ALBANIE
Economie
Economie
To read about ALBANIA in English - click here
ANWB vakantie boeken Albanie |
Steden ALBANIE
Tirana |
Economie
Algemeen
advertentie |
Biljet van 500 Lek, Albanese munteenheidPhoto: Publiek domein
Na de breuk met de Sovjet-Unie (in 1961) en China (in 1978) voorzag het communistische Albanië in economisch opzicht volledig in eigen behoeften. Door deze isolationistische politiek raakte de economie echter totaal verouderd. Met de val van het orthodoxe communisme stortte ook het economische leven in de jaren 1990-1992 geheel in, onder andere door de grootschalige vernielingen en plunderingen van veel staatsondernemingen. Albanië werd toen voornamelijk afhankelijk van noodhulp, buitenlandse leningen en overboekingen van in het buitenland werkende Albanese gastarbeiders.
Vanaf 1992 werd economische leven snel geprivatiseerd. Zo werd de collectivisatie van de landbouw ongedaan gemaakt en de grond onder de boeren verdeeld en kwam er een kleinschalige industrie en dienstverlening op gang. Als gevolg daarvan steeg in 1994 en 1995 het bnp volgens officiële cijfers met ongeveer 7%. De economie en het vertrouwen in de bancaire sector kregen als gevolg van de sociale onlusten in 1997 echter een enorme klap. Dankzij een macro-economisch stabilisatieproces dat sindsdien samen met IMF is uitgevoerd, is Albanië weer aardig op de goede weg. Er is nu dan ook weer een verbetering in de economie van Albanië zichtbaar.
In 2002 was vrijwel het gehele midden- en kleinbedrijf geprivatiseerd.
Naast de legale economische bedrijvigheid werd er ook veel geld verdiend aan de zwarte handel in mensen, olie, drugs en wapens. Veel geld werd bovendien geïnvesteerd in de zogenaamde piramidefondsen, die huizenhoge rendementen beloofden. Toen deze fondsen begin 1997 instortten, viel Albanië ten prooi aan chaos en anarchie. Hierna kwam het normale economische leven vrijwel volledig stil kwam te liggen.
Nadat het centrale gezag hersteld was, werd er volop gewerkt aan institutionele hervormingen die alomtegenwoordige corruptie moesten tegengaan. De economie kroop langzaam uit het dal: de infrastructuur werd verbeterd, buitenlandse ondernemingen investeerden in Albanië, veel van de geldzendingen uit het buitenland werden geïnvesteerd in nieuwe bedrijfjes, en in de periode 1999-2001 groeide het bnp jaarlijks met ca. 7%.
Veel staatsbedrijven zijn ondertussen geprivatiseerd wat ook geldt voor een aantal banken. De privatisering van een aantal belangrijke bedrijven (Albanian National Savings Bank en het telecommunicatiebedrijf) heeft nog wat voeten in de aarde.
In april 2005 publiceerde een internationale commissie onder leiding van de Italiaanse oud-premier Amato een rapport over de toekomst van de Westelijke Balkan. Een van de aanbevelingen van het rapport was dat de landen van de Westelijke Balkan zo snel mogelijk moeten komen tot regionale economische integratie (gemeenschappelijke economische ruimte). De regering heeft onlangs een fiscaal hervorming pakket gericht op het verminderen van de grote grijze economie en het aantrekken van buitenlandse investeringen aangenomen. Toch is Albanië nog steeds één van de armste landen van Europa. Het bnp per hoofd van de bevolking bedroeg in 2017 $12.500.
advertentie |
Landbouw, veeteelt, bosbouw en visserij
advertentie |
Landbouw AlbaniëPhoto: Hannah Mishin CC 3.0 Unported no changes made
Ca. 70% van Albanië is bergachtig en slechts ongeveer een vijfde van het land is maar geschikt voor landbouw. Toch drijft de economie van Albanië voornamelijk op landbouw. Meer dan de helft van de Albanese bevolking werkt in de landbouw en deze bedrijfstak is goed voor meer dan de helft van het bruto nationaal product (bnp) van het land. De meeste landbouwgrond kwam in 1992 in particuliere handen, waardoor het inkomen van de landarbeiders steeg. Begin 1996 was de landverdeling vrijwel afgesloten, maar leidde wel tot een geweldige versnippering van de grond. Het landbouwareaal beslaat nu ruim 12.000 km2, verdeeld over ca. 400.000 boeren. De opbrengsten stegen sinds de privatisering elk jaar spectaculair.
De veeteelt neemt een steeds grotere plaats in en zorgt nu al voor ca. 50% van de totale agrarische productie. Het aantal dieren, maar ook de melkproductie per dier is de laatste tien jaar behoorlijk toegenomen. Er zijn op dit moment een tiental grote melkfabrieken en enkele honderden kleine bedrijven die zich vooral met kaasmaken bezighouden. Export van deze producten zal veel afhangen van een betere hygiëne en kwaliteit.
De bosbouw is belangrijk; sinds 1950 zijn wat dit betreft goede vervoersmogelijkheden geschapen. Pas in 1973 echter werd een programma voor herbebossing begonnen om de voortdurende erosie van de bodem tegen te gaan.
De kustvisserij is nauwelijks van betekenis. In Albanië overstijgt de binnenlandse vraag naar vis het lokale aanbod waardoor grote hoeveelheden moeten worden geïmporteerd.
advertentie |
Mijnbouw
advertentie |
Olieraffinaderij AlbaniëPhoto: Pasztilla aka Attila Terbócs CC4.0 International no changes made
Albanië beschikt over een behoorlijke hoeveelheid exploiteerbare minerale reserves. De voornaamste delfstoffen zijn aardolie, aardgas en chroomerts (tot 1980 was Albanië een van de belangrijkste chroomexporteurs ter wereld); verder worden onder meer koper-, ijzer- en nikkelerts, bauxiet, bruinkool, kalk en zout gewonnen.
Het belangrijkste olie- en aardgasveld ligt bij Kuçovë, in Centraal-Albanië. Hier wordt ook een deel van de ruwe olie geraffineerd die daarna via pijpleidingen naar de havenstad Vlorë vervoerd wordt. Vanaf begin jaren zeventig werden olie- en gasreserves in de buurt van Patos geëxploiteerd.
Industrie
advertentie |
Schoenenmarkt in Shkodra, AlbaniëPhoto: Sigismund von Dobschütz CC 3.0 Unported no changes made
Ondanks pogingen van de Albanese regeringen om het tij te keren, is Albanië industrieel gezien een van de minst ontwikkelde landen van Europa gebleven. In de jaren negentig van de vorige eeuw trad het verval in, doordat machines, ooit door de Sovjet-Unie en China geleverd, mankementen begonnen te vertonen die niet meer te verhelpen waren. Geld en kennis ontbraken om dit probleem op te lossen.
De belangrijkste industriële producten zijn textiel, voedingsmiddelen en schoeisel. Aardolieraffinage is een groeisector.
Ongeveer 12% van de weinig geschoolde beroepsbevolking is in de industrie werkzaam. Als gevolg hiervan is de kwaliteit van de gemaakte producten vaak van bedenkelijke kwaliteit. Industriecentra zijn te vinden in en rond Tirana, Durrës en Shkodër. Het ouderwetse handwerk en kleinbedrijf zijn in het gehele land van groot belang.
Energie
Waterkrachtcentrale in AlbaniëPhoto: Wikipedia Tobias Klenze CC-BY-SA 4.0 no changes made
Albanië is voor haar elektriciteit voor een groot deel afhankelijk van waterkrachtcentrales. Het grote verval van veel rivieren (o.a. de Drin waarin enkele grote dammen liggen) maakt ze zeer geschikt voor de opwekking van elektriciteit. De capaciteit is echter zodanig dat de stroom regelmatig uitvalt.
Handel
advertentie |
Exportproducten AlbaniëPhoto: R Haussman, Cesar Hidalgo, et. al CC 3.0 Unported no changes made
De buitenlandse handel is kleinschalig vanwege de veelheid aan producten. Met name textiel, schoenen en brandstof worden, voornamelijk via de zeehavens, geëxporteerd.
Na de instorting van het communisme raakte Albanië zijn klassieke markten kwijt (China, Oost-Europa) en moest snel op zoek naar nieuwe handelspartners en op dit moment zijn Griekenland, Italië, Macedonië en Duitsland de belangrijkste.
Verkeer
advertentie |
Verkeersbord AlbaniëPhoto: Gigillo83 in het publieke domein
Door het bergachtige landschap zijn grote delen van Albanië nauwelijks ontsloten. Het vaak onverharde en versleten wegennet is 18.000 km lang. Door de sterke uitbreiding van privé-autobezit is er bovendien grote druk ontstaan op het wegennet.
In 1946 werd begonnen met de aanleg van een spoorwegnet en dat had enkele decennia later, met lijnen vanuit Tirana naar het noorden, zuiden en oosten van het land, een totale lengte van 684 km. Sindsdien zijn er echter een aantal lijnen gesloten.
De grootste steden zijn door een net van verharde wegen en busdiensten met elkaar verbonden, maar in vergelijking met de meeste andere Europese landen is er maar weinig gemotoriseerd verkeer.
De rivieren zijn onbevaarbaar; Durrës en Vlorë zijn de belangrijkste zeehavens.
De enige luchthaven van Albanië, te Rinas bij Tirana, wordt door slechts enkele buitenlandse maatschappijen aangedaan. Binnenlandse luchtlijnen ontbreken helemaal.
ALBANIE LINKS
Advertenties
• Goedkope Albanie vakantie | Surprisetickets.nl
• Albanie Tui Reizen
• Hotels Trivago
• ANWB vakantie boeken Albanie
• Mambo jongerenreizen naar Albanie
• Bouw je eigen Albanie Rondreis
• Djoser Wandel - wandelreis Albanie
• Hotels Albanie
• Rondreis Albanie
• Avontuurlijke & duurzame rondreizen voor reizigers tussen de 18 en 37 jaar
• Autoverhuur Sunny Cars Albanië
• Transport Albanië - TTS Quality Logistics B.V
• Boeken, ook tweedehands, over ALBANIE bij Bol.com
Nuttige links
Albanië Startnederland (N+E)Reisinformatie Albanië (N)
Bronnen
Encarta-encyclopedie
Kagie, R. / Albanië : mensen, politiek, economie, cultuur
Koninklijk Instituut voor de Tropen : Novib
Pettifer, J. / Albania & Kosovo
Black
Vlucht uit het isolement : Albanië op zoek naar nieuwe wegen
Instituut voor Publiek en Politiek
CIA - World Factbook
BBC - Country Profiles
laatst bijgewerkt oktober 2024Samensteller: Arie Verrijp / Geert Willems