veel waarde hechten aan en veel respect hebben voor religieuze gebeurtenissen, rituelen en ceremonies.

advertentie

Overzicht belangrijkste religies in Afrika per land
Photo: Alexis Haddock CC 4.0 International no changes made

Het christendom is de overheersende godsdienst in Angola, die door ongeveer 55% van de bevolking wordt aangehangen. De meeste christenen zijn rooms-katholiek, terwijl anderen tot de protestantse en evangelische kerkgenootschappen behoren. Het kustgebied van Angola in het westen, dat deel uitmaakte van het vooraanstaande vijftiende-eeuwse Kongo-koninkrijk, was een van de vroegste gebieden in Afrika waar het christendom geïntroduceerd werd. De godsdienst werd in 1491 door de Portugezen in het koninkrijk geïntroduceerd toen de eerste missionarissen er arriveerden. Tegen het einde van de vijftiende eeuw was het geloof zeer populair.

advertentie

Angola Igreja Nossa Senhora dos Remedios, katholieke kerk in Luanda_{Photo: Valentina Buj CC 2.0 Generic no changes made}

Rooms-katholicisme

De christenen in Angola behoren overwegend tot de rooms-katholieke kerk in Angola. Dit is een weerspiegeling van de koloniale geschiedenis, waarin de Portugese kolonisators voornamelijk rooms-katholiek waren. De rooms-katholieken zijn het talrijkst in het dichtbevolkte westen van de kuststreek, met name onder de Bakongo in Cabinda en onder de Mbundu van de provincies Luanda en Cuanza Norte. Deze concentratie van rooms-katholieken bij de groepen aan de westkust wordt toegeschreven aan de lange koloniale relatie met de Portugezen. Meer landinwaarts is het rooms-katholicisme bij de Ovimbundu, die overheersen in de provincies Benguela en Huambo, minder sterk. De bevolking in de oostelijke en zuidelijke provincies is nog minder rooms-katholiek.

advertentie

Interior da Igreja de Nossa Senhora da Nazaré, Luanda, Angola
Photo: David Stanley from Nanaimo, Canada CC 2.0 Generic no changes made

Sinds de koloniale periode heeft de rooms-katholieke kerk een grote rol gespeeld bij het verstrekken van westers onderwijs aan de bevolking van Angola. Vandaag de dag worden veel lagere en middelbare scholen door de kerk beheerd. Hoewel de invloed van de rooms-katholieken in het hoger onderwijs marginaal is, steunt de kerk wel de Universidade Católica de Angola sinds de start in 1999.

Angola telt op dit moment 5 aartsbisdommen en 19 bisdommen, namelijk Huambo (bisdommen Huambo, Benguela, Kwito-Bié), Luanda (Luanda, Cabinda, Caxito, Mbanza Congo, Sumbe, Viana), Lubango (Lubango, Menongue, Ondjiva, Namibe), Malanje (Malanje, Ndalatando, Uije) en Saurimo (Saurimo, Dundo, Lwena).

Protestanten en Evangelische Genootschappen

De Engelse baptistenkerk was de eerste protestantse organisatie in Angola die in 1878 een missie stichtte in São Salvador (nu M'banza Kongo) onder de Bakongo. Andere protestantse missies uit andere delen van Europa, de Verenigde Staten en Canada volgden in verschillende gebieden van Angola.
In het verleden, vooral tijdens de koloniale periode, werden protestantse activiteiten in Angola niet toegestaan, en dit belemmerde de groei van het protestantisme in sterke mate. De laatste jaren is het aantal protestantse en evangelische kerkgenootschappen echter gestaag toegenomen. Protestanten maken nu naar schatting 20% van de bevolking uit. Enkele van de snelst groeiende denominaties zijn de Evangelisch-Gereformeerde kerken, de baptisten, Assemblies of God, de Zevendedagsadventisten of Adventkerk, de Presbyteriaanse Kerk, de Church of Christ, de Congregatiekerk en de verschillende pinksterkerken, die snel populair worden in heel Afrika ten zuiden van de Sahara.

Centrale kerk van de Zevende-dags Adventisten, Huambo, Angola
Photo: Carolyn Parsons (username Gindungo) CC 4.0 International no changes made

Onafhankelijke Angolese kerken

Onafhankelijke Afrikaanse kerken zijn kerken die uitsluitend zijn opgericht door Afrikaanse christenen, in tegenstelling tot de reguliere, door Europeanen geïntroduceerde zendingskerken. Zij worden vaak opgericht door een charismatische leider die, vaker wel dan niet, oorspronkelijk tot een zendingskerk behoorde. De inheemse kerken beginnen dus vaak als een afsplitsing van de door Europa gestichte zendingskerken.
In Angola bloeien een aantal onafhankelijke kerken, die in grote lijnen in drie soorten uiteenvallen. Het eerste type, de Kimbangui-kerk, is ontstaan uit protesten van Afrikanen tegen het verzet van de missiekerken tegen bepaalde aspecten van de Afrikaanse traditionele gebruiken, zoals polygamie, puberteitsrituelen en huwelijksgebruiken.

Leden van de Kimbanguist-kerk in Nkamba (DRC) vieren kerstmis
Photo: Ratelki Amerique CC 4.0 International no changes made

Het tweede type van onafhankelijke Afrikaanse kerken bestaat uit charismatische, Heilige Geest bedieningen die een superieure spiritualiteit claimen dan andere kerken. Meer dan de kerken van het eerste type wijken de pinksterkerken radicaal af van de patronen van het orthodoxe christendom en het liberale protestantisme op het gebied van leerstellige kwesties en eredienst die extatisch zingen en handgeklap, dansen, luide gebeden en de manifestatie van de Heilige Geest door het spreken in tongen inhoudt. Afgezien van de informele eredienst interpreteren de pinkstergemeenten de bijbel letterlijk en geloven zij in profetieën, wonderen door gebed, en gebedsgenezing.
Enkele kerken die tussen de twee eerder besproken categorieën van onafhankelijke Afrikaanse kerken in liggen, onderschrijven, in tegenstelling tot de Kimbanguisten, niet de openlijke opname van Afrikaanse traditie in het christendom. Zij worden ook niet als zo spiritueel beschouwd als de charismatische pinkstergemeentes. Een voorbeeld van zo'n kerk is de Igreja Apostolica Africana em Angola.

Inheemse godsdiensten

Naar schatting 47% van de Angolese bevolking, vooral op het platteland, beoefent nog steeds verschillende vormen van inheemse godsdiensten. Zelfs voor veel mensen die het christendom belijden en aanspraak maken op het lidmaatschap van christelijke denominaties, sluit hun christelijk geloof niet uit dat zij zich identificeren met aspecten van traditionele religieuze praktijken en geloofsovertuigingen. Het is ook niet ongewoon dat westers geschoolde mensen in stedelijke gebieden traditionele priesters raadplegen.
Er zijn evenveel inheemse godsdiensten als etnische groepen of subgroepen in Angola. Gewoonlijk identificeren etnische groepen, subgroepen, stamverbanden en zelfs families zich met bepaalde traditionele godsdiensten, hoewel verwante groepen vaak specifieke elementen van religieuze overtuigingen en praktijken delen. Over het algemeen heeft elke godsdienst zijn eigen reeks overtuigingen, waarden, rituelen en vereringssystemen. Vaak hebben zij echter enkele gemeenschappelijke kenmerken, zoals het geloof in een oppergod die naar gelang van de etno-linguïstische groep met verschillende namen wordt aangeduid.

Islam

De komst van de Portugezen op de Angolese kust aan het einde van de 15e eeuw en hun oecumenische ondernemingen daarna zorgden ervoor dat de regio overwegend christelijk zou worden. Het Kongo-koninkrijk, waarvan een deel het noorden van Angola omvatte, bestond eeuwenlang als een christelijk koninkrijk. Gezien dat scenario is de islam in Angola lange tijd niet als een godsdienst van betekenis gebleken. Mogelijke islamitische invloeden van de Swahili-kust van Oost-Afrika bleven uit, en Angola is een overwegend christelijke natie gebleven. Moslims maken nog steeds slechts 1 tot 2,5% van de bevolking uit.
De laatste jaren is de moslimgemeenschap in Angola echter aanzienlijk gegroeid en zijn islamitische activiteiten in de grote steden gebruikelijker geworden. Op een aantal plaatsen zijn moskeeën verrezen en er zijn koranscholen gebouwd om islamitische lessen te geven en de Arabische taal te onderwijzen aan de aanhangers. De moslimgemeenschap bestaat voornamelijk uit buitenlanders, vooral zakenmensen en migranten uit West-Afrika en Zuidwest-Azië, met name uit Libanon.

Andere godsdiensten

Een klein deel van de Angolese bevolking, ook weer hoofdzakelijk buitenlanders, belijdt andere vormen van godsdienst. In de Aziatische gemeenschap wordt het hindoeïsme beoefend. Synagogen in stedelijke gebieden zijn er voor de Joodse gemeenschap en ook Grieks-orthodoxe kerken komen voor.

Tokoïsme

Rond 1943 ging Simon Mtoko (geboren op 24 februari 1918 als Simão Gonçalves Toco), een protestant uit de provincie Uige, naar Leopoldstad in Belgisch Kongo en stichtte er in 1949 zijn eigen kerk, die sterk gerelateerd is aan de Kimbanguistische beweging (een variant van het Baptisme). Mtoko benoemde zichzelf tot profeet en twaalf van zijn volgelingen tot apostelen. Hij en de leden van zijn kerk werden door de Belgische autoriteiten verbannen, maar in 1950 keerde hij terug naar Angola waar zijn kerk volledig opbloeide. De Portugezen, bang voor zijn invloed, stuurden Mtoko en zijn familie in 1963 opnieuw in ballingschap, nu naar het eiland São Miguel op de Azoren, waar hij in totaal elf jaar bleef.
In 1974 keerde hij weer terug naar Angola maar kwam al snel in conflict met het toenmalige regime van dictator António de Oliveira Salazar. Mtoko overleed in 1984. Elk jaar in april maken duizenden volgelingen van de Tokoïstische Kerk (de Angolese tak van Onze Heer Jezus Christus in de Wereld) een pelgrimstocht naar het stadje Catete in de buurt van Luanda om de verjaardag te vieren van de ontmoeting van hun stichter met God en van zijn bezoek aan het stadje.

ANGOLA LINKS

Advertenties
• Hotels Luanda
• VliegenNaar | Goedkope vliegtickets Angola
• Hotels Trivago
• Reisgidsen en kaarten Angola

Nuttige links

Angola Startnederland (N+E)

Bronnen

BBC - Country Profiles

CIA - World Factbook

Elmar Landeninformatie

Lonely Planet

Oyebade, Adebayo / Culture and customs of Angola
Greenwood Press

Posthumus, Bram / Angola
Lm Publishers

Scafidi, Oscar / Angola
Bradt

laatst bijgewerkt november 2024
Samensteller: Arie Verrijp / Geert Willems